Beware conflicts of interest | Dan Ariely

Μετάφραση: Amalia Kokkinaki Επιμέλεια: ΛΟΥΚΑΣ ΜΠΟΥΛΑΡΗΣ (Lukas Bularis)

So, I was in the hospital for a long time.

Ήμουν στο νοσοκομείο για πολύ καιρό.

And a few years after I left, I went back,

Μερικά χρόνια μετά που βγήκα, πήγα πίσω,

and the chairman of the burn department was very excited to see me --

και ο πρόεδρος του τμήματος εγκαυμάτων ήταν πάρα πολύ ενθουσιασμένος που με έβλεπε --

said, "Dan, I have a fantastic new treatment for you."

και είπε, "Νταν, έχω μία φανταστική καινούρια θεραπεία για σένα."

I was very excited. I walked with him to his office.

Ενθουσιάστηκα. Τον ακολούθησα στο γραφείο του.

And he explained to me that, when I shave,

Και μου εξήγησε πως, όταν ξυρίζομαι,

I have little black dots on the left side of my face where the hair is,

έχω μικρές μαύρες κουκίδες στην αριστερή πλευρά του προσώπου μου όπου είναι τα γένια,

but on the right side of my face

αλλά στην δεξιά πλευρά του προσώπου μου,

I was badly burned so I have no hair,

είχα ένα σοβαρό έγκαυμα οπότε δεν έχω γένια,

and this creates lack of symmetry.

και αυτό δημιουργεί μια ασυμετρία.

And what's the brilliant idea he had?

Και ποιά ήταν η λαμπρή ιδέα που είχε;

He was going to tattoo little black dots

Θα μου έκανε τατουάζ μικρές μαύρες κουκίδες

on the right side of my face

στην δεξιά μεριά του προσώπου μου

and make me look very symmetric.

και έτσι θα με έκανε να φαίνομαι πολύ συμμετρικός.

It sounded interesting. He asked me to go and shave.

Μου φάνηκε ενδιαφέρον. Μου ζήτησε να παω να ξυριστώ.

Let me tell you, this was a strange way to shave,

Να σας πω την αλήθεια, αυτό το ξύρισμα ήταν παράξενο για μένα,

because I thought about it

γιατί το σκεφτόμουνα,

and I realized that the way I was shaving then

και συνειδητοποίησα οτι ο τρόπος με τον οποίο ξυριζόμουν τότε

would be the way I would shave for the rest of my life --

θα ήταν ο τρόπος με τον οποίο θα ξυριζόμουν για το υπόλοιπο της ζωής μου --

because I had to keep the width the same.

γιατί θα έπρεπε να διατηρώ το ίδιο μήκος.

When I got back to his office,

Οταν γύρισα πίσω στο γραφείο του,

I wasn't really sure.

Δεν ήμουν απόλυτα σίγουρος.

I said, "Can I see some evidence for this?"

Είπα, "Μπορώ να δώ κάποια απόδειξη για αυτό;"

So he showed me some pictures

Οπότε μου έδιειξε μερικές φωτογραφίες

of little cheeks with little black dots --

μικρών μάγουλων με μικρές μαύρες κουκίδες --

not very informative.

όχι πολύ χρήσιμες.

I said, "What happens when I grow older and my hair becomes white?

Είπα, "Τι θα συμβεί όταν γεράσω και τα γένια μου γίνουν άσπρα;

What would happen then?"

Τι θα συμβεί τότε;"

"Oh, don't worry about it," he said.

"Α, μην ανησυχείς για αυτό," είπε.

"We have lasers; we can whiten it out."

"Εχουμε λέιζερ, θα τα ασπρίσουμε."

But I was still concerned,

Αλλά ήμουν ακόμα προβληματισμένος,

so I said, "You know what, I'm not going to do it."

οπότε είπα, "Ξέρεις, δεν θα το κάνω."

And then came one of the biggest guilt trips of my life.

Και μετά ξεκίνησε ένα από τα μεγαλύτερα ταξίδια ενοχών της ζωής μου.

This is coming from a Jewish guy, all right, so that means a lot.

Σας το λέει αυτό ένας Εβραίος, εντάξει, οπότε έχει μεγάλη βαρύτητα.

(Laughter)

(Γέλια)

And he said, "Dan, what's wrong with you?

Και μου είπε, "Νταν, τι πάει στραβά με σένα;

Do you enjoy looking non-symmetric?

Σου αρέσει να είσαι ασύμμετρος;

Do you have some kind of perverted pleasure from this?

Εχεις κάποιου είδους διαστροφή και το απολαμβάνεις αυτό;

Do women feel pity for you

Μήπως οι γυναίκες σε λυπούνται

and have sex with you more frequently?"

και κάνουν σεξ μαζί σου πιο συχνά;"

None of those happened.

Τίποτα απο αυτά δεν συνέβαινε.

And this was very surprising to me,

Και όλο αυτό μου προκάλεσε μεγάλη έκπληξη,

because I've gone through many treatments --

γιατί είχα περάσει πολλές θεραπείες --

there were many treatments I decided not to do --

και υπήρχαν πολλές θεραπείες που αποφάσισα να μήν κάνω --

and I never got this guilt trip to this extent.

αλλά ποτέ δεν προσπαθησε κάποιος να με κάνει να νιώσω ενοχές σε αυτό το βαθμό.

But I decided not to have this treatment.

Αλλά αποφάσισα να μην κάνω αυτή την θεραπεία.

And I went to his deputy and asked him, "What was going on?

Πήγα όμως στον αναπληρωτή του και τον ρώτησα, "Τί συμβαίνει;"

Where was this guilt trip coming from?"

Γιατί θέλει να με κάνει να νιώσω ένοχος;"

And he explained that they have done this procedure on two patients already,

Και μου εξήγησε ότι είχαν ήδη κάνει αυτή τη θεραπεία σε δύο ασθενείς,

and they need the third patient for a paper they were writing.

και χρειαζόντουσαν έναν τρίτο ασθενή για μία δημοσίευση που ετοίμαζαν.

(Laughter)

(Γέλια)

Now you probably think that this guy's a schmuck.

Πιθανόν να πιστεύετε τώρα ότι αυτός ο τύπος ήταν απαραδεκτος.

Right, that's what he seems like.

Σωστά, έτσι φαίνεται.

But let me give you a different perspective on the same story.

Αλλά επιτρέψτε μου να σας δώσω και μία διαφορετική εκδοχή της ίδιας ιστορίας

A few years ago, I was running some of my own experiments in the lab.

Μερικά χρόνια πριν, έτρεχα κάποια πειράματα στο δικό μου εργαστήριο.

And when we run experiments,

Οταν τρέχουμε πειράματα,

we usually hope that one group will behave differently than another.

συνήθως ελπίζουμε ότι το ένα γκρουπ ανθρώπων θα συμπεριφερθεί διαφορετικά από ένα άλλο.

So we had one group that I hoped their performance would be very high,

Είχαμε λοιπόν ένα γκρουπ που ήλπιζα ότι θα είχε πολύ ψηλή απόδοση,

another group that I thought their performance would be very low,

και ένα άλλο γκρουπ που πίστευα ότι η απόδοσή του θα ήταν πολύ χαμηλή.

and when I got the results, that's what we got --

Και όταν πήρα τα αποτελέσματα, όντως αυτό το αποτέλεσμα πήραμε --

I was very happy -- aside from one person.

Ημουν πολύ χαρούμενος -- εκτός από ένα άτομο.

There was one person in the group

Υπήρχε ένα άτομο στο γκρουπ

that was supposed to have very high performance

που έπρεπε να έχει πολύ ψηλή απόδοση

that was actually performing terribly.

αλλά στην πραγματικότητα είχε αποδόσει χάλια.

And he pulled the whole mean down,

Και κατέβαζε όλο τον μέσο όρο πολύ χαμηλά,

destroying my statistical significance of the test.

καταστρέφοντας την στατιστική σημαντικότητα του τέστ.

So I looked carefully at this guy.

Οπότε, έψαξα προσεκτικά αυτόν τον τύπο.

He was 20-some years older than anybody else in the sample.

Ηταν περίπου 20 χρόνια μεγαλύτερος από οποιονδήποτε άλλο στο δείγμα.

And I remembered that the old and drunken guy

Και θυμήθηκα ότι ένας γέρος, μεθυσμένος

came one day to the lab

ήρθε μια μέρα στο εργαστήριο

wanting to make some easy cash

θέλωντας να βγάλει μερικά έυκολα λεφτά

and this was the guy.

και ήταν αυτός.

"Fantastic!" I thought. "Let's throw him out.

"Τέλεια!" σκέφτηκα. "Ας τον βγάλω απο το δείγμα.

Who would ever include a drunken guy in a sample?"

Ποιός θα συμπεριλάμβανε έναν μεθυσμένο σε ένα δείγμα;"

But a couple of days later,

Αλλά μερικές μέρες μετά,

we thought about it with my students,

το σκεφτόμασταν με τους φοιτητές μου,

and we said, "What would have happened if this drunken guy was not in that condition?

και είπαμε, "Τι θα συνέβενε αν αυτός ο μεθυσμένος τύπος δεν ήταν σε αυτή την κατάσταση;

What would have happened if he was in the other group?

Τι θα συνέβενε αν ήταν στο άλλο γκρουπ;

Would we have thrown him out then?"

Θα τον είχαμε βγάλει απο το δείγμα σε αυτή την περίπτωση;"

We probably wouldn't have looked at the data at all,

Πιθανότατα δεν θα είχαμε κοιτάξει καν τα δεδομένα,

and if we did look at the data,

και ακόμα και αν τα είχαμε κοιτάξει,

we'd probably have said, "Fantastic! What a smart guy who is performing this low,"

θα είχαμε πει, "Τέλεια! Τι έξυπνος αυτός ο τύπος και έχει τόσο χαμηλή απόδοση,"

because he would have pulled the mean of the group lower,

γιατί θα είχε κατεβάσει τον μέσο όρο του γκρούπ χαμηλότερα,

giving us even stronger statistical results than we could.

και θα είχε αυξήσει την στατιστική σημασία των αποτελεσμάτων μας περισσότερο από όσο εμείς θα μπορούσαμε.

So we decided not to throw the guy out and to rerun the experiment.

Οπότε αποφασίσαμε να μην βγάλουμε τον τύπο αυτό απο το δείγμα και να ξανατρέξουμε το πείραμα.

But you know, these stories,

Αλλά ξέρετε, αυτές οι ιστορίες,

and lots of other experiments that we've done on conflicts of interest,

και πολλά άλλα πειράματα που έχουμε κάνει στο θέμα της σύγκρουσης συμφερόντων

basically kind of bring two points

βασικά φέρνουν δύο πράγματα

to the foreground for me.

στην επιφάνεια για μένα.

The first one is that in life we encounter many people

Το πρώτο είναι ότι στην ζωή συναντάμε πολλούς ανθρώπους

who, in some way or another,

που, για τον ένα ή τον άλλο λόγο,

try to tattoo our faces.

προσπαθούν να κάνουν τατουάζ στα πρόσωπά μας.

They just have the incentives that get them to be blinded to reality

Απλά έχουν τα κίνητρα που τους κάνουν να μην βλέπουν την πραγματικότητα

and give us advice that is inherently biased.

και μας δίνουν συμβουλές που ειναι από τη φύση τους προκατειλημένες.

And I'm sure that it's something that we all recognize,

Και είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι κάτι που όλοι μας αναγνωρίζουμε,

and we see that it happens.

και που βλέπουμε ότι συμβαίνει.

Maybe we don't recognize it every time,

Ίσως δεν το αναγνωρίζουμε κάθε φορά,

but we understand that it happens.

αλλά καταλαβαίνουμε ότι συμβαίνει.

The most difficult thing, of course, is to recognize

Το πιο δύσκολο φυσικά, είναι να αναγνωρίσουμε

that sometimes we too

ότι κάποιες φορές και εμείς οι ίδιοι

are blinded by our own incentives.

τυφλωνόμαστε από τα δικά μας κίνητρα.

And that's a much, much more difficult lesson to take into account.

Και αυτό ειναι ένα πολύ, πολύ πιο δύσκολο μάθημα που πρέπει να μάθουμε.

Because we don't see how conflicts of interest work on us.

Γιατί δεν βλέπουμε πως οι συγκρούσεις συμφερόντων μας επηρεάζουν.

When I was doing these experiments,

Όταν έκανα αυτά τα πειράματα,

in my mind, I was helping science.

στο μυαλό μου, βοηθούσα την επιστήμη.

I was eliminating the data

Διέγραφα τα δεδομένα

to get the true pattern of the data to shine through.

για να επιτρέψω να λάμψει η πραγματική θεωρία πίσω απο τα δεδομένα.

I wasn't doing something bad.

Δεν έκανα κάτι κακό.

In my mind, I was actually a knight

Στο μυαλό μου, ήμουν ένας ιππότης

trying to help science move along.

που προσπαθούσε να βοηθήσει την επιστήμη να προχωρήσει.

But this was not the case.

Αλλά δεν ήταν έτσι τα πράγματα.

I was actually interfering with the process with lots of good intentions.

Βασικά, παρενέβαινα στη διαδικασία με πολλές καλλές προθέσεις.

And I think the real challenge is to figure out

Και νομίζω ότι η πραγματική πρόκληση ειναι να καταλαβαίνουμε

where are the cases in our lives

ποιές ειναι εκείνες οι περιπτώσεις στη ζωή μας

where conflicts of interest work on us,

όπου επηρεαζόμαστε από συγκρουόμενα συμφέροντα,

and try not to trust our own intuition to overcome it,

και να προσπαθούμε να μην εμπιστευόμαστε την διαίσθησή μας για να το αντιμετωπίσουμε,

but to try to do things

αλλά να προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα

that prevent us from falling prey to these behaviors,

που μας αποτρέπουν από το να γίνουμε θύματα αυτής της συμπεριφοράς,

because we can create lots of undesirable circumstances.

γιατί αν δεν το κάνουμε αυτό μπορούμε να δημιουργήσουμε πολλές μη επιθυμητές καταστάσεις.

I do want to leave you with one positive thought.

Θέλω να σας αφήσω με την εξής θετική σκέψη.

I mean, this is all very depressing, right --

Όλο αυτό ειναι αρκετά καταθλιπτικό, σωστά --

people have conflicts of interest, we don't see it, and so on.

οι άνθρωποι έχουμε συγκρουόμενα συμφέροντα, δεν το βλέπουμε, κτλ κτλ.

The positive perspective, I think, of all of this

Η θετική άποψη, νομίζω, όλων αυτών

is that, if we do understand when we go wrong,

είανι ότι, αν καταλάβουμε πότε κάνουμε το λάθος,

if we understand the deep mechanisms

και αν καταλάβουμε τους βαθύτερους μηχανισμούς

of why we fail and where we fail,

του γιατί και πότε κάνουμε τέτοια λάθη,

we can actually hope to fix things.

μπορούμε πραγματικά να ελπίζουμε ότι τα πράγματα θα φτιάξουν.

And that, I think, is the hope. Thank you very much.

Και αυτό, νομίζω, είναι η ελπίδα. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Applause)

(Χειροκροτήματα)