Suzanne Lee: Grow your own clothes

Translator: Stéphane Brault Reviewer: Karine Breault

So as a fashion designer,

Kiel mododizajnistino,

I've always tended to think of materials

mi kutimis pensi, ke ŝtofo

something like this,

estas farita el tio,

or this,

aŭ tio,

or maybe this.

aŭ eble tio.

But then I met a biologist,

Sed post renkonti biologiston,

and now I think of materials like this --

mi nun pensas, ke ĝi povas esti farita

green tea, sugar,

per verda teo, sukero,

a few microbes and a little time.

kelkaj mikroboj kaj iom da tempo.

I'm essentially using a kombucha recipe,

Esence, mi uzas recepton por kombuĉo,

which is a symbiotic mix

miksaĵo simbioza

of bacteria, yeasts and other micro-organisms,

de bakterioj, gistoj kaj aliaj mikroorganismoj,

which spin cellulose

kiuj ŝpinas celulozon

in a fermentation process.

per fermentado.

Over time, these tiny threads

Post iom da tempo, et-etaj fadenoj

form in the liquid into layers

estiĝas en la likvo, ariĝas en sternaĵoj

and produce a mat on the surface.

kaj formas dikan tavolon supraĵe.

So we start by brewing the tea.

Unue, oni infuzas la teon.

I brew up to about 30 liters of tea at a time,

Mi infuzas ĝis ĉirkaŭ 30 litrojn ĉiufoje,

and then while it's still hot, add a couple of kilos of sugar.

kaj dum ĝi ankoraŭ varmas, mi aldonas kelkajn kilogramojn da sukero.

We stir this in until it's completely dissolved

Mi agitas ĝis estas solvita la sukero

and then pour it into a growth bath.

kaj verŝas la miksaĵon en kreskokuvo.

We need to check that the temperature

Kiam certas, ke la temperaturo

has cooled to below 30 degrees C.

malaltiĝis sub 30 gradoj C,

And then we're ready to add the living organism.

mi povas aldoni la vivajn organismojn,

And along with that, some acetic acid.

kaj iom da aceta acido.

And once you get this process going,

Lanĉinte la procezon,

you can actually recycle

oni povas reuzi

your previous fermented liquid.

la jam fermentintan likvon.

We need to maintain an optimum temperature for the growth.

Endas konservi optimuman temperaturon por la kreskado.

And I use a heat mat to sit the bath on

La kuvon mi kuŝigas sur varmigilo

and a thermostat to regulate it.

regulita de termostato.

And actually, in hot weather, I can just grow it outside.

Fakte, dum varma vetero, mi povas fari ĉion ekstere.

So this is my mini fabric farm.

Jen mia minifabriko.

After about three days,

Post proksimume tri tagoj,

the bubbles will appear on the surface of the liquid.

vezikoj formiĝas ĉe la supraĵo de la likvo.

So this is telling us that the fermentation is in full swing.

Tio signifas, ke la fermentado plene viglas.

And the bacteria are feeding

La bakterioj nutriĝas

on the sugar nutrients in the liquid.

je la sukero,

So they're spinning these tiny nano fibers

kaj ŝpinas nanofibrojn

of pure cellulose.

de pura celulozo.

And they're sticking together, forming layers

Ili algluiĝas unuj al la aliaj,

and giving us a sheet on the surface.

kaj formas tavolon sur la supraĵo.

After about two to three weeks,

Post du aŭ tri semajnoj,

we're looking at something which is about an inch in thickness.

tiu tavolo estas dika je ĉirkaŭ 3 cm.

So the bath on the left is after five days,

En la maldekstra kuvo, la procezo post 5 tagoj;

and on the right, after 10.

en la dekstra, post 10 tagoj.

And this is a static culture.

Estas senflegaĵo.

You don't have to do anything to it;

Nenio farendas;

you just literally watch it grow.

oni simple spektas la disvolviĝon.

It doesn't need light.

Lumo ne necesas.

And when it's ready to harvest, you take it out of the bath

Kiam alvenas la tempo rikolti, oni eltiras la ŝtofon el la kuvo

and you wash it in cold, soapy water.

kaj lavas ĝin en malvarma sapa akvo.

At this point, it's really heavy.

Ĝi estas tre peza, ĉar ĝi konsistas

It's over 90 percent water,

je 90 procento el akvo,

so we need to let that evaporate.

kiu devas vaporiĝi.

So I spread it out onto a wooden sheet.

Mi streĉas ĝin sur ligna tablo.

Again, you can do that outside

Ankaŭ tion oni povas fari ekstere;

and just let it dry in the air.

endas nur lasi ĝin elsekiĝi.

And as it's drying, it's compressing,

Sekiĝante, ĝi kunpremiĝas,

so what you're left with, depending on the recipe,

kaj la rezulto, depende de la recepto,

is something that's either

similas al tre malpeza

like a really light-weight, transparent paper,

travidebla papero,

or something which is much more like a flexible vegetable leather.

aŭ multe pli al fleksebla vegetaĵa ledo.

And then you can either cut that out

Oni povas tajlori

and sew it conventionally,

kaj kudri ĝin konvencie,

or you can use the wet material

aŭ uzi la malsekan ŝtofon por fasoni aĵojn

to form it around a three-dimensional shape.

volvante ĝin ĉirkaŭ tri-dimensiaj objektoj.

And as it evaporates,

Elsekigante,

it will knit itself together, forming seams.

ĝi kuntrikiĝas kaj formas juntojn.

So the color in this jacket is coming purely from green tea.

La koloro de tiu-ĉi vesto rezultas sole de la verda teo.

I guess it also looks a little bit like human skin,

Laŭ mi, ĝi pensigas pri homa haŭto,

which intrigues me.

tio kio interesegas min.

Since it's organic,

Ĉar la ŝtofo estas ekologia,

I'm really keen to try and minimize the addition of any chemicals.

mi insistas por ke oni ne aldonu ĥemiaĵojn al ĝi.

I can make it change color without using dye

Mi povas alikolorigi ĝin sen tincturo

by a process of iron oxidation.

per feroksidiga procezo.

Using fruit and vegetable staining,

Per fruktaj kaj legomaj ekstraktaĵoj,

create organic patterning.

mi povas krei ekologiajn disajnaĵojn.

And using indigo,

Kaj igi ĝin kontraŭmikroba

make it anti-microbial.

per indigo.

And in fact, cotton

Fakte, mi bezonus

would take up to 18 dips in indigo

mergi kotonaĵon en indigo 18 fojojn

to achieve a color this dark.

por ekhavi koloron tiom malhelan.

And because of the super-absorbency of this kind of cellulose,

Sed pro la tre granda sorbopovo de tia celulozo,

it just takes one, and a really short one at that.

nur unu, krome mallonga, estas necesa.

What I can't yet do is make it water-resistant.

Bedaŭrinde, mi momente ne scipovas akvo-repeligi ĝin.

So if I was to walk outside in the rain

Se mi irus promenadi sub la pluvo

wearing this dress today,

tiel kiel mi estas,

I would immediately start to absorb

mia vestaĵo tuj eksorbus

huge amounts of water.

litrojn da akvo.

The dress would get really heavy,

La vestaĵo fariĝus multe pli peza,

and eventually the seams would probably fall apart --

kaj fine la juntoj probable malkuniĝus,

leaving me feeling rather naked.

senvestigante min.

Possibly a good performance piece,

Ja frapanta arto-spektaklo,

but definitely not ideal for everyday wear.

sed ne tre adaptita al la ĉiutaga vivo.

What I'm looking for

Tio, kion mi serĉas

is a way to give the material

estas metodo doni al la ŝtofo

the qualities that I need.

la ecojn, kiujn mi bezonas.

So what I want to do is say to a future bug,

Fakte, mi ŝatus diri al hipoteza araneo:

"Spin me a thread.

«Ŝpinu fadenon

Align it in this direction.

tiudirektan,

Make it hydrophobic.

akvo-repeligu ĝin,

And while you're at it,

kaj – kial ne? –

just form it around this 3D shape."

sekvigu al ĝi la kurbojn de tiu aĵo».

Bacterial cellulose is actually already being used for wound healing,

Bakteria celulozo jam utilas por vunda cikatriĝo,

and possibly in the future

kaj povus iam utili

for biocompatible blood vessels,

por ŝajnhomaj angioj

possibly even replacement bone tissue.

aŭ substitua ostohisto.

But with synthetic biology,

Sinteza biologio

we can actually imagine engineering this bacterium

permesas nin imagi krei bakteriojn,

to produce something

kiuj produktus

that gives us the quality,

la deziritajn kvanton,

quantity and shape

econ kaj formon

of material that we desire.

de celata aĵo.

Obviously, as a designer, that's really exciting

Por desajnistino, estas tre interese,

because then I start to think, wow,

ĉar tio pensigas min,

we could actually imagine

ke oni tiam povus fakte

growing consumable products.

kreskigi amasproduktojn.

What excites me about using microbes

Entuziasmigas min

is their efficiency.

la granda efiko de mikroboj.

So we only grow what we need.

Oni povas produkti nur tion,

There's no waste.

kion oni bezonas, sen elĵetaĵo.

And in fact, we could make it from a waste stream --

Fakte, oni povus uzi fabrikajn elĵetaĵojn,

so for example,

ekzemple,

a waste sugar stream

sukeron forĵetitan

from a food processing plant.

de industriaj manĝaĵaj fabrikoj.

Finally, at the end of use, we could biodegrade it naturally

Postuzade, oni povus recikli la produktojn

along with your vegetable peelings.

ĝuste kiel vegetaĵajn ŝelojn.

What I'm not suggesting is that microbial cellulose

Mi neniel asertas, ke mikroba celulozo

is going to be a replacement

anstataŭigos kotonon,

for cotton, leather or other textile materials.

ledon aŭ aliajn teksaĵojn,

But I do think it could be quite a smart and sustainable addition

sed ĝi estus logika kaj ekologia aldono

to our increasingly precious natural resources.

al niaj pli kaj pli malabundaj naturaj rimedoj.

Ultimately, maybe it won't even be fashion

En la estonteco, ne nur rilate al la modo

where we see these microbes have their impact.

oni konstatos la efikon de tiuj mikroboj

We could, for example, imagine

Oni povas imagi

growing a lamp, a chair,

la kreskadon de lampo, seĝo,

a car or maybe even a house.

aŭto, aŭ eĉ domo.

So I guess what my question to you is:

Do pripensu

in the future, what would you choose to grow?

kion vi elektos kreskigi venonttempe.

Thank you very much.

Koran dankon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)

Bruno Giussani: Suzanne, just a curiosity,

Bruno Giussani: Suzanne, mi estas scivola:

what you're wearing is not random. (Suzanne Lee: No.)

tion, kion vi surhavas, vi ne elektis hazarde, ĉu? Suzanne Lee: Ne.

This is one of the jackets you grew?

Ĉu ĝi estas unu el la vestaĵoj, kiujn vi kreskigis?

SL: Yes, it is.

SL: Jes.

It's probably -- part of the project's still in process

Kaj estas probable – parto de la projekto estas nefinita,

because this one

ĉar tiu ĉi estas

is actually biodegrading in front of your eyes.

malkomponanta dum ni parolas.

(Laughter)

(Ridoj)

It's absorbing my sweat, and it's feeding on it.

Ĝi sorbas mian ŝviton kaj nutriĝas je ĝi.

BG: Okay, so we'll let you go and save it, and rescue it.

BG: Bone, ni lasas vin forkuri kaj alivesti.

Suzanne Lee. (SL: Thank you.)

Suzanne Lee. SL: Dankon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)