How playing an instrument benefits your brain - Anita Collins

12,718,304 views ・ 2014-07-22

TED-Ed


Խնդրում ենք կրկնակի սեղմել ստորև ներկայացված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ տեսանյութը նվագարկելու համար:

Translator: Vachagan Gratian Reviewer: Kristine Sargsyan
00:13
Did you know that every time musicians pick up their instruments,
0
13712
3358
Գիտեի՞ր, որ ամեն անգամ, երբ երաժիշտը վերցնում է գործիքը,
00:17
there are fireworks going off all over their brain?
1
17094
3175
նրա ողջ ուղեղում հրավառություն է տեղի ունենում։
00:20
On the outside, they may look calm and focused,
2
20293
2563
Արտաքինից երաժիշտը լուռ ու կենտրոնացած է,
00:22
reading the music and making the precise and practiced movements required.
3
22880
3963
կարդում է նոտաներն ու կատարում անհրաժեշտ շարժումները։
00:26
But inside their brains, there's a party going on.
4
26867
2487
Բայց նրա ուղեղում իսկական տոնակատարություն է։
00:30
How do we know this?
5
30121
1264
Որտեղի՞ց գիտենք սա։
00:31
Well, in the last few decades,
6
31409
1792
Վերջին մի քանի տասնամյակներում
00:33
neuroscientists have made enormous breakthroughs
7
33225
2471
նյարդաբանները հսկայական աշխատանք են կատարել
00:35
in understanding how our brains work by monitoring them in real time
8
35720
4609
հասկանալու համար, թե ինչպես է աշխատում ուղեղը։
Նրանք հետազոտել են ուղեղի աշխատանքը
00:40
with instruments like fMRI and PET scanners.
9
40353
3088
FMRI և PET սկաներներով։
00:43
When people are hooked up to these machines,
10
43465
2229
Նման սարքերով դիտելիս, կարելի է տեսնել, որ
00:45
tasks, such as reading or doing math problems,
11
45718
2882
ասենք ընթերցելիս կամ մաթեմատիկական խնդիրներ լուծելիս
00:48
each have corresponding areas of the brain where activity can be observed.
12
48624
4386
ակտիվանում է զբաղմունքին համապատասխանող ուղեղի որոշակի հատված։
00:53
But when researchers got the participants to listen to music,
13
53034
3258
Սակայն, երբ հետազոտվող անձը երաժշտություն է լսում
00:56
they saw fireworks.
14
56316
1960
նրա ուղեղում հրավառություն է։
00:58
Multiple areas of their brains were lighting up at once,
15
58300
2871
Ուղեղի բազմաթիվ հատվածներ ակտիվանում են միաժամանակ,
01:01
as they processed the sound,
16
61195
1625
երաժշտությունն հասկանալու համար
01:02
took it apart to understand elements like melody and rhythm,
17
62844
2997
ոււղեղն առանձին֊ առանձին վերլուծում է
մեղեդին, ռիթմը և այլ տարրեր,
01:05
and then put it all back together into unified musical experience.
18
65865
4163
իսկ հետո ամեն ինչ միացնում է, վերածում ընդհանուր երաժշտական ապրումի։
01:10
And our brains do all this work in the split second
19
70052
2967
Եվ այդքան աշխատանք մեր ուղեղն անում է մեկ ակնթարթում
01:13
between when we first hear the music and when our foot starts to tap along.
20
73043
4342
առաջին հնչյունները լսելու և ոտքերով հատակին հարվածելու արանքում։
01:17
But when scientists turned from observing the brains
21
77409
2512
Իսկ երբ դիտում ենք ոչ թե երաժշտություն լսողի,
01:19
of music listeners to those of musicians,
22
79945
2666
այլ նվագողի ուղեղը,
01:22
the little backyard fireworks became a jubilee.
23
82635
3257
փոքրիկ հրավառությունը վերածվում է տոնակատարության։
01:25
It turns out that while listening to music engages the brain
24
85916
3531
Փաստորեն, եթե երաժշտություն լսելն ուղեղում ակտիվացնում է
01:29
in some pretty interesting activities,
25
89471
1958
մի շարք յուրօրինակ գործողություններ,
01:31
playing music is the brain's equivalent of a full-body workout.
26
91453
4041
ապա նվագելն ուղեղի համար հավասարազոր է մարմնամարզության։
01:35
The neuroscientists saw multiple areas of the brain light up,
27
95518
3164
Նյարդաբանները նկատել են, թե ինչպես են վառվում տարբեր կենտրոններ
01:38
simultaneously processing different information
28
98706
2908
ու միաժամանակ վերլուծում տարբեր տեղեկություններ
01:41
in intricate, interrelated, and astonishingly fast sequences.
29
101638
3870
խրթին, բայց փոխհամաձայնեցված զարմանահրաշ հաջորդականությամբ։
01:46
But what is it about making music that sets the brain alight?
30
106233
3627
Բայց նվագելու ի՞նչն է նման ազդեցություն ունենում ուղեղի վրա։
01:49
The research is still fairly new,
31
109884
1911
Այս հետազոտությունը համեմատաբար նոր է
01:51
but neuroscientists have a pretty good idea.
32
111819
2657
բայց նյարդաբաններն արդեն որոշակի պատկերացում ունեն։
01:54
Playing a musical instrument
33
114500
1428
Երաժշտական գործիք նվագելը
01:55
engages practically every area of the brain at once,
34
115952
3341
պահանջում է ուղեղի գրեթե բոլոր կենտրոնների աշխատանքը՝ միաժամանակ,
01:59
especially the visual, auditory, and motor cortices.
35
119317
3998
հատկապես տեսողական, լսողական և շարժողական կենտրոնների։
02:03
As with any other workout, disciplined, structured practice in playing music
36
123339
4418
Ինչպես ցանկացած մարզանքի դեպքում, կանոնավոր վարժանքը երաժշտական գործիքով
02:07
strengthens those brain functions, allowing us to apply that strength
37
127781
3909
ուժեղացնում է ուղեղի այդ ֆունկցիաները, թույլ տալով այդ ներուժը
02:11
to other activities.
38
131714
1881
կիրառել նաև այլ գործողությունների ընթացքում։
02:13
The most obvious difference between listening to music and playing it
39
133619
3501
Ամենաակնհայտ տարբերությունը երաժշտություն լսելու և նվագելու միջև այն է,
02:17
is that the latter requires fine motor skills,
40
137144
2560
որ երկրորդը պահանջում է շարժողական հմտություններ,
02:19
which are controlled in both hemispheres of the brain.
41
139728
3053
որոնք կառավարվում են ուղեղի երկու կիսագնդերում էլ։
02:22
It also combines the linguistic and mathematical precision,
42
142805
3308
Այն պահանջում է և՛ լեզվական ու մաթեմաթիկական ճշգրտություն,
02:26
in which the left hemisphere is more involved,
43
146137
2245
որոնք ավելի հաճախ կառավարում է ձախ կիսագունդը,
02:28
with the novel and creative content that the right excels in.
44
148406
3535
և՛ աջ կիսագնդի նորարական ու ստեղծագործական հմտությունը։
02:31
For these reasons, playing music has been found
45
151965
2315
Այս ամենց կարելի է եզրակացնել, որ նվագելը
02:34
to increase the volume and activity in the brain's corpus callosum,
46
154304
4556
մեծացնում և ակտիվացնում է ուղեղի բրտամարմնի ակտիվությունը,
02:38
the bridge between the two hemispheres,
47
158884
2441
իսկ այն երկու կիսագնդերի կամուրջն է, հետևաբար նվագելը
02:41
allowing messages to get across the brain faster and through more diverse routes.
48
161349
4841
թույլ է տալիս ուղեղի տարբեր կենտրոններին
հաղորդակցվել ավելի արագ ու բազմակի ուղիներով։
02:46
This may allow musicians to solve problems
49
166214
2453
Սա երաժիշտներին թույլ է տալիս խնդիրներ լուծելիս
02:48
more effectively and creatively, in both academic and social settings.
50
168691
3625
լինել ավելի արդյունավետ ու ստեղծարար՝ գիտական, թե կենցաղային հարցերում։
02:52
Because making music also involves crafting and understanding
51
172340
3876
Քանի որ նվագելը նաև պահանջում է երաժշտության
հուզական բովանդակության
ստեղծման և ընկալման հմտություններ,
02:56
its emotional content and message,
52
176240
2075
երաժիշտներն հաճախ նաև
02:58
musicians often have higher levels of executive function,
53
178339
3873
ղեկավար պաշտոն են զբաղեցնում,
ինչը սովորաբար պահանջում է
03:02
a category of interlinked tasks
54
182236
2001
03:04
that includes planning, strategizing, and attention to detail
55
184261
3635
պլանավորում, ռազմավարություն, մանրուքների նկատմամբ ուշադրություն,
03:07
and requires simultaneous analysis of both cognitive and emotional aspects.
56
187920
5311
ինչպես նաև՝ կոգնիտիվ և էմոցիոնալ ասպետկների համաժամանակյա վերլուծություն։
03:13
This ability also has an impact on how our memory systems work.
57
193255
3223
Այս ընդունակությունը ազդում է նաև մեր հիշողության աշխատանքի վրա։
03:17
And, indeed, musicians exhibit enhanced memory functions,
58
197196
3229
Եվ իսկապես, երաժիշտները ունեն հիշողական բարձր ունակություններ,
03:20
creating, storing, and retrieving memories more quickly and efficiently.
59
200449
5005
նրանք արագ ու արդյունավետ ստեղծում, պահպանում և մտաբերում են հիշողությունները։
03:25
Studies have found that musicians appear to use their highly connected brains
60
205478
3730
Երաժիշտներն օգտագործում են զարգացած կապուղիներով իրենց ուղեղը
03:29
to give each memory multiple tags,
61
209232
2738
յուրաքանչյուր տեղեկությունը մի քանի պիտակով պահելու համար,
03:31
such as a conceptual tag, an emotional tag,
62
211994
2316
օրինակ՝ կոնցեպտուալ, էմոցիոնալ
03:34
an audio tag, and a contextual tag,
63
214334
2516
ձայնային, կոնտեքստային պիտակներով
03:36
like a good Internet search engine.
64
216874
1705
ինչպես դա անում է ինտերնետային որոնողական համակարգը։
03:39
How do we know that all these benefits are unique to music,
65
219706
2953
Իսկ ինչպե՞ս գիտենք, որ այս օգուտները տալիս է միայն երաժշտությունը,
03:42
as opposed to, say, sports or painting?
66
222683
2465
և ոչ օրինակ սպորտը կամ նկարչությունը։
03:45
Or could it be that people who go into music
67
225172
2373
Կամ գուցե այնպես է, որ նվագել սկսում են
03:47
were already smarter to begin with?
68
227569
1905
մարդիկ, ովքեր արդեն շատ խելացի՞ են։
03:49
Neuroscientists have explored these issues, but so far,
69
229498
3181
Նյարդաբանները զբաղվում են այս հարցերով,
03:52
they have found that the artistic and aesthetic aspects
70
232703
2650
առայժմ նրանք գտել են, որ նվագել սովորելու
03:55
of learning to play a musical instrument
71
235377
1953
գեղարվեստական ասպեկտները տարբեր են
03:57
are different from any other activity studied, including other arts.
72
237354
4355
ցանկացած այլ գործողությունից, այդ թվում՝ այլ արվեստով զբաղվելուց։
04:01
And several randomized studies of participants,
73
241733
2511
Նրանք արել են մի շարք գիտափորձերի, որոնց մասնակիցներն
04:04
who showed the same levels
74
244268
1402
սկզբում ունեին կոգնիտիվ և նյարդային
04:05
of cognitive function and neural processing at the start,
75
245694
3353
ֆունկցիոնալ նույն մակարդակը. բայց նրանցից մի քանիսն, ովքեր
04:09
found that those who were exposed to a period of music learning
76
249071
3784
տևական ժամանակ զբաղվել են նվագել սովորելով,
04:12
showed enhancement in multiple brain areas, compared to the others.
77
252879
3304
փորձից հետո ունեին ուղեղի ավելի զարգացած կենտրոններ։
04:16
This recent research about the mental benefits of playing music
78
256889
3019
Այս՝ վերջերս արված հետազոտությունը նվագելու մտավոր օգտակարության մասին
04:19
has advanced our understanding of mental function,
79
259932
2633
ընդլայնել է նաև մտավոր աշխատանքների մասին մեր պատկերացումը
04:22
revealing the inner rhythms and complex interplay
80
262589
2912
ի հայտ բերելով ներքին ռիթմեր և բարդ փոխազդեցություններ
04:25
that make up the amazing orchestra of our brain.
81
265525
2968
որոնք միասին կազմում են մեր ուղեղի հրաշալի նվագախումբը։
Այս կայքի մասին

Այս կայքը ձեզ կներկայացնի YouTube տեսանյութեր, որոնք օգտակար են անգլերեն սովորելու համար: Դուք կտեսնեք անգլերենի դասեր, որոնք դասավանդում են բարձրակարգ ուսուցիչներ ամբողջ աշխարհից: Կրկնակի սեղմեք յուրաքանչյուր տեսանյութի էջում ցուցադրված անգլերեն ենթագրերի վրա՝ այնտեղից տեսանյութը նվագարկելու համար: Ենթագրերը պտտվում են տեսանյութի նվագարկման հետ համաժամանակյա: Եթե ունեք որևէ մեկնաբանություն կամ հարցում, խնդրում ենք կապվել մեզ հետ՝ օգտագործելով այս կոնտակտային ձևը:

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7