Paul Bloom: The origins of pleasure

Μετάφραση: Leonidas Argyros Επιμέλεια: ΛΟΥΚΑΣ ΜΠΟΥΛΑΡΗΣ (Lukas Bularis)

I'm going to talk today

Σήμερα θα μιλήσω

about the pleasures of everyday life.

για τις απολαύσεις της καθημερινής ζωής.

But I want to begin with a story

Αλλά θέλω να ξεκινήσω με μία ιστορία

of an unusual and terrible man.

ενός ασυνήθιστου και τρομερού άνδρα.

This is Hermann Goering.

Αυτός είναι ο Χέρμαν Γκαίρινγκ.

Goering was Hitler's second in command in World War II,

Ο Γκαίρινγκ ήταν ο υπαρχηγός του Χίτλερ στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,

his designated successor.

ο αναγνωρισμένος διάδοχός του.

And like Hitler,

Και όπως και ο Χίτλερ,

Goering fancied himself a collector of art.

ο Γκαίρινγκ αυτοθεωρούνταν συλλέκτης έργων τέχνης.

He went through Europe, through World War II,

Ταξίδεψε στην Ευρώπη, στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου,

stealing, extorting and occasionally buying

κλέβοντας, εκβιάζοντας και ενίοτε αγοράζοντας

various paintings for his collection.

διάφορους πίνακες για τη συλλογή του.

And what he really wanted was something by Vermeer.

Και αυτό που πραγματικά ήθελε ήταν κάτι από το Βερμέερ.

Hitler had two of them, and he didn't have any.

Ο Χίτλερ είχε δύο και αυτός κανένα.

So he finally found an art dealer,

Τελικά βρήκε έναν έμπορο τέχνης,

a Dutch art dealer named Han van Meegeren,

έναν Ολλανδό έμπορο που ονομαζόταν Χαν βαν Μεέγκερεν,

who sold him a wonderful Vermeer

που του πούλησε ένα πανέμορφο Βερμέερ

for the cost of what would now be 10 million dollars.

στην σημερινή τιμή των 10 εκατομμυρίων δολαρίων.

And it was his favorite artwork ever.

Και έκτοτε ήταν το αγαπημένο του έργο τέχνης.

World War II came to an end,

Ο πόλεμος τελείωσε,

and Goering was captured, tried at Nuremberg

και ο Γκαίρινγκ αιχμαλωτίστηκε, δικάστηκε στη Νυρεμβέργη

and ultimately sentenced to death.

και καταδικάστηκε σε θάνατο.

Then the Allied forces went through his collections

Τότε οι σύμμαχοι έψαξαν τη συλλογή του

and found the paintings

και βρήκαν τους πίνακες

and went after the people who sold it to him.

και αναζήτησαν τους ανθρώπους που τους είχαν πουλήσει.

And at some point the Dutch police came into Amsterdam

Και σε κάποια στιγμή η ολλανδική αστυνομία ήρθε στο Άμστερνταμ

and arrested Van Meegeren.

και συνέλαβε το Βαν Μεέγκερεν.

Van Meegeren was charged with the crime of treason,

Τον κατηγόρησαν για προδοσία

which is itself punishable by death.

που επίσης τιμωρείται με θάνατο.

Six weeks into his prison sentence,

Μετά από έξι εβδομάδες φυλάκισης,

van Meegeren confessed.

ο Βαν Μεέγκερεν ομολόγησε.

But he didn't confess to treason.

Αλλά όχι για προδοσία.

He said, "I did not sell a great masterpiece

Είπε "Δεν πούλησα ένα σπουδαίο αριστούργημα

to that Nazi.

σε αυτό το Ναζί.

I painted it myself; I'm a forger."

Το ζωγράφισα εγώ, είμαι ένας πλαστογράφος."

Now nobody believed him.

Τώρα δεν τον πίστεψε κανείς.

And he said, "I'll prove it.

Και είπε, "Θα το αποδείξω.

Bring me a canvas and some paint,

Φέρτε μου ένα καμβά και λίγη μπογιά,

and I will paint a Vermeer much better

και θα ζωγραφίσω ένα Βερμέερ πολύ καλύτερο

than I sold that disgusting Nazi.

απ' αυτόν που πούλησα σε αυτό τον αηδιαστικό Ναζί.

I also need alcohol and morphine, because it's the only way I can work."

Χρειάζομαι επίσης αλκοόλ και μορφίνη, διότι είναι ο μόνος τρόπος που μπορώ να δουλέψω."

(Laughter)

(Γέλια)

So they brought him in.

Τον έφεραν λοιπόν.

He painted a beautiful Vermeer.

Ζωγράφισε έναν υπέροχο Βερμέερ.

And then the charges of treason were dropped.

Και τον απάλλαξαν από τις κατηγορίες προδοσίας.

He had a lesser charge of forgery,

Τον κατηγόρησαν για το ελαφρύτερο αδίκημα της πλαστογραφίας,

got a year sentence

καταδικάστηκε σ' ένα χρόνο φυλακή

and died a hero to the Dutch people.

και πέθανε ένας ήρωας για τους Ολλανδούς.

There's a lot more to be said about van Meegeren,

Υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούν να ειπωθούν για το Βαν Μεέγκερεν,

but I want to turn now to Goering,

αλλά θέλω να γυρίσω τώρα στο Γκαίρινγκ

who's pictured here being interrogated at Nuremberg.

που απεικονίζεται εδώ να ανακρίνεται στη Νυρεμβέργη.

Now Goering was, by all accounts, a terrible man.

Τώρα, ο Γκαίρινγκ ήταν, σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, ένας φρικτός άνθρωπος.

Even for a Nazi, he was a terrible man.

Ακόμα και σε σύγκριση με τους Ναζί.

His American interrogators described him

Οι Αμερικανοί ανακριτές του τον περιέγραψαν

as an amicable psychopath.

ως ένα συμπαθή ψυχοπαθή.

But you could feel sympathy

Αλλά θα μπορούσες να νιώσεις συμπάθεια

for the reaction he had

για την αντίδρασή του

when he was told that his favorite painting

όταν του είπαν πως ο αγαπημένος του πίνακας

was actually a forgery.

ήταν στην πραγματικότητα πλαστός.

According to his biographer,

Σύμφωνα με το βιογράφο του,

"He looked as if for the first time

"Έμοιαζε σαν για πρώτη φορά

he had discovered there was evil in the world."

ν' ανακάλυπτε πως υπάρχει κακό στον κόσμο."

(Laughter)

(Γέλια)

And he killed himself soon afterwards.

Και αυτοκτόνησε λίγο αργότερα.

He had discovered after all

Είχε τελικά ανακαλύψει

that the painting he thought was this

ότι ο πίνακας που νόμιζε πως ήταν αυτό

was actually that.

ήταν στην πραγματικότητα εκείνο.

It looked the same,

Έμοιαζε το ίδιο,

but it had a different origin, it was a different artwork.

αλλά είχε μία διαφορετική προέλευση, ήταν ένα διαφορετικό έργο τέχνης.

It wasn't just him who was in for a shock.

Δεν ήταν ο μόνος που εξεπλάγει.

Once van Meegeren was on trial, he couldn't stop talking.

Όταν ο Βαν Μεέγκερεν δικαζόταν, δεν μπορούσε να σταματήσει να μιλάει.

And he boasted about all the great masterpieces

Και υπερηφανευόταν για όλα τα μεγάλα αριστουργήματα

that he himself had painted

που είχε ζωγραφίσει ο ίδιος

that were attributed to other artists.

και τα οποία αποδίδονταν σε άλλους καλλιτέχνες.

In particular, "The Supper at Emmaus"

Ειδικότερα, "Το Δείπνο στους Εμμαούς"

which was viewed as Vermeer's finest masterpiece, his best work --

που θεωρούνταν το κορυφαίο αριστούργημα του Βερμέερ, το καλύτερο έργο του --

people would come [from] all over the world to see it --

άνθρωποι έρχονταν απ' όλο τον κόσμο για να το δουν --

was actually a forgery.

ήταν στην πραγματικότητα πλαστό.

It was not that painting, but that painting.

Δεν ήταν αυτός ο πίνακας, αλλά αυτός.

And when that was discovered,

Και όταν έγινε γνωστό αυτό,

it lost all its value and was taken away from the museum.

έχασε όλη του την αξία και απομακρύνθηκε από το μουσείο.

Why does this matter?

Γιατί έχει σημασία αυτό;

I'm a psychologists -- why do origins matter so much?

Εσείς οι ψυχολόγοι, γιατί έχει τόση σημασία η προέλευση;

Why do we respond so much

Γιατί ανταποκρινόμαστε τόσο πολύ

to our knowledge of where something comes from?

στη γνώση μας για το από που προέρχεται κάτι;

Well there's an answer that many people would give.

Υπάρχει μία απάντηση που θα έδιναν πολλοί άνθρωποι.

Many sociologists like Veblen and Wolfe

Πολλοί κοινωνιολόγοι όπως ο Βεμπλέν και ο Γουλφ

would argue that the reason why we take origins so seriously

θα υποστήριζαν πως ο λόγος που δίνουμε τόση σημασία στην προέλευση

is because we're snobs, because we're focused on status.

είναι γιατί είμαστε σνομπ, γιατί επικεντρωνόμαστε στην κοινωνική θέση,

Among other things,

Ανάμεσα σε άλλα πράγματα,

if you want to show off how rich you are, how powerful you are,

αν θέλεις να δείξεις πόσο πλούσιος είσαι, πόσο ισχυρός είσαι,

it's always better to own an original than a forgery

είναι πάντα καλύτερο να κατέχεις ένα αυθεντικό παρά ένα πλαστό κομμάτι

because there's always going to be fewer originals than forgeries.

γιατί πάντα θα υπάρχουν λιγότερα αυθεντικά παρά πλαστά κομμάτια.

I don't doubt that that plays some role,

Δεν αμφιβάλλω πως αυτό παίζει κάποιο ρόλο,

but what I want to convince you of today

αλλά θέλω να σας πείσω σήμερα

is that there's something else going on.

πως συμβαίνει και κάτι άλλο.

I want to convince you

Θέλω να σας πείσω

that humans are, to some extent, natural born essentialists.

πως οι άνθρωποι είναι, σε κάποιο βαθμό, εκ φύσεως ουσιοκράτες.

What I mean by this

Αυτό σημαίνει

is we don't just respond to things as we see them,

πως δεν ανταποκρινόμαστε στα πράγματα μόνο βάσει του πώς τα βλέπουμε

or feel them, or hear them.

ή τα νιώθουμε, ή τ' ακούμε.

Rather, our response is conditioned on our beliefs,

Αντιθέτως, η ανταπόκρισή μας εξαρτάται από τα πιστεύω μας,

about what they really are, what they came from,

για το τι είναι στην πραγματικότητα, από που προήλθαν,

what they're made of, what their hidden nature is.

από τι είναι κατασκευασμένα, ποια είναι η κρυφή φύση τους.

I want to suggest that this is true,

Θέλω να προτείνω πως αυτό είναι αλήθεια

not just for how we think about things,

όχι μόνο για τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε για τα πράγματα,

but how we react to things.

αλλά και για το πώς ανταποκρινόμαστε σε αυτά.

So I want to suggest that pleasure is deep --

Θέλω να προτείνω πως η απόλαυση είναι βαθιά --

and that this isn't true

και αυτό δεν είναι αλήθεια

just for higher level pleasures like art,

μόνο για τις υψηλότερες απολαύσεις όπως η τέχνη,

but even the most seemingly simple pleasures

αλλά και οι φαινομενικά πιο απλές απολαύσεις

are affected by our beliefs about hidden essences.

επηρεάζονται από τα πιστεύω μας για τις κρυμμένες ουσίες.

So take food.

Πάρτε για παράδειγμα το φαγητό.

Would you eat this?

Θα το τρώγατε αυτό;

Well, a good answer is, "It depends. What is it?"

Μία καλή απάντηση είναι, "Εξαρτάται. Τι είναι;"

Some of you would eat it if it's pork, but not beef.

Κάποιοι από εσάς θα το τρώγατε αν είναι χοιρινό, αλλά όχι αν είναι μοσχάρι.

Some of you would eat it if it's beef, but not pork.

Κάποιοι από εσάς θα το τρώγατε αν είναι μοσχάρι, αλλά όχι αν είναι χοιρινό.

Few of you would eat it if it's a rat

Λίγοι από εσάς θα το τρώγατε αν είναι ποντικός

or a human.

ή άνθρωπος.

Some of you would eat it only if it's a strangely colored piece of tofu.

Κάποιοι από εσάς θα το τρώγατε μόνο αν είναι ένα κομμάτι τόφου με περίεργο χρώμα.

That's not so surprising.

Αυτό δεν είναι τόσο παράξενο.

But what's more interesting

Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον

is how it tastes to you

είναι πως ο τρόπος που αντιλαμβάνετε τη γεύση του

will depend critically on what you think you're eating.

θα εξαρτηθεί ουσιαστικά από το τι νομίζετε ότι τρώτε.

So one demonstration of this was done with young children.

Μία τέτοια επίδειξη έγινε με μικρά παιδιά.

How do you make children

Πώς κάνεις παιδιά

not just be more likely to eat carrots and drink milk,

όχι μόνο πιο πρόθυμα να φάνε καρότα και να πιουν γάλα,

but to get more pleasure from eating carrots and drinking milk --

αλλά και να τα απολαύσουν περισσότερο --

to think they taste better?

να νομίζουν ότι έχουν καλύτερη γεύση;

It's simple, you tell them they're from McDonald's.

Είναι απλό, τους λες ότι είναι από τα ΜακΝτόναλντς.

They believe McDonald's food is tastier,

Πιστεύουν πώς το φαγητό στα ΜακΝτόναλντς είναι πιο νόστιμο,

and it leads them to experience it as tastier.

και αυτό τα οδηγεί στο να το αντιλαμβάνονται ως πιο νόστιμο.

How do you get adults to really enjoy wine?

Πώς κάνεις τους ενήλικες να απολαμβάνουν πραγματικά το κρασί;

It's very simple:

Είναι πολύ απλό:

pour it from an expensive bottle.

το σερβίρεις από ένα ακριβό μπουκάλι.

There are now dozens, perhaps hundreds of studies showing

Υπάρχουν δεκάδες, ίσως εκατοντάδες έρευνες που δείχνουν

that if you believe you're drinking the expensive stuff,

πως αν νομίζεις ότι πίνεις ακριβό κρασί,

it tastes better to you.

έχει καλύτερη γεύση.

This was recently done with a neuroscientific twist.

Αυτό έγινε πρόσφατα με μία νευροεπιστημονική σκοπιά.

They get people into a fMRI scanner,

Βάζουν τους ανθρώπους σ' ένα μαγνητικό τομογράφο

and while they're lying there, through a tube,

και καθώς είναι ξαπλωμένοι εκεί, μέσω ενός σωλήνα,

they get to sip wine.

ρουφούν κρασί.

In front of them on a screen is information about the wine.

Μπροστά τους, σε μία οθόνη, υπάρχουν πληροφορίες για το κρασί.

Everybody, of course,

Όλοι, φυσικά,

drinks exactly the same wine.

πίνουν ακριβώς το ίδιο κρασί.

But if you believe you're drinking expensive stuff,

Αλλά αν πιστεύεις ότι πίνεις ακριβό κρασί,

parts of the brain associated with pleasure and reward

τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ευχαρίστηση και την ανταμοιβή

light up like a Christmas tree.

φωτίζονται σα Χριστουγεννιάτικα δέντρα.

It's not just that you say it's more pleasurable, you say you like it more,

Δεν είναι απλώς το ότι λες πως είναι πιο ευχάριστο, λες ότι σου αρέσει περισσότερο,

you really experience it in a different way.

το βιώνεις πραγματικά μ' ένα διαφορετικό τρόπο.

Or take sex.

Ή ας πάρουμε το σεξ.

These are stimuli I've used in some of my studies.

Αυτά είναι ερεθίσματα που έχω χρησιμοποιήσει σε μερικές από τις μελέτες μου.

And if you simply show people these pictures,

Και αν απλά δείξετε στους ανθρώπους αυτές τις φωτογραφίες,

they'll say these are fairly attractive people.

θα πουν πως είναι αρκετά ελκυστικοί άνθρωποι.

But how attractive you find them,

Αλλά το πόσο ελκυστικούς τους βρίσκεις,

how sexually or romantically moved you are by them,

το πόσο σε επηρεάζουν ερωτικά ή ρομαντικά,

rests critically on who you think you're looking at.

εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ποιον νομίζεις ότι βλέπεις.

You probably think the picture on the left is male,

Μάλλον νομίζετε πως η εικόνα στα αριστερά είναι ένας άνδρας,

the one on the right is female.

μία γυναίκα στα δεξιά.

If that belief turns out to be mistaken, it will make a difference.

Αν αυτή η πίστη αποδειχτεί λανθασμένη, θα έχει σημασία.

(Laughter)

(Γέλια)

It will make a difference if they turn out to be

Θα έχει σημασία αν αποδειχτεί ότι είναι

much younger or much older than you think they are.

πολύ πιο νέοι ή πολύ πιο μεγάλοι σε ηλικία απ' ό,τι νομίζετε.

It will make a difference if you were to discover

Θα έχει σημασία αν ανακαλύπτατε

that the person you're looking at with lust

ότι το άτομο που σας διεγείρει

is actually a disguised version of your son or daughter,

είναι στην πραγματικότητα μία μεταμφιεσμένη εκδοχή του γιου σας ή της κόρης σας,

your mother or father.

της μητέρας σας ή του πατέρα σας.

Knowing somebody's your kin typically kills the libido.

Το να μαθαίνεις πως κάποιος είναι συγγενής συνήθως σκοτώνει την επιθυμία.

Maybe one of the most heartening findings

Ίσως ένα από τα πιο ενθαρρυντικά ευρύματα

from the psychology of pleasure

της ψυχολογίας της απόλαυσης

is there's more to looking good than your physical appearance.

είναι ότι η ομορφιά βασίζεται σε κάτι περισσότερο από τη φυσική παρουσία.

If you like somebody, they look better to you.

Αν σου αρέσει κάποιος, σου φαίνεται πιο όμορφος.

This is why spouses in happy marriages

Αυτός είναι ο λόγος που σύζυγοι σε ευτυχισμένους γάμους

tend to think that their husband or wife

τείνουν να σκέφτονται ότι ο άνδρας τους ή η γυναίκα τους

looks much better than anyone else thinks that they do.

είναι πιο όμορφοι απ' ό,τι νομίζουν όλοι οι άλλοι.

(Laughter)

(Γέλια)

A particularly dramatic example of this

Ένα ιδιαίτερα δραματικό παράδειγμα αυτού

comes from a neurological disorder known as Capgras syndrome.

προέρχεται από μία νευρολογική διαταραχή γνωστή ως σύνδρομο Κάπγκρας.

So Capgras syndrome is a disorder

Το σύνδρομο Κάπγκρας είναι μία δαταραχή

where you get a specific delusion.

όπου έχεις μία συγκεκριμένη παραίσθηση.

Sufferers of Capgras syndrome

Όσοι υποφέρουν από αυτό το σύνδρομο

believe that the people they love most in the world

πιστεύουν πως οι άνθρωποι που αγαπούν περισσότερο στον κόσμο

have been replaced by perfect duplicates.

έχουν αντικατασταθεί από ακριβή αντίγραφα.

Now often, a result of Capgras syndrome is tragic.

Τώρα συχνά, ένα αποτέλεσμα του συνδρόμου Κάπγκρας είναι τραγικό.

People have murdered those that they loved,

Άνθρωποι έχουν δολοφονήσει αυτούς που αγαπούν,

believing that they were murdering an imposter.

πιστεύοντας πως δολοφονούν έναν απατεώνα.

But there's at least one case

Αλλά υπάρχει τουλάχιστον μία περίπτωση

where Capgras syndrome had a happy ending.

όπου το σύνδρομο Κάπγκρας είχε ένα ευτυχισμένο τέλος.

This was recorded in 1931.

Αυτό καταγράφηκε το 1931.

"Research described a woman with Capgras syndrome

"Η έρευνα περιέγραψε μία γυναίκα με σύνδρομο Κάπγκρας

who complained about her poorly endowed and sexually inadequate lover."

που παραπονέθηκε για το μη-ικανοποιητικό εραστή της με το μικρό πέος."

But that was before she got Capgras syndrome.

Αλλά αυτό έγινε προτού αναπτύξει το σύνδρομο Κάπγκρας.

After she got it, "She was happy to report

Μετά "ήταν στην ευχάριστη θέση να αναφέρει

that she has discovered that he possessed a double

πως είχε ανακαλύψει πως εκείνος διέθετε ένα δίδυμο

who was rich, virile, handsome and aristocratic."

που ήταν πλούσιος, δυνατός, όμορφος και αριστοκρατικός."

Of course, it was the same man,

Φυσικά ήταν ο ίδιος άνδρας,

but she was seeing him in different ways.

αλλά τον έβλεπε με διαφορετικούς τρόπους.

As a third example,

Ως τρίτο παράδειγμα,

consider consumer products.

σκεφτείτε τα καταναλωτικά προϊόντα.

So one reason why you might like something is its utility.

Ένας λόγος που μπορεί να σας αρέσει κάτι είναι η χρησιμότητά του.

You can put shoes on your feet; you can play golf with golf clubs;

Μπορείτε να φορέσετε τα παπούτσια. Μπορείτε να παίξετε γκολφ με τα μπαστούνια του γκολφ.

and chewed up bubble gum doesn't do anything at all for you.

Και η μασημένη τσίχλα δεν έχει καμία χρησιμότητα για εσάς.

But each of these three objects has value

Αλλά καθένα από αυτά τα τρία αντικείμενα έχει αξία

above and beyond what it can do for you

πέρα και πάνω από το τι μπορεί να κάνει για εσάς

based on its history.

βάσει της ιστορίας του.

The golf clubs were owned by John F. Kennedy

Τα μπαστούνια του γκολφ ανήκαν στον Τζον Φ. Κένεντι

and sold for three-quarters of a million dollars at auction.

και πουλήθηκαν για $750.000 σε πλειστηριασμό.

The bubble gum was chewed up by pop star Britney Spears

Η τσίχλα μασήθηκε από την ποπ τραγουδίστρια Μπρίτνεϊ Σπίαρς

and sold for several hundreds of dollars.

και πουλήθηκε για εκατοντάδες δολάρια.

And in fact, there's a thriving market

Και στην πραγματικότητα υπάρχει μία ακμάζουσα αγορά

in the partially eaten food of beloved people.

για το μισοτελειωμένο φαγητό αγαπημένων ανθρώπων.

(Laughter)

(Γέλια)

The shoes are perhaps the most valuable of all.

Τα παπούτσια είναι μάλλον τα πιο πολύτιμα απ' όλα.

According to an unconfirmed report,

Σύμφωνα με μία ανεπιβεβαίωτη αναφορά,

a Saudi millionaire offered 10 million dollars

ένας Σαουδάραβας εκατομμυριούχος πρόσφερε 10 εκατομμύρια δολάρια

for this pair of shoes.

γι' αυτό το ζευγάρι παπούτσια.

They were the ones thrown at George Bush

Είναι αυτά που πετάχτηκαν εναντίον του Τζορτζ Μπους

at an Iraqi press conference several years ago.

σε μία συνέντευξη τύπου στο Ιράκ πριν από αρκετά χρόνια.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Now this attraction to objects

Αυτή η έλξη για αντικείμενα

doesn't just work for celebrity objects.

δεν ισχύει μόνο για διάσημα αντικείμενα.

Each one of us, most people,

Ο καθένας από εμάς, οι περισσότεροι άνθρωποι,

have something in our life that's literally irreplaceable,

έχουμε κάτι στη ζωή μας που είναι κυριολεκτικά αναντικατάστατο,

in that it has value because of its history --

διότι έχει αξία λόγω της ιστορίας του --

maybe your wedding ring, maybe your child's baby shoes --

ίσως το γαμήλιο δακτυλίδι σας, τα μωρουδιακά παπούτσια του παιδιού σας --

so that if it was lost, you couldn't get it back.

ώστε άμα χανόταν, δεν θα μπορούσατε να το ξαναβρείτε.

You could get something that looked like it or felt like it,

Θα μπορούσατε να βρείτε κάτι που του έμοιαζε ή ένιωθε σαν αυτό,

but you couldn't get the same object back.

αλλά όχι το ίδιο αντικείμενο.

With my colleagues George Newman and Gil Diesendruck,

Με τους συνεργάτες μου Τζορτζ Νιούμαν και Γκιλ Ντίζεντρακ,

we've looked to see what sort of factors, what sort of history, matters

ερευνήσαμε να δούμε τι είδους παράγοντες, τι είδους ιστορία, μετράει

for the objects that people like.

για τα αντικείμενα που αγαπούν οι άνθρωποι.

So in one of our experiments,

Σ' ένα από τα πειράματά μας,

we asked people to name a famous person who they adored,

ρωτήσαμε ανθρώπους να ονομάσουν ένα διάσημο άτομο που λάτρευαν,

a living person they adored.

ένα ζωντανό άτομο που λάτρευαν.

So one answer was George Clooney.

Μία απάντηση ήταν ο Τζορτζ Κλούνι.

Then we asked them,

Τότε τους ρωτήσαμε,

"How much would you pay for George Clooney's sweater?"

"Πόσα θα πληρώνατε για το πουλόβερ του Τζορτζ Κλούνι;"

And the answer is a fair amount --

Και η απάντηση ήταν ένα σεβαστό ποσό --

more than you would pay for a brand new sweater

περισσότερα απ' όσα θα δίνατε για ένα ολοκαίνουργιο πουλόβερ

or a sweater owned by somebody who you didn't adore.

ή το πουλόβερ κάποιου που δεν θαυμάζατε.

Then we asked other groups of subjects --

Τότε ρωτήσαμε άλλες ομάδες --

we gave them different restrictions

τους δώσαμε διαφορετικούς περιορισμούς

and different conditions.

και διαφορετικές περιστάσεις.

So for instance, we told some people,

Για παράδειγμα, είπαμε σε κάποιους ανθρώπους,

"Look, you can buy the sweater,

"Κοιτάξτε, μπορείτε να αγοράσετε το πουλόβερ,

but you can't tell anybody you own it,

αλλά δεν μπορείτε να πείτε σε κανέναν ότι σας ανήκει,

and you can't resell it."

και δεν μπορείτε να το ξαναπουλήσετε."

That drops the value of it,

Αυτό ρίχνει την αξία του,

suggesting that that's one reason why we like it.

υπονοώντας ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους που μας αρέσει.

But what really causes an effect

Αλλά αυτό που πραγματικά προκαλεί ένα αποτέλεσμα

is you tell people, "Look, you could resell it, you could boast about it,

είναι όταν λες στους ανθρώπους "Κοιτάξτε, θα μπορούσατε να το ξαναπουλήσετε, θα μπορούσατε να υπερηφανευτήτε γι' αυτό,

but before it gets to you,

αλλά προτού έρθει σε σας,

it's thoroughly washed."

έχει πλυθεί καλά."

That causes a huge drop in the value.

Αυτό προκαλεί μία σοβαρή πτώση στην αξία.

As my wife put it, "You've washed away the Clooney cooties."

Όπως είπε η σύζυγός μου, "Έπλυνες τη μυρωδιά του Κλούνι."

(Laughter)

(Γέλια)

So let's go back to art.

Ας επιστρέψουμε στην τέχνη.

I would love a Chagall. I love the work of Chagall.

Θα ήθελα πολύ να έχω ένα Σαγκάλ. Αγαπάω το έργο του Σαγκάλ.

If people want to get me something at the end of the conference,

Αν οι άνθρωποι θέλουν να μου δώσουν κάτι στο τέλος της συνεδρίασης,

you could buy me a Chagall.

μπορείτε να μου αγοράσετε ένα Σαγκάλ.

But I don't want a duplicate,

Αλλά δεν θέλω ένα αντίγραφο,

even if I can't tell the difference.

ακόμα και αν δεν μπορώ να δω τη διαφορά.

That's not because, or it's not simply because,

Αυτό δεν είναι γιατί, ή δεν είναι μόνο γιατί,

I'm a snob and want to boast about having an original.

είμαι ακατάδεκτος και θέλω να περηφανεύομαι ότι έχω ένα αυθεντικό.

Rather, it's because I want something that has a specific history.

Είναι κυρίως διότι θέλω κάτι που έχει μία συγκεκριμένη ιστορία.

In the case of artwork,

Στην περίπτωση των έργων τέχνης,

the history is special indeed.

η ιστορία είναι πραγματικά μοναδική.

The philosopher Denis Dutton

Ο φιλόσοφος Ντένις Ντάτον

in his wonderful book "The Art Instinct"

στο υπέροχο βιβλίο του "Το Ένστικτο της Τέχνης"

makes the case that, "The value of an artwork

υποστηρίζει πως "η αξία ενός έργου τέχνης

is rooted in assumptions about the human performance underlying its creation."

θεμελιώνεται σε υποθέσεις για την ανθρώπινη επίδοση που βρίσκονται πίσω από τη δημιουργία του."

And that could explain the difference

Και αυτό μπορεί να εξηγήσει τη διαφορά

between an original and a forgery.

ανάμεσα στο αυθεντικό και το πλαστό.

They may look alike, but they have a different history.

Μπορεί να μοιάζουν αλλά έχουν μία διαφορετική ιστορία.

The original is typically the product of a creative act,

Το αυθεντικό είναι συνήθως το προϊόν μίας δημιουργικής τέχνης,

the forgery isn't.

το πλαστό όχι.

I think this approach can explain differences

Νομίζω πως αυτή η προσέγγιση μπορεί να εξηγήσει διαφορές

in people's taste in art.

στις προτιμήσεις των ανθρώπων για την τέχνη.

This is a work by Jackson Pollock.

Αυτό είναι ένα δημιούργημα του Τζάκσον Πόλοκ.

Who here likes the work of Jackson Pollock?

Σε ποιον από τους παρόντες αρέσει το έργο του Τζάκσον Πόλοκ;

Okay. Who here, it does nothing for them?

Εντάξει. Για ποιους εδώ, τους είναι αδιάφορο;

They just don't like it.

Απλά δεν τους αρέσει.

I'm not going to make a claim about who's right,

Δεν θα υποστηρίξω ποιος έχει δίκιο,

but I will make an empirical claim

αλλά θα προτείνω ένα εμπειρικό ισχυρισμό

about people's intuitions,

για τις διαισθήσεις των ανθρώπων,

which is that, if you like the work of Jackson Pollock,

που είναι, αν σου αρέσει το έργο του Τζάκσον Πόλοκ,

you'll tend more so than the people who don't like it

θα τείνεις περισσότερο από τους ανθρώπους στους οποίους δεν αρέσει

to believe that these works are difficult to create,

να πιστεύεις ότι αυτά τα έργα είναι δύσκολο να δημιουργηθούν,

that they require a lot of time and energy

πως χρειάζονται πολύ χρόνο και ενέργεια

and creative energy.

και δημιουργική ενέργεια.

I use Jackson Pollock on purpose as an example

Χρησιμοποιώ τον Τζάκσον Πόλοκ επίτηδες ως παράδειγμα

because there's a young American artist

γιατί υπάρχει μία νεαρή Αμερικανή καλλιτέχνιδα

who paints very much in the style of Jackson Pollock,

που ζωγραφίζει με το στυλ του Τζάκσον Πόλοκ,

and her work was worth

και το έργο της άξιζε

many tens of thousands of dollars --

πολλές δεκάδες χιλιάδες δολάρια --

in large part because she's a very young artist.

κυρίως γιατί είναι μία νεαρή καλλιτέχνιδα.

This is Marla Olmstead

Αυτή είναι η Μάρλα Όλμστεντ

who did most of her work when she was three years old.

που δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου της όταν ήταν τριών χρονών.

The interesting thing about Marla Olmstead

Το ενδιαφέρον στοιχείο για τη Μάρλα Όλμστεντ

is her family made the mistake

είναι πως η οικογένειά της έκανε το λάθος

of inviting the television program 60 Minutes II into their house

να καλέσει το τηλεοπτικό πρόγραμμα "60 Λεπτά" στο σπίτι τους

to film her painting.

για να καταγράψουν τη ζωγραφική της.

And they then reported that her father was coaching her.

Και μετά ανέφεραν πως ο πατέρας της τη δίδασκε.

When this came out on television,

Όταν αυτό αποκαλύφθηκε στην τηλεόραση,

the value of her art dropped to nothing.

η αξία της τέχνης της έπεσε στο μηδέν.

It was the same art, physically,

Ήταν η ίδια τέχνη, ως αντικείμενο,

but the history had changed.

αλλά είχε αλλάξει η ιστορία.

I've been focusing now on the visual arts,

Δίνω έμφαση τώρα στις οπτικές τέχνες,

but I want to give two examples from music.

αλλά θέλω να δώσω δύο παραδείγματα από τη μουσική.

This is Joshua Bell, a very famous violinist.

Αυτός είναι ο Τζόσουα Μπελ, ένας πολύ διάσημος βιολιστής.

And the Washington Post reporter Gene Weingarten

Και ο δημοσιογράφος της Ουάσινγκτον Ποστ, Τζιν Ουάινγκάρτεν,

decided to enlist him for an audacious experiment.

αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθειά του για ένα τολμηρό πείραμα.

The question is: How much would people like Joshua Bell,

Η ερώτηση είναι: Πόσο θα άρεσε ο Τζόσουα Μπελ στους ανθρώπους,

the music of Joshua Bell,

η μουσική του Τζόσουα Μπελ,

if they didn't know they were listening to Joshua Bell?

αν δεν ήξεραν ότι ακούν το Τζόσουα Μπελ;

So he got Joshua Bell to take his million dollar violin

Έβαλε λοιπόν το Τζόσουα Μπελ να πάρει το αξίας ενός εκατομμυρίου δολαρίων βιολί του

down to a Washington D.C. subway station

σε ένα σταθμό του μετρό της Ουάσινγκτον

and stand in the corner and see how much money he would make.

και να σταθεί στη γωνία και να δει πόσα λεφτά θα μάζευε.

And here's a brief clip of this.

Και ιδού ένα σύντομο απόσπασμα από αυτό.

(Violin music)

(Μουσική από βιολί)

After being there for three-quarters of an hour,

Μετά από 45 λεπτά,

he made 32 dollars.

έβγαλε $32.

Not bad. It's also not good.

Όχι άσχημα. Αλλά όχι και καλά.

Apparently to really enjoy the music of Joshua Bell,

Φαίνεται ότι για να απολαύσεις πραγματικά τη μουσική του Τζόσουα Μπελ,

you have to know you're listening to Joshua Bell.

πρέπει να ξέρεις ότι ακούς το Τζόσουα Μπελ.

He actually made 20 dollars more than that,

Στην πραγματικότητα έβγαλε ακόμα $20

but he didn't count it.

αλλά δεν τα μέτρησε.

Because this woman comes up --

Γιατί τον πλησίασε αυτή η γυναίκα --

you see at the end of the video -- she comes up.

τη βλέπετε στο τέλος του βίντεο -- τον πλησίασε.

She had heard him at the Library of Congress a few weeks before

Τον είχε ακούσει στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου πριν από μερικές εβδομάδες

at this extravagant black-tie affair.

σε μία πολυδάπανη επίσημη δεξίωση.

So she's stunned that he's standing in a subway station.

Είναι λοιπόν έκπληκτη που στέκεται σ' ένα σταθμό του μετρό.

So she's struck with pity.

Είναι αποσβολωμένη από οίκτο.

She reaches into her purse and hands him a 20.

Βάζει το χέρι στην τσάντα της και του δίνει ένα χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

The second example from music

Το δεύτερο μουσικό παράδειγμα

is from John Cage's modernist composition,

είναι από τη μοντερνιστική σύνθεση του Τζον Κέιτζ,

"4'33"."

"4'33"."

As many of you know,

Όπως πολλοί από εσάς γνωρίζετε,

this is the composition where the pianist sits at a bench,

αυτή είναι η σύνθεση που ο πιανίστας στέκεται στον πάγκο,

opens up the piano

ανοίγει το πιάνο

and sits and does nothing for four minutes and 33 seconds --

και κάθεται και δεν κάνει τίποτα για τέσσερα λεπτά και 33 δευτερόλεπτα --

that period of silence.

την περίοδο της σιωπής.

And people have different views on this.

Και οι άνθρωποι έχουν διάφορες γνώμες γι' αυτό.

But what I want to point out

Αλλά αυτό που θέλω να υποδείξω

is you can buy this from iTunes.

είναι ότι μπορείτε να το αγοράσετε από το iTunes.

(Laughter)

(Γέλια)

For a dollar 99,

Για ένα δολάριο και ενενήντα εννιά σεντς

you can listen to that silence,

μπορείς να ακούς αυτή τη σιωπή,

which is different than other forms of silence.

που διαφέρει από άλλες μορφές σιωπής.

(Laughter)

(Γέλια)

Now I've been talking so far about pleasure,

Μέχρι τώρα μιλάω γι' απόλαυση,

but what I want to suggest

αλλά αυτό που θέλω να προτείνω

is that everything I've said applies as well to pain.

είναι ότι όλα όσα είπα ισχύουν και για τον πόνο.

And how you think about what you're experiencing,

Και ο τρόπος που σκέφτεσαι γι' αυτό που βιώνεις,

your beliefs about the essence of it,

τα πιστεύω σου για την ουσία του,

affect how it hurts.

επηρεάζουν τον τρόπο που πονάει.

One lovely experiment

Ένα αξιαγάπητο πείραμα

was done by Kurt Gray and Dan Wegner.

έγινε από τον Κέρτ Γκρέι και τον Νταν Βέγκνερ.

What they did was they hooked up Harvard undergraduates

Συνέδεσαν προπτυχιακούς φοιτητές του Χάρβαρντ

to an electric shock machine.

μ' ένα μηχάνημα ηλεκτροσόκ.

And they gave them a series of painful electric shocks.

Και τους προκάλεσαν μία σειρά από επίπονα ηλεκτροσόκ.

So it was a series of five painful shocks.

Μία σειρά από πέντε επίπονα ηλεκτροσόκ.

Half of them are told that they're being given the shocks

Στους μισούς λένε ότι το ηλεκτροσόκ προέρχεται

by somebody in another room,

από κάποιον σ' ένα άλλο δωμάτιο,

but the person in the other room doesn't know they're giving them shocks.

αλλά το άτομο στο άλλο δωμάτιο δεν γνωρίζει ότι τους προκαλεί ηλεκτροσόκ.

There's no malevolence, they're just pressing a button.

Δεν υπάρχει κακία, απλά πατούν ένα κουμπί.

The first shock is recorded as very painful.

Το πρώτο σοκ καταγράφεται ως πολύ επίπονο.

The second shock feels less painful, because you get a bit used to it.

Νιώθουν το δεύτερο σοκ ως λιγότερο επίπονο, διότι το συνηθίζεις λιγάκι.

The third drops, the fourth, the fifth.

Το τρίτο λιγότερο, το τέταρτο, το πέμπτο.

The pain gets less.

Ο πόνος μειώνεται.

In the other condition,

Στην άλλη κατάσταση,

they're told that the person in the next room

τους λένε ότι το άτομο στο διπλανό δωμάτιο

is shocking them on purpose -- knows they're shocking them.

τους προκαλεί ηλεκτροσόκ επίτηδες -- ξέρουν τι κάνουν.

The first shock hurts like hell.

Το πρώτο ηλεκτροσόκ πονάει φοβερά.

The second shock hurts just as much,

Το δεύτερο εξίσου,

and the third and the fourth and the fifth.

και το τρίτο και το τέταρτο και το πέμπτο.

It hurts more

Πονάει περισσότερο

if you believe somebody is doing it to you on purpose.

αν πιστεύεις ότι κάποιος το κάνει επίτηδες.

The most extreme example of this

Το πιο ακραίο παράδειγμα γι' αυτό

is that in some cases,

είναι ότι σε μερικές περιπτώσεις,

pain under the right circumstances

ο πόνος κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες

can transform into pleasure.

μπορεί να μεταμορφωθεί σε απόλαυση.

Humans have this extraordinarily interesting property

Οι άνθρωποι έχουν αυτή την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιδιότητα

that will often seek out low-level doses of pain

που συχνά θα αναζητήσει μικρές δόσεις πόνου

in controlled circumstances

σε ελεγχόμενες συνθήκες

and take pleasure from it --

και θα το απολαύσουν --

as in the eating of hot chili peppers

όπως στην κατανάλωση καυτών πιπεριών

and roller coaster rides.

και διαδρομές με ρόλερ κόστερ.

The point was nicely summarized

Το ζήτημα συνοψίστηκε καλά

by the poet John Milton

από τον ποιητή Τζον Μίλτον

who wrote, "The mind is its own place,

που έγραψε, "Το μυαλό είναι ένα μέρος από μόνο του,

and in itself can make a heaven of hell,

και μόνο του μπορεί να μετατρέψει την κόλαση σε παράδεισο,

a hell of heaven."

τον παράδεισο σε κόλαση."

And I'll end with that. Thank you.

Και θα τελειώσω με αυτό. Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)