The single biggest reason why start-ups succeed | Bill Gross | TED

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Gia Bảo Nguyễn Hữu

I'm really excited to share with you

Tôi thực sự hào hứng muốn chia sẻ với bạn

some findings that really surprise me

một vài phát hiện khiến tôi bất ngờ

about what makes companies succeed the most,

về điều làm nên những công ty thành công nhất,

what factors actually matter the most for startup success.

những yếu tố quan trọng nhất để khởi nghiệp thành công.

Tôi tin rằng khởi nghiệp

I believe that the startup organization

là một trong những điều tuyệt vời nhất khiến thế giới này tốt đẹp hơn.

is one of the greatest forms to make the world a better place.

If you take a group of people with the right equity incentives

Nếu bạn có một nhóm nhân lực và một bản phân chia cổ phần hợp lý,

and organize them in a startup,

khi để họ cùng nhau khởi nghiệp,

you can unlock human potential in a way never before possible.

bạn có thể mở ra tiềm năng con người theo 1 cách chưa từng có,

You get them to achieve unbelievable things.

khiến họ đạt được những điều vĩ đại.

But if the startup organization is so great,

Nhưng nếu tổ chức khởi nghiệp tuyệt vời như vậy?

why do so many fail?

tại sao nhiều người lại thất bại?

That's what I wanted to find out.

Điều đó là điều tôi muốn biết.

I wanted to find out what actually matters most

Tôi muốn tìm ra điều gì quan trọng nhất

for startup success.

để khởi nghiệp thành công.

And I wanted to try to be systematic about it,

Và tôi cố gắng tìm hiểu một cách hệ thống nhất,

avoid some of my instincts and maybe misperceptions I have

để tránh khỏi những bản năng và nhận thức sai lệch của cá nhân tôi

from so many companies I've seen over the years.

sau nhiều năm quan sát các công ty.

I wanted to know this

Tôi muốn hiểu rõ điều này

because I've been starting businesses since I was 12 years old

bởi vì tôi đã khởi nghiệp từ năm 12 tuổi.

when I sold candy at the bus stop in junior high school,

Tôi bán kẹo ở trạm xe buýt của trường cấp 2,

to high school, when I made solar energy devices,

làm các thiết bị năng lượng mặt trời ở trường cấp 3,

to college, when I made loudspeakers.

rồi sản xuất loa khi tôi học cao đẳng.

And when I graduated from college, I started software companies.

Và khi tốt nghiệp đại học, tôi mở các công ty phần mềm.

And 20 years ago, I started Idealab,

20 năm trước, tôi khởi nghiệp Idealab,

and in the last 20 years, we started more than 100 companies,

và trong vòng 20 năm qua, chúng tôi đã bắt đầu hơn 100 công ty,

many successes, and many big failures.

nhiều thành công và cũng nhiều thất bại thảm hại,

We learned a lot from those failures.

nhưng thất bại dạy chúng tôi nhiều điều.

So I tried to look across what factors

Vậy nên tôi cố gắng tổng kết lại các yếu tố then chốt

accounted the most for company success and failure.

quyết định việc các công ty thành hay bại.

So I looked at these five.

Và tôi đã xem xét 5 yếu tố sau:

First, the idea.

Đầu tiên là ý tưởng.

I used to think that the idea was everything.

Tôi đã từng nghĩ rằng ý tưởng là tất cả.

I named my company Idealab for how much I worship

Tôi đặt tên công ty là Idealab vì tôi tôn thờ

the "aha!" moment when you first come up with the idea.

khoảnh khắc thốt lên 'aha!' khi ý tưởng đầu tiên lóe lên.

But then over time,

Nhưng qua thời gian,

I came to think that maybe the team, the execution, adaptability,

tôi lại nghĩ rằng sự chấp hành và thích ứng của nhóm,

that mattered even more than the idea.

có lẽ còn quan trọng hơn cả ý tưởng.

I never thought I'd be quoting boxer Mike Tyson on the TED stage,

Tôi chưa từng nghĩ sẽ trích dẫn Mike Tyson trên sân khấu TED,

nhưng anh ấy đã từng nói rằng,

but he once said,

"Mỗi người đều có 1 kế hoạch, cho đến khi họ bị đấm vào mặt."

"Everybody has a plan, until they get punched in the face." (Laughter)

Và tôi nghĩ điều đó đúng ngay cả trong kinh doanh.

And I think that's so true about business as well.

So much about a team's execution

Đóng vai trò đáng kể trong khâu vận hành của nhóm chúng tôi,

là khả năng thích ứng với việc bị khách hàng "đấm vào mặt".

is its ability to adapt to getting punched in the face by the customer.

The customer is the true reality.

Mà khách hàng là một điều thực tế.

And that's why I came to think

Và đó là lý do khiến tôi nghĩ

that the team maybe was the most important thing.

rằng cả nhóm mới là điều quan trọng nhất.

Sau đó, tôi xem xét tới mô hình kinh doanh.

Then I started looking at the business model.

Xem công ty có đang hoạt động và mang về doanh thu một cách hiệu quả?

Does the company have a very clear path generating customer revenues?

That started rising to the top in my thinking

Ý nghĩ này khiến tôi phải lưu tâm

about maybe what mattered most for success.

rằng đây có phải thứ quan trọng nhất để thành công?

Then I looked at the funding.

Rồi tôi lại nghĩ tới vốn và kinh phí.

Sometimes companies received intense amounts of funding.

Đôi khi công ty nhận được nguồn hỗ trợ dồi dào,

Maybe that's the most important thing?

có thể đó mới là lý do chính?

And then of course, the timing.

Và tất nhiên phải nhắc đến thời điểm.

Ý tưởng của bạn quá mới nên thế giới chưa sẵn sàng?

Is the idea way too early and the world's not ready for it?

Hay chính vì thế nên bạn phải mang nó đế với cho thế giới?

Is it early, as in, you're in advance and you have to educate the world?

Bây giờ có phải lúc?

Is it just right?

Hay đã quá trễ và quá nhiều đối thủ mất rồi?

Or is it too late, and there's already too many competitors?

Vì vậy, tôi xem xét rất kỹ 5 yếu tố trên

So I tried to look very carefully at these five factors

ở rất nhiều công ty khác nhau.

across many companies.

Tôi nhìn vào 100 công ty Idealab,

And I looked across all 100 Idealab companies,

và 100 công ty không thuộc Idealab

and 100 non-Idealab companies

to try and come up with something scientific about it.

để cố tìm ra một kết luận khoa học.

Đầu tiên, đối với công ty của Idealab,

So first, on these Idealab companies,

the top five companies --

5 công ty đứng đầu --

Citysearch, CarsDirect, GoTo, NetZero, Tickets.com --

Citysearch, CarsDirect, GoTo, NetZero, Tickets.com --

đều là doanh nghiệp hàng tỷ đô la rất thành công.

those all became billion-dollar successes.

And the five companies on the bottom --

Và 5 công ty xếp cuối cùng --

Z.com, Insider Pages, MyLife, Desktop Factory, Peoplelink --

Z.com, Insider Pages, MyLife, Desktop Factory, Peoplelink --

we all had high hopes for, but didn't succeed.

dù được chúng tôi kỳ vọng, nhưng lại hoàn toàn thất bại.

So I tried to rank across all of those attributes

Tiếp theo, tôi chấm điểm các công ty

xem chúng đáp ứng được bao nhiêu trong 5 yếu tố trên.

how I felt those companies scored on each of those dimensions.

Còn với công ty ngoài Idealab, tôi để ý tới những thành công bất ngờ,

And then for non-Idealab companies, I looked at wild successes,

như Airbnb, Instagram, Uber, Youtube, và LinkedIn,

like Airbnb and Instagram and Uber and Youtube and LinkedIn.

và những thất bại,

And some failures:

như Webvan, Kozmo, Pets.com

Webvan, Kozmo, Pets.com

Flooz và Friendster.

Flooz and Friendster.

The bottom companies had intense funding,

Những công ty thất bại đều có vốn dồi dào,

they even had business models in some cases,

hầu như đều có mô hình kinh doanh,

but they didn't succeed.

nhưng lại không thành công.

I tried to look at what factors actually accounted the most

Tôi cố tìm ra yếu tố đóng vai trò lớn nhất

quyết định số phận công ty.

for success and failure across all of these companies,

Và kết quả thật bất ngờ.

and the results really surprised me.

Yếu tố số một chính là thời điểm.

The number one thing was timing.

Thời điểm chiếm 42%

Timing accounted for 42 percent

sự chênh lệch giữa thật bại và thành công.

of the difference between success and failure.

Team and execution came in second,

Đứng thứ 2 là đội ngũ và cách điều hành,

and the idea,

Còn ý tưởng kinh doanh,

the differentiability of the idea, the uniqueness of the idea,

cụ thể là sự khác biệt và độc đáo trong ý tưởng,

that actually came in third.

thật ra chỉ xếp thứ 3.

Now, this isn't absolutely definitive,

Nhưng kết luận này không hoàn toàn đúng

it's not to say that the idea isn't important,

Ý tưởng có quan trọng,

nhưng tôi ngạc nhiên ở chỗ ý tưởng không phải thứ quan trọng nhất.

but it very much surprised me that the idea wasn't the most important thing.

Đôi khi nó đóng vai trò lớn khi đúng thời điểm.

Sometimes it mattered more when it was actually timed.

Và tôi hiểu tại sao 2 yếu tố mô hình kinh doanh và vốn bị xếp cuối cùng.

The last two, business model and funding, made sense to me actually.

Theo tôi, mô hình kinh doanh đáng bị xếp thấp

I think business model makes sense to be that low

bởi khởi nghiệp không cần tới chúng,

because you can start out without a business model

và có thể thêm vào sau, nếu được khách hàng yêu cầu.

and add one later if your customers are demanding what you're creating.

Nguồn vốn cũng vậy.

Nếu ta thiếu vốn khởi nghiệp, nhưng lại gây được sự chú ý,

And funding, I think as well,

if you're underfunded at first but you're gaining traction,

nhất là vào ngày nay,

thì cơ hội được cấp vốn sẽ rất rất lớn.

especially in today's age,

it's very, very easy to get intense funding.

Có thể kể ra vài ví dụ cho những điều trên.

So now let me give you some specific examples about each of these.

Như Airbnb - một khởi nghiệp thành công nổi tiếng.

So take a wild success like Airbnb that everybody knows about.

Công ty này đã bị nhiều nhà đầu tư thông minh bỏ qua

Well, that company was famously passed on by many smart investors

bởi họ nghĩ rằng,

because people thought,

"Chẳng ai chịu để người lạ thuê một chỗ trong nhà mình."

"No one's going to rent out a space in their home to a stranger."

Of course, people proved that wrong.

Thực tế rõ ràng đã phủ nhận điều này.

Nhưng một lý do nó thành công,

But one of the reasons it succeeded,

bên cạnh mô hình kinh doanh, ý tưởng tốt, cách hoạt động tuyệt vời,

aside from a good business model, a good idea, great execution,

chính là thời điểm.

is the timing.

Công ty này xuất hiện ngay ở đỉnh cao của thời kỳ suy thoái

That company came out right during the height of the recession

khi người ta rất cần thêm thu nhập,

when people really needed extra money,

and that maybe helped people overcome

và điều này đã khiến họ vượt qua

their objection to renting out their own home to a stranger.

suy nghĩ "không cho người lạ thê nhà" trước kia.

Same thing with Uber.

Uber cũng vậy.

Uber came out,

Uber xuất hiện,

như một công ty tuyệt vời có mô hình tuyệt vời

incredible company, incredible business model,

và cách hoạt động tuyệt hảo.

great execution, too.

Và thời điểm thì thật hoàn hảo

But the timing was so perfect

for their need to get drivers into the system.

để khiến các lái xe đăng ký vào hệ thống của công ty.

Drivers were looking for extra money; it was very, very important.

Các lái xe cần thêm thu nhập; và điều này quan trọng vô cùng.

Some of our early successes, Citysearch, came out when people needed web pages.

Một số thành công trước đó, Citysearch xuất hiện khi người ta cần trang web.

GoTo.com, which we announced actually at TED in 1998,

GoTo.com, đã được chúng tôi quảng bá tại TED năm 1998,

was when companies were looking for cost-effective ways to get traffic.

xuất hiện khi các công ty đang tìm cách tăng lượng truy cập web.

We thought the idea was so great,

Chúng tôi coi trọng ý tưởng,

nhưng thời điểm còn quan trọng hơn.

but actually, the timing was probably maybe more important.

And then some of our failures.

Lấy một vài thất bại làm ví dụ.

Chúng tôi đã mở Z.com, một công ty giải trí trực tuyến,

We started a company called Z.com, it was an online entertainment company.

và thật sự hào hứng với nó.

We were so excited about it --

Chúng tôi gọi đủ vốn, thiết kế mô hình kinh doanh xuất sắc,

we raised enough money, we had a great business model,

và thậm chí còn ký hợp đồng với 1 ngôi sao Hollywood.

we even signed incredibly great Hollywood talent to join the company.

Nhưng vào năm 1999-2000, lượng truy cập vào internet bằng băng thông quá ít ỏi,

But broadband penetration was too low in 1999-2000.

It was too hard to watch video content online,

khiến việc xem video trên mạng rất khó khăn.

you had to put codecs in your browser and do all this stuff,

Ta phải làm vài thủ thuật như mã hóa trình duyệt.

and the company eventually went out of business in 2003.

và công ty đã ra đời năm 2003.

Just two years later,

Chỉ 2 năm sau,

when the codec problem was solved by Adobe Flash

vấn đề mã hóa đã được Adobe Flash giải quyết

and when broadband penetration crossed 50 percent in America,

và khi truy cập internet bằng băng thông vượt mức 50% ở Mỹ,

YouTube was perfectly timed.

Youtube đã ra đời hoàn toàn đúng lúc.

Great idea, but unbelievable timing.

Ý tưởng tốt, và thời điểm hoàn hảo.

In fact, YouTube didn't even have a business model when it first started.

Sự thật là Youtube không hề có mô hình khi mới kinh doanh

và còn không chắc là sẽ hoạt động được.

It wasn't even certain that that would work out.

Nhưng thời điểm đó quá thích hợp.

But that was beautifully, beautifully timed.

Do đó, tôi có thể kết luận ngắn gọn là

So what I would say, in summary,

is execution definitely matters a lot.

sự triển khai hoạt động có cần thiết,

The idea matters a lot.

ý tưởng có quan trọng,

But timing might matter even more.

nhưng thời điểm còn hơn thế.

And the best way to really assess timing

Và cách tốt nhất để đánh giá thời điểm

is to really look at whether consumers are really ready

là kiểm tra xem khách hàng đã sẵn sàng

for what you have to offer them.

đón nhận cái ý tưởng đó chưa.

And to be really, really honest about it,

Và bạn phải thật lòng,

not be in denial about any results that you see,

không phủ nhận bất kỳ phản hồi nào bạn có được

because if you have something you love, you want to push it forward,

bởi nếu bạn trân trọng ý tưởng mà bạn có,

thì hãy luôn thật lòng cân nhắc xem thời điểm nào là đúng.

but you have to be very, very honest about that factor on timing.

Và như tôi đã nói,

As I said earlier,

tôi tin khởi nghiệp có thể thay đổi thế giới theo 1 cách tốt đẹp hơn.

I think startups can change the world and make the world a better place.

Tôi hi vọng một vài phân tích trên

I hope some of these insights

can maybe help you have a slightly higher success ratio,

có thể giúp bạn phần nào khởi nghiệp thành công hơn,

and thus make something great come to the world

và từ đó mang đến cho thế giới những điều tuyệt vời

that wouldn't have happened otherwise.

mà trước kia chưa từng có.

Thank you very much, you've been a great audience.

Cám ơn rất nhiều, các bạn là những khán giả tuyệt vời.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)