How playing an instrument benefits your brain - Anita Collins

12,953,655 views ・ 2014-07-22

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:13
Did you know that every time musicians pick up their instruments,
0
13712
3358
ဂီတပညာရှင်တွေ သူတို့တူရိယာတွေ ကောက်ကိုင်လိုက်တိုင်း သူတို့ ဦးနှောက်
00:17
there are fireworks going off all over their brain?
1
17094
3175
တစ်ဝန်းလုံးမှာ မီးရှူးမီးပန်းတွေ ပေါက်ထွက်သွားတာကို သင်သိလား။
00:20
On the outside, they may look calm and focused,
2
20293
2563
အပြင်ပန်းမှာ သူတို့ဟာ အေးဆေးပြီး အာရုံစိုက်နေလျက်၊
00:22
reading the music and making the precise and practiced movements required.
3
22880
3963
ဂီတကိုဖတ်ရင်း၊ လေ့ကျင့်ထားတဲ့ လိုအပ်တဲ့ တိကျတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ဖန်တီးရင်းပေါ့။
00:26
But inside their brains, there's a party going on.
4
26867
2487
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်အတွင်းမှာကျတော့ ပါတီပွဲဖြစ်နေတယ်။
00:30
How do we know this?
5
30121
1264
ဒါကို ဘယ်လိုသိလဲ။
00:31
Well, in the last few decades,
6
31409
1792
လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် အနည်းငယ်က
00:33
neuroscientists have made enormous breakthroughs
7
33225
2471
အာရုံကြော သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ ဧရာမ တိုးတက်မှုတွေ
00:35
in understanding how our brains work by monitoring them in real time
8
35720
4609
ပြုလုပ်ခဲ့တယ်။ fMRI နဲ့ PET လို ကိရိယာတွေနဲ့ အချိန်နဲ့ တပြေးညီ
00:40
with instruments like fMRI and PET scanners.
9
40353
3088
ဦးနှောက်တွေ အလုပ်လုပ်ပုံကို နားလည်ခြင်းနဲ့ပါ။
00:43
When people are hooked up to these machines,
10
43465
2229
လူတွေကို ဒီစက်တွေနဲ့ ချိတ်လိုက်တဲ့အခါ
00:45
tasks, such as reading or doing math problems,
11
45718
2882
စာဖတ်ခြင်း၊ သင်္ချာ တွက်ခြင်းလို လုပ်ဆောင်မှုတွေ တစ်ခုစီအတွက်
00:48
each have corresponding areas of the brain where activity can be observed.
12
48624
4386
လှုပ်ရှားမှုတွေကို လေ့လာနိုင်တဲ့ ဦးနှောက် ရဲ့ သက်ဆိုင်ရာ နေရာတွေ ရှိပါတယ်။
00:53
But when researchers got the participants to listen to music,
13
53034
3258
ဒါပေမဲ့ သုတေသီတွေဟာ ပါဝင်သူတွေကို ဂီတကို နားထောင်ခိုင်းတဲ့အခါ
00:56
they saw fireworks.
14
56316
1960
မီးရှူးမီးပန်းတွေကို မြင်ခဲ့ရတယ်။
00:58
Multiple areas of their brains were lighting up at once,
15
58300
2871
အသံထုတ်လုပ်နေစဉ်မှာပဲ ဦးနှောက်ရဲ့ နေရာစုံဟာ
01:01
as they processed the sound,
16
61195
1625
ချက်ချင်း လင်းလက်နေတယ်။
01:02
took it apart to understand elements like melody and rhythm,
17
62844
2997
တေးသွားနဲ့ စည်းချက်လို အစိတ်အပိုင်းတွေကို နားလည်ဖို့
01:05
and then put it all back together into unified musical experience.
18
65865
4163
တစ်ပိုင်းစီ ခွဲလိုက်ကာ ဒါတွေကို ပေါင်းစည်း ထားတဲ့ ဂီတအတွေ့အကြုံအဖြစ် ပြန်စုလိုက်တယ်။
01:10
And our brains do all this work in the split second
19
70052
2967
ဦးနှောက်တွေဟာ ဒါအားလုံးကို ဂီတကိုကြားတာနဲ့
01:13
between when we first hear the music and when our foot starts to tap along.
20
73043
4342
ခြေထောက်တွေ လိုက်ပုတ်တဲ့ကြားက စက္ကန့်ပိုင်းမှာ ပြုလုပ်တာပါ။
01:17
But when scientists turned from observing the brains
21
77409
2512
ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဂီတနားဆင်သူတွေရဲ့
01:19
of music listeners to those of musicians,
22
79945
2666
ဦးနှောက်ကို လေ့လာတာကနေ ဂီတပညာရှင်တွေဆီ လှည့်လိုက်တဲ့အခါ
01:22
the little backyard fireworks became a jubilee.
23
82635
3257
အနောက်ဖက်က မီးရှူးမီးပန်းတွေဟာ ပွဲတော်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
01:25
It turns out that while listening to music engages the brain
24
85916
3531
ဖြစ်သွားတာက ဂီတကိုနားထောင်ခြင်းက ဦးနှောက်ကို အတော် စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့
01:29
in some pretty interesting activities,
25
89471
1958
လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်စေတာဟုတ်ပေမဲ့
01:31
playing music is the brain's equivalent of a full-body workout.
26
91453
4041
ဂီတကို တီးခတ်ခြင်းကတော့ ဦးနှောက်တစ်ခု လုံးအတွက် လေ့ကျင့်ခန်းပါ။
01:35
The neuroscientists saw multiple areas of the brain light up,
27
95518
3164
ဦးနှောက်ရဲ့ နေရာစုံမှာ လင်းလာတာကို အာရုံကြော ပညာရှင်တွေတွေ့ခဲ့တယ်၊
01:38
simultaneously processing different information
28
98706
2908
တစ်ပြိုင်နက် အနုစိတ်ပြီး အပြန်အလှန်ဆက်နွယ်ကာ
01:41
in intricate, interrelated, and astonishingly fast sequences.
29
101638
3870
အံ့သြစရာ မြန်တဲ့ အစဉ်တွေမှာ သတင်းအချက်အလက် ထုတ်နေတာပါ။
01:46
But what is it about making music that sets the brain alight?
30
106233
3627
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်ကို တောက်ပစေတဲ့ ဂီတဖန်တီးမှုဆိုတာက ဘာလဲ။
01:49
The research is still fairly new,
31
109884
1911
သုတေသနက အတော့ကို သစ်နေတုန်းပါ။
01:51
but neuroscientists have a pretty good idea.
32
111819
2657
ဒါပေမဲ့ အာရုံကြော ပညာရှင်တွေမှာ စိတ်ကူးကောင်းလေးရှိတယ်
01:54
Playing a musical instrument
33
114500
1428
တူရိယာတစ်ခုကို တီးခတ်ခြင်းဟာ
01:55
engages practically every area of the brain at once,
34
115952
3341
ချက်ချင်းကို ဦးနှောက်ရဲ့ နေရာတိုင်းကို တကယ့်ကို ဆက်စပ်ပါလာစေတယ်၊
01:59
especially the visual, auditory, and motor cortices.
35
119317
3998
အထူးသဖြင့် အမြင်၊ အကြား၊ နဲ့ လှုပ်ရှားမှု အပြင်လွှာတွေပါ။
02:03
As with any other workout, disciplined, structured practice in playing music
36
123339
4418
အခြားလေ့ကျင့်ခန်းတွေလိုပဲ ဂီတတီးခတ်ရာမှာ စည်ကမ်းတကျ တည်ဆောက်ထားတဲ့ အလေ့အကျင့်ဟာ
02:07
strengthens those brain functions, allowing us to apply that strength
37
127781
3909
ဦးနှောက် လုပ်ဆောင်ပုံကို အားကောင်းစေကာ ဒီအင်အားကို အခြားလုပ်ဆောင်မှုတွေမှာ
02:11
to other activities.
38
131714
1881
အသုံးချခွင့်ပေးပါတယ်။
02:13
The most obvious difference between listening to music and playing it
39
133619
3501
ဂီတနားထောင်ခြင်းနဲ့ တီးခတ်ခြင်းရဲ့ အထင်ရှားဆုံးကွာခြားချက်က
02:17
is that the latter requires fine motor skills,
40
137144
2560
ဒုတိယတစ်ခုက ဦးနှောက် နှစ်ခြမ်းလုံးကို
02:19
which are controlled in both hemispheres of the brain.
41
139728
3053
ထိန်းချုပ်တဲ့သိမ်မွေ့တဲ့ လှုပ်ရှားမှု ကျွမ်းကျင်မှု လိုအပ်တာပါ။
02:22
It also combines the linguistic and mathematical precision,
42
142805
3308
ဘယ်ဘက်အခြမ်း ပိုပါဝင်တဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ သင်္ချာဆိုင်ရာ
02:26
in which the left hemisphere is more involved,
43
146137
2245
တိကျမှုတွေကိုလည်း ပေါင်းစပ်ပေးပါတယ်။
02:28
with the novel and creative content that the right excels in.
44
148406
3535
ဒါဟာ ညာဘက်က ထူးခွန်တဲ့ မြင့်မြတ်ပြီး ဆန်းသစ်တဲ့ ပါဝင်မှုပါ။
02:31
For these reasons, playing music has been found
45
151965
2315
ဒီအကြောင်းတွေကြောင့် ဂီတတီးခတ်ခြင်းဟာ
02:34
to increase the volume and activity in the brain's corpus callosum,
46
154304
4556
အခြမ်းနှစ်ခုကြားက တံတားဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ ပင်မ callosum ထဲက
02:38
the bridge between the two hemispheres,
47
158884
2441
ပမာဏနဲ့ ထုထည်ကို တိုးမြှင့်ပေးတယ်လို့ သိရတယ်။
02:41
allowing messages to get across the brain faster and through more diverse routes.
48
161349
4841
အချက်အလက်တွေကို ဦးနှောက်မှာ ပိုမြန်၊ ပိုစုံတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေက ဖြတ်စေတာပါ။
02:46
This may allow musicians to solve problems
49
166214
2453
ဒါက ဂီတပညာရှင်တွေကို ပညာရေးနဲ့ လူမှုရေး အခြေအနေ
02:48
more effectively and creatively, in both academic and social settings.
50
168691
3625
နှစ်ခုလုံးက ပြဿနာတွေကို ထိရောက်၊ ဆန်းသစ်စွာ ဖြေရှင်းခွင့် ပေးနိုင်တယ်။
02:52
Because making music also involves crafting and understanding
51
172340
3876
အကြောင်းက ဂီတဖန်တီးခြင်းဟာ ၎င်းရဲ့ ခံစားမှုပိုင်း အကြောင်းရပ်နဲ့ သတင်းကို
02:56
its emotional content and message,
52
176240
2075
လက်နဲ့ ဖန်တီးခြင်း၊ နားလည်ခြင်း ပါဝင်လို့ပါ။
02:58
musicians often have higher levels of executive function,
53
178339
3873
ဂီတပညာရှင်တွေဟာ မကြာခဏ ခန့်ခွဲမှု လုပ်ဆောင်ပုံရဲ့ပိုမြင့်တဲ့ အဆင့်တွေရှိတယ်၊
03:02
a category of interlinked tasks
54
182236
2001
စီစဉ်တာ၊ ဗျူဟာချတာ၊ အသေးစိတ် ဂရုစိုက်တာ
03:04
that includes planning, strategizing, and attention to detail
55
184261
3635
ပါဝင်တဲ့ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တဲ့ အလုပ်တွေရဲ့ အမျိုးအစားတစ်ခုနဲ့
03:07
and requires simultaneous analysis of both cognitive and emotional aspects.
56
187920
5311
သိမှတ်မှုနဲ့ စိတ်ခံစားမှု ရှုထောင့် နှစ်လုံးရဲ့ ပြိုင်တူ စိစစ်မှု လိုတာပါ။
03:13
This ability also has an impact on how our memory systems work.
57
193255
3223
ဒီအရည်အချင်းဟာ မှတ်ဉာဏ်စနစ် လုပ်ဆောင်ပုံကိုပါ သက်ရောင်မှုရှိပါတယ်။
03:17
And, indeed, musicians exhibit enhanced memory functions,
58
197196
3229
တကယ်က ဂီတပညာရှင်တွေဟာ ပိုကောင်းတဲ့ မှတ်ဉာဏ်လုပ်ဆောင်ပုံတွေပြတယ်။
03:20
creating, storing, and retrieving memories more quickly and efficiently.
59
200449
5005
ဖန်တီးခြင်း၊ သိမ်းခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်တွေကို ပို လျှင်မြန် ထိရောက်စွာ ပြန်ထုတ်ခြင်းပါ။
03:25
Studies have found that musicians appear to use their highly connected brains
60
205478
3730
လေ့လာမှုတွေက တွေ့ရှိတာက ဂီတပညာရှင်တွေဟာ မြင်မားစွာ သွယ်ထားတဲ့ ဦးနှောက်တွေကို
03:29
to give each memory multiple tags,
61
209232
2738
မှတ်ဉဏ်တိုင်းကို အမှတ် မျိုးစုံပေးဖို့ သုံးပုံရတာပါ။
03:31
such as a conceptual tag, an emotional tag,
62
211994
2316
ဥပမာ သဘောတရား မှတ်မှု၊ ခံစားရေး မှတ်မှု
03:34
an audio tag, and a contextual tag,
63
214334
2516
အသံ မှတ်မှု၊ အခြေအနေ မှတ်မှုတို့ပါ၊
03:36
like a good Internet search engine.
64
216874
1705
ကောင်းတဲ့ အင်တာနက် ရှာဖွေစက်လိုပါ။
03:39
How do we know that all these benefits are unique to music,
65
219706
2953
ပြောရရင် အားကစား ပန်ချီတို့နဲ့ အတူတဲ့ ဂီတမှာ တစ်မူးထူးတဲ့
03:42
as opposed to, say, sports or painting?
66
222683
2465
ဒီအကျိုးအားလုံးကို ဘယ်လိုသိလဲ။
03:45
Or could it be that people who go into music
67
225172
2373
ဒါမှမဟုတ် ဂီတလောကက လူတွေဟာ အစတုန်းကတည်းက
03:47
were already smarter to begin with?
68
227569
1905
ပိုပြီးတော်နိုင်တာလား။
03:49
Neuroscientists have explored these issues, but so far,
69
229498
3181
အာရုံကြော ပညာရှင်တွေဟာ ဒီအချက်တွေကို စူးစမ်းထားပြီး ခုထိတော့
03:52
they have found that the artistic and aesthetic aspects
70
232703
2650
သိထားတာက တူရိယာတီးခတ်မှု သင်ယူခြင်းရဲ့ အနုပညာနဲ့
03:55
of learning to play a musical instrument
71
235377
1953
ရသပိုင်း ရှုထောင့်တွေဟာ အခြားအနုပညာတွေ
03:57
are different from any other activity studied, including other arts.
72
237354
4355
အပါအဝင် လေ့လာထားတဲ့ အခြားးလုပ်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ကွဲပြားတာပါ။
04:01
And several randomized studies of participants,
73
241733
2511
အစမှာ သိမှတ်မှု လုပ်ဆောင်ပုံနဲ့ အာရုံကြော
04:04
who showed the same levels
74
244268
1402
ဖြစ်စဉ်တွေ တူတဲ့
04:05
of cognitive function and neural processing at the start,
75
245694
3353
အဆင့်တွေပြသူ ပါဝင်သူတွေရဲ့ ကျပန်းလေ့လာမှုများစွာက
04:09
found that those who were exposed to a period of music learning
76
249071
3784
တွေ့ရှိတာက ဂီတလေ့လာမှု ကာလတစ်ခုမှာ ထိတွေ့မှုရှိတဲ့သူတွေဟာ
04:12
showed enhancement in multiple brain areas, compared to the others.
77
252879
3304
အခြားသူတွေနဲ့ ယှဉ်ရင် ဦးနှောက်ရဲ့ နေရာစုံမှာ ပိုကောင်းမွန်တာ ပြသပါတယ်။
04:16
This recent research about the mental benefits of playing music
78
256889
3019
ဒီမကြာသေးခင်က ဂီတတီးခတ်ခြင်းရဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအကြောင်း သုတေသနက
04:19
has advanced our understanding of mental function,
79
259932
2633
စိတ်လုပ်ဆောင်ပုံကို နားလည်ခြင်းကို အဆင့်မြှင့်ပေးတယ်။
04:22
revealing the inner rhythms and complex interplay
80
262589
2912
ကိုယ်တွင်း စည်းချက်တွေနဲ့ အံ့ဖွယ် ဦးနှောက်ရဲ့ သံစုံတီးဝိုင်းက
04:25
that make up the amazing orchestra of our brain.
81
265525
2968
ဖန်တီးတဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပြန်လှန် တုံ့ပြန်မှုတွေကို ပြရင်းနဲ့ပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7