Making peace is a marathon | May El-Khalil

May El-Khalil: Making peace is a marathon

Translator: Chi Ho Reviewer: Hai Anh Vu

I come from Lebanon,

Tôi đến từ nước Lebanon

and I believe that running can change the world.

và tôi tin rằng chạy có thể thay đổi thế giới

I know what I have just said is simply not obvious.

Tôi biết những điều tôi vừa nói khó có thể hình dung được

You know, Lebanon as a country has been once destroyed

Bạn biết không, Lebanon là một đất nước từng bị tàn phá

by a long and bloody civil war.

bởi một cuộc nội chiến kéo dài và đẫm máu.

Honestly, I don't know why they call it civil war

Thành thật mà nói, tôi không biết tại sao họ gọi nó là nội chiến

when there is nothing civil about it.

khi chẳng có gì là từ phía trong cả

With Syria to the north, Israel and Palestine to the south,

với Syria từ phía Bắc, Israel và Palestina từ phía Nam

and our government even up till this moment

và chính phủ của chúng tôi thậm chí cho tới thời điểm này

is still fragmented and unstable.

vẫn còn bị phân tán và bất ổn.

Trong nhiều năm, đất nước bị chia cắt

For years, the country has been divided between politics and religion.

giữa chính trị và tôn giáo.

However, for one day a year,

Tuy nhiên, mỗi năm một lần

we truly stand united,

chúng tôi thực sự đoàn kết

and that's when the marathon takes place.

và đó là khi cuộc đua maratông diễn ra

I used to be a marathon runner.

Tôi đã từng là một tay chạy đua maratông.

Long distance running was not only good for my well-being

Chạy chặng đường dài không chỉ tốt cho sức khỏe của tôi

but it helped me meditate and dream big.

mà nó đã còn giúp tôi nghĩ sâu và dám ước mơ lớn hơn.

So the longer distances I ran,

Vậy nên khoảng cách tôi chạy càng xa

thì giấc mơ của tôi ngày càng trở nên to lớn hơn

the bigger my dreams became.

Until one fateful morning,

cho đến một buổi sáng định mệnh

and while training, I was hit by a bus.

trong khi đang huấn luyện, tôi bị xe buýt tông vào

I nearly died, was in a coma,

Tôi gần như đã chết, rơi vào cơn hôn mê,

stayed at the hospital for two years,

tôi đã ở trong bệnh viên trong 2 năm

và trải qua 36 ca phẫu thuật để có thể đi lại một lần nữa

and underwent 36 surgeries to be able to walk again.

As soon as I came out of my coma,

Ngay khi tôi tỉnh dậy sau cơn hôn mê,

I realized that I was no longer the same runner I used to be,

Tôi nhận thấy rằng tôi đã không còn là một người chạy như tôi đã từng

so I decided, if I couldn't run myself,

tôi đã quyết định, nếu tôi không thể tự mình chạy

I wanted to make sure that others could.

thì tôi muốn biết chắc là người khác có thể.

Nên khi ra khỏi giường bệnh

So out of my hospital bed,

I asked my husband to start taking notes,

tôi bảo chồng mình bắt đầu ghi chép

and a few months later, the marathon was born.

và một vài tháng sau đó

một cuộc đua maratông ra đời

Organizing a marathon as a reaction to an accident

Tổ chức một cuộc đua maratông như một sự phản ứng với tai nạn đó

may sound strange,

nghe có vẻ kỳ lạ,

but at that time, even during my most vulnerable condition,

nhưng vào thời điểm đó, ngay cả trong những lúc tôi yếu nhất,

I needed to dream big.

Tôi đã cần mơ ước lớn hơn.

I needed something to take me out of my pain,

Tôi cần cái gì đó để kéo tôi ra khỏi những cơn đau,

an objective to look forward to.

một mục tiêu để hướng tới.

I didn't want to pity myself, nor to be pitied,

Tôi đã không muốn thương hại bản thân hoặc bị thương hại

and I thought by organizing such a marathon,

và tôi nghĩ tổ chức một cuộc đua marathon như vậy,

I'll be able to pay back to my community,

Tôi có thể đóng góp cho cộng đồng của tôi

build bridges with the outside world,

xây cầu nối với thể giới bên ngoài

and invite runners to come to Lebanon

và mời những tay đua đến Lebanon

and run under the umbrella of peace.

và chạy đua trong hòa bình.

Organizing a marathon in Lebanon

Tổ chức một cuộc đua marathon ở Lebnon

is definitely not like organizing one in New York.

hoàn toàn không giống ở New York.

How do you introduce the concept of running

Làm sao bạn có thể giới thiệu vấn đề chạy đua

to a nation that is constantly at the brink of war?

cho một đất nước mà luôn luôn trong bờ vực chiến tranh?

How do you ask those who were once fighting

Làm sao bạn có thể bảo những người đã từng chiến đấu

and killing each other

và giết chết lẫn nhau

to come together and run next to each other?

cùng tới và chạy đua kế cạnh nhau?

More than that, how do you convince people to run a distance of 26.2 miles

Hơn nữa, làm sao bạn có thể thuyết phục họ

chạy một khoảng cách 26.2 dặm

at a time they were not even familiar with the word "marathon"?

tại thời điểm họ không biết

đến từ "maratông"?

So we had to start from scratch.

vì vậy chúng tôi đã bắt đầu từ vạch xuất phát

For almost two years, we went all over the country

Và hầu như trong 2 năm, chúng tôi đi hết cả các nước

and even visited remote villages.

và thậm chí tới các làng hẻo lánh.

I personally met with people from all walks of life --

Tôi gặp họ trực tiếp từ những chuyến đi trong đời--

mayors, NGOs, schoolchildren,

thị trưởng, tổ chức phi chính phủ, học sinh

politicians, militiamen,

chính trị gia, dân quân, người từ nhà tờ Hồi Giáo, Thiên Chúa

people from mosques, churches,

the president of the country, even housewives.

tổng thổng và thâm chí cả những bà nội trợ.

I learned one thing:

Tôi đã học được một điều:

When you walk the talk, people believe you.

Khi bạn làm những gì bạn nói, mọi người sẽ tin bạn

Many were touched by my personal story,

Nhiều người cảm động vì câu chuyện của tôi

and they shared their stories in return.

và ngược lại, họ cũng chia sẻ những câu chuyện của họ

It was honesty and transparency that brought us together.

Chính sự chân thật và trong sáng đã mang chúng tôi tới với nhau.

Chúng tôi nói chung một ngôn ngữ,

We spoke one common language to each other,

and that was from one human to another.

như con người với con người.

Once that trust was built,

Một khi niềm tin đã được gây dựng,

everybody wanted to be part of the marathon

thì ai cũng muốn là một phần của cuộc đua

để cho thế giới thấy những sắc màu thực sự của Lebanon

to show the world the true colors of Lebanon and the Lebanese

và người Lebanon

and their desire to live in peace and harmony.

và cả những mong muốn của họ là được sống trong yên bình và hòa hợp

In October 2003, over 6,000 runners

Vào tháng 10 năm 2003, hơn 6,000 người chạy đua

from 49 different nationalities

từ 49 quốc gia khác nhau

came to the start line, all determined,

đã đến vạch xuất phát, tất cả đều có quyết tâm

and when the gunfire went off,

và khi còi súng vang lên

this time it was a signal to run in harmony,

là lúc báo tín hiệu để chạy trong hòa bình

for a change.

cho một thay đổi

The marathon grew.

Cuộc đua marathon đã phát triển

So did our political problems.

Và những vấn đề chính trị cũng vậy

But for every disaster we had,

Nhưng cho tất cả những thảm họa mà chúng tôi đã có

the marathon found ways to bring people together.

cuộc đua đã tìm thấy cách để mang mọi người lại với nhau.

In 2005, our prime minister was assassinated,

Năm 2005, thủ tướng của chúng tôi bị ám sát,

and the country came to a complete standstill,

và đất nước hoàn toàn bế tắc

so we organized a five-kilometer United We Run campaign.

chúng tôi đã tổ chức chiến dịch Đoàn kết chúng ta chạy dài 5 km

Over 60,000 people came to the start line,

và hơn 60,000 người đã đến

all wearing white T-shirts with no political slogans.

tất cả mang áo thun trắng không có khẩu hiệu chính trị.

That was a turning point for the marathon,

Đó là một bước ngoặc cho cuộc đua maratông,

where people started looking at it as a platform

nơi mọi người bắt đầu nhìn nhận nó như một diễn đàn

cho hòa bình và đoàn kết

for peace and unity.

Between 2006 up to 2009, our country, Lebanon,

Từ 2006 đến 2009, đất nước chúng tôi, Lebanon,

went through unstable years,

trải qua những năm tháng bất ổn

invasions, and more assassinations

bị xâm lược và ám sát nhiều hơn

that brought us close to a civil war.

đã đẩy chúng tôi tới gần một cuộc nội chiến

The country was divided again,

Đất nước một lần nữa bị chia cắt,

so much that our parliament resigned,

đến nỗi nghị viện từ chức,

chúng tôi không có tổng thống trong 1 năm, và không có cả thủ tướng nữa

we had no president for a year, and no prime minister.

But we did have a marathon.

Nhưng chúng tôi có maratông.

(Applause)

(Vỗ tay)

Nhờ cuộc đua marathon, chúng tôi học được rằng

So through the marathon, we learned that political problems can be overcome.

các vấn đề về chính trị có thể vượt qua

When the opposition party decided to shut down part of the city center,

Khi phe đối lập quyết định

cắt đứt một phần trung tâm thành phố,

we negotiated alternative routes.

chúng tôi đàm phán những tuyến đường thay thế.

Những kẻ phản đối chính phủ trở thành

Government protesters became sideline cheerleaders.

những người bên lề cỗ vũ

They even hosted juice stations.

Họ thậm chí còn phụ trách các quầy nước ép trái cây.

(Laughter)

You know, the marathon has really become one of its kind.

Bạn biết đấy, cuộc đua maratông đã thực sự trở thành

một-không-hai.

It gained credibility

Nó nhận được tín nhiệm từ cả 2 phía

from both the Lebanese and the international community.

từ người Lebanon và cộng đồng quốc tế.

Last November 2012, over 33,000 runners from 85 different nationalities

Cuối tháng 2012, hơn 33,000 người đua

từ 85 quốc gia khác nhau

came to the start line,

đến vạch xuất phát,

but this time, they challenged a very stormy and rainy weather.

và lần này, họ thách thức

thời tiết mưa bão.

The streets were flooded, but people didn't want to miss out

Đường phố ngập lụt, nhưng họ không muốn bỏ lỡ

on the opportunity of being part of such a national day.

cơ hội để là một phần

của một ngày quốc gia trọng đại như thế này.

BMA đã mở rộng

BMA has expanded.

We include everyone: the young, the elderly,

Chúng tôi có tất cả mọi người: già, trẻ

the disabled, the mentally challenged,

khuyết tật, những người có vấn đề về trí não

the blind, the elite, the amateur runners,

người mù, người tài giỏi, những tay đua không chuyên

thậm chí những bà mẹ và em bé của họ.

even moms with their babies.

Themes have included runs for the environment,

Chủ để bao gồm chạy cho môi trường

breast cancer, for the love of Lebanon, for peace,

ung thư vú, cho tình yêu với Lebanon, cho hòa bình,

or just simply to run.

hoặc đơn giản chỉ là chạy thôi.

Cuộc đua thường niên đầu tiên dành cho nữ giới vì mục đích trao quyền

The first annual all-women-and-girls race for empowerment,

which is one of its kind in the region,

là một trong những loại cuộc đua trong vùng,

has just taken place only a few weeks ago,

vừa xảy ra chỉ mới cách đây vài tuần

with 4,512 women, including the first lady,

với 4,512 phụ nữ bao gồm cả phu nhân

and this is only the beginning.

và đây mới chỉ là sự bắt đầu.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

BMA đã hỗ trợ từ thiện và tình nguyện viên

BMA has supported charities and volunteers

who have helped reshape Lebanon,

những người đã giúp tạo dựng lại Lebanon,

raising funds for their causes

gây quỹ vì chính nghĩa của họ

and encouraging others to give.

và khuyến khích người khác để cung cấp cho họ.

The culture of giving and doing good has become contagious.

Văn hóa cho đi và làm điều tốt

đã lây lan ra.

Stereotypes have been broken.

Những khuôn mẫu đã bị phá vỡ.

Change-makers and future leaders have been created.

Những người tạo ra thay đổi và thủ lĩnh tương lai

được tạo ra

I believe these are the building blocks for future peace.

Tôi tin rằng đây là nền tảng cho hòa bình trong tương lai.

BMA đã trở thành một sự kiện đáng tôn trọng như vậy trong khu vực

BMA has become such a respected event in the region

that government officials in the region,

các nhân viên chính phủ trong khu vực

like Iraq, Egypt and Syria,

như Iraq, Ai cập và Syria

have asked the organization to help them structure a similar sporting event.

đã yêu cầu tổ chức của chúng tôi để giúp họ cấu trúc

một sự kiện thể thao tương tự

Chúng tôi bây giờ là một trong những sự kiên chạy đua lớn nhất

We are now one of the largest running events in the Middle East,

ở Trung Đông, nhưng quan trọng nhất là,

but most importantly,

it is a platform for hope and cooperation

nó là một diễn dàn cho hy vọng và hợp tác

in an ever-fragile and unstable part of the world.

trong một bộ phận ngày càng mong manh và bất ổn của thế giới.

From Boston to Beirut, we stand as one.

Từ Boston đến Beirut, chúng tôi là một.

(Vỗ tay)

(Applause)

After 10 years in Lebanon,

Sau 10 năm ở Lebanon,

from national marathons or from national events

từ cuộc đua maratông quốc gia và từ những sự kiện quốc gia

to smaller regional races,

đến những cuộc đua khu vực nhỏ hơn, chúng tôi thấy rằng

we've seen that people want to run for a better future.

con người muốn chạy vì một tương lai tốt đẹp hơn.

After all, peacemaking is not a sprint.

Sau tất cả, tạo lập hòa bình không chỉ là một cuộc chạy nước rút.

It is more of a marathon.

Mà nó còn hơn cả một cuộc đua maratông.

Thank you.

Cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)