Bill Gates: Teachers need real feedback

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Razaw S. Bor

هەمووان پێویستیان بە ڕاهێنەرە.

گرنگ نییە ئەگەر یاریزانی باسکە بیت،

یاریزانی تێنس، جومناستیک

Everyone needs a coach.

یان یاریزانی یاری کارتەکان.

It doesn't matter whether you're a basketball player,

(پێکەنین)

a tennis player, a gymnast

ڕاهێنەرەکەم لە یاری کارتەکانا، شارۆن ئۆسبێرگ،

ئەڵێت کە لە هەموو کەسێکی تر زیاتر لە جیهاندا

or a bridge player.

وێنەی پشتی سەری ئەو گیراوە. (پێکەنین)

(Laughter)

My bridge coach, Sharon Osberg,

ببورە شارۆن. ئەمەتانێ.

says there are more pictures of the back of her head

هەموومان کەسانێکمان ئەوێت تێبینی خۆیانمان بەنێ.

than anyone else's in the world. (Laughter)

بەو شێوەیە باشتر ئەبین.

Sorry, Sharon. Here you go.

بەداخەوە، تەنیا یەک کۆمەڵ خەڵک هەن

We all need people who will give us feedback.

کە هیچ تێبینییەکی ڕێکوپێکیان نادرێتێ

بۆ ئەوەی یارمەتیان بات لە کارەکانیانا باشتر بن، و

That's how we improve.

ئەو کەسانەش

Unfortunately, there's one group of people

یەکێک لە گرنگترین کارەکانیان هەیە لە جیهاندا.

who get almost no systematic feedback

من باسی مامۆستاکان ئەکەم.

to help them do their jobs better,

کاتێک من و مێلیندا بەوەمان زانی

and these people

کە مامۆستاکان چەندێک سەرنج و تێبینی کەمیان پێدەگاتەوە،

have one of the most important jobs in the world.

زۆر سەرمان سوڕما.

I'm talking about teachers.

هەتا ئەم دواییە، لەسەدا نەوەت و هەشتی مامۆستاکان

When Melinda and I learned

how little useful feedback most teachers get,

تەنیا یەک وشەی تێبینی و سەرنجیان پێدەگەشتەوە:

we were blown away.

قایلکەر.

Until recently, over 98 percent of teachers

ئەگەر مامۆستاکەم لە یاری وەرەقەکانا

تەنیا پێی بوتمایە تواناکانت "قایلکەر"ن

just got one word of feedback:

هیچ هیوایەکم نەئەبوو بۆ ئەوەی باشتر بم.

Satisfactory.

چۆن بمزانیایە کێ باشترینە؟

If all my bridge coach ever told me

was that I was "satisfactory,"

چۆن بمزانیایە کە توانای من جیاوازە؟

I would have no hope of ever getting better.

ئەمڕۆ، هەمووان نوێگەری ئەکەن

How would I know who was the best?

لە شێوازی هەڵسەنگاندنی مامۆستاکان،

How would I know what I was doing differently?

بەڵام هێشتا هیچ سەرنج و تێبینییەکیان پێناگەیەنینەوە

کە یارمەتیان بات لە کارەکانیانا بەرەو باشتر بڕۆن.

Today, districts are revamping

the way they evaluate teachers,

مامۆستاکانمان شایەنی باشترن.

but we still give them almost no feedback

سیستمەکەی ئەمڕۆ هەمانە ڕەوا نییە بۆیان.

that actually helps them improve their practice.

ڕەوا نییە بۆ خوێندکاران، و

Our teachers deserve better.

سەرکردایەتی ئەمریکا بۆ جیهان ئەخاتە مەترسییەوە.

The system we have today isn't fair to them.

بۆیە ئەمڕۆ ئەمەوێ باسی ئەوە بکەم کە چۆن هەموو یارمەتی مامۆستاکان بەین

It's not fair to students,

and it's putting America's global leadership at risk.

ئامرازی پێویستیان پێبدرێت بۆ پەرەوپێشچوونەکەی ئەیانەوێت و شایەنین.

So today I want to talk about how we can help all teachers

با دەستپێبکەین بە پرسیارکردنی ئەوەی کێ لەو کارەیا باشە.

بەداخەوە هیچ خشتەیەک پێوەری نێودەوڵەتی نییە

get the tools for improvement they want and deserve.

بۆ سیستمی تێبینی و سەرنجدان بە مامۆستاکان.

Let's start by asking who's doing well.

بۆیە سەیری وڵاتەکانم کرد

کە خوێندکارەکانی لەڕووی ئەکادیمییەوە توانایان باشە، و

Well, unfortunately there's no international ranking tables

سەیرم کرد چی ئەکەن

for teacher feedback systems.

بۆ ئەوەی یارمەتی مامۆستاکانیان بەن لە کارەکانیانا باشتر بن.

So I looked at the countries

whose students perform well academically,

با لێهاتوویی لە خوێندنەوەدا بە نموونە بهێنینەوە

and looked at what they're doing

ئەمریکا لە پلەی یەکەمدا نییە.

to help their teachers improve.

تەنانەت لە دە یەکەمیشدا نییە.

لە پلەی پانزەیەمداین لەگەڵ ئایسلەندا و پۆڵەندا.

Consider the rankings for reading proficiency.

The U.S. isn't number one.

ئێستا، لەناو ئەو هەموو شوێنانەدا

We're not even in the top 10.

کە لە ئەمریکا باشترن لە خوێندنەوەدا،

We're tied for 15th with Iceland and Poland.

چەندێکیان سیستمێکی ڕەسمیان هەیە

یارمەتی مامۆستاکان بات باشتر بن؟

Now, out of all the places

یانزە لە چواردە.

that do better than the U.S. in reading,

how many of them have a formal system

ئەمریکا لە پلەی پانزەیەمدایە لە لێهاتوویی خوێندنەوەدا،

for helping teachers improve?

بەڵام بیست و سێهەمینین لە زانست و سی و یەکەمینین لە بیریکاریدا.

Eleven out of 14.

کەواتە تەنیا یەک بوار هەیە کە تیایدا نزیک بین لە لوتکەوە، و

The U.S. is tied for 15th in reading,

ئەویش لە شکستهێنانمانە لەوەی بتوانین ئەو یارمەتییە

but we're 23rd in science and 31st in math.

پێشکەشی مامۆستاکانمان بکەین کە پێویستیانە بۆ پەرەدان بە تواناکانیان.

So there's really only one area where we're near the top,

با سەیری ئەو شوێنە بکەین کە باشترینن لەڕووی ئەکادیمییەوە:

and that's in failing to give our teachers

ناوچەی شانگهای لە چین.

the help they need to develop their skills.

لە پلەی یەکەمدان لە جیهاندا،

Let's look at the best academic performer:

لە خوێندنەوە، بیریکاری، و زانستدا و

the province of Shanghai, China.

یەکێک لە کلیلەکانی سەرکەوتنە بێوێنەکەی شانگهای

Now, they rank number one across the board,

ڕێگاکانیانە بۆ یارمەتیدانی مامۆستاکان هەتا بەردەوام باشتر ببن.

in reading, math and science,

دڵنیابوونەتەوە لەوەی مامۆستا گەنجەکان

and one of the keys to Shanghai's incredible success

دەرفەتی ئەوەیان هەبێت مامۆستا بەئەزموونەکان ببینن لەسەر کارکردن.

is the way they help teachers keep improving.

گرووپی فێرکردنی هەفتانەیان هەیە،

کە تیایا مامۆستاکان کۆئەبنەوە و باسی ئەوە ئەکەن چی بەسوودە.

They made sure that younger teachers

get a chance to watch master teachers at work.

تەنانەت لەوێ پێویست بەوەش ئەکات هەر مامۆستایەک سەرنجی

هاوپیشەکانی بدات و تێبینی خۆی بات.

They have weekly study groups,

where teachers get together and talk about what's working.

لەوانەیە بپرسیت، بۆچی سیستمێکی ئاواهی هێندە گرنگە؟

They even require each teacher to observe

لەبەر ئەوەیە کە هەمەجۆری زۆر هەیە

and give feedback to their colleagues.

لە پیشەی فێرکردندا.

You might ask, why is a system like this so important?

هەندێک لە مامۆستاکان زۆر کاراترن لەوانی تر.

It's because there's so much variation

ڕاستییەکەی، چەندین مامۆستا هەن لە سەرانسەری وڵاتەکەدا

in the teaching profession.

کە یارمەتی خوێندکارەکانیان ئەیەن دەستکەوتی بێوێنە بەدەست بهێنن.

Some teachers are far more effective than others.

ئەگەر مامۆستایەکی ئاسایی ئێستا

In fact, there are teachers throughout the country

ببێت بە مامۆستایەکی باش وەک ئەو مامۆستایانە،

who are helping their students make extraordinary gains.

خوێندکارەکانمان زۆر لە خوێندکاری شوێنەکانی تری جیهان باشتر ئەبوون.

If today's average teacher

بۆیە سیستمێکمان ئەوێت کە یارمەتی هەموو مامۆستاکانمان بات

could become as good as those teachers,

هێندەی باشترینەکان باش بن.

our students would be blowing away the rest of the world.

ئەو سیستمە لە چی ئەچێت؟

بۆ زانینی ئەوە، دامەزراوەکەمان

So we need a system that helps all our teachers

لەگەڵ سێ هەزار مامۆستایا کاریان کردووە

be as good as the best.

لە ناوچەکانی هەموو وڵات

What would that system look like?

لەسەر پرۆژەیەک بەناوی پێوەرەکانی فێرکردنی کاریگەر.

Well, to find out, our foundation

has been working with 3,000 teachers

چەند چاودێرێکمان دانا بۆ سەیرکردنی ڤیدیۆی

in districts across the country

مامۆستاکان لە پۆلەکاندا و

on a project called Measures of Effective Teaching.

نمرەیان بەنێ لەسەر زنجیرەیەک پێوەر.

بۆ نموونە، ئایا توانیویانە

We had observers watch videos

پرسیاری قورس لە خوێندکارەکان بکەن؟

of teachers in the classroom

چەندین ڕێگای هەمەجۆریان دۆزیوەتەوە بۆ ڕوونکردنەوەی بیرۆکەیەک؟

and rate how they did on a range of practices.

For example, did they ask their students

هەروەها ڕاپرسیشمان کرد لەناو خوێندکارەکاندا بە پرسیاری وەک،

challenging questions?

Did they find multiple ways to explain an idea?

"مامۆستاکەت ئەزانێت

کەی پۆلەکە لە وانەیەک تێگەشتوون؟"

We also had students fill out surveys with questions like,

"فێری ڕاستکردنەوەی هەڵەکانتان ئەبن؟"

ئەوەشی دۆزیمانەوە زۆر سەرنجڕاکێشە.

"Does your teacher know

when the class understands a lesson?"

یەکەمیان، مامۆستاکانی توانیویانە لەم سەرنج دانانەیا باشبن

"Do you learn to correct your mistakes?"

خوێندکارەکانیان زۆر باشتر دەرچوون.

And what we found is very exciting.

بۆیە پێمان ئەڵێت ئەگەر ئێمە پرسیارە ڕاستەکان بکەین. و

First, the teachers who did well on these observations

دووەمیش، مامۆستاکانی پرۆگرامەکە پێیان وتین

had far better student outcomes.

کە ئەم ڤیدیۆیانە و ئەم ڕاپرسیانەی ناو خوێندکارەکان

So it tells us we're asking the right questions.

ئامرازی ناسینەوەی سوودبەخش بونن،

And second, teachers in the program told us

چونکە ئاماژەیان کردووە بۆ بوارە دیاریکراوەکانی

that these videos and these surveys from the students

کە بتوانن تیایا باشتر ببن.

ئەمەوێ نیشانتام بەم کە ئەم ڤیدیۆیەی پێوەرەکانی مامۆستایەتی کارا

were very helpful diagnostic tools,

because they pointed to specific places

لە ڕاستیدا چۆنە.

where they can improve.

(موزیک)

I want to show you what this video component of MET

(ڤیدیۆ) سارا براون وێسلینگ: بەیانیتان باش.

با باسی ئەوە بکەین کە ئەمڕۆ ئەیکەین.

looks like in action.

وەک دەستپێکێک، ئەمڕۆ هەڵسەنگاندن بۆ یەکتری ئەکەین، باشە؟

(Music)

ڕۆژی هەڵسەنگاندن، و ئامانجەکەشمان لە کۆتایی وانەکەدا

(Video) Sarah Brown Wessling: Good morning everybody.

Let's talk about what's going on today.

ئەوە ئەبێت بتوانین دیاری بکەین

ئایا ئەتوانن تواناکانی خۆتان بسەلمێنن لە نوسیندا.

To get started, we're doing a peer review day, okay?

ناوم سارا براون وێسلینگە.

A peer review day, and our goal by the end of class

مامۆستای ئامادەیی زمانی ئینگلیزیم

is for you to be able to determine

لە خوێندنگەی ئامادەیی جۆنستۆن لە جۆنستن ئایۆوا.

whether or not you have moves to prove in your essays.

سەیری کەسی تەنیشتی خۆتان بکەن.

پێیان بڵێن بۆچوونتان چییە و مەبەستم دەربارەی سەلماندنی باشتربوونتانە

My name is Sarah Brown Wessling.

I am a high school English teacher

پێموابێت جیاوازییەک هەیە بۆ مامۆستایان

at Johnston High School in Johnston, Iowa.

لە نێوان پوختەی ئەوەی چۆن پەیڕەوی کارەکانمان ئەبینین و

Turn to somebody next to you.

Tell them what you think I mean when I talk about moves to prove. I've talk about --

ئینجا ڕاستی ئەوەی کارەکەمان چۆن ئەبینین.

باشە، کەواتە ئەمەوێ کاغەزەکانتان دەرکەن.

I think that there is a difference for teachers

between the abstract of how we see our practice

پێموابێت ئەوەی ڤیدیۆکە پیشانمان ئەیات

ڕادەیەکی دیاریکراوی ڕاستییەکانە.

and then the concrete reality of it.

Okay, so I would like you to please bring up your papers.

ناتوانیت مشتومڕ بکەیت لەسەر ئەوەی لە ڤیدیۆکەیا ئەیبینیت، و

زۆر شت هەیە لەوەوە فێریبیت، و

I think what video offers for us

ڕێگای زۆر هەیە بۆ ئەوەی بتوانین باشتر بین

is a certain degree of reality.

لە کارەکەیا کاتێک ئەمە ئەبینین.

You can't really dispute what you see on the video,

کامێرایەکی بچووک و ستاندێکم دانا و

and there is a lot to be learned from that,

and there are a lot of ways that we can grow

پارەیەکی باشم یا بەم هاوێنە گۆشە فراوانە.

as a profession when we actually get to see this.

لە سەرەتای وانەکە، دای ئەنێم

I just have a flip camera and a little tripod

لە پشتەوەی پۆلەکەدا. باشترین شوێن نییە.

and invested in this tiny little wide-angle lens.

وێنەی هەموو وردەکارییەکان ناگرێت.

بەڵام ئەکرێ گوێم لە دەنگەکە بێت. ئەتوانم زۆر شت ببینم. و

At the beginning of class, I just perch it

in the back of the classroom. It's not a perfect shot.

ئەشتوانم زۆر شتی لێوە فێربم.

بۆیە ئامێرێکی زۆر سادە

It doesn't catch every little thing that's going on.

But I can hear the sound. I can see a lot.

بەڵام بەهێز بووە بە بۆچوونی خۆم.

زۆرباشە، با یەکەمجار سەیری درێژەکەیان بکەین، باشە؟

And I'm able to learn a lot from it.

So it really has been a simple

هەر کە تەواوبووم لە وێنەگرتن، ئینجا ئەیخەمە ناو کۆمپیتەرەکەم، و

but powerful tool in my own reflection.

ئینجا سکانی ئەکەم و بەخێرایی سەیری ئەکەم.

All right, let's take a look at the long one first, okay?

ئەگەر شتەکان نەنوسمەوە، بیرم ناکەوێتەوە.

بۆیە هەبوونی تێبینییەکان بەشێکە لە پرۆسەی بیرکردنەوەکە، و

Once I'm finished taping, then I put it in my computer,

and then I'll scan it and take a peek at it.

لەکاتی نوسیندا ئەوە ئەدۆزمەوە کە ئەیبینم.

If I don't write things down, I don't remember them.

بەڕاستی بۆ گەشەکردنی کەسی خۆمم بەکارهێناوە و

So having the notes is a part of my thinking process,

وێنەدانەوەی کەسی خۆم لەسەر ستراتیجی فێرکردن و

and I discover what I'm seeing as I'm writing.

ڕەوش ناسی و بەڕێوەبردنی پۆل، و

I really have used it for my own personal growth

ئەو ڕووە جیا جیایانەی پۆلەکان.

and my own personal reflection on teaching strategy

خۆشحاڵم کە پێشتر پرۆسەکەمان کردووە

and methodology and classroom management,

بۆیە ئەتوانین بەراوردێک بکەین کە چی سوودی ئەبێت و چیش سوودی نابێت.

and just all of those different facets of the classroom.

پێموابێت ئەو ڤیدیۆیە زۆر شت

I'm glad that we've actually done the process before

ئاشکرا ئەکات کە بنەڕەتییە بۆ ئێمەی مامۆستا

so we can kind of compare what works, what doesn't.

بە شێوازێک یارمەتیمان بات فێربین و یارمەتیمان بات تێبگەین، و

I think that video exposes

ئینجا یارمەتی کۆمەڵگا فراوانترەکەشمان بات تێبگات

so much of what's intrinsic to us as teachers

کە ئەم کارە ئاڵۆزە زیاتر بۆ چییە.

in ways that help us learn and help us understand,

پێموابێت ڕێگایەکە بۆ کردن بە نموونە و نیشاندانی ئەو شتانەی

and then help our broader communities understand

what this complex work is really all about.

کە ناتوانین لە پلانی وانەدا بیگەیەنین،

ئەو شتانەی لەکاتی ئاساییا ناتوانین بیانگەیەنین،

I think it is a way to exemplify and illustrate

ئەو شتانەی هەندێک جار تەنانەت ناتوانیت

لە کتێبی فێرکردنیشدا بیگەیەنیت.

things that we cannot convey in a lesson plan,

زۆرباشە، بەهیوای پشوێکی مەزن بۆ هەمووان.

things you cannot convey in a standard,

دواتر ئەتانبینمەوە.

things that you cannot even sometimes convey

دەکرێت هەموو پۆلێک لەوە بچێت

in a book of pedagogy.

(چەپڵەلێدان)

Alrighty, everybody, have a great weekend.

I'll see you later.

بیڵ گەیتس: پێمان خۆشە، ڕۆژێک بێت هەموو پۆلێکی ئەمریکا

[Every classroom could look like that]

(Applause)

کەمێک لەوە بچێت.

بەڵام هێشتا پێویستە کاری زیاتری لەسەر بکەین.

بوارەکانی دەستنیشانکردن کە پێویستە مامۆستایان تیایا پەرە بسێنن

Bill Gates: One day, we'd like every classroom in America

تەنیا نیوەی شەڕەکەیە.

to look something like that.

But we still have more work to do.

پێویستە ئامرازی پێویستیشیان بەینێ

بۆ ئەوەی کار بکەن لەسەر دەستنیشانکردنەکە.

Diagnosing areas where a teacher needs to improve

ئەگەر بزانیت کە پێویستە باشتر بیت

is only half the battle.

لە شێوازی وتنەوەی وانەی کەرتەکان،

We also have to give them the tools they need

پێویستە سەیری ڤیدیۆی

to act on the diagnosis.

باشترین کەسی جیهان بکەیت لە وتنەوەی وانەی کەرتەکاندا.

If you learn that you need to improve

the way you teach fractions,

بۆیە بنیاتنانی ئەم سیستمی تێبینی دانەوە بە مامۆستا و

you should be able to watch a video

بەرەوپێشچوونە ئاسان نابێت.

of the best person in the world teaching fractions.

بۆ نموونە، هەندێک مامۆستا ئەناسم

یەکسەر ئاسوودە نەبوون بە بیرۆکەی

So building this complete teacher feedback

کامێرایەک لەناو پۆلدا.

and improvement system won't be easy.

لەوە تێئەگەین، بەڵام ئەزموونەکەمان لەگەڵ پێوەرەکانی فێرکردنی کاریگەر

For example, I know some teachers

aren't immediately comfortable with the idea

پێشنیاری ئەوە ئەکات کە ئەگەر مامۆستاکان بتوانن بەرگەی بگرن،

of a camera in the classroom.

ئەگەر ڤیدیۆی وانە وتنەوەی خۆیان هەڵگرن، و

That's understandable, but our experience with MET

ئەو وانانە هەڵبژێرن کە ئەیانەوێ پێشکەشی بکەن،

suggests that if teachers manage the process,

زۆریان بەپەرۆش ئەبن بەشداری بکەن.

if they collect video in their own classrooms,

بنیاتنانی ئەم سیستمە

and they pick the lessons they want to submit,

پێویستی بە وەبەرهێنانێکی زۆریش ئەبێت.

a lot of them will be eager to participate.

دامەزراوەکەمان خەمڵاندوێتی کە دەکرێت

Building this system will also require

نزیکەی پێنج ملیار دۆلاری تێبچێت.

a considerable investment.

ئەوە ژمارەیەکی گەورەیە، بەڵام ئەگەر بە وردی سەیریکەین

Our foundation estimates that it could cost

کەمترە لە لەسەدا دووی

up to five billion dollars.

ئەوەی ساڵانە سەرفی ئەکەین لە موچەی مامۆستایاندا.

Now that's a big number, but to put it in perspective,

کاریگەرییەکەی بۆ مامۆستایان لەڕادە بەدەر ئەبێت.

it's less than two percent

دواجار ڕێگایەکمان ئەبێت بۆ ئەوەی سەرنجیان پێبەینەوە،

of what we spend every year on teacher salaries.

هەروەها ڕێگایەک بۆ ئەوەی سوودی لێوەرگرن.

The impact for teachers would be phenomenal.

بەڵام ئەم سیستمە

سوودی زۆر گرنگتریشی ئەبێت بۆ وڵاتەکەمان.

We would finally have a way to give them feedback,

ئەمانخاتە سەر ڕێڕەوی ئەوەی دڵنیابینەوە

as well as the means to act on it.

But this system would have

هەموو خوێندکارەکانمان فێربوونێکی باش وەرئەگرن،

an even more important benefit for our country.

کارێک ئەدۆزنەوە لە ئاست چاوەڕوانی و دەستکەوتەکانی خۆیانا بێت، و

It would put us on a path to making sure

دەرفەتێکیان هەبێت خەونەکانیان بهێننە دی.

all our students get a great education,

ئەمە نەک تەنیا ئەمانکات بە وڵاتێکی سەرکەوتوو تر.

find a career that's fulfilling and rewarding,

ئەشمانکات بە وڵاتێکی دادپەروەرتر و باشتر.

and have a chance to live out their dreams.

This wouldn't just make us a more successful country.

زۆر بەپەرۆشم بۆ ئەم دەرفەتە

It would also make us a more fair and just one, too.

کە ئەو پشتیوانییە بەین بە مامۆستاکان کە ئەیانەوێت و شایەنین.

هیوادارم ئێوەش وابن.

I'm excited about the opportunity

زۆر سوپاس

to give all our teachers the support they want and deserve.

(چەپڵەلێدان)

I hope you are too.

Thank you.

(Applause)