Gregory Petsko: The coming neurological epidemic

33,397 views ・ 2008-12-02

TED


Mesedez, egin klik bikoitza beheko ingelesezko azpitituluetan bideoa erreproduzitzeko.

00:00
Translator: Jenny Zurawell
0
0
7000
Reviewer:
00:12
Unless we do something to prevent it,
1
12160
2000
Saihesteko zerbait egiten ez badugu,
00:14
over the next 40 years we’re facing an epidemic
2
14160
3000
hurrengo 40 urteetan, gaixotasun neurologikoen epidemia
00:17
of neurologic diseases on a global scale.
3
17160
3000
jasango dugu mundu mailan.
00:20
A cheery thought.
4
20160
4000
Burutapen alaia...
00:24
On this map, every country that’s colored blue
5
24160
3000
Mapa honetan, nazio urdin bakoitzaren
00:27
has more than 20 percent of its population over the age of 65.
6
27160
4000
populazioaren % 20 baino gehiago 65 urtetik gorakoa da.
00:31
This is the world we live in.
7
31160
2000
Hau da gaur egungo mundua.
00:33
And this is the world your children will live in.
8
33160
3000
Eta hau da zuen seme-alabek biziko dutena.
00:37
For 12,000 years, the distribution of ages in the human population
9
37160
4000
12.000 urtez, populazioaren adin banaketak
00:41
has looked like a pyramid, with the oldest on top.
10
41160
3000
piramidearen itxura izan du, zaharrenak goian zirela.
00:44
It’s already flattening out.
11
44160
2000
Dagoeneko zapaltzen ari da.
00:46
By 2050, it’s going to be a column and will start to invert.
12
46160
4000
2050ean zutabea izango da, eta alderantzikatzen hasiko da.
00:50
This is why it’s happening.
13
50160
3000
Hau da arrazoia.
00:53
The average lifespan’s more than doubled since 1840,
14
53160
3000
1840tik aurrera, bizialdia bikoiztu baino gehiago egin da,
00:56
and it’s increasing currently at the rate of about five hours every day.
15
56160
5000
eta bost ordu luzatzen da egunero, gaur egun.
01:01
And this is why that’s not entirely a good thing:
16
61160
3000
Eta honexegatik ez da guztiz ona:
01:04
because over the age of 65, your risk of getting Alzheimer’s
17
64160
4000
65 urtetik gora, Alzheimerra edota
01:08
or Parkinson’s disease will increase exponentially.
18
68160
4000
Parkinsona hartzeko arriskua esponentzialki hazten dira.
01:12
By 2050, there’ll be about 32 million people in the United States
19
72160
4000
2050. urtean, 80 urtetik gorako 32 milioi pertsona inguru izango dira
01:16
over the age of 80, and unless we do something about it,
20
76160
3000
Estatu Batuetan, eta zerbait egiten ez badugu,
01:19
half of them will have Alzheimer’s disease
21
79160
2000
erdiak Alzheimer gaixotasuna izango du,
01:21
and three million more will have Parkinson’s disease.
22
81160
3000
eta 3 milioi pertsona gehiagok Parkinsona izango du.
01:24
Right now, those and other neurologic diseases --
23
84160
3000
Gaur egun, gaixotasun neurologiko horiek eta antzeko beste batzuk --
01:27
for which we have no cure or prevention --
24
87160
3000
sendabiderik ez dutenak gainera --
01:30
cost about a third of a trillion dollars a year.
25
90160
2000
trilioi bat dolarren herena kostatzen dira urtean, gutxi gorabehera.
01:32
It will be well over a trillion dollars by 2050.
26
92160
4000
2050ean trilioi bat baino gehiago izango dira.
01:36
Alzheimer’s disease starts when a protein
27
96160
2000
Behar bezala tolestu beharko lukeen
01:38
that should be folded up properly
28
98160
2000
proteina bat Origami ero bat bezala tolesten denean
01:40
misfolds into a kind of demented origami.
29
100160
4000
hasten da Alzheimer gaixotasuna.
01:44
So one approach we’re taking is to try to design drugs
30
104160
3000
Lantzen ari garen bideetako bat zinta itsaskor molekular gisa
01:47
that function like molecular Scotch tape,
31
107160
3000
arituko diren medikamentuak diseinatzea da,
01:50
to hold the protein into its proper shape.
32
110160
3000
horiek proteina forma egokian mantendu dezaten.
01:53
That would keep it from forming the tangles
33
113160
2000
Teknika horrek noduluak sortzea eragotziko luke;
01:55
that seem to kill large sections of the brain when they do.
34
115160
4000
izan ere, horrek hiltzen ditu burmuinaren zati handiak.
01:59
Interestingly enough, other neurologic diseases
35
119160
2000
Burmuinaren zati ezberdinak erasotzen dituzten
02:01
which affect very different parts of the brain
36
121160
3000
beste gaixotasun neurologiko batzuk ere
02:04
also show tangles of misfolded protein,
37
124160
3000
tankerako noduluak eragiten dituzte.
02:07
which suggests that the approach might be a general one,
38
127160
3000
Ondorioz, arazoaren konponbidea orokorra izan liteke,
02:10
and might be used to cure many neurologic diseases,
39
130160
2000
eta baliteke gaixotasun neurologiko asko sendatzeko balio izatea,
02:12
not just Alzheimer’s disease.
40
132160
2000
eta ez Alzheimerra bakarrik.
02:14
There’s also a fascinating connection to cancer here,
41
134160
3000
Beste aldetik, minbiziarekiko lotura harrigarri bat dago;
02:17
because people with neurologic diseases
42
137160
2000
izan ere, gaixotasun neurologikoak dituztenen artean
02:19
have a very low incidence of most cancers.
43
139160
3000
oso gutxi dira gainera minbizia dutenak.
02:22
And this is a connection that most people aren’t pursuing right now,
44
142160
3000
Eta gutxi dira bide hori jarraitzen ari diren ikerleak,
02:25
but which we’re fascinated by.
45
145160
3000
baina gu, behintzat, erabat txundituta gaude.
02:28
Most of the important and all of the creative work in this area
46
148160
3000
Eremu horretan egiten ari diren lan garrantzitsuena eta sortzaileena
02:31
is being funded by private philanthropies.
47
151160
3000
diru-emaile pribatuek finantzatzen dute.
02:34
And there’s tremendous scope for additional private help here,
48
154160
3000
Eta laguntza pribatu gehiagoren behar handia dago,
02:37
because the government has dropped the ball on much of this, I’m afraid.
49
157160
3000
gobernuek ikerkuntza baztertu baitute, tamalez.
02:40
In the meantime, while we’re waiting for all these things to happen,
50
160160
4000
Bitartean, hau guztia noiz gertatuko den zain gauden bitartean,
02:44
here’s what you can do for yourself.
51
164160
2000
hona hemen zuk zeuk egin dezakezuna.
02:46
If you want to lower your risk of Parkinson’s disease,
52
166160
2000
Parkinsona jasateko arriskua murriztu nahi baduzu,
02:48
caffeine is protective to some extent; nobody knows why.
53
168160
5000
kafeinak babestu egiten du; inork ez daki zergatik.
02:53
Head injuries are bad for you. They lead to Parkinson’s disease.
54
173160
3000
Buruko zauriak txarrak dira. Parkinsona eragin dezakete.
02:56
And the Avian Flu is also not a good idea.
55
176160
4000
Hegazti gripea ere ez da ideia ona.
03:01
As far as protecting yourself against Alzheimer’s disease,
56
181160
3000
Zure burua Alzeimerraren aurrean babesteko,
03:04
well, it turns out that fish oil has the effect
57
184160
3000
beno, dirudienez, arrain koipea ona da
03:07
of reducing your risk for Alzheimer’s disease.
58
187160
3000
Alzeimerraren arriskua murrizteko.
03:10
You should also keep your blood pressure down,
59
190160
2000
Odol presioa ere baxu mantendu beharko zenuke.
03:12
because chronic high blood pressure
60
192160
2000
Izan ere, odol presio altu kronikoa
03:14
is the biggest single risk factor for Alzheimer’s disease.
61
194160
2000
Altzeimerra izateko arrisku faktore garrantzitsuena da.
03:16
It’s also the biggest risk factor for glaucoma,
62
196160
3000
Baita glaukoma izateko arrisku faktorerik handiena ere.
03:19
which is just Alzheimer’s disease of the eye.
63
199160
3000
Glaukoma begiaren Altzeimerra da.
03:22
And of course, when it comes to cognitive effects,
64
202160
2000
Eta, noski, ondorio kognitiboei dagokienez,
03:24
"use it or lose it" applies,
65
204160
2000
«erabili edo galdu» printzipioa da nagusi.
03:26
so you want to stay mentally stimulated.
66
206160
2000
Beraz, burua estimulatzea komeni zaizu.
03:28
But hey, you’re listening to me.
67
208160
2000
Baina, beno! Hemen zaudeten nirekin dagoeneko.
03:30
So you’ve got that covered.
68
210160
2000
Beraz, jadanik lantzen ari zarete aspektu hori.
03:32
And one final thing. Wish people like me luck, okay?
69
212160
4000
Azkeneko ohar bat. Opaiguzue zorte ona ni bezalakoei, ados?
03:36
Because the clock is ticking for all of us.
70
216160
2000
Izan ere, erlojua guztiontzako doa aurrera.
03:38
Thank you.
71
218160
3000
Eskerrik asko.
Webgune honi buruz

Gune honek ingelesa ikasteko erabilgarriak diren YouTube bideoak aurkeztuko dizkizu. Mundu osoko goi mailako irakasleek emandako ingeleseko ikasgaiak ikusiko dituzu. Egin klik bikoitza bideo-orri bakoitzean bistaratzen diren ingelesezko azpitituluetan, hortik bideoa erreproduzitzeko. Azpitituluak bideoaren erreprodukzioarekin sinkronizatuta mugitzen dira. Iruzkin edo eskaerarik baduzu, jar zaitez gurekin harremanetan harremanetarako formulario hau erabiliz.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7