The shared experience of absurdity | Charlie Todd

Tłumaczenie: Bartłomiej Szóstak Korekta: Anna Golias

Założyłem Improv Everywhere 10 lat temu,

I started Improv Everywhere about 10 years ago

when I moved to New York City with an interest in acting and comedy.

kiedy z pasją aktorską i komediową przeprowadziłem się do NYC.

Because I was new to the city, I didn't have access to a stage,

Jako nowy w mieście, nie miałem dostępu do sceny,

so I decided to create my own in public places.

postanowiłem stworzyć moją własną w miejscach publicznych.

Przyjrzyjmy się pierwszemu projektowi,

So the first project we're going to take a look at

Przejażdżka Metrem Bez Spodni.

is the very first No Pants Subway Ride.

Odbyła się w styczniu 2002 roku.

Now, this took place in January of 2002.

Gwiazdą filmu jest ta kobieta.

And this woman is the star of the video.

Nie wie, że jest filmowana.

She doesn't know she's being filmed.

Nagraliśmy ją ukrytą kamerą

She's being filmed with a hidden camera.

w 6 linii nowojorskiego metra.

This is on the 6 train in New York City.

Na pierwszym przystanku

And this is the first stop along the line.

dwóch Duńczyków

These are two Danish guys

who come in and sit down next to the hidden camera.

wchodzi i siada obok ukrytej kamery.

Ja jestem tam, w brązowym płaszczu.

And that's me right there in a brown coat.

Na zewnątrz jest około 0°C.

It's about 30 degrees outside.

I'm wearing a hat. I'm wearing a scarf.

Mam czapkę i szalik.

Dziewczyna zauważy mnie właśnie teraz.

And the girl's going to notice me right here.

(Śmiech)

(Laughter)

And as you'll see now, I'm not wearing pants.

Jak widzicie nie mam spodni.

(Laughter)

(Śmiech)

W tym momencie

At this point --

mnie spostrzega.

at this point she's noticed me,

Nowojorskie metro pełne jest dziwaków,

but in New York there's weirdos on any given train car.

jeden to nic nadzwyczajnego.

One person's not that unusual.

Powraca do swej lektury o niefortunnym tytule "Gwałt".

She goes back to reading her book, which is unfortunately titled "Rape."

(Śmiech)

(Laughter)

Zauważyła coś niezwykłego

So she's noticed the unusual thing, but she's gone back to her normal life.

i powróciła do normalności.

Now, in the meantime, I have six friends

W międzyczasie, 6 moich przyjaciół

who are waiting at the next six consecutive stops

czeka w samej bieliźnie na sześciu kolejnych stacjach.

in their underwear as well.

They're going to be entering this car one by one.

Będą po kolei wsiadać.

Będziemy udawać, że się nie znamy.

We'll act as though we don't know each other.

And we'll act as if it's just an unfortunate mistake we've made,

Będziemy grać, że popełniliśmy fatalny błąd

forgetting our pants on this cold January day.

zapominając o spodniach w zimny, styczniowy dzień.

(Laughter)

(Śmiech)

(Laughter continues)

Teraz

So at this point,

she decides to put the rape book away.

postanawia odłożyć lekturę.

(Śmiech)

(Laughter)

Zwraca większą uwagę na otoczenie.

And she decides to be a little bit more aware of her surroundings.

In the meantime, the two Danish guys to the left of the camera,

Dwóch Duńczyków na lewo,

pęka ze śmiechu.

they're cracking up.

They think this is the funniest thing they've ever seen before.

To najzabawniejsza rzecz, jaką w życiu widzieli.

Spójrzcie, jak nawiązuje się między nimi kontakt wzrokowy.

And watch her make eye contact with them right about now.

(Laughter)

(Śmiech)

Uwielbiam ten moment,

And I love that moment in this video,

bo zanim stało się to wspólnym przeżyciem,

because before it became a shared experience,

it was something that was maybe a little bit scary,

możliwe, że było dla niej trochę straszne

or something that was at least confusing to her.

lub co najmniej niezrozumiałe.

Jak podzieliła się tym doświadczeniem,

And then, once it became a shared experience,

stało się zabawne, mogła się z niego śmiać.

it was funny and something that she could laugh at.

Pociąg dojeżdża

So the train is now pulling into the third stop along the 6 line.

do 3 stacji na 6 linii.

(Laughter)

(Śmiech)

Flm wszystkiego nie ukaże.

So the video won't show everything.

To samo dzieje się na kolejnych czterech stacjach.

This goes on for another four stops.

W sumie, anomimowo wsiadło siedmu facetów w bieliźnie.

A total of seven guys enter anonymously in their underwear.

At the eighth stop, a girl came in with a giant duffel bag

Na ósmej stacji, weszła dziewczyna z ogromną torbą

i oznajmiła, że sprzedaje spodnie za dolara,

and announced she had pants for sale for a dollar --

like you might sell batteries or candy on the train.

tak jak handluje się bateriami czy słodyczami w metrze.

Wszyscy kupiliśmy po parze spodni, założyliśmy je

We all very matter-of-factly bought a pair of pants, put them on

powiedzieliśmy: "Dziękuję. Tego dziś właśnie potrzebowałem",

and said, "Thank you. That's exactly what I needed today,"

and then exited without revealing what had happened

wysiedliśmy nic nie zdradzając

i rozeszliśmy się.

and went in all different directions.

(Applause)

(Oklaski)

Dziękuję.

Thank you.

So that's a still from the video there.

To klatka z filmu.

And I love that girl's reaction so much.

Bardzo lubię reakcję dziewczyny.

And watching that videotape later that day

Oglądając taśmę tamtego dnia,

inspired me to keep doing what I do.

natchnęło mnie by robić to co robię.

Jednym z założeń Improv Everywhere,

And really one of the points of Improv Everywhere

is to cause a scene in a public place

jest tworzenie publicznych scenek,

that is a positive experience for other people.

będących pozytywnym doświadczeniem dla innych.

It's a prank, but it's a prank that gives somebody a great story to tell.

To kawał dostarczający ludziom świetnej historii.

Jej reakcja zmotywowała mnie

And her reaction inspired me

to do a second annual No Pants Subway Ride.

do zrobienia drugiej Przejażdżki Metrem Bez Spodni.

And we've continued to do it every year.

Organizujemy to co roku.

This January, we did the 10th annual No Pants Subway Ride

W styczniu zorganizowaliśmy dziesiątą,

3 500 różnych ludzi

where a diverse group of 3,500 people

rode the train in their underwear in New York --

przejechało się w bieliźnie

prawie każdą linią nowojorskiego metra.

almost every single train line in the city.

W 50 innych miastach świata,

And also in 50 other cities around the world,

też przyłączyli się ludzie.

people participated.

(Laughter)

(Śmiech)

As I started taking improv class at the Upright Citizens Brigade Theater

Zacząłem lekcje improwizacji w Teatrze Upright Citizens Brigade

spotkałem kreatywnych artystów i komików.

and meeting other creative people and other performers and comedians,

Gromadziłem kontakty

I started amassing a mailing list of people

ludzi chcących uczestniczyć w takich projektach

who wanted to do these types of projects.

żeby robić ich więcej na większą skalę.

So I could do more large-scale projects.

Pewnego dnia idąc przez Union Square

Well, one day I was walking through Union Square,

zobaczyłem ten budynek,

and I saw this building, which had just been built in 2005.

wybudowany w 2005 roku.

W jednym z okien tańczyła dziewczyna.

There was a girl in one of the windows and she was dancing.

Osobliwy widok,

It was very peculiar, because it was dark out,

było ciemno, a ona podświetlona lampami fluorescencyjnymi,

but she was backlit with florescent lighting.

wyglądała jakby była na scenie,

She was very much onstage

nie mogłem zrozumieć dlaczego to robiła.

and I couldn't figure out why she was doing it.

Po 15 sekundach pojawił się jej znajomy,

After about 15 seconds, her friend appeared --

ona chowała się za wystawą,

she had been hiding behind a display.

śmiali się, przytulali i uciekli.

They laughed, hugged each other and ran away.

Wyglądało jakby ktoś rzucił jej wyzwanie.

Maybe she had been dared to do this.

I to mnie zainspirowało.

So I got inspired by that.

Looking at the entire facade -- there were 70 total windows --

Patrząc na fasadę z 70 oknami,

wiedziałem co mam robić.

and I knew what I had to do.

(Śmiech)

(Laughter)

So this project is called Look Up More.

W Projekcie Patrz Częściej w Górę mieliśmy 70 aktorów w czerni.

We had 70 actors dress in black.

Nie mieliśmy autoryzacji.

This was completely unauthorized.

We didn't let the stores know we were coming.

Nie powiadomiliśmy sklepów.

And I stood in the park giving signals.

Stałem w parku i dawałem znaki.

The first signal was for everybody to hold up these four-foot tall letters

Pierwszy był by podnieśli do góry ponadmetrowe litery,

z napisem "Patrz Więcej w Górę,"

that spelled out "Look Up More,"

nazwą projektu.

the name of the project.

The second signal was for everybody to do jumping jacks together.

Na drugi znak, wszyscy razem robili pajacyki.

Zobaczcie, zaczyna się teraz.

You'll see that start right here.

(Laughter)

(Śmiech)

And then we had dancing. We had everyone dance.

Następny był taniec. Wszyscy tańczyli.

Później tańczyła tylko jedna osoba,

And then we had dance solos

where only one person would dance and everybody would point to them.

a reszta wskazywała ją palcem.

(Śmiech)

(Laughter)

Dałem kolejny znak,

So then I gave a new hand signal,

na tancerza poniżej, w Forever 21,

which signaled the next soloist down below in Forever 21,

zaczął tańczyć.♫

and he danced.

Były różne zadania.

There were several other activities.

Skakanie,

We had people jumping up and down, people dropping to the ground.

padanie na ziemię.

And I was standing just anonymously in a sweatshirt,

Stałem tam anonimowo,

poruszając dłonią w górę i dół,

putting my hand on and off of a trashcan to signal the advancement.

dawałem sygnały do zmiany układu.

And because it was in Union Square Park, right by a subway station,

Było to zaraz przy stacji metra na Union Square,

pod koniec zgromadziły się setki ludzi,

there were hundreds of people by the end who stopped and looked up

którzy przystawali i patrzyli w górę

and watched what we were doing.

co robimy.

There's a better photo of it.

To jest lepsze zdjęcia.

So that particular event was inspired by a moment

Całe zdarzenie

miało swój początek

that I happened to stumble upon.

w zupełnie przypadkowym momencie.

The next project I want to show

Kolejny projekt, który zaprezentuję,

was given to me in an email from a stranger.

dostałem mailem od obcej osoby.

A high school kid in Texas wrote me in 2006

W 2006 napisał do mnie licealista z Texasu,

and said, "You should get as many people as possible

"Powinieneś zebrać jak najwięcej ludzi,

to put on blue polo shirts and khaki pants

ubranych w niebieskie koszulki polo i spodnie khaki,

and go into a Best Buy and stand around."

i wysłać ich do Best Buy".

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

So I wrote this high school kid back immediately

Od razu odpisałem dzieciakowi,

"Tak, masz rację.

and I said, "Yes, you are correct.

Myślę, że zrobię to w ten weekend. Dzięki".

I think I'll try to do that this weekend. Thank you."

Oto nagranie.

So here's the video.

Jest 2005 rok.

So again, this is 2005.

Sklep Best Buy w Nowym Jorku.

This is the Best Buy in New York City.

We had about 80 people show up to participate,

Przyszło około 80 osób,

wchodzili pojedynczo.

entering one by one.

There was an eight-year-old girl, a 10-year-old girl.

Ośmiolatka, dziesięciolatka,

a także 65-letni mężczyzna,

There was also a 65-year-old man who participated.

brali udział w projekcie.

So a very diverse group of people.

Grupa była bardzo zróżnicowana.

(Laughter)

Powiedziałem im: "Nie udawajcie, że pracujecie.

And I told people, "Don't work. Don't actually do work.

Ale też nie róbcie zakupów.

But also, don't shop.

Just stand around and don't face products."

Po prostu stójcie i nie oglądajcie produktów".

Now you can see the regular employees

Widać stałych pracowników,

by the ones that have the yellow tags on their shirt.

z żółtymi plakietkami na koszulkach.

Pozostali to nasi aktorzy.

Everybody else is one of our actors.

(Laughter)

(Śmiech)

The lower-level employees thought it was very funny.

Rozbawiło to pracowników niższego szczebla.

Niektórzy poszli na zaplecze po aparaty

Several of them went to go get their camera from the break room

i robili nam zdjęcia.

and took photos with us.

Wielu żartowało próbując nakłonić nas

A lot of them made jokes about trying to get us to go to the back

do przyniesienia klientom ciężkich TV.

to get heavy television sets for customers.

Ale menedżerom i ochroniarzom

The managers and the security guards, on the other hand,

wcale nie było do śmiechu.

did not find it particularly funny.

Widać ich na filmie

You can see them in this footage.

ubranych w żółte, albo w czarne koszulki.

They're wearing either a yellow shirt or a black shirt.

And we were there probably 10 minutes

Byliśmy tam z 10 minut,

before the managers decided to dial 911.

zanim kierownictwo zdecydowało się zadzwonić na policję.

(Śmiech)

(Laughter)

So they started running around

Zaczęli biegać dookoła

telling everybody the cops were coming, "Watch out, the cops are coming."

strasząc, że policja jest już w drodze.

And you can see the cops in this footage right here.

Tu możecie zobaczyć policjantów.

That's a cop wearing black right there, being filmed with a hidden camera.

Policjant w czerni, był filmowany przez ukrytą kamerę.

Ostatecznie, policja poinfmowała kierownictwo Best Buy,

Ultimately, the police had to inform Best Buy management

że, w rzeczywistości, nie jest nielegalne

that it was not, in fact, illegal to wear a blue polo shirt and khaki pants.

noszenie niebieskich koszulek polo i spodni khaki.

(Śmiech)

(Laughter)

(Oklaski)

(Applause)

Dziękuję.

Thank you.

(Applause)

(Oklaski)

So we had been there for 20 minutes; we were happy to exit the store.

Spędziliśmy tam 20 minut, kiedy z ulgą wyszliśmy ze sklepu.

One thing the managers were trying to do was to track down our cameras.

Kierownictwo próbowało namierzyć

nasze kamery.

And they caught a couple of my guys who had hidden cameras in duffel bags.

Złapali kilku ludzi z ukrytymi kamerami w torbach.

Jedyny kamerzysta, którego nie udało im się ująć,

But the one camera guy they never caught

przyszedł z czystą taśmą,

was the guy that went in just with a blank tape

udał się do działu z kamerami,

and went over to the Best Buy camera department

włożył taśmę do jednej z nich

and just put his tape in one of their cameras

i udawał, że robi zakupy.

and pretended to shop.

So I like that concept of using their own technology against them.

Podoba mi się idea użycia ich własnej technologii przeciwko nim.

(Laughter)

(Śmiech)

I think our best projects are ones that are site-specific

Nasze najlepsze projekty działy się w określonych miejscach

wybranych z konkretnej przyczyny.

and happen at a particular place for a reason.

Pewnego ranka w metrze,

And one morning, I was riding the subway.

miałem przesiadkę przy 53. ulicy,

I had to make a transfer at the 53rd St. stop

gdzie są ogromne ruchome schody.

where there are these two giant escalators.

To przygnębiające miejsce z rana, bardzo zatłoczone,

And it's a very depressing place to be in the morning, it's very crowded.

więc zdecydowałem zrobić tam happening,

So I decided to try and stage something

by choć jeden poranek był radośniejszy.

that could make it as happy as possible for one morning.

Zima 2009 roku,

So this was in the winter of 2009 -- 8:30 in the morning.

8:30 rano.

Poranna godzina szczytu,

It's morning rush hour.

It's very cold outside.

na zewnątrz jest bardzo zimno.

People are coming in from Queens,

Przybywają ludzie z Queens,

transferring from the E train to the 6 train.

przesiadają się z E na szóstkę.

And they're going up these giant escalators

wjeżdżają wielkimi schodami

w drodze do pracy.

on their way to their jobs.

[Rob wants]

[to give you]

(Śmiech)

(Laughter)

[a high five!]

(Laughter)

[Get ready!]

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

Dziękuję.

Thank you.

So there's a photograph that illustrates it a little bit better.

To zdjęcie trochę lepiej ukazuje całe zdarzenie.

He gave 2,000 high fives that day,

Rob przybił 2000 piątek,

umył ręce przed i po

and he washed his hands before and afterward

i na nic nie zachorował.

and did not get sick.

Wszystko odbyło się bez jakiejkolwiek zgody,

And that was done also without permission,

choć nikogo to pewnie nie obchodziło.

although no one seemed to care.

Po latach, mogę powiedzieć,

So I'd say over the years,

one of the most common criticisms I see of Improv Everywhere

że najczęstszą krytyką Improv Everywhere

left anonymously on YouTube comments

jest anonimowy komentarz na YouTube

is: "These people have too much time on their hands."

"Ci ludzie mają za dużo wolnego czasu".

And you know, not everybody's going to like everything you do,

Nie każdemu spodoba się wszystko co robię,

and I've certainly developed a thick skin thanks to Internet comments,

i uodporniłem się na to dzięki internetowym komentarzom,

ale ten zawsze mnie przejmuje,

but that one's always bothered me,

bo nie mamy za dużo wolnego czasu.

because we don't have too much time on our hands.

Uczestnicy wydarzeń Improv Everywhere

The participants in Improv Everywhere events

mają tyle wolnego czasu co inni nowojorczycy,

have just as much leisure time as any other New Yorkers,

tylko że czasami wolą

they just occasionally choose to spend it in an unusual way.

spędzić go w niezwykły sposób.

You know, every Saturday and Sunday,

Każdej soboty i niedzieli,

hundreds of thousands of people each fall

jesienią, setki tysięcy ludzi,

gather in football stadiums to watch games.

gromadzi się na stadionach by oglądać mecze.

I nie spotkałem się, by ktoś powiedział

And I've never seen anybody comment, looking at a football game,

"Ludzie na trybunach, muszą mieć za dużo wolnego czasu".

"All those people in the stands, they have too much time on their hands."

Oczywiście nie mają.

And of course they don't.

Mecz na żywo to doskonały sposób

It's a perfectly wonderful way to spent a weekend afternoon,

na spędzenie weekendowego popołudnia.

watching a football game in a stadium.

Ale równie uzasadnione jest

But I think it's also a perfectly valid way

zastyganie w bezruchu wraz z 200 innymi ludźmi

to spend an afternoon freezing in place with 200 people

na terminalu Grand Central,

in the Grand Central terminal

bieganie w przebraniu Pogromcy Duchów

or dressing up like a ghostbuster

and running through the New York Public Library.

po Nowojorskiej Bibliotece Publicznej.

(Laughter)

(Śmiech)

Or listening to the same MP3 as 3,000 other people

Słuchanie tej samej MP3 co 3000 innych ludzi

i ciche tańczenie w parku,

and dancing silently in a park,

or bursting into song in a grocery store

śpiewanie w supermarkecie,

as part of a spontaneous musical,

jako część spontanicznego musicalu,

or diving into the ocean in Coney Island wearing formal attire.

albo skakanie do wody na Coney Island w eleganckim ubraniu.

Jako dzieci, jesteśmy uczeni zabawy.

(Laughter)

You know, as kids, we're taught to play.

Nie znamy powodów, dla których powinniśmy się bawić.

And we're never given a reason why we should play.

Tak jest już przyjęte: zabawa to dobra rzecz.

It's just acceptable that play is a good thing.

I to jest jedno z założeń Improv Everywhere.

And I think that's sort of the point of Improv Everywhere.

It's that there is no point and that there doesn't have to be a point.

Chodzi o to, że nie ma powodu. Nie musi go być.

Nie potrzebujemy przyczyny.

We don't need a reason. As long as it's fun

Dopóki świetnie się bawimy

and it seems like it's going to be a funny idea

pomysł jest zabawny

and it seems like the people who witness it

a gapie mają niezły ubaw,

will also have a fun time,

wystarcza nam.

then that's enough for us.

And I think, as adults, we need to learn

Jako dorośli, musimy zrozumieć,

that there's no right or wrong way to play.

że nie ma dobrego ani złego bawienia się.

Dziękuję bardzo.

Thank you very much.

(Applause)

(Oklaski)