The shared experience of absurdity | Charlie Todd

Charlie Todd: Absürdlüğün ortak deneyimi

Çeviri: Yasemin Bayraktar Gözden geçirme: Fatmagül BOLAT DENERİ

Improv Everywhere projesine 10 yıl kadar önce başladım

I started Improv Everywhere about 10 years ago

when I moved to New York City with an interest in acting and comedy.

aktörlük ve komedi konusuna duyduğum ilgiyle beraber New York'a taşındığımda

Because I was new to the city, I didn't have access to a stage,

şehirde yeni olduğumdan ve bir sahneye erişimim olmadığından,

so I decided to create my own in public places.

kendi kamusal alanlarımı yaratmaya karar verdim.

Göz atacağımız ilk proje

So the first project we're going to take a look at

ilk "Pantolonsuz Metro Yolculuğu"

is the very first No Pants Subway Ride.

Bu 2002 yılının Ocak ayındaydı.

Now, this took place in January of 2002.

Ve bu kadın, videonun yıldızı.

And this woman is the star of the video.

Filme alındığından habersiz.

She doesn't know she's being filmed.

Gizli bir kamera tarafından filme alınıyor.

She's being filmed with a hidden camera.

Bu görüntü, New York kentindeki 6 treninden.

This is on the 6 train in New York City.

Ve şu an ki durak, hat üzerindeki ilk durak.

And this is the first stop along the line.

Görüntüdekiler, gelip gizli

These are two Danish guys

who come in and sit down next to the hidden camera.

kameranın yanına oturan iki Danimarka'lı genç.

Ve sağda, kahverengi paltolu adam benim.

And that's me right there in a brown coat.

Dışarısı yaklaşık -1 derece.

It's about 30 degrees outside.

I'm wearing a hat. I'm wearing a scarf.

Bir şapka takıyorum. Atkım da var.

Ve tam burada kız beni fark edecek.

And the girl's going to notice me right here.

(Kahkahalar)

(Laughter)

And as you'll see now, I'm not wearing pants.

Ve gördüğünüz gibi, pantolon giymiyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Bu aşamada --

At this point --

bu aşamada kız beni fark etti,

at this point she's noticed me,

fakat New York'ta her yerde acayip insanlar vardır.

but in New York there's weirdos on any given train car.

Bir insanın acayipliği o kadar da sıradışı değil.

One person's not that unusual.

Kız, kitabını okumaya geri dönüyor, kitabın adı malesef "Tecavüz."

She goes back to reading her book, which is unfortunately titled "Rape."

(Kahkahalar)

(Laughter)

Sıra dışı bir şey fark ediyor,

So she's noticed the unusual thing, but she's gone back to her normal life.

fakat, hemen ardından normal yaşantısına geri dönüyor.

Now, in the meantime, I have six friends

Bunlar olduğu sırada, 6 tane arkadaşım

who are waiting at the next six consecutive stops

sıradaki 6 durakta, iç çamaşırları ile birlikte beklemekteler.

in their underwear as well.

They're going to be entering this car one by one.

Bu araca birer birer binecekler.

Birbirimizi tanımıyormuş gibi davranacağız.

We'll act as though we don't know each other.

And we'll act as if it's just an unfortunate mistake we've made,

Ve hepimiz sadece talihsiz birer hata yapmışız gibi davranacağız.

forgetting our pants on this cold January day.

Ocak'ın bu soğuk gününde pantolonlarımızı giymeyi unutmuşuz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Laughter continues)

Ve bu noktada,

So at this point,

she decides to put the rape book away.

kız, tecavüz kitabını kaldırmaya karar veriyor.

(Kahkahalar)

(Laughter)

Ve etrafında olup bitenle biraz daha fazla ilgilenmeye karar veriyor.

And she decides to be a little bit more aware of her surroundings.

In the meantime, the two Danish guys to the left of the camera,

Bu sırada, kameranın solunda oturan iki Danimarkalı genç,

gülmekten kırılıyorlar.

they're cracking up.

They think this is the funniest thing they've ever seen before.

Bu durumun hayatlarında gördükleri en komik şey olduğunu düşünüyorlar.

Tam olarak şimdi kızın onlarla göz teması kurduğu ana bakın.

And watch her make eye contact with them right about now.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Videodaki bu ana bayılıyorum.

And I love that moment in this video,

çünkü, ortak bir deneyim haline gelmeden önce,

because before it became a shared experience,

it was something that was maybe a little bit scary,

sanki korkutucu bir şeydi,

or something that was at least confusing to her.

ya da hiç değilse kafa karıştırıcı bir olaydı.

Ve birden ortak bir deneyime dönüştü,

And then, once it became a shared experience,

ve şimdi artık gülebileceği komik bir olay oldu.

it was funny and something that she could laugh at.

Tren şimdi 6 nolu hattaki

So the train is now pulling into the third stop along the 6 line.

üçüncü durağa yanaşıyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Videonun tamamını izlemeyeceğiz.

So the video won't show everything.

Bu dört durakta daha devam ediyor.

This goes on for another four stops.

Toplamda yedi adam iç çamaşırlarıyla biniyor.

A total of seven guys enter anonymously in their underwear.

At the eighth stop, a girl came in with a giant duffel bag

Sekizinci durakta, bir kız elinde kocaman bir çantayla biniyor

ve bir dolara pantolon sattığını söylüyor --

and announced she had pants for sale for a dollar --

like you might sell batteries or candy on the train.

tıpkı trende pil ya da şeker satıldığı gibi.

Hepimiz sakin bir şekilde pantolon satın aldık, giydik ve şöyle

We all very matter-of-factly bought a pair of pants, put them on

dedik "Teşekkürler. bugün tam da buna ihtiyacım vardı"

and said, "Thank you. That's exactly what I needed today,"

and then exited without revealing what had happened

ve sonra ne olduğunu açıklamadan çıkıp

farklı yönlere dağıldık.

and went in all different directions.

(Applause)

(Alkış)

Teşekkürler.

Thank you.

So that's a still from the video there.

Bu videodan bir görüntü.

And I love that girl's reaction so much.

Bu kızın tepkisini çok seviyorum.

And watching that videotape later that day

Bu videoyu daha sonra tekrar izlemek bana

inspired me to keep doing what I do.

bunu yapmaya devam etmem için ilham verdi.

Ve aslında Improv Everywhere'in amaçlarından biri

And really one of the points of Improv Everywhere

is to cause a scene in a public place

bir kamusal alanda diğer insanlar için pozitif

that is a positive experience for other people.

bir deneyim olacak bir sahne yaratmak.

It's a prank, but it's a prank that gives somebody a great story to tell.

Bu bir eşek şakası, ama insanlara anlatacak harika bir hikaye veren bir şaka.

Ve kızın tepkisi bir sonraki sene de

And her reaction inspired me

to do a second annual No Pants Subway Ride.

Pantolonsuz Metro Yolculuğunu yapmak için ilham verdi.

And we've continued to do it every year.

Ve her yıl bunu yapmaya devam ettik.

This January, we did the 10th annual No Pants Subway Ride

Bu Ocak'ta, Pantolonsuz Metro Yolculuğunun 10.sunu gerçekleştirdik,

New York'ta 3,500 kişilik bir grup

where a diverse group of 3,500 people

rode the train in their underwear in New York --

trene iç çamaşırlarıyla bindi --

neredeyse şehirdeki her tren hattında.

almost every single train line in the city.

Ve ayrıca dünyanın her yerinde 50 farklı

And also in 50 other cities around the world,

şehirde insanlar katılımda bulundu.

people participated.

(Laughter)

(Kahkahalar)

As I started taking improv class at the Upright Citizens Brigade Theater

Upright Citizens Brigade Tiyatrosu'nda dogaçlama dersi almaya

ve başka yaratıcı insanlarla, müzisyenlerle ve komedyenlerle tanışmaya başladığım zaman,

and meeting other creative people and other performers and comedians,

bu tür projeler yapmak isteyen

I started amassing a mailing list of people

insanlardan oluşan bir e-posta listesi oluşturmaya başladım.

who wanted to do these types of projects.

Böylece daha geniş çapta projeler yapabilirdim.

So I could do more large-scale projects.

Bir gün Union Square'de yürüyordum

Well, one day I was walking through Union Square,

ve daha 2005'te

and I saw this building, which had just been built in 2005.

inşa edilmiş bu binayı gördüm.

Pencerelerden birinde bir kız vardı ve dans ediyordu.

There was a girl in one of the windows and she was dancing.

Ve çok garipti,

It was very peculiar, because it was dark out,

çünkü dışarıda hava karanlıktı ama arkasından floresan ışığı geliyordu,

but she was backlit with florescent lighting.

sahnedeymiş gibiydi,

She was very much onstage

ve bunu neden yaptığına bir anlam veremedim.

and I couldn't figure out why she was doing it.

15 saniye sonra, arkadaşı göründü --

After about 15 seconds, her friend appeared --

bir panelin arkasında gizleniyordu --

she had been hiding behind a display.

ve kahkaha atıp birbirlerine sarıldılar ve kaçtılar.

They laughed, hugged each other and ran away.

Bunu yapabileceğini göstermek için iddiaya girmişti sanırım.

Maybe she had been dared to do this.

Bu bana ilham verdi.

So I got inspired by that.

Looking at the entire facade -- there were 70 total windows --

Binanın ön cephesine bakarken -- toplamda 70 pencere vardı --

ne yapmam gerektiğini biliyordum.

and I knew what I had to do.

(Kahkahalar)

(Laughter)

So this project is called Look Up More.

Bu projenin adı Daha Fazla Bak. Siyah giyen 70 aktörümüz var.

We had 70 actors dress in black.

Bu kesinlikle izin almadan yaptığmız birşeydi.

This was completely unauthorized.

We didn't let the stores know we were coming.

Mağazalara geldiğimizi haber vermedik.

And I stood in the park giving signals.

Ve ben parkta durup işaretleri verdim.

The first signal was for everybody to hold up these four-foot tall letters

İlk işaret herkesin projenin adı olan "Daha Fazla Bak"

yazısının harflerinin bulunduğu kartları

that spelled out "Look Up More,"

kaldırması içindi.

the name of the project.

The second signal was for everybody to do jumping jacks together.

İkinci işaret herkesin zıplamaya başlaması içindi.

Şurada başladığını göreceksiniz.

You'll see that start right here.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And then we had dancing. We had everyone dance.

Ve dans ettik. Herkesi dans ettirdik.

Ve sonra dans sololarımız oldu, bir kişi dans etti

And then we had dance solos

where only one person would dance and everybody would point to them.

herkes onu gösterdi.

(Kahkahalar)

(Laughter)

Sonra yeni bir el işareti yaptım,

So then I gave a new hand signal,

bu işaret Forever 21'deki bir sonraki dansçı içindi

which signaled the next soloist down below in Forever 21,

ve o da dans etti.

and he danced.

Daha başka aktivitelerde vardı.

There were several other activities.

İnsanları zıplattık,

We had people jumping up and down, people dropping to the ground.

yere düşürdük.

And I was standing just anonymously in a sweatshirt,

Bense sweatshirt giymiştim, dikkat çekmeden duruyordum,

bir sonraki hareketi işaret etmek için elimi

putting my hand on and off of a trashcan to signal the advancement.

çöp kutusuna sokup çıkarıyordum.

And because it was in Union Square Park, right by a subway station,

metro istasyonunun hemen yanında, Union Square Park'ta

olduğumuz için sonunda durup

there were hundreds of people by the end who stopped and looked up

ne yaptığımızı izleyen

and watched what we were doing.

yüzlerce insan toplandı.

There's a better photo of it.

Bu daha iyi bir resim.

So that particular event was inspired by a moment

Özellikle bu olayda

rastgele denk geldiğim

that I happened to stumble upon.

bir andan esinlenmiştim.

The next project I want to show

Göstermek istediğim bir sonraki proje

was given to me in an email from a stranger.

bana bir yabancıdan eposta yoluyla geldi.

A high school kid in Texas wrote me in 2006

Texas'tan liseli bir çocuk 2006'da bana şöyle yazdı:

and said, "You should get as many people as possible

"Bulabildiğiniz kadar insanı toplayıp, onlara mavi polo gömlek

to put on blue polo shirts and khaki pants

ve haki pantolon giydirmeli ve bir Best Buy mağazasına

and go into a Best Buy and stand around."

girmeli ve dikilmelisiniz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkış)

So I wrote this high school kid back immediately

Bu liseli çocuğa hemen cevap verdim ve şöyle dedim:

"Evet, haklısın. Sanırım bu haftasonu

and I said, "Yes, you are correct.

bunu yapmayı deneyeceğim. Teşekkürler."

I think I'll try to do that this weekend. Thank you."

İşte video.

So here's the video.

Yine, yıl 2005.

So again, this is 2005.

Bu New York kentindeki Best Buy mağazası.

This is the Best Buy in New York City.

We had about 80 people show up to participate,

Yaklaşık 80 kişi katıldı,

birer birer girerek.

entering one by one.

There was an eight-year-old girl, a 10-year-old girl.

Sekiz yaşında bir kız, 10 yaşında bir kız vardı.

65 yaşında bir adam da

There was also a 65-year-old man who participated.

katılmıştı.

So a very diverse group of people.

Her kesimden insan vardı.

(Laughter)

Ve insanlara şöyle dedim: "Çalışmayın. Gerçekten çalışmayın.

And I told people, "Don't work. Don't actually do work.

Ama alışveriş de yapmayın.

But also, don't shop.

Just stand around and don't face products."

Sadece ayakta durun ama ürünlere bakmayın."

Now you can see the regular employees

Şimdi gördüğünüz gibi gömleklerinde

by the ones that have the yellow tags on their shirt.

sarı etiket olanlar orada çalışanlar.

Geri kalanlar bizim aktörlerimiz.

Everybody else is one of our actors.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The lower-level employees thought it was very funny.

Alt kademede çalışanlar bunu çok komik buldu.

Ve aslında, birkaçı mola odasından fotoğraf makinelerini almaya gitti

Several of them went to go get their camera from the break room

ve bizimle fotoğraf çektirdiler.

and took photos with us.

Çoğu müşterilere ağır televizyon setleri getirmek için arkaya

A lot of them made jokes about trying to get us to go to the back

gitmemiz konusunda şaka yaptı.

to get heavy television sets for customers.

Öte yandan, müdürler ve güvenlik görevlileri,

The managers and the security guards, on the other hand,

bunu o kadar da komik bulmadı.

did not find it particularly funny.

Görüntüde onları görebilirsiniz.

You can see them in this footage.

Ya sarı ya da siyah gömlek giyiyorlar.

They're wearing either a yellow shirt or a black shirt.

And we were there probably 10 minutes

Ve muhtemelen 10 dakika falan oradaydık,

before the managers decided to dial 911.

ta ki müdürler 911'i arayana kadar.

(Kahkahalar)

(Laughter)

So they started running around

Herkes etrafta koşuşturup

telling everybody the cops were coming, "Watch out, the cops are coming."

polisler geliyor, dikkat edin, polisler geliyor diye bağırmaya başladı.

And you can see the cops in this footage right here.

Buradaki görüntüde polisleri görebilirsiniz.

That's a cop wearing black right there, being filmed with a hidden camera.

İşte burada siyah giyen bir polis var, gizli bir kamera ile filme alınıyor.

Sonunda, polis Best Buy mağaza yönetimine

Ultimately, the police had to inform Best Buy management

mavi polo gömlek ve haki pantolon giymenin aslında

that it was not, in fact, illegal to wear a blue polo shirt and khaki pants.

yasadışı olmadığını söylemek zorunda kaldı.

(Kahkahalar)

(Laughter)

(Alkış)

(Applause)

Teşekkürler.

Thank you.

(Applause)

(Alkış)

So we had been there for 20 minutes; we were happy to exit the store.

20 dakikadır oradaydık; mağazadan çıktığımız için mutluyduk.

One thing the managers were trying to do was to track down our cameras.

Müdürlerin yapmaya çalıştığı şey

kameralarımızın izini sürmekti.

And they caught a couple of my guys who had hidden cameras in duffel bags.

Ve çantalarında gizli kameralar olan adamdarımdan bazılarını yakaladılar.

Ama yakalayamadıkları tek kameralı adam

But the one camera guy they never caught

sadece boş bir kasetle girip,

was the guy that went in just with a blank tape

Best Buy kamera reyonuna gidip,

and went over to the Best Buy camera department

kaseti onların kameralarından birine koyan

and just put his tape in one of their cameras

ve alışveriş yapıyormuş gibi davranan adamdı.

and pretended to shop.

So I like that concept of using their own technology against them.

Kendi teknolojilerini onlara karşı kullanma fikri hoşuma gidiyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I think our best projects are ones that are site-specific

Bence en iyi projelerimiz alanı belirlenmiş ve

bir nedenle belli bir yerde gerçekleşenler.

and happen at a particular place for a reason.

Bir sabah metroya gidiyordum.

And one morning, I was riding the subway.

İki devasa yürüyen merdivenin olduğu

I had to make a transfer at the 53rd St. stop

53. Sk. durağında aktarma yapmak zorundaydım.

where there are these two giant escalators.

Ve sabahları bulunabileceğiniz en iç karartıcı yer, çok kalabalık.

And it's a very depressing place to be in the morning, it's very crowded.

Bu nedenle burayı bir sabah için olabilecek

So I decided to try and stage something

en mutlu yer yapacak birşey sahnelemeyi denemeye karar verdim.

that could make it as happy as possible for one morning.

Bu 2009 kışıydı --

So this was in the winter of 2009 -- 8:30 in the morning.

sabah 8:30.

Sabah koşuşturması.

It's morning rush hour.

It's very cold outside.

Dışarıda hava çok soğuk.

People are coming in from Queens,

İnsanlar Queens'ten geliyorlar,

transferring from the E train to the 6 train.

E treninden 6 trenine aktarma yapıyorlar.

And they're going up these giant escalators

Ve işlerine giden yoldaki bu devasa yürüyen

merdivenlerle yukarı çıkıyorlar.

on their way to their jobs.

[Rob wants]

[to give you]

(Kahkahalar)

(Laughter)

[a high five!]

(Laughter)

[Get ready!]

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkış)

Teşekkürler.

Thank you.

So there's a photograph that illustrates it a little bit better.

Durumu biraz daha iyi açıklayan bir resim var.

He gave 2,000 high fives that day,

O gün 2,000 kişiye beşlik çaktı,

ve bunun öncesinde ve sonradında ellerini yıkadı

and he washed his hands before and afterward

böylece hastalanmadı.

and did not get sick.

Bu da izin alınmadan yapılmıştı,

And that was done also without permission,

ama kimsenin umrunda da değildi.

although no one seemed to care.

Yıllar boyunca,

So I'd say over the years,

one of the most common criticisms I see of Improv Everywhere

Improv Everywhere hakkında Youtube'ta isimsiz bırakılan

left anonymously on YouTube comments

yorumlarda en fazla yazılan eleştiri şuydu:

is: "These people have too much time on their hands."

"Bu insanların çok fazla boş vakti var."

And you know, not everybody's going to like everything you do,

Ve bilirsiniz, herkes yaptığınız şeyi beğenecek değil,

and I've certainly developed a thick skin thanks to Internet comments,

ve İnternet yorumları sayesinde eleştirilere kulak asmamayı öğrendim,

ama o yorum hep canımı sıkmıştır,

but that one's always bothered me,

çünkü çok fazla boş vaktimiz yok.

because we don't have too much time on our hands.

Improv Everywhere etkinliklerine katılanların

The participants in Improv Everywhere events

diğer New Yorkluların ne kadar boş vakti varsa o kadar boş vakitleri var,

have just as much leisure time as any other New Yorkers,

onlar sadece vakitlerini sıradışı

they just occasionally choose to spend it in an unusual way.

bir şekilde harcamayı seçiyorlar.

You know, every Saturday and Sunday,

Bilirsiniz, her Cumartesi ve Pazar,

hundreds of thousands of people each fall

yüz binlerce insan her sonbaharda

gather in football stadiums to watch games.

maçları izlemek için futbol stadyumlarında toplanıyor.

Ve ben kimsenin bir futbol maçına bakıp şöyle bir yorum yapan birini görmedim,

And I've never seen anybody comment, looking at a football game,

"Maça giden insanların çok fazla vakti var herhalde."

"All those people in the stands, they have too much time on their hands."

Tabi ki onların da yok.

And of course they don't.

Bir haftasonu öğleden sonrayı değerlendirmenin kesinlikle harika bir yolu,

It's a perfectly wonderful way to spent a weekend afternoon,

stadyumda futbol maçı izlemek.

watching a football game in a stadium.

Ama bence bir öğleden sonrasını

But I think it's also a perfectly valid way

Grand Central terminalinde donmakta olan 200 kişiyle

to spend an afternoon freezing in place with 200 people

birlikte geçirmek ya da bir hayalet avcısı

in the Grand Central terminal

gibi giyinip New York Halk Kütüphanesinde

or dressing up like a ghostbuster

and running through the New York Public Library.

oradan oraya koşuşturmak da son derece geçerli bir yol.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Or listening to the same MP3 as 3,000 other people

Ya da diğer 3,000 kişiyle beraber aynı MP3'ü dinleyip,

parkta sessizce dans etmek,

and dancing silently in a park,

or bursting into song in a grocery store

ya da bir manavda doğaçlama bir müzikalin

as part of a spontaneous musical,

parçası gibi aniden şarkı söylemeye başlamak,

or diving into the ocean in Coney Island wearing formal attire.

ya da Coney Island'da resmi kıyafetlerle okyanusa dalmak.

Çocukken bize oyun oynamamız öğretildi.

(Laughter)

You know, as kids, we're taught to play.

Ve neden oynamamız gerektiğine dair hiçbir şey söylenmedi.

And we're never given a reason why we should play.

Sadece oyunun iyi birşey olduğu kabuledilebilir bir durum.

It's just acceptable that play is a good thing.

Ve bence Improv Everywhere'in amacı biraz da bu.

And I think that's sort of the point of Improv Everywhere.

It's that there is no point and that there doesn't have to be a point.

Hiçbir amacı yok ve bir amacı olmasına gerek de yok.

Bir nedene ihtiyacımız yok.

We don't need a reason. As long as it's fun

Eğlenceli olduğu sürece,

and it seems like it's going to be a funny idea

komik bir fikre benzediği ve tanık olacak

and it seems like the people who witness it

insanlar da eğlenceli vakit geçirecekler gibi göründüğü sürece,

will also have a fun time,

bu bizim için yeterli.

then that's enough for us.

And I think, as adults, we need to learn

Ve bence, yetişkinler olarak, oyun oynamanın

that there's no right or wrong way to play.

iyi ya da kötü bir şekli olmadığını öğrenmeliyiz.

Çok teşekkürler

Thank you very much.

(Applause)

(Alkışlar)