Carolyn Porco: Could a Saturn moon harbor life?

Carolyn Porco: Mặt trăng sao Thổ có thể nuôi dưỡng sự sống ?

Translator: Van Vu Reviewer: Ha Tran

Two years ago here at TED

Tại TED hai năm về trước

I reported that we had discovered

chúng tôi đã tường thuật về phát hiện

at Saturn, with the Cassini Spacecraft,

tại sao Thổ từ tàu Cassini

an anomalously warm and geologically active region

một vùng ấm dị thường với sự có mặt của các hoạt động địa chất

at the southern tip of the small Saturnine moon

ở mũi phía nam trên một mặt trăng nhỏ của sao Thổ

Enceladus, seen here.

Enceladus, chúng ta có thế thấy ở đây.

This region seen here for the first time

Khu vực này được quan sát lần đầu

in the Cassini image taken in 2005. This is the south polar region,

bằng bức ảnh chụp từ tàu Cassini vào năm 2005. Chúng ta có thế thấy đây là vùng cực nam

with the famous tiger-stripe fractures crossing the south pole.

với những nét đứt gãy được nhiều người biết đến với hình vằn hổ cắt ngang vùng cực.

And seen just recently in late 2008,

Và chỉ mới gần đây vào cuối năm 2008

here is that region again,

cũng tại khu vực này

now half in darkness because the southern hemisphere

một nửa bây giờ chìm trong bóng tối

is experiencing the onset of August

bởi bán cầu nam đang trải qua những ngày đầu tháng 8

and eventually winter.

và tiếp theo là mùa đông.

And I also reported that we'd made this mind-blowing discovery --

Và tôi đã thông báo về một khám phá đáng kinh ngạc --

this once-in-a-lifetime discovery

một khám phá hiếm có

of towering jets

về những cột nước

erupting from those fractures at the south pole,

phun ra từng những đứt gãy địa chất tại cực nam

consisting of tiny water ice crystals

chứa đựng những tinh thể băng đá

accompanied by water vapor

đi kèm với chúng là hơi nước

and simple organic compounds like carbon dioxide and methane.

và những hợp chất hữu cơ giản đơn như khí các-bon và methan.

And at that time two years ago

Tại thời điểm đó hai năm về trước

I mentioned that we were speculating

tôi đã nhắc đến về khả năng

that these jets might in fact be geysers,

những cột nước đó có thể là những mạch nước ngầm,

and erupting from pockets

phun ra thững những túi

or chambers of liquid water underneath the surface,

hoặc khoang chứa nước ở dạng lỏng nằm sâu dưới bề mặt.

but we weren't really sure.

Nhưng chúng tôi đã không thực sự chắc chắn.

However, the implications of those results --

Tuy nhiên, những ẩn ý từ các kết quả thu được đó

of a possible environment within this moon

về môi trường trên mặt trăng

that could support prebiotic chemistry,

có thể hỗ trợ hóa chất prebiotic

and perhaps life itself --

và có thể là cả sự sống,

were so exciting that, in the intervening two years,

sự hứng thú đó đã dẫn đến kết quả rằng trong hai năm sau

we have focused more on Enceladus.

chúng tôi đã tập trung hơn vào Enceladus

We've flown the Cassini Spacecraft

Chúng tôi đã phóng tàu Cassini

by this moon now several times,

tới mặt trăng này thêm nhiều lần nữa

flying closer and deeper into these jets,

Bay gần hơn và sâu hơn vào những cột nước đó,

into the denser regions of these jets,

vào trong những vùng đậm đặc hơn,

so that now we have come away with some

do đó hiện tại chúng tôi đã thu được

very precise compositional measurements.

những đo đạc tổng hợp hết sức chính xác

And we have found

Và chúng tôi đã biết được

that the organic compounds coming from this moon

rằng những hợp chất hữu cơ từ mặt trăng này

are in fact more complex than we previously reported.

trong thực tế còn phức tạp hơn những gì đã được báo cáo trước đây.

While they're not amino acids,

Những hợp chất hữu cơ này không phải là axit amino,

we're now finding things like

những chất chúng tôi đang tìm được như là

propane and benzene,

prôban và benzen

hydrogen cyanide, and formaldehyde.

xyanua hydro, và fomanđêhyt.

And the tiny water crystals here

Và những tinh thể băng đá rất nhỏ

now look for all the world

nhìn hệt như

like they are frozen droplets of salty water,

những giọt nước muối bị đông cứng

which is a discovery that suggests

Sự khám phá đó dẫn tới giả thuyết

that not only do the jets come from

rằng không chỉ những cột nước xuất phát từ

pockets of liquid water,

những túi chứa nước ở dạng lỏng

but that that liquid water is in contact with rock.

mà những túi nước lỏng ấy còn tiếp xúc với đá

And that is a circumstance

Và đó là điều kiện

that could supply the chemical energy

để cung cấp hóa năng

and the chemical compounds needed to sustain life.

và những hợp chất hóa học cần thiết cho sự sống.

So we are very encouraged by these results.

Vì vậy chúng tôi rất được kích lệ bởi những kết quả này

And we are much more confident now than we were two years ago

Và chúng tôi thì tự tin hơn nhiều so với hai năm trước đây

that we might indeed

rằng quả thực

have on this moon, under the south pole,

trên mặt trăng này [Enceladus], dưới vùng cực nam,

an environment or a zone that is hospitable to living organisms.

tồn tại một môi trường hoặc khu vực phù hợp cho sinh vật sống.

Whether or not there are living organisms there, of course,

Có hay không sinh vật sống ở đó, tất nhiên,

is an entirely different matter.

lại là một vấn đề hoàn toàn khác

And that will have to await the arrival,

Và còn phải chờ xem cuộc đổ bộ

back at Enceladus,

trờ lại Enceladus

of the spacecrafts, hopefully some time in the near future,

trong tương lai không xa, với những tàu thăm dò

specifically equipped to address that particular question.

được trang bị đặc biệt để trả lời câu hỏi đó.

But in the meantime I invite you to imagine the day

Trong lúc chờ đợi, quý vị hãy tưởng tượng đến một ngày nào đó

when we might journey to the Saturnine system,

khi mà chúng ta làm một cuộc hành trình đến hệ sao Thổ

and visit the Enceladus interplanetary geyser park,

và đến thăm công viên nước ngầm liên hành tinh Enceladus

just because we can.

chỉ bởi vì chúng ta có thể làm được.

Thank you.

Xin cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)