On being wrong | Kathryn Schulz

Kathryn Schulz bàn về vấn đề khi chúng ta làm sai.

Translator: Tuan Pham Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

So it's 1995,

Vào năm 1995

I'm in college,

tôi đang học đại học,

and a friend and I go on a road trip

tôi và một người bạn lái xe

from Providence, Rhode Island

từ Providence, Rhode Island

to Portland, Oregon.

sang Portland, Oregon

And you know, we're young and unemployed,

Và bạn biết đấy, chúng tôi còn trẻ và thất nghiệp,

so we do the whole thing on back roads

nên chúng tôi đi theo những đường phụ

through state parks

xuyên qua các công viên

and national forests --

và rừng quốc gia --

basically the longest route we can possibly take.

cơ bản là đi theo con đường xa nhất có thể được.

And somewhere in the middle of South Dakota,

Và khi đang ở giữa bang South Dakota,

I turn to my friend

tôi quay sang bạn tôi

and I ask her a question

và hỏi cô ấy một câu hỏi

that's been bothering me

đã làm tôi khó chịu

for 2,000 miles.

xuốt 2.000 dặm

"What's up with the Chinese character I keep seeing by the side of the road?"

"Cái chữ Trung Quốc mà tôi thấy hoài bên lề đường có nghĩa gì vậy?"

My friend looks at me totally blankly.

Bạn tôi ngây ra nhìn tôi.

There's actually a gentleman in the front row

Có một anh ngồi ở hàng ghế đầu tiên

who's doing a perfect imitation of her look.

đang nhìn giống hệt cô ta lúc đó.

(Laughter)

(Cười)

And I'm like, "You know,

Và tôi nói, "Bạn thấy đó,

all the signs we keep seeing

mấy tấm biển mà chúng ta đi ngang qua

with the Chinese character on them."

có chữ Trung Quốc trên đó đó."

She just stares at me for a few moments,

Cô ta nhìn tôi một hồi,

and then she cracks up,

rồi bật lên cười,

because she figures out what I'm talking about.

bởi vì cô ấy hiểu ra ý tôi đang nói gì.

And what I'm talking about is this.

Và điều mà tôi đang nói chính là cái này.

(Laughter)

(Cười)

Right, the famous Chinese character for picnic area.

Cái chữ Trung Quốc nổi tiếng cho khu vực ngồi nghĩ.

(Laughter)

(Cười)

I've spent the last five years of my life

Tôi đã dành 5 năm qua

thinking about situations

để suy nghĩ về những tình huống

exactly like this --

giống như vậy --

why we sometimes misunderstand

tại sao chúng ta thỉnh thoảng lại hiểu nhầm

the signs around us,

những ký hiệu xung quanh chúng ta,

and how we behave when that happens,

và chúng ta phản ứng như thế nào trong những trường hợp đó,

and what all of this can tell us about human nature.

và điều đó cho ta thấy gì về bản chất của con người.

In other words, as you heard Chris say,

Nói một cách khác, cũng như Chris vừa nói,

I've spent the last five years

Tôi đã dành 5 năm qua

thinking about being wrong.

để suy nghĩ về bị sai lầm.

This might strike you as a strange career move,

Bạn có thể nghĩ rằng đây là một lựa chọn nghề nghiệp kỳ lạ,

but it actually has one great advantage:

nhưng thực ra nó có một điểm mạnh:

no job competition.

không có ai cạnh tranh cả.

(Laughter)

(Cười)

In fact, most of us do everything we can

Thực ra, hầu hết tất cả chúng ta làm mọi thứ

to avoid thinking about being wrong,

để tránh suy nghĩ về sai lầm,

or at least to avoid thinking about the possibility

hoặc ít ra là tránh suy nghĩ về khả năng

that we ourselves are wrong.

là chúng ta sai.

We get it in the abstract.

Chúng ta hiểu điều đó một cách trừu tượng.

We all know everybody in this room makes mistakes.

Chúng ta biết rằng ai trong hội trường này cũng đã từng làm sai.

The human species, in general, is fallible -- okay fine.

Nhân loại, nói chung, là dễ bị sai lầm -- đồng ý thôi.

But when it comes down to me, right now,

Nhưng khi nói đến chính bản thân của tôi bây giờ,

to all the beliefs I hold,

về những điều mà tôi tin tưởng,

here in the present tense,

ngay trong thời điểm này,

suddenly all of this abstract appreciation of fallibility

thì bỗng nhiên những khái niệm trừu tượng về sai lầm

goes out the window --

lại biến đi đâu mất --

and I can't actually think of anything I'm wrong about.

và tôi không thấy được điều gì mà tôi sai cả.

And the thing is, the present tense is where we live.

Và điều quan trọng là, hiện tại là nơi chúng ta đang sống.

We go to meetings in the present tense;

Chúng đi họp trong hiện tại;

we go on family vacations in the present tense;

chúng ta đi nghĩ mát trong hiện tại;

we go to the polls and vote in the present tense.

chúng ta đi bầu cử trong hiện tại.

So effectively, we all kind of wind up traveling through life,

Cho nên thật ra mà nói, chúng ta đi trong cuộc sống,

trapped in this little bubble

luôn luôn nghĩ là

of feeling very right about everything.

chúng ta đúng trong tất cả mọi việc.

I think this is a problem.

Tôi nghĩ đó là một vấn đề.

I think it's a problem for each of us as individuals,

Tôi nghĩ đó là một vấn đề cho mỗi cá nhân chúng ta,

in our personal and professional lives,

trong cuộc sống cá nhân và trong công việc,

and I think it's a problem for all of us collectively as a culture.

và tôi nghĩ đó là một vấn đề cho nền văn hoá của chúng ta, nói chung.

So what I want to do today

Vì vậy, điều mà tôi muốn làm hôm nay

is, first of all, talk about why we get stuck

là, đầu tiên, nói về tại sao chúng ta luôn

inside this feeling of being right.

luôn có cảm giác là chúng ta đang đúng.

And second, why it's such a problem.

Và sau đó, là nói về tại sao như vậy là một vấn đề.

And finally, I want to convince you

Cuối cùng, tôi muốn thuyết phục các bạn

that it is possible

là có một cách

to step outside of that feeling

để chúng ta không có cảm giác đó nữa,

and that if you can do so,

và, nếu các bạn làm được như vậy,

it is the single greatest

thì đó là bước nhảy lớn nhất,

moral, intellectual and creative leap you can make.

về mặt đạo đức, trí tuệ và sáng tạo, mà bạn có thể làm được.

So why do we get stuck

Vậy thì tại sao chúng ta luôn có

in this feeling of being right?

có cảm giác là chúng ta đang đúng?

One reason, actually, has to do with a feeling of being wrong.

Một lý do thật ra liên quan đến cảm giác bị sai.

So let me ask you guys something --

Để tôi hỏi các bạn một câu --

or actually, let me ask you guys something, because you're right here:

hay để tôi hỏi các bạn này một câu, vì các bạn ngồi đây:

How does it feel -- emotionally --

Các bạn cảm thấy thế nào -- về mặt cảm xúc --

how does it feel to be wrong?

khi bị sai?

Dreadful. Thumbs down.

Ghê sợ. Tồi tệ.

Embarrassing. Okay, wonderful, great.

Xấu hổ. Được rồi.

Dreadful, thumbs down, embarrassing --

Ghê sợ, tồi tệ, xấu hổ --

thank you, these are great answers,

cảm ơn, đây là những câu trả lời hay,

but they're answers to a different question.

nhưng đó thật ra là những câu trả lời cho một câu hỏi khác.

You guys are answering the question:

Các bạn đã trả lời câu hỏi:

How does it feel to realize you're wrong?

Bạn cảm thấy thế nào khi nhận ra là mình sai?

(Laughter)

(Cười)

Realizing you're wrong can feel like all of that and a lot of other things, right?

Nhận ra là mình sai có thể có cảm giác như vậy và những cảm giác khác, đúng không?

I mean it can be devastating, it can be revelatory,

Ý của tôi là nó có thể khủng khiếp, nó có thể có ích,

it can actually be quite funny,

nó cũng có thể rất buồn cười,

like my stupid Chinese character mistake.

giống như câu chuyện về cái chữ Trung Quốc của tôi vậy.

But just being wrong

Nhưng lúc đang bị sai

doesn't feel like anything.

chẳng có cảm giác gì hết.

I'll give you an analogy.

Để tôi đưa ra một điều tương tự.

Do you remember that Loony Tunes cartoon

Các bạn có nhớ cái phim hoạt hình Loony Tunes

where there's this pathetic coyote

có con chó sói tội nghiệp

who's always chasing and never catching a roadrunner?

luôn đuổi theo con chim cu nhưng không bao giờ bắt được không?

In pretty much every episode of this cartoon,

Trong hầu hết tất cả các tập của phim hoạt hình này,

there's a moment where the coyote is chasing the roadrunner

luôn có cảnh con chó sói đuổi theo con chim cu

and the roadrunner runs off a cliff,

rồi con chim cu chạy khỏi một cái vực,

which is fine -- he's a bird, he can fly.

thật ra không sao cả, nó một con chim, nó biết bay.

But the thing is, the coyote runs off the cliff right after him.

Nhưng con sói lại chạy khỏi cái vực ngay sau con chim cu.

And what's funny --

Điều buồn cười --

at least if you're six years old --

ít nhất là lúc bạn 6 tuổi --

is that the coyote's totally fine too.

là con sói cũng không bị sao cả.

He just keeps running --

Nó vẫn tiếp tục chạy --

right up until the moment that he looks down

cho tới lúc mà nó nhìn xuống chân

and realizes that he's in mid-air.

và nhận ra là nó đang lơ lửng trên không.

That's when he falls.

Đó là lúc nó té xuống.

When we're wrong about something --

Khi chúng ta sai về một việc nào đó --

not when we realize it, but before that --

không phải là lúc chúng ta nhận ra là chúng ta sai, mà là ngay trước đó --

we're like that coyote

chúng ta cũng giống con sói đó vậy

after he's gone off the cliff and before he looks down.

sau khi nó chạy quá cái vực và trước khi nó nhìn xuống.

You know, we're already wrong,

Bạn thấy đấy, chúng ta đã sai rồi,

we're already in trouble,

chúng ta đã vướng vào vấn đề rồi,

but we feel like we're on solid ground.

nhưng chúng ta lại cảm thấy chúng ta đang rất vững vàng.

So I should actually correct something I said a moment ago.

Cho nên tôi nên chỉnh lại một điều mà tôi nói lúc nãy.

It does feel like something to be wrong;

Chúng ta một cảm giác khi đang bị sai;

it feels like being right.

cái cảm giác giống như chúng ta đang đúng.

(Laughter)

(Cười)

So this is one reason, a structural reason,

Chính vì lý do này, một lý do cơ cấu,

why we get stuck inside this feeling of rightness.

mà chúng ta luôn có cảm giác là chúng ta đúng.

I call this error blindness.

Tôi gọi điều này la mù lỗi.

Most of the time,

Gần như lúc nào cũng vậy,

we don't have any kind of internal cue

chúng ta không có một tín hiệu tự nhiên nào

to let us know that we're wrong about something,

để cho chúng ta biết là chúng ta đang làm sai một cái gì đó,

until it's too late.

cho đế lúc quá trễ.

But there's a second reason that we get stuck inside this feeling as well --

Nhưng còn một lý do khác nữa --

and this one is cultural.

đây là một lý do văn hóa.

Think back for a moment to elementary school.

Hãy nghĩ về lúc chúng ta học tiểu học.

You're sitting there in class,

Bạn đang ngồi trong lớp học,

and your teacher is handing back quiz papers,

và giáo viên của bạn đang phát bài kiểm tra,

and one of them looks like this.

và một bài giống như vầy.

This is not mine, by the way.

Đây không phải là bài kiểm tra của tội.

(Laughter)

(Cười)

So there you are in grade school,

Bạn đang học tiểu học,

and you know exactly what to think

và bạn biết chính xác phải nghĩ gì

about the kid who got this paper.

về đứa trẻ có bài kiểm tra đó.

It's the dumb kid, the troublemaker,

Đó là một đứa trẻ yếu, hay nghịch phá,

the one who never does his homework.

và không bao giờ làm bài tập về nhà.

So by the time you are nine years old,

Vì vậy khi bạn lên 9 tuổi,

you've already learned, first of all,

bạn đã biết rằng, thứ nhất,

that people who get stuff wrong

những người làm sai

are lazy, irresponsible dimwits --

là những người lười biếng, thiếu trách nhiệm và không thông minh --

and second of all,

thứ hai nữa,

that the way to succeed in life

là để thành công trong cuộc sống

is to never make any mistakes.

chúng ta không được lầm lỗi.

We learn these really bad lessons really well.

Chúng ta học những bài học xấu này rất nhanh.

And a lot of us --

Và rất nhiều người trong chúng ta --

and I suspect, especially a lot of us in this room --

và tôi nghĩ rằng -- đặc biệt là những người trong hội trường này --

deal with them by just becoming

phản ứng với điều đó bằng cách trở thành

perfect little A students,

trở thành những học sinh điểm 10,

perfectionists, over-achievers.

những người hoàn thiện, những người quá thành đạt.

Right,

Đúng không,

Mr. CFO, astrophysicist, ultra-marathoner?

ngài chủ tịch tài chích, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon?

(Laughter)

(Cười)

You're all CFO, astrophysicists, ultra-marathoners, it turns out.

Tất cả các bạn đều là các nhà chủ tịch tài chính, vật lý thiên văn, chạy siêu marathon.

Okay, so fine.

Vậy là tốt thôi.

Except that then we freak out

Ngoại trừ việc chúng ta bắt đầu lo lắng

at the possibility that we've gotten something wrong.

về khả năng là chúng ta đã làm điều gì đó sai.

Because according to this,

Bởi vì theo những gì đã nói,

getting something wrong

làm một cái gì đó sai

means there's something wrong with us.

có nghĩa là có một cái gì đó sai trong chúng ta.

So we just insist that we're right,

Vì thế, chúng ta luôn cố nghĩ là chúng ta đúng,

because it makes us feel smart and responsible

bởi vì điều đó làm chúng ta cảm thấy thông minh, có trách nhiệm

and virtuous and safe.

có đạo đức và an toàn.

So let me tell you a story.

Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.

A couple of years ago,

Một vài năm trước,

a woman comes into Beth Israel Deaconess Medical Center for a surgery.

có một phụ nữ đi đến bệnh viện Beth Israel Deaconess để giải phẩu.

Beth Israel's in Boston.

Bệnh viện Beth Israel ở Boston.

It's the teaching hospital for Harvard --

Nó là một bệnh viện giảng dạy của đại học Harvard --

one of the best hospitals in the country.

một trong những bệnh viện tốt nhất trong nước.

So this woman comes in and she's taken into the operating room.

Người phụ nữ này đi vào bệnh viện và được đưa vào phòng mổ.

She's anesthetized, the surgeon does his thing --

Cô ta được gây mê, và bác sĩ phẫu thuật làm công việc của họ --

stitches her back up, sends her out to the recovery room.

khâu cô ta lại và đưa cô tà vào phòng dưỡng sức.

Everything seems to have gone fine.

Mọi thứ có vẻ tiến hành trôi chảy.

And she wakes up, and she looks down at herself,

Khi cô ta tỉnh dậy, và cô ta nhìn xuống người của mình,

and she says, "Why is the wrong side of my body in bandages?"

cô ta nói, "Tai sạo lại băng bó bên không bị bệnh của tôi?"

Well the wrong side of her body is in bandages

Phía không bị bệnh của người cô ta bị băng bó

because the surgeon has performed a major operation

là tại vì bác sĩ phẫu thuật đã làm một cuộc giải phẫu lớn

on her left leg instead of her right one.

ở bên chân trái của cô ta thay vì ở bên chân phải.

When the vice president for health care quality at Beth Israel

Khi viện phó về chất lượng chăm sóc sức khỏe ở bệnh viện Beth Israel

spoke about this incident,

phát biểu về sự kiện này,

he said something very interesting.

ông ta nói một điều rất thú vị.

He said, "For whatever reason,

Ông ta nói, "Vì một lý do nào đó,

the surgeon simply felt

bác sĩ giải phẫu cảm thấy

that he was on the correct side of the patient."

là ông ta đang phẫu thuật ở phần cơ thể đúng của bệnh nhân."

(Laughter)

(Cười)

The point of this story

Bài học của câu chuyện này

is that trusting too much in the feeling

chính là tin tưởng nhiều quá vào cảm giác

of being on the correct side of anything

đang ở phía đúng của một việc gì đó

can be very dangerous.

có thể rất nguy hiểm.

This internal sense of rightness

Cái cảm giác luôn đúng bên trong

that we all experience so often

mà chúng ta luôn trải qua

is not a reliable guide

không phải là một chỉ dẫn đáng tin cậy

to what is actually going on in the external world.

cho những gì đang thật sự diễn ra trong thế giới bên ngoài.

And when we act like it is,

Và khi chúng ta làm ra vẻ như vậy,

and we stop entertaining the possibility that we could be wrong,

và ngừng suy nghĩ về cái khả năng là chúng ta có thể sai,

well that's when we end up doing things

chính là chúng ta lại làm những việc như

like dumping 200 million gallons of oil into the Gulf of Mexico,

đổ 200 triệu gallon dầu vào vịnh Mexico,

or torpedoing the global economy.

hủy hại nền kinh tế thế giới.

So this is a huge practical problem.

Vì vậy đây là một vấn đề thực tế rất quan trọng.

But it's also a huge social problem.

Nhưng nó cũng là một vấn đề xã hội rất quan trọng.

Think for a moment about what it means to feel right.

Hãy suy nghĩ một chút về ý nghĩa của việc cảm thấy đúng.

It means that you think that your beliefs

Nó có nghĩa là bạn nghĩ rằng những điều bạn tin tưởng

just perfectly reflect reality.

diễn tả một cách chính xác thực tế.

And when you feel that way,

Và khi bạn có cảm giác như vậy,

you've got a problem to solve,

bạn có một vấn đề phải giải quyết,

which is, how are you going to explain

đó chính là, làm sao bạn giải thích

all of those people who disagree with you?

về tất cả những người bất đồng ý kiến với bạn?

It turns out, most of us explain those people the same way,

Hóa ra, tất cả chúng ta giải thích những người đó một cách giống nhau,

by resorting to a series of unfortunate assumptions.

bằng cách dựa vào những giả định rất đáng tiếc.

The first thing we usually do when someone disagrees with us

Điều đầu tiên mà chúng ta làm khi có ai đó bất đồng với chúng ta

is we just assume they're ignorant.

là chúng ta cho rằng họ không biết gì hết.

They don't have access to the same information that we do,

Họ không có những thông tin mà chúng ta có,

and when we generously share that information with them,

và khi chúng ta hào phóng chia sẽ những thông tin đó,

they're going to see the light and come on over to our team.

họ sẽ thấy tỉnh ngộ và đồng ý với chúng ta.

When that doesn't work,

Khi làm vậy không được,

when it turns out those people have all the same facts that we do

khi mà hóa ra những người này có những thông tin giống chúng ta

and they still disagree with us,

và họ vẫn bất đồng ý kiến,

then we move on to a second assumption,

thì chúng ta dùng một giả định thứ hai,

which is that they're idiots.

đó là những người này là những người không thông minh.

(Laughter)

(Cười)

They have all the right pieces of the puzzle,

Tất cả bọn họ đều có những phần đúng của câu đó,

and they are too moronic to put them together correctly.

nhưng họ quá tối dạ để có thể ráp lại thành câu trả lời.

And when that doesn't work,

Và khi làm vậy cũng không được,

when it turns out that people who disagree with us

khi mà hoa ra những những người bất đồng với chúng ta

have all the same facts we do

có tất cả những thông tin mà chúng ta có

and are actually pretty smart,

và họ thật ra rất thông minh,

then we move on to a third assumption:

thì chúng ta đi đến giả định thứ ba:

they know the truth,

họ biết sự thật,

and they are deliberately distorting it

nhưng họ cố tình xuyên tạc sự thật

for their own malevolent purposes.

vì một mục đích xấu tâm nào đó.

So this is a catastrophe.

Đây là một thảm họa.

This attachment to our own rightness

Chính sự ràng buộc với sự đúng đắn của chúng ta

keeps us from preventing mistakes

khiến chúng ta

when we absolutely need to

phạm sai lầm

and causes us to treat each other terribly.

và khiến chúng ta đối xử với nhau một cách kinh khủng.

But to me, what's most baffling

Nhưng đối với tôi, điều khó hiểu nhất

and most tragic about this

và điền đáng buồn nhất trong việc này

is that it misses the whole point of being human.

là chúng ta đã quên đi điều quan trọng nhất về con người.

It's like we want to imagine

Nó giống như chúng ta muốn tưởng tượng

that our minds are just these perfectly translucent windows

rằng bộ não của chúng ta là những cửa sổ hoàn toàn trong suốt

and we just gaze out of them

và chúng ta chỉ cần nhìn xuyên qua chúng

and describe the world as it unfolds.

và diễn tả thế giới một cách chính xác.

And we want everybody else to gaze out of the same window

Vá chúng ta muốn những người khác cũng nhìn qua những cái cửa sổ như vậy

and see the exact same thing.

và thấy những điều giống như chúng ta thấy.

That is not true,

Sự thật không phải như vậy,

and if it were, life would be incredibly boring.

và nếu nó là như vậy, thì cuộc đời sẽ trở nên vô cùng nhàm chán.

The miracle of your mind

Điều kỳ diệu của bộ óc của chúng ta

isn't that you can see the world as it is.

không phải ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới là như thế nào.

It's that you can see the world as it isn't.

Nó nằm ở chổ chúng ta có thể nhìn thấy thế giới không phải như thế nào.

We can remember the past,

Chúng ta có thể nhớ quá khứ,

and we can think about the future,

và chúng ta có thể nghĩ về tương lai,

and we can imagine what it's like

chúng ta có thể tưởng tượng về

to be some other person in some other place.

việc trở thành một người nào khác ở một nơi nào khác.

And we all do this a little differently,

Và tất cả chúng ta làm như vậy một cách khác nhau

which is why we can all look up at the same night sky

đó chính là lý do tải sao chúng ta có thể nhìn lên bầu trời ban đêm

and see this

và thấy cái này

and also this

hay cái này

and also this.

hay cái này.

And yeah, it is also why we get things wrong.

Ồ, và đó cũng chính là lý do tại sao chúng ta làm sai.

1,200 years before Descartes said his famous thing

1200 năm trước khi Descartes nói câu nói nổi tiếng

about "I think therefore I am,"

"Tôi suy nghĩ cho nên tôi tồn tại,"

this guy, St. Augustine, sat down

thánh Augustine, đã ngồi xuống

and wrote "Fallor ergo sum" --

và viết, "Fallor ergo sum" --

"I err therefore I am."

"Tôi làm lỗi cho nên tôi tồn tại."

Augustine understood

Augustine đã hiểu được rằng

that our capacity to screw up,

khả năng phạm sai lầm của chúng ta,

it's not some kind of embarrassing defect

không phải là một khuyết tật đáng xấu hổ

in the human system,

của loài người,

something we can eradicate or overcome.

là một thứ mà chúng ta có thề loại bỏ hoặc vượt qua được.

It's totally fundamental to who we are.

Đó là một điền hoàn toàn cơ bản của chúng ta.

Because, unlike God,

Bởi vì, không giống như Chúa,

we don't really know what's going on out there.

chúng ta thật ra không biết cái gì đang diễn ra ở trên đó.

And unlike all of the other animals,

Và không giống như tất cả các động vật khác,

we are obsessed with trying to figure it out.

chúng ta ám ảnh với việc cố gắng tìm hiều nó.

To me, this obsession

Đối với tôi, chính sự ám ảnh này

is the source and root

là nguồn gốc

of all of our productivity and creativity.

của tất cả những năng suất và sáng tạo của chúng ta.

Last year, for various reasons,

Năm ngoái, vì một số lý do nào đó,

I found myself listening to a lot of episodes

tôi hay lắng nghe

of the Public Radio show This American Life.

chương trình radio "This American Life" ("Cuộc sống Mỹ này").

And so I'm listening and I'm listening,

Thế là tôi nghe và nghe,

and at some point, I start feeling

vào một lúc nào đó, tôi bắt đầu cảm thấy rằng

like all the stories are about being wrong.

tất cả các câu chuyện đều về vấn đề bị sai lầm.

And my first thought was,

Và suy nghĩ đầu tiên của tôi là,

"I've lost it.

"Tôi bị điên rồi.

I've become the crazy wrongness lady.

Tôi đã trở thành người đàn bà điên cuồng về sai lầm.

I just imagined it everywhere,"

Tôi bắt đầu tưởng tượng nó ở mọi nơi,"

which has happened.

điều này đã từng xảy ra.

But a couple of months later,

Nhưng một vài tháng sau đó,

I actually had a chance to interview Ira Glass, who's the host of the show.

tôi có dịp phỏng vấn Ira Glass, người dẫn chương trình đó.

And I mentioned this to him,

Và khi tôi đề cập điều này với anh ta,

and he was like, "No actually, that's true.

anh ta nói, "Không đâu, cô thật ra

In fact," he says,

đã nghĩ đúng rổi," anh ta cũng nói,

"as a staff, we joke

"là nhân viên chương trình, chúng tôi đùa

that every single episode of our show

là tập nào của chương trình

has the same crypto-theme.

cũng có chủ đề bí mật giống nhau.

And the crypto-theme is:

Và chủ đề bí mật đó là:

'I thought this one thing was going to happen

'Tôi nghĩ điều này sẽ xảy ra

and something else happened instead.'

nhưng điều khác lại xảy ra.'

And the thing is," says Ira Glass, "we need this.

Và điều quan trọng là," Ira Glass nói, "chúng ta cần điều đó.

We need these moments

Chúng ta cần những khoảnh khắc

of surprise and reversal and wrongness

về ngạc nhiên, đảo ngược và sai lầm

to make these stories work."

để làm cho câu chuyện có ý nghĩa."

And for the rest of us, audience members,

Và cho tất cả chúng ta, những khán khả,

as listeners, as readers,

là thính giả, là đọc giả,

we eat this stuff up.

chúng thích những chuyện như vậy.

We love things like plot twists

Chúng ta thích những tình tiết phức tạp,

and red herrings and surprise endings.

những khúc mắc, và những kết thúc bất ngờ.

When it comes to our stories,

Khi nói đến những câu chuyện,

we love being wrong.

chúng ta thích bị sai lầm.

But, you know, our stories are like this

Nhưng, bạn nên biết rằng, những câu chuyện của chúng ta là như vậy

because our lives are like this.

bởi vì cuộc sống của chúng ta là như vậy.

We think this one thing is going to happen

Chúng ta nghĩ là điều này sẽ xảy ra

and something else happens instead.

nhưng thay vì vậy một việc khác lại xảy ra.

George Bush thought he was going to invade Iraq,

George Bush nghĩ rằng ông ta sẽ xâm lược Iraq,

find a bunch of weapons of mass destruction,

tìm ra một đống vũ khí hủy diệt hàng loạt,

liberate the people and bring democracy to the Middle East.

giải phóng mọi người và mang dân chủ đến vùng Trung Đông.

And something else happened instead.

Và một điều khác lại xảy ra.

And Hosni Mubarak

Hosni Mubarak

thought he was going to be the dictator of Egypt for the rest of his life,

nghĩ rằng ông là sẽ là nhà độc tài của Ai Cập đến hết cuộc đời,

until he got too old or too sick

cho đến khi ông ta quá già hoặc quá bệnh

and could pass the reigns of power onto his son.

và có thể chuyển quyền lực sang cho con trai của ông ta.

And something else happened instead.

Nhưng một điều khác lại xảy ra.

And maybe you thought

Và có lẻ bạn nghĩ rằng

you were going to grow up and marry your high school sweetheart

bạn sẽ lớn lên và cưới người yêu thời cấp ba của bạn,

and move back to your hometown and raise a bunch of kids together.

dọn về xóm cũ và cùng nhau nuôi con cái.

And something else happened instead.

Nhưng một điều khác lại xảy ra.

And I have to tell you

Và tôi phải nói với các bạn rằng

that I thought I was writing an incredibly nerdy book

tôi nghĩ là tôi đã viết một cuốn sách vớ vẩn

about a subject everybody hates

về một đề tài mà ai cũng ghét

for an audience that would never materialize.

cho một khán giả không hiện hữu.

And something else happened instead.

Và một điều khác lại xảy.

(Laughter)

(Cười)

I mean, this is life.

Ý tôi là, đây là cuộc sống.

For good and for ill,

Dù tốt hay xấu,

we generate these incredible stories

chúng ta dựng lện những câu chuyện khó tin

about the world around us,

về thế giới xung quanh chúng ta,

and then the world turns around and astonishes us.

và cái thế giới đó quay lại và làm chúng ta sửng sốt.

No offense, but this entire conference

Không phải xúc phạm, nhưng toàn bộ hội nghị này

is an unbelievable monument

là một tưởng niệm không thể tin nổi

to our capacity to get stuff wrong.

về khả năng làm sai của chúng ta.

We just spent an entire week

Chúng ta đã trải qua nguyên một tuần

talking about innovations and advancements

đề nói về những sáng tạo, những tiến bộ,

and improvements,

và những cải tiến

but you know why we need all of those innovations

nhưng các bạn có biết tại sao chúng ta lại cần những sáng tạo,

and advancements and improvements?

những tiến bộ và những cải tiến này không?

Because half the stuff

Đó là vì phân nữa

that's the most mind-boggling and world-altering --

những thứ độc đáo và thay đổi thế giới của

TED 1998 --

TED 1998

eh.

à.

(Laughter)

(Cười)

Didn't really work out that way, did it?

Nó đã không xảy ra như chúng ta mong đợi đúng không?

(Laughter)

(Cười)

Where's my jet pack, Chris?

Phản lực cá nhân của tôi đâu, Chris?

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

So here we are again.

Chúng ta lại ở đây một lần nữa.

And that's how it goes.

Cuộc đời là như vậy.

We come up with another idea.

Chúng ta tìm ra một ý tưởng mới.

We tell another story.

Chúng ta kể một câu chuyện khác.

We hold another conference.

Chúng ta tổ chức một hội nghị khác.

The theme of this one,

Chủ đề của hội nghị này,

as you guys have now heard seven million times,

giống như các bạn đã nghe hàng triệu lần,

is the rediscovery of wonder.

là sự khám phá lại những điều kỳ diệu.

And to me,

Đối với tôi

if you really want to rediscover wonder,

nếu bạn thật sự muốn khám phá lại sự kỳ diệu,

you need to step outside

bạn nên bước ra ngoài

of that tiny, terrified space of rightness

cái không gian chật chội, khiếp sợ của sự đúng đắn

and look around at each other

và nhìn xung quanh

and look out at the vastness

nhìn ra cái không gian vô tận

and complexity and mystery

cái phức tạp và huyền bí

of the universe

của vũ trụ

and be able to say,

và có thể nói rằng,

"Wow, I don't know.

"Wow, tôi không biết.

Maybe I'm wrong."

Có thể là tôi sai."

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay).

Thank you guys.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)