Gregory Petsko: The coming neurological epidemic

Gregory Petsko dự đoán về đại dịch các căn bệnh thần kinh sắp đến

Translator: Jenny Zurawell

Translator: Ha Tran Reviewer: Le Khanh-Huyen

Unless we do something to prevent it,

Nếu không làm gì để ngăn chặn,

over the next 40 years we’re facing an epidemic

thì trong hơn 40 năm tới, chúng ta sẽ đương đầu với một đại dịch

of neurologic diseases on a global scale.

các bệnh thần kinh trên quy mô toàn cầu.

A cheery thought.

Một ý nghĩ vui thôi.

On this map, every country that’s colored blue

Trên bản đồ này, các nước ký hiệu màu xanh

has more than 20 percent of its population over the age of 65.

có 20% số dân từ 65 tuổi trở lên.

This is the world we live in.

Đây là thế giới chúng ta đang sống.

And this is the world your children will live in.

Và đây là thế giới con cái bạn sẽ sống.

For 12,000 years, the distribution of ages in the human population

12,000 năm qua, sự phân bố tuổi tác trong nền dân số loài người

has looked like a pyramid, with the oldest on top.

được biểu diễn bằng biểu đồ tháp, với đỉnh tháp là độ tuổi cao nhất.

It’s already flattening out.

Đỉnh tháp đang phẳng dần.

By 2050, it’s going to be a column and will start to invert.

Trước năm 2050, biểu đồ sẽ trở thành một cột và bắt đầu đảo ngược.

This is why it’s happening.

Sau đây là nguyên nhân gây nên hiện tượng đó.

The average lifespan’s more than doubled since 1840,

Tuổi thọ trung bình đã tăng gấp đôi kể từ năm 1840,

and it’s increasing currently at the rate of about five hours every day.

và hiện nó đang tăng với tốc độ 5 giờ mỗi ngày.

And this is why that’s not entirely a good thing:

Và đây là lý do tại sao đó không hẳn là điều tốt:

because over the age of 65, your risk of getting Alzheimer’s

vì khi bước qua tuổi 65, nguy cơ mắc phải bệnh Alzheimer

or Parkinson’s disease will increase exponentially.

hay Parkinson sẽ tăng theo cấp số nhân.

By 2050, there’ll be about 32 million people in the United States

Trước năm 2050, số người Mỹ thọ hơn 80 tuổi sẽ đạt con số 32 triệu người

over the age of 80, and unless we do something about it,

và nếu không làm gì đó,

half of them will have Alzheimer’s disease

thì một nửa trong số họ sẽ mắc bệnh Alzheimer

and three million more will have Parkinson’s disease.

và 3 triệu người nữa sẽ mắc bệnh Parkinson.

Right now, those and other neurologic diseases --

Hiện nay, hai bệnh đó và các bệnh về thần kinh --

for which we have no cure or prevention --

là các bệnh chưa có thuốc chữa hoặc cách phòng tránh --

cost about a third of a trillion dollars a year.

tiêu tốn khoảng 1/3 một nghìn tỷ dollar mỗi năm,

It will be well over a trillion dollars by 2050.

và trước năm 2050, nó sẽ tăng lên hơn một nghìn tỷ dollar.

Alzheimer’s disease starts when a protein

Bệnh Alzheimer phát bệnh khi một protein

that should be folded up properly

lẽ ra phải được gập đúng

misfolds into a kind of demented origami.

thì lại gập sai thành một hình xếp giấy rối loạn.

So one approach we’re taking is to try to design drugs

Giải pháp của chúng tôi là cố gắng bào chế các loại thuốc

that function like molecular Scotch tape,

có chức năng như băng keo phân tử Scotch

to hold the protein into its proper shape.

để cố định protein trong hình dạng đúng của nó.

That would keep it from forming the tangles

Nó sẽ ngăn chặn các protein hình thành tình trạng rối loạn

that seem to kill large sections of the brain when they do.

nhờ đó tránh các vùng lớn của não bị tiêu diệt.

Interestingly enough, other neurologic diseases

Thú vị là, các bệnh thần kinh khác

which affect very different parts of the brain

có ảnh hưởng đến các phần não khác nhau

also show tangles of misfolded protein,

cũng biểu hiện sự rối loạn của các protein bị gập sai,

which suggests that the approach might be a general one,

cho biết phương pháp đó khá khái quát

and might be used to cure many neurologic diseases,

và có thể sử dụng để chữa trị nhiều bệnh thần kinh,

not just Alzheimer’s disease.

chứ không chỉ Alzheimer.

There’s also a fascinating connection to cancer here,

Ở đây cũng có một liên kết thú vị với căn bệnh ung thư

because people with neurologic diseases

vì người mắc các bệnh thần kinh

have a very low incidence of most cancers.

có nguy cơ mắc hầu hết các bệnh ung thư rất thấp.

And this is a connection that most people aren’t pursuing right now,

Và hiện giờ chưa nhiều người nghiên cứu mối liên hệ này

but which we’re fascinated by.

nhưng chúng tôi thấy rất đáng quan tâm.

Most of the important and all of the creative work in this area

Đa phần các công trình quan trọng và sáng tạo trong lĩnh vực này

is being funded by private philanthropies.

đều đang được các nhà từ thiện tư nhân tài trợ.

And there’s tremendous scope for additional private help here,

Và nguồn tài trợ tư nhân cực kỳ lớn vì tôi e rằng

because the government has dropped the ball on much of this, I’m afraid.

chính phủ đã đánh giá thấp hoặc chưa nhìn ra tiềm năng của lĩnh vực này.

In the meantime, while we’re waiting for all these things to happen,

Trong khi chờ đợi những điều đó diễn ra,

here’s what you can do for yourself.

đây là việc bạn có thể làm cho bản thân.

If you want to lower your risk of Parkinson’s disease,

Nếu muốn giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson,

caffeine is protective to some extent; nobody knows why.

thì caffeine có khả năng phòng ngừa trong một mức độ nào đấy, tuy nhiên chưa ai giải thích được tại sao.

Head injuries are bad for you. They lead to Parkinson’s disease.

Chấn thương vùng đầu cũng rất nguy hiểm, dẫn đến bệnh Parkinson.

And the Avian Flu is also not a good idea.

Và cúm Avian cũng không phải chuyện đùa.

As far as protecting yourself against Alzheimer’s disease,

Trong việc phòng chống nguy cơ bện Alzheimer

well, it turns out that fish oil has the effect

thì hóa ra dầu cá cũng có tác dụng

of reducing your risk for Alzheimer’s disease.

giảm nguy cơ mắc bệnh đó.

You should also keep your blood pressure down,

Bạn nên giữ huyết áp ổn định, không tăng, không giảm,

because chronic high blood pressure

vì bệnh huyết áp cao

is the biggest single risk factor for Alzheimer’s disease.

là tác nhân nguy hiểm lớn nhất gây bệnh Alzheimer.

It’s also the biggest risk factor for glaucoma,

Đó cũng là tác nhân nguy hiểm nhất gây bệnh tăng nhãn áp (glaucoma),

which is just Alzheimer’s disease of the eye.

một thương tổn thị giác do bệnh Alzheimer biến chứng.

And of course, when it comes to cognitive effects,

Và dĩ nhiên, khi phát hiện được các tác hại của bệnh

"use it or lose it" applies,

thì chỉ còn mỗi cách sống chung với lũ

so you want to stay mentally stimulated.

bằng cách kích thích thần kinh mãi mãi.

But hey, you’re listening to me.

Nhưng này, các bạn đang nghe tôi nói.

So you’ve got that covered.

Và đã nắm được vấn đề chính rồi

And one final thing. Wish people like me luck, okay?

Một điều cuối cùng. Hãy chúc phúc cho những người như tôi gặp may mắn, các bạn nhé.

Because the clock is ticking for all of us.

Đồng hồ đã điểm. Tạm biệt các bạn.

Thank you.

Xin cảm ơn.