Marco Tempest: The electric rise and fall of Nikola Tesla

Marco Tempest: Nikola Tesla'nın heyecan verici inişi ve çıkışı

Translator: Thu-Huong Ha Reviewer: Jenny Zurawell

Çeviri: Emir Özer Gözden geçirme: Meric Aydonat

As a magician, I'm always interested in performances that incorporate elements of illusion.

Bir illüzyonist olarak , illüzyon elementi içeren her performans ilgimi çekmiştir.

And one of the most remarkable was the tanagra theater, which was popular in the

Bu performansların arasından en akılda kalanı ise 20. yüzyılın

early part of the 20th century.

ilk zamanlarındaki tanagra tiyatrosu.

It used mirrors

Bu yöntem, aynalar kullanarak

to create the illusion of tiny people

minik insanların illüzyonlarını oluşturup

performing on a miniature stage. Now, I won't use mirrors,

minyatür bir sahnede gösterir. Ben ayna kullanmasam da

but this is my digital tribute to the tanagra theater.

bu benim tanagra tiyatrosuna digital bir övgüm.

So let the story begin.

Hikayeye başlayalım.

On a dark and stormy night -- really! --

Karanlık ve fırtınalı bir gece --gerçekten!--

it was the 10th of July, 1856.

tarih 10 Haziran 1856'yı gösterirken.

Lightning lit the sky,

Yıldırım gökyüzünü aydınlattı

and a baby was born.

ve bir bebek doğdu.

His name was Nikola,

Bebeğin adı Nikola idi.

Nikola Tesla.

Nikola Tesla.

Now the baby grew into a very smart guy.

Bu bebek büyüyüp çok zeki bir adam oldu.

Let me show you.

İzin verirseniz size göstereyim.

Tesla, what is 236 multiplied by 501?

Tesla , 236 çarpı 501 kaç eder?

Nikola Tesla: The result is 118,236.

Nikola Tesla : Çarpım sonucu 118.236.

Marco Tempest: Now Tesla's brain worked in the most extraordinary way.

Tesla'nın beyni olabilecek en sıradışı şekilde çalışıyordu.

When a word was mentioned,

Bahsi geçen bir kelimenin

an image of it

sembolik görüntüsü

instantly appeared in his mind.

anında onun aklında belirirdi.

Tree. Chair. Girl.

Ağaç. Sandalye. Kız.

They were hallucinations, which vanished

Bunlar, onun dokunduğunda yok olan

the moment he touched them.

halusinasyonlarıydı.

Probably a form of synesthesia.

Sanırım duyum ikiliğinin bir formu.

But it was something

Ama o bunu

he later turned to his advantage.

kendi avantajı için kullanabildi.

Where other scientists would play in their laboratory,

Öteki bilim adamları laboratuarlarında oyunlar oynarken

Tesla created his inventions in his mind.

Tesla çarpıcı buluşlarını aklında oluşturuyordu.

NT: To my delight, I discovered I could visualize my inventions with the greatest facility.

NT: Hoş bir şekilde, beceriyle buluşlarımı aklımda görsel hale getirebildiğimi fark ettim.

MT: And when they worked in the vivid playground of his imagination,

MT: Ve onlar, canlı hayal gücünün oyun parkında çalışırken,

he would build them in his workshop.

o onları atölyesinde inşa etti.

NT: I needed no models, drawings or experiments.

NT: Ne bir modele, ne çizime ne de deneye ihtiyaç duyuyordum.

I could picture them as real in my mind,

Aklımda onları gerçeğe yakın hayal edebiliyordum

and there I run it, test it and improve it.

ve hemen hayallerimi çalıştırıp test edip geliştiriyordum.

Only then do I construct it.

Ancak o zaman inşa ederdim.

MT: His great idea

MT: Onun en büyük fikri

was alternating current.

alternatif akımdı.

But how could he convince the public that

Ama halkı nasıl bunun çalışması için

the millions of volts required to make it work were safe?

gerekli olan milyonlarca voltun güvenli olduğuna ikna edecekti?

To sell his idea,

Fikrini satabilmek için,

he became a showman.

show dünyasına girdi.

NT: We are at the dawn of a new age,

NT: Yeni bir çağın şafağındayız ,

the age of electricity.

elektriğin çağı.

I have been able, through careful invention, to

Dikkatli araştırmalarım ve buluşlarım sonucunda ,

transmit, with the mere flick of a switch,

bir anahtara dokunuşun ucunda içinde bulunduğumuz havadan

electricity across the ether.

elektrik nakletmeyi buldum.

It is the magic of science.

Bu bilimin büyüsü.

(Applause)

(Alkışlar)

Tesla has over 700 patents to his name:

Tesla'nın kendine ait 700'ü aşkın patenti var:

radio, wireless telegraphy,

radyo, kablosuz telgraf,

remote control, robotics.

uzaktan kumanda, robotik.

He even photographed the bones of the human body.

İnsan vücudundaki kemiklerin bile resimlerini çekmişti.

But the high point was the realization of a childhood dream:

Ama en önemli olay çocukluk hayali olan,

harnessing the raging powers of Niagara Falls,

Niagara Şelaleleri'nin öfkeli gücünü kontrol altına alıp,

and bringing light to the city.

şehre ışığı getirmekti.

But Tesla's success didn't last.

Ama Tesla'nın başarısı uzun sürmedi.

NT: I had bigger ideas.

NT: Daha büyük fikirlerim vardı.

Illuminating the city was only the beginning.

Şehri aydınlatmak sadece bir başlangıçtı.

A world telegraphy center -- imagine news,

Dünya telgraf merkezi hayal edin, haberler

messages, sounds, images delivered to

mesajlar, sesler, görüntüler

any point in the world

dünyadaki herhangi bir noktaya iletiliyor.

instantly and wirelessly.

Anında ve kablosuz olarak.

MT: It's a great idea; it was a huge project. Expensive, too.

MT: Bu çok harika bir fikir; devasa bir proje. Pahalı da..

NT: They wouldn't give me the money.

NT: Bana parayı vermediler.

MT: Well, maybe you shouldn't have told them it could be used to contact other planets.

MT: Belki de onlara bu buluşun diğer gezegenlerle bağlantı kurabileceğinden bahsetmemeliydin.

NT: Yes, that was a big mistake.

NT: Evet, bu büyük bir hataydı.

MT: Tesla's career as an inventor never recovered.

MT: Tesla'nın mucit olarak kariyeri hiç iyileşmedi.

He became a recluse.

Toplumdan uzak yaşayan biri haline geldi.

Dodged by death,

Ölümden sıyrılmış şekilde,

he spent much of his time

zamanının çoğunluğunu

in his suite at the Waldorf-Astoria.

Waldorf-Astoria'daki suitinde geçirdi.

NT: Everything I did, I did for mankind,

NT: Yaptığım her şey insanlık adınaydı.

for a world where there would be no humiliation of the poor by the violence of the rich,

Zengin kesimin hiddetinden aşağılanmayacak fakir kesime ,

where products of intellect, science and art

zekanın, bilimin ve sanatın ürünlerinin

will serve society for the betterment and beautification of life.

topluma hayatın daha güzelleştirilmesi adına hizmet ettiği bir dünya için.

MT: Nikola Tesla died on the 7th of January, 1943.

MT: Nikola Tesla 7 Ocak 1943'de hayata veda etti.

His final resting place

Huzurla yattığı yer

is a golden globe that contains his ashes

Belgrad'da Nikola Tesla Müzesi'nde

at the Nikola Tesla Museum in Belgrade.

küllerini barındıran altından bir küre.

His legacy is with us still.

Onun mirası hala bizimle.

Tesla became the man who lit the world,

Tesla dünyayı aydınlatan kişi oldu,

but this was only the beginning.

ancak bu sadece bir başlangıçtı.

Tesla's insight was profound.

Tesla'nın sezgileri çok engindi.

NT: Tell me, what will man do when the forests disappear,

NT: Söyler misin, insanoğlu ormanlar yok olunca ne yapacak?

and the coal deposits are exhausted?

kömür madenleri tükenince ne yapacak?

MT: Tesla thought he had the answer.

MT: Tesla cevabı bulduğunu düşünüyordu.

We are still asking the question.

Biz hala soruyu sormaktayız.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)