A garden in my apartment | Britta Riley

Britta Riley: Dairemde bir bahçe

Çeviri: Zeynep Duygu Tamer Gözden geçirme: Yasemin Bayraktar

Ben, birçoğunuz gibi

I, like many of you,

Dünya üzerinde şehirlerde yaşayan iki milyar

am one of the two billion people on Earth who live in cities.

kişiden biriyim.

And there are days -- I don't know about the rest of you --

Ve bazı günler -- geri kalanınızı bilmiyorum --

but there are days when I palpably feel

ama bazı günler hayatımda neredeyse

how much I rely on other people

herşey için başkalarına ne kadar çok

for pretty much everything in my life.

güvendiğimi somut olarak hissediyorum.

And some days, that can even be a little scary.

Ve bazı günler, bu biraz da korkutucu olabiliyor.

But what I'm here to talk to you about today

Ama bugün burada, hakkında konuşmak için bulunduğum konu

işte bu dayanışmanın aslında nasıl,

is how that same interdependence

is actually an extremely powerful social infrastructure

açık kaynaklı işbirliği uygularsak, en derin sivil sorunlarımızın

bazılarının iyileşmesine yardım etmesi için

that we can actually harness

to help heal some of our deepest civic issues,

kullanabileceğimiz son derece güçlü

if we apply open-source collaboration.

bir sosyal altyapı olduğu.

Birkaç yıl önce, New York Times yazarı

A couple of years ago,

I read an article by New York Times writer Michael Pollan,

Michael Pollan tarafından yazılmış bir makale okudum.

Pollan bu makalede kendi yiyeceklerimizin bazılarını bile yetiştirmenin,

in which he argued that growing even some of our own food

çevre için yapabileceğimiz

is one of the best things that we can do for the environment.

en iyi şeylerden biri olduğunu savunuyordu.

Bu makaleyi okuduğum zaman,

Now at the time that I was reading this,

kış mevsiminin ortasıydı

it was the middle of the winter

and I definitely did not have room for a lot of dirt

ve New York şehrindeki dairemde kesinlikle

toz toprak için yer yoktu.

in my New York City apartment.

So I was basically just willing to settle

Bu nedenle sadece bir sonraki Wired dergisini

for just reading the next Wired magazine

okumak ve uzmanların bizim için gelecekte

and finding out how the experts were going to figure out

bütün bu sorunları nasıl çözeceklerini öğrenmekle

how to solve all these problems for us in the future.

yetinmeye hazırdım.

Ama aslında Michael Pollan'ın bu makalede

But that was actually exactly the point

that Michael Pollan was making in this article --

savunduğu nokta tam olarak da buydu --

it's precisely when we hand over

tam da bütün bunların sorumluluğunu

the responsibility for all these things to specialists

uzmanlara devrettiğimiz zaman, yiyecek sisteminde

gördüğümüz türlü karışıklıklara

that we cause the kind of messes that we see with the food system.

neden oluyoruz.

So, I happen to know a little bit from my own work

Kendi işimden tesadüfen biraz da olsa, NASA'nın nasıl

about how NASA has been using hydroponics

uzayda yiyecek yetiştirme konusunda araştırmalarında

to explore growing food in space.

hidrofoniği (suda bitki yetiştirme) kullandığını biliyorum.

Ve aslında bitkilerin kök sistemleri üzerinden

And that you can actually get optimal nutritional yield

bir tür yüksek kalite sıvı toprak geçerek

by running a kind of high-quality liquid soil over plants' root systems.

ideal besinsel ürün elde edebilirsiniz.

Şimdi bir sebze bitkisi için,

Now to a vegetable plant,

my apartment has got to be about as foreign as outer space.

benim dairem neredeyse uzay kadar

yabancı bir yer olmalı.

Ama biraz doğal ışık ve yıl boyunca

But I can offer some natural light

and year-round climate control.

iklim kontrolü sunabilirim.

İki yıl sonrasına hızla geçelim:

Fast-forward two years later:

şimdi pencere çiftliklerimiz var,

we now have window farms,

which are vertical, hydroponic platforms

ev içinde yiyecek yetiştirmek için dikey,

hidrofonik platformlar.

for food-growing indoors.

And the way it works is that there's a pump at the bottom,

Ve şöyle işliyor: dibinde bir pompa var ve bu pompa

which periodically sends this liquid nutrient solution up to the top,

belirli aralıklarla bu sıvı besin çözeltisinin bazısını yukarı yolluyor ve sonra

kil peletleri içinde asılı bitkilerin kök sistemlerine

which then trickles down through plants' root systems

that are suspended in clay pellets --

damla damla akıyor --

böylece hiç çamur oluşmuyor.

so there's no dirt involved.

Now light and temperature vary with each window's microclimate,

Işık ve sıcaklık her pencerenin

mikroiklimine göre değişiyor,

bu nedenle bir pencere çiftliğinin

so a window farm requires a farmer,

bir çiftçiye ihtiyacı var,

ve pencere çiftliğine

and she must decide

what kind of crops she is going to put in her window farm,

ne tür ekinler koyacağına ve yiyeceklerini organik bir şekilde

besleyip, beslemeyeceğine karar vermeli.

and whether she is going to feed her food organically.

O zamanlarda, bir pencere çiftliği, bir sürü test gerektirecek

Back at the time,

a window farm was no more than a technically complex idea

teknik olarak karmaşık bir fikirden

that was going to require a lot of testing.

başka birşey değildi.

And I really wanted it to be an open project,

Ve ben gerçekten bunun açık bir proje olmasını istedim

çünkü suda bitki yetiştirme

because hydroponics

is one of the fastest growing areas of patenting

şu an A.B.D.'de patentlemenin hızla büyüyen

alanlarından biri ve muhtemelen

in the United States right now,

and could possibly become another area like Monsanto,

Monsanto gibi, insanların

yiyecekleri üzerinde

where we have a lot of corporate intellectual property

pek çok kurumsal fikri mülkiyetin olduğu başka

in the way of people's food.

alanlardan biri haline gelebilir.

So I decided that, instead of creating a product,

Bu nedenle, bir ürün yaratmak yerine,

yapacağım şeyin

what I was going to do

was open this up to a whole bunch of codevelopers.

bu projeyi bir sürü eş geliştiriciye açmak olduğuna karar verdim.

The first few systems that we created, they kind of worked.

Yarattığımız ilk birkaç sistem az çok başarılı oldu.

We were actually able to grow about a salad a week

Tipik bir New York kenti dairesi penceresinde

in a typical New York City apartment window.

haftada yaklaşık bir salata yetiştirebildik.

Ve kiraz domates ve salatalık, her çeşit şey

And we were able to grow cherry tomatoes

yetiştirebildik.

and cucumbers, all kinds of stuff.

Ama ilk birkaç sistem

But the first few systems

were these leaky, loud power-guzzlers

Martha Stewart'ın kesinlikle asla onaylamayacağı

türden çok enerji harcayan, gürültülü ve sızıntı yapan sistemlerdi.

that Martha Stewart would definitely never have approved.

(Kahkahalar)

(Laughter)

So to bring on more codevelopers,

Daha fazla eş geliştirici getirmek için,

bir sosyal medya sitesi oluşturduk,

what we did was we created a social media site

tasarımları yayınladık,

on which we published the designs,

nasıl çalıştıklarını anlattık

we explained how they worked,

ve hatta bu sistemlerin

and we even went so far

as to point out everything that was wrong with these systems.

tüm hatalı yönlerini belirtecek kadar ileri gittik.

And then we invited people all over the world

Sonra dünyanın heryerinden insanları sistemleri kurmak ve

bizimle deney yapmak için davet ettik.

to build them and experiment with us.

So actually now on this website,

Gerçekten şu an sitede,

we have 18,000 people.

18.000 insan var.

And we have window farms all over the world.

Ve dünyanın her yerinde

pencere çiftliklerimiz var.

What we're doing is what NASA or a large corporation

Yaptığımız şey

NASA ya da büyük bir şirketin

would call R&D, or research and development.

R&D (A&G) ya da araştırma ve geliştirme dedikleri şey.

Ama biz ona R&D-I-Y (A&K-Y),

But what we call it is R&D-I-Y,

or "research and develop it yourself."

ya da araştır ve kendin yap diyoruz.

(Laughter)

Mesela,

So, for example, Jackson came along

Jackson katıldı ve su pompaları yerine

and suggested that we use air pumps instead of water pumps.

hava pompaları kullanmamızı önerdi.

It took building a whole bunch of systems to get it right,

Doğruyu elde etmek için bir sürü sistem kurmak gerekti,

ama doğruyu bulur bulmaz, karbon

but once we did, we were able to cut our carbon footprint nearly in half.

ayakizimizi neredeyse yarıya indirebildik.

Chicago'da Tony, diğer birçok pencere çiftçileri gibi

Tony in Chicago has been taking on growing experiments,

deneyler yetiştirmeye başladı

like lots of other window farmers,

and he's been able to get his strawberries to fruit

sadece organik besinlerini değiştirerek

for nine months of the year in low-light conditions

düşük ışık koşullarında yılın dokuz ayı çileklerinin

by simply changing out the organic nutrients.

meyve vermesini sağlayabildi.

And window farmers in Finland have been customizing their window farms

Ve Finlandiya'daki pencere çiftçileri

Fin kışlarının karanlık günleri için

for the dark days of the Finnish winters

pencere çiftliklerini LED ışıkları ile donatarak

kişiselleştiriyorlar ve bunu açık kaynaklı

by outfitting them with LED grow lights

that they're now making open source and part of the project.

ve projenin bir parçası yapıyorlar.

So window farms have been evolving

Pencere çiftlikleri, yazılıma benzer bir şekilde

hızlı bir sürümleme süreci sayesinde

through a rapid versioning process similar to software.

gelişmekte.

And with every open source project,

Ve her açık kaynaklı proje ile,

the real benefit is the interplay

asıl fayda kendi özel endişelerine

between the specific concerns of people customizing their systems

göre sistemlerini kişiselleştiren

insanların belirli endişeleri ile

for their own particular concerns,

evrensel endişeler arasındaki

and the universal concerns.

etkileşim.

So my core team and I

Yani çekirdek takımım ve ben

are able to concentrate on the improvements

gerçekten herkese fayda sağlayan gelişmeler

üzerinde odaklanabiliyoruz.

that really benefit everyone.

And we're able to look out for the needs of newcomers.

Ve yeni gelenlerin ihtiyaçlarına dikkat edebiliyoruz.

So for do-it-yourselfers,

Böylece kendi yapanlar için

we provide free, very well-tested instructions

ücretsiz, çok iyi test edilmiş talimatlar sunuyoruz

so that anyone, anywhere around the world,

böylece herkes, dünyanın her yerinde,

can build one of these systems for free.

bu sistemlerden birini ücretsiz inşa edebilir.

And there's a patent pending on these systems as well

Ve bu sistemler için topluluğun elinde tuttuğu

that's held by the community.

askıda olan bir patent de var.

And to fund the project,

Projeye yatırım sağlamak için,

we partner to create products

çeşitli ürünler yaratıyoruz,

that we then sell to schools and to individuals

ve sonra kendi sistemlerini kuracak vakti olmayan

who don't have time to build their own systems.

insanlara ve okullara satıyoruz.

Now within our community, a certain culture has appeared.

Şimdi topluluğumuz içinde,

belli bir kültür ortaya çıktı.

In our culture, it is better to be a tester

Bizim kültürümüzde, başkasının fikrini

destekleyen bir test edici olmak,

who supports someone else's idea

than it is to be just the idea guy.

sadece fikir adamı olmaktan daha iyi.

What we get out of this project is support for our own work,

Bu projeden elde ettiğimiz şey

kendi çalışmamız için destek almamızın yanısıra

as well as an experience of actually contributing

çevre hareketine gerçekten sadece yeni bir ampul

to the environmental movement

takmaktan başka bir şekilde

in a way other than just screwing in new light bulbs.

katkıda bulunmanın deneyimini kazanmamız.

Ama bence Eileen bundan ne kazandığımızı

But I think that Eleen expresses best

en iyi şekilde anlatıyor,

what we really get out of this,

which is the actual joy of collaboration.

ve bu da işbirliğinin gerçek keyfi.

So she expresses here what it's like

Dünyanın öteki ucundaki birinin

to see someone halfway across the world

fikrinizi alıp, geliştirmesi ve sonra

having taken your idea, built upon it

katkıda bulunduğunuz için size

teşekkür etmesinin nasıl birşey olduğunu burada ifade ediyor.

and then acknowledging you for contributing.

If we really want to see the kind of wide consumer behavior change

Eğer çevreciler ve yemek insanları olarak hepimizin hakkında konuştuğu

that we're all talking about as environmentalists and food people,

türde geniş tüketici davranışının

değişimini gerçekten görmek istiyorsak,

maybe we just need to ditch the term "consumer"

belki de sadece "tüketici" kelimesinden kurtulmamız

and get behind the people who are doing stuff.

ve birşeyler yapan insanları deskteklememiz gerekiyor.

Open source projects tend to have a momentum of their own.

Açık kaynaklı projelerin kendine has bir ivmesi oluyor.

And what we're seeing is that R&D-I-Y

Ve Araştır & Kendin Yap yalnızca

has moved beyond just window farms and LEDs

pencere çiftlikleri ve LEDlerin ötesine geçerek,

into solar panels and aquaponic systems.

solar panellere ve topraksız sistemlere doğru ilerledi.

And we're building upon innovations of generations who went before us.

Ve bizden önce giden nesillerin

yenilikleri üzerine inşa ediyoruz.

And we're looking ahead at generations

Ve yaşamımızı şimdi yenilememize

who really need us to retool our lives now.

gerçeken ihtiyacı olan nesillere bakıyoruz.

So we ask that you join us

Bu nedenle sizden istediğimiz şey

in rediscovering the value of citizens united,

birleşik vatandaşların değerini

tekrar keşfetmek,

and to declare that we are all still pioneers.

ve hepimizin hala

birer öncü olduğumuzu ilan etmek.

(Applause)

(Alkışlar)