What hallucination reveals about our minds | Oliver Sacks

Oliver Sacks: Halüsinasyonun zihnimizle ilgili ortaya çıkardıkları

Çeviri: Gonca Boluk Gözden geçirme: Esen Kılıç

We see with the eyes,

Gözlerle görürüz.

but we see with the brain as well.

Fakat aynı zamanda beyinle de görürüz.

And seeing with the brain is often called imagination.

Ve beyinle görme çoğunlukla hayal gücü olarak adlandırılır.

Ve bizler kendi hayal gücümüzün, içsel dünyamızın manzaralarına

And we are familiar with the landscapes of our own imagination,

our inscapes.

alışkınız. Bütün hayatımız boyunca onlarla yaşamışızdır.

We've lived with them all our lives.

But there are also hallucinations as well.

Fakat bir de halüsinasyonlar var.

And hallucinations are completely different.

Ve halüsinasyonlar tamamen farklı.

They don't seem to be of our creation.

Bizim ürünümüz değillmiş gibilerdir.

They don't seem to be under control.

Bizim kontrolümüzde değilmiş gibilerdir.

They seem to come from the outside and to mimic perception.

Dışardan gelmiş gibi görünürler,

algıyı taklit ederler.

So I am going to be talking about hallucinations

Evet ben de halüsinasyonlar hakkında konuşacağım.

and a particular sort of visual hallucination,

Ve hastalarım arasında gördüğüm bir çeşit

which I see among my patients.

görsel halüsinasyondan bahsedeceğim.

A few months ago, I got a phone call from a nursing home where I work.

Birkaç ay önce bir telefon geldi

çalıştığım yerdeki bakımevlerinden birinden.

They told me that one of their residents, an old lady in her 90s,

Dediklerine göre, 90 yaşlarındaki bayan misafirlerden biri

was seeing things,

birşeyler görüyormuş.

and they wondered if she'd gone bonkers

Delirdiğini düşünmüşler.

or, because she was an old lady,

Veya yaşlı olduğu için

whether she'd had a stroke, or whether she had Alzheimer's.

inme geçirdiğini veya Alzheimer olduğunu düşünmüşler.

And so they asked me if I would come and see Rosalie,

Bu yüzden bana, gidip yaşlı hastayı, Rosalie'yi

the old lady.

görüp göremeyeceğimi sordular.

I went in to see her.

Onu görmeye gittim.

It was evident straightaway that she was perfectly sane

Çok açıkça belliydi ki,

bu misafir gayet aklı başında,

and lucid and of good intelligence,

anlaşılır ve akıllı idi.

but she'd been very startled and very bewildered,

Fakat çok korkmuş ve şaşırmıştı

because she'd been seeing things.

çünkü birşeyler görüyordu.

And she told me -- the nurses hadn't mentioned this --

Ve bana dedi ki --

hemşireler bunu belirtmemişlerdi --

that she was blind,

kör olduğunu,

that she had been completely blind from macular degeneration for five years.

beş yıldır, makula dejenerasyonu nedeniyle tamamen kör olduğunu söyledi.

But now, for the last few days, she'd been seeing things.

Fakat şimdi, son birkaç gündür, birşeyler görüyormuş.

So I said, "What sort of things?"

Ben de dedim ki, "Ne gibi şeyler?"

And she said, "People in Eastern dress,

Ve dedi ki, "Doğulu kıyafetler giymiş insanlar,

in drapes, walking up and down stairs.

kalın kumaşlar içinde, merdivenlerden inip çıkıyorlar.

A man who turns towards me and smiles,

Bir adam bana doğru dönüyor ve gülüyor.

but he has huge teeth on one side of his mouth.

Fakat ağzının bir tarafında çok büyük dişleri var.

Animals too.

Hayvanlar da var.

I see a white building. It's snowing, a soft snow.

Beyaz bir bina görüyorum. Kar yağıyor, yumuşak bir kar.

I see this horse with a harness, dragging the snow away.

Bu atı görüyorum, koşum takımıyla, karı öteye sürüklüyor.

Then, one night, the scene changes.

Sonra bir gece sahne değişiyor.

I see cats and dogs walking towards me.

Bana doğru gelen kedi ve köpekler görüyorum.

They come to a certain point and then stop.

Belli bir noktaya geliyor ve duruyorlar.

Then it changes again.

Sonra yeniden değişiyor.

I see a lot of children. They're walking up and down stairs.

Bir sürü çocuk görüyorum. Merdivenlerden inip çıkıyorlar.

They wear bright colors, rose and blue,

Parlak renkler giyiyorlar, pembe ve mavi,

like Eastern dress."

Doğulu elbiseler gibi."

Sometimes, she said, before the people come on,

Bazen, insanlar belirmeden önce,

she may hallucinate pink and blue squares on the floor,

yerden tavana doğru çıkan pembe ve mavi kareler

which seem to go up to the ceiling.

gördüğünü de söyledi.

I said, "Is this like a dream?"

"Rüya gibi mi?" diye sordum.

And she said, "No, it's not like a dream. It's like a movie."

"Hayır rüya gibi değil, film gibi" diye cevap verdi.

"Rengi var, hareket var.

She said, "It's got color. It's got motion.

But it's completely silent, like a silent movie."

Fakat tamamen sessiz, sessiz bir film gibi." dedi.

And she said it's a rather boring movie.

Ve bunun oldukça da sıkıcı bir film olduğunu söyledi.

(Laughter)

"Bu Doğulu elbiseler içindeki insanlar

She said, "All these people with Eastern dress,

walking up and down, very repetitive, very limited."

sürekli şekilde aşağı yukarı yürüyorlar."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And she had a sense of humor.

Espri anlayışı vardı.

She knew it was a hallucination, but she was frightened.

Bunun bir halüsinasyon olduğunu biliyordu.

Fakat korkmuştu. 95 yıl yaşamıştı

She had lived 95 years,

and she'd never had a hallucination before.

ve daha önce hiç halüsinasyon yaşamamıştı.

She said that the hallucinations were unrelated to anything she was thinking

Dediğine göre halüsinasyonları alakasızdı

yaptığı veya hissettiği hiçbirşeyle ilgili değildi.

or feeling or doing,

Kendiliğinden geliyor, kendiliğinden kayboluyorlardı.

that they seemed to come on by themselves, or disappear.

She had no control over them.

Onlar üzerinde bir kontrolü yoktu.

Söylediğine göre

She said she didn't recognize any of the people or places

halüsinasyondaki o insanların veya yerlerin

in the hallucinations,

hiçbirini tanımıyordu.

and none of the people or the animals --

Ve bu insanların veya hayvanların hiçbiri

well, they all seemed oblivious of her.

onunla ilgili görünmüyordu.

And she didn't know what was going on.

Ve ne olup bittiğini bilmiyordu.

She wondered if she was going mad or losing her mind.

Delirip delirmediğini merak ediyordu,

veya aklını kaçırdığını.

Well, I examined her carefully.

Onu dikkatlice muayene ettim.

She was a bright old lady,

Parlak bir yaşlı kadındı.

Gayet aklı başında. Hiçbir medikal sorunu yoktu.

perfectly sane.

She had no medical problems.

She wasn't on any medications which could produce hallucinations.

Halüsinasyona neden olabilecek herhangi bir ilaç kullanmıyordu.

But she was blind.

Fakat kördü.

And I then said to her, "I think I know what you have."

Ve sonra ona dedim ki,

"Neyiniz olduğunu biliyorum."

I said, "There is a special form of visual hallucination

Dedim ki, "Görsel halüsinasyonun özel bir çeşidi vardır

which may go with deteriorating vision or blindness.

görüntülerin bozulması veya körlükle beraber seyreder."

This was originally described," I said,

Dedim ki "Bu daha önceden açıklanmıştı"

"right back in the 18th century,

"18. yüzyılda,

by a man called Charles Bonnet.

Charles Bonnet adında bir adam tarafından.

And you have Charles Bonnet syndrome.

Ve sizde de Charles Bonnet sendromu var.

There's nothing wrong with your brain. There's nothing wrong with your mind.

Beyninizle ilgili herhangi bir sorun yok. Zihninizle ilgili bir sorun yok.

Sizde Charles Bonnet sendromu var."

You have Charles Bonnet syndrome."

And she was very relieved at this,

Ciddi ve merak edilecek birşeyi

that there was nothing seriously the matter,

olmadığını öğrenince çok rahatlamıştı.

and also rather curious.

birazda meraklandı.

She said, "Who is this Charles Bonnet?"

Dedi ki, "Bu Charles Bonnet kimdir?"

She said, "Did he have them himself?"

"Onda da oluyor muymuş?"

And she said, "Tell all the nurses that I have Charles Bonnet syndrome."

Ve dedi ki, "Bütün hemşirelere söyleyin

bende Charles Bonnet sendromu var."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"I'm not crazy. I'm not demented. I have Charles Bonnet syndrome."

"Ben deli değilim. Bunak değilim. Bende Charles Bonnet sendromu var."

Well, so, I did tell the nurses.

Ben de hemşirelere söyledim tabi.

Now this, for me, is a common situation.

Şimdi bu benim için olağan bir durum.

I work in old-age homes, largely.

Ben çoğunlukla ileri yaş bakımevlerinde çalışıyorum.

I see a lot of elderly people

Birçok duyma ve görme engelli

yaşlı insan görüyorum.

who are hearing-impaired or visually impaired.

About 10 percent of the hearing-impaired people

Duyma engelli insanların yaklaşık yüzde 10'u

get musical hallucinations.

müzik halüsinasyonlarına sahip.

And about 10 percent of the visually impaired people

Görme engelli insanların ise yaklaşık yüzde 10'u

get visual hallucinations.

görsel halüsinasyonlara sahip.

You don't have to be completely blind,

Tamamen kör olmanıza gerek yok,

only sufficiently impaired.

sadece belli derecede engelli olmanız yeterli.

Now, with the original description in the 18th century,

18. yüzyılda yapılan orijinal açıklamayla ilgili olarak,

Charles Bonnet did not have them.

Charles Bonnet halüsinasyon görmüyordu.

His grandfather had these hallucinations.

Büyükbabasının halüsinasyonları vardı.

His grandfather was a magistrate, an elderly man.

Büyükbabası yaşlı bir yargıç idi.

He'd had cataract surgery.

Katarakt ameliyatı geçirmişti.

His vision was pretty poor.

Görmesi oldukça zayıftı.

And in 1759, he described to his grandson

Ve 1759'da torununa

various things he was seeing.

gördüğü birçok şeyi anlattı.

The first thing he said was he saw a handkerchief in midair.

Gördüğü ilk şey,

havada asılı duran bir mendildi.

It was a large blue handkerchief with four orange circles.

Bu üzerinde dört turuncu daire bulunan

büyük mavi bir mendildi.

And he knew it was a hallucination.

Ve bunun bir halüsinasyon olduğunu biliyordu.

You don't have handkerchiefs in midair.

Havada duran mendiliniz yoktur.

And then he saw a big wheel in midair.

Ve sonra havada duran büyük bir tekerlek gördü.

But sometimes he wasn't sure whether he was hallucinating or not,

Fakat bazen halüsinasyon görüp görmediğinden emin olamıyordu.

because the hallucinations would fit in the context of the visions.

Çünkü halüsinasyonlar

gerçeğe çok yakındırlar.

So on one occasion, when his granddaughters were visiting them,

Sonra bir keresinde, kız torunları kendisini ziyaret ederken,

dedi ki, "Bu yanınızdaki genç ve yakışıklı adamlar kim?"

he said, "And who are these handsome young men with you?"

(Laughter)

And they said, "Alas, Grandpapa, there are no handsome young men."

Onlar da, "Ama büyükbaba yanımızda yakışıklı genç adamlar yok ki."

And then the handsome young men disappeared.

Sonra bu yakışıklı genç adamlar kayboluverdiler.

It's typical of these hallucinations

Bu halüsinasyonların çok tipik bir özelliğidir

that they may come in a flash and disappear in a flash.

Bir anda belirirler ve bir anda kaybolurlar.

They don't usually fade in and out.

Genelde yavaş yavaş belirip kaybolmazlar.

They are rather sudden, and they change suddenly.

Daha çok anidirler. Ve birden değişirler.

Charles Lullin, büyükbaba,

Charles Lullin, the grandfather,

saw hundreds of different figures,

yüzlerce farklı figür,

different landscapes of all sorts.

her çeşitten değişik manzaralar gördü.

On one occasion, he saw a man in a bathrobe smoking a pipe,

Bir keresinde de bornozlu bir adamın pipo içtiğini görmüştü,

and realized it was himself.

ve bunun kendisi olduğunu farketti.

That was the only figure he recognized.

Bu tanıdığı tek figürdü.

On one occasion, when he was walking in the streets of Paris,

Bir keresinde de Paris sokaklarında yürürken,

he saw -- this was real -- a scaffolding.

-- bu gerçekti-- inşaat iskelesi gördü.

But when he got back home, he saw a miniature of the scaffolding,

Fakat eve döndüğünde, çalışma masasının üstünde

six inches high,

iskelenin 15 santim boyunda bir minyatürünü gördü.

on his study table.

This repetition of perception is sometimes called "palinopsia."

Bu algının tekrarlanması

bazen palinopsi olarak adlandırılır.

Onda ve Rosalie'de

With him and with Rosalie,

what seems to be going on --

olan şey bu gibi görünüyor --

and Rosalie said, "What's going on?" --

Rosalie dedi ki, "Neler oluyor?"--

and I said that as you lose vision,

ben de dedim ki, görme duyunu kaybettikçe,

as the visual parts of the brain are no longer getting any input,

beyninin görme ile ilgili yerleri artık hiçbir sinyal almadığı için,

they become hyperactive and excitable,

hiperaktif ve kolayca uyarılır hale geliyorlar.

and they start to fire spontaneously.

Ve birdenbire ateşlemeye başlıyorlar.

Ve sen de birşeyler görmeye başlıyorsun.

And you start to see things.

The things you see can be very complicated indeed.

Aslında gördüğünüz şeyler çok karmaşık olabilir.

Başka bir hastam da,

With another patient of mine who also had some vision,

(halen Charles Lullin gibi), bazı görüntüler görüyordu.

Gördüğü şeyler rahatsız edici olabilirdi.

the visions she had could be disturbing.

On one occasion, she said she saw a man in a striped shirt in a restaurant.

Bir keresinde dediğine göre

restaronda çizgili tişörtlü bir adam görmüş.

And he turned round,

Kendi etrafında dönmüş. Ve sonra

and then he divided into six figures in striped shirts,

altı tane çizgili tişörtlü eş parçaya bölünmüş.

who started walking towards her.

Ve ona doğru yürümeye başlamışlar.

And then the six figures came together, like a concertina.

sonra altı parça akordeon gibi tekrar birleşmişler.

Once, when she was driving,

Bir keresinde, araba kullanırken,

or rather, her husband was driving,

galiba kocası kullanırken,

the road divided into four

yol dörde bölünmüş.

and she felt herself going simultaneously up four roads.

Ve aynı anda bu dört yolda birden gittiğini hissetmiş.

Hareketli birçok halüsinasyonu da vardı.

She had very mobile hallucinations as well.

A lot of them had to do with a car.

Bunların birçoğu arabalı idi.

Sometimes she would see a teenage boy sitting on the hood of the car.

Bazen arabanın kaputunda oturan

genç bir oğlan çocuğu görürdü.

He was very tenacious,

Çocuk çok güçlü idi ve araba dönünce

and he moved rather gracefully when the car turned.

o da nazikçe hareket ederdi.

And then when they came to a stop,

Ve durduklarında,

the boy would do a sudden vertical takeoff, 100 foot in the air,

genç çocuk birden dikey bir kalkış yapar, 30 metre yükselir

and then disappear.

ve birden kaybolurdu.

Another patient of mine had a different sort of hallucination.

Başka bir hastamın daha değişik bir halüsinasyonu vardı.

This was a woman who didn't have trouble with her eyes

Bu gözleri ile bir sorunu olmayan bir kadındı

but the visual parts of her brain,

fakat beyninin görme bölgeleri ile ilgili sorunu vardı.

a little tumor in the occipital cortex.

Oksipital kortekste küçük bir tümör vardı.

And, above all, she would see cartoons.

Bunların ötesinde bu kadın karikatürler görüyordu.

And these cartoons would be transparent,

Bu karikatürler transparandı

and would cover half the visual field, like a screen.

ve bir ekran gibi görüntünün yarısını kapatıyordu.

And especially, she saw cartoons of Kermit the Frog.

özellikle kurbağa Kermit'in karikatürlerini görüyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, I don't watch Sesame Street,

Ben Susam Sokağı'nı izlemiyorum.

Fakat şuna vurgu yaptı,

but she made a point of saying,

"Why Kermit?" she said, "Kermit the Frog means nothing to me."

"Neden Kermit?" dedi, "Kurbağa Kermit bana hiçbir şey ifade etmiyor.

You know, I was wondering about Freudian determinants: Why Kermit?

Biliyorsunuz, Freudyen etkenlere meraklıyımdır.

Neden Kermit?

"Kermit the Frog means nothing to me."

"Kurbağa Kermit bana hiçbir şey ifade etmiyor."

She didn't mind the cartoons too much.

Karikatürlerle pek alakası yoktu.

But what did disturb her

Fakat onu endişelendiren sürekli

was she got very persistent images or hallucinations of faces,

yüz şekilleri veya halüsinasyonları görüyor olmasıydı.

and as with Rosalie, the faces were often deformed,

Rosalie gibi yüzler çoğunlukla deforme olmuş,

with very large teeth or very large eyes.

büyük dişli veya çok büyük gözlü oluyorlardı.

And these frightened her.

Ve bunlar onu korkutuyordu.

Well, what is going on with these people?

Peki, bu insanlara ne oluyordu?

As a physician, I have to try and define what's going on

Bir doktor olarak, ne olduğunu araştırıp,

and to reassure people,

bulup ve insanlara güven vermeliyim.

especially to reassure them that they're not going insane.

Özellikle onlara delirmedikleri konusunda güvence vermeliyim.

Daha önce söylediğim gibi görme engelli insanların

Something like 10 percent, as I said,

of visually impaired people get these.

yaklaşık yüzde 10'u bu durumda.

But no more than one percent of the people acknowledge them,

Fakat ancak yüzde biri halüsinasyon gördüğünü kabul eder.

because they are afraid they will be seen as insane or something.

Çünkü deli olarak görüleceklerinden korkarlar veya başka birşey.

And if they do mention them to their own doctors,

Ve eğer kendi doktorlarına bahsederlerse

yanlış teşhis edilebilirler.

they may be misdiagnosed.

In particular, the notion is that if you see things or hear things,

Özellikle, nosyon şudur,

eğer siz birşeyler görüyor veya duyuyorsanız, deliriyorsunuz demektir.

you're going mad.

But the psychotic hallucinations are quite different.

Fakat psikotik halüsinasyonlar oldukça faklıdır.

Psychotic hallucinations, whether they are visual or vocal,

Psikotik halüsinasyonlar, ister görsel ister işitsel olsun,

they address you.

sizi işaret ederler. Sizi itham ederler.

They accuse you, they seduce you, they humiliate you, they jeer at you.

Sizi baştan çıkartırlar. Sizi aşağılarlar.

Sizinle alay ederler.

You interact with them.

Onlarla etkileşim halindesinizdir.

There is none of this quality of being addressed

Charles Bonnet halüsinasyonlarında

with these Charles Bonnet hallucinations.

bu tip bir etkileşim yoktur.

There is a film. You're seeing a film which has nothing to do with you --

Bir film var. Sizinle hiçbir ilgisi olmayan bir film izliyorsunuz.

or that's how people think about it.

Veya insanlar böyle düşünüyor.

There is also a rare thing called temporal lobe epilepsy,

Nadir de olsa rastlanan temporal lob epilepsisi denilen bir durum var.

and sometimes, if one has this,

Ve bazen buna sahip biri,

one may feel oneself transported back to a time and place in the past.

kendini geçmişte bir zaman

ve mekana gitmiş bulabilir.

You're at a particular road junction.

Kısmi de olsa bir yol kavşağındasınız.

You smell chestnuts roasting.

Kestane kebap kokusu alırsınız.

You hear the traffic. All the senses are involved.

Trafiği duyarsınız. Bütün duyular iş başındadır.

Ve siz kadınınızı bekliyorsunuzdur.

And you're waiting for your girl.

And it's that Tuesday evening back in 1982.

Ve bu 1982 yılında bir Salı akşamıdır.

The temporal lobe hallucinations are all sense hallucinations,

Temporal lob halüsinasyonları

çoklu algılı halüsinasyonlardır.

full of feeling, full of familiarity,

Hislerle dolu, aşinalık hissettiğiniz

located in space and time,

belli bir zamanda ve ortamda geçen,

coherent, dramatic.

uyumlu ve dramatik.

The Charles Bonnet ones are quite different.

Charles Bonnetli olanlar biraz daha farklıdır.

In the Charles Bonnet hallucinations, you have all sorts of levels,

Charles Bonnet halüsinasyonlarında,

tüm aşamaları yaşarsınız,

from the geometrical hallucinations --

geometrik halüsinasyonlardan,

the pink and blue squares the woman had --

pembe ve mavi kareler gören kadın gibi,

up to quite elaborate hallucinations

gayet detaylı halüsinasyonlara kadar,

with figures and especially faces.

figür ve özellikle yüzlerin olduğu halüsinasyonlar gibi.

Faces, and sometimes deformed faces,

Yüzler ve bazen deforme olmuş yüzler,

are the single commonest thing in these hallucinations.

bu tip halüsinasyonlarda,

tek ortak noktadır.

And one of the second commonest is cartoons.

İkinci ortak nokta karikatürlerdir.

So, what is going on?

Peki, ne oluyor?

Fascinatingly, in the last few years,

Şaşırtıcı bir şekilde, geçen birkaç yılda,

it's been possible to do functional brain imagery,

fonksiyonel beyin görüntülemesi yapmak ve

to do fMRI on people as they are hallucinating,

halüsinasyon görürken insanlara fMRI yapmak mümkün.

Açıkçası, halüsinasyon gören insanlarda

and, in fact, to find that different parts of the visual brain are activated

beynin görme bölgesinin değişik bölümlerinin

as they are hallucinating.

aktive olduğunu görmek mümkün.

When people have these simple, geometrical hallucinations,

İnsanlar bu basit geometrik halüsinasyonları görünce,

the primary visual cortex is activated.

primer görsel korteks aktive oluyor.

This is the part of the brain which perceives edges and patterns.

Bu beynin kenarları ve şekilleri algılayan bölgesidir.

You don't form images with your primary visual cortex.

Görüntüleri primer görsel korteks ile oluşturmazsınız.

When images are formed,

Görüntüler oluşunca,

a higher part of the visual cortex is involved, in the temporal lobe.

görsel korteksin daha üst bir kısmı

temporal loba bağlanır.

Temporal lobun bir bölgesi

And in particular, one area of the temporal lobe

is called the fusiform gyrus.

fusiform gyrus adını taşıyor.

And it's known that if people have damage in the fusiform gyrus,

Ve eğer fusiform gyrus hasar görürse,

they may lose the ability to recognize faces.

insanın yüzleri tanıma yeteneğini kaybettiği biliniyor.

But if there's an abnormal activity in the fusiform gyrus,

Fakat eğer fusiform gyrus'ta anormal bir aktivite olursa,

they may hallucinate faces,

yüzlerle ilgili halüsinasyon görülür.

and this is exactly what you find in some of these people.

Ve bu tam olarak bu insanların bir kısmında rastladığımız durum.

There is an area in the anterior part of this gyrus

Bu gyrus'un ön tarafında bir bölge var

where teeth and eyes are represented,

burada dişler ve gözler temsil ediliyor.

and that part of the gyrus is activated

İnsanlar deforme olmuş halüsinasyonlar görünce

when people get the deformed hallucinations.

Gyrus'un bu bölgesi aktive oluyor.

There is another part of the brain which is especially activated

Beynin başka bir bölümü daha var.

Burası insan bir karikatür görünce

when one sees cartoons.

özellikle aktive oluyor.

It's activated when one recognizes cartoons,

Biri bir karikatürü hatırladığında, çizdiğinde

when one draws cartoons and when one hallucinates them.

ve karikatür hayali görünce aktive oluyor.

It's very interesting that that should be specific.

Bunun çok spesifik olması oldukça ilginç bir durum.

There are other parts of the brain which are specifically involved

Beynin özellikle bina ve manzara

with the recognition and hallucination of buildings and landscapes.

tanıma ve halüsinasyonu ile

ilgili başka bölümleri de vardır.

Around 1970, it was found that there were not only parts of the brain,

1970'li yıllarda beynin sadece belli bölümlerinin değil aynı zamanda

but particular cells.

belli hücreleri de bununla ilgili olduğu bulundu.

"Face cells" were discovered around 1970.

1970'li yıllarda "yüz hücreleri" keşfedildi.

And now we know that there are hundreds of other sorts of cells,

Ve şimdi biliyoruz ki, yüzlerce başka

çeşitte hücreler var

which can be very, very specific.

çok çok spesifik olan.

So you may not only have "car" cells, you may have "Aston Martin" cells.

Bu nedenle sadece

"araba" hücreniz olmayabilir

"Aston Martin" hücreleriniz olabilir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I saw an Aston Martin this morning. I had to bring it in.

Bu sabah bir Aston Martin gördüm.

Burada bahsetmek zorundaydım.

(Laughter)

Şimdi buralarda bir yerlerde.

And now it's in there, somewhere.

So --

(Gülüşmeler)

(Laughter)

now, at this level, in what's called the inferotemporal cortex,

Şimdi bu seviyede, infratemporal (şakakaltı) kortekste,

sadece görsel imgeler ya da

there are only visual images,

or figments or fragments.

hayaller veya küçük parçalar var.

It's only at higher levels that the other senses join in

Sadece daha yüksek seviyelerde

diğer duyular da işin içine giriyor

and there are connections with memory and emotion.

ve hafıza ve hislerle iletişime geçiyor.

Ve Charles Bonnet sendromunda

And in the Charles Bonnet syndrome,

you don't go to those higher levels.

o yüksek seviyelere çıkamıyorsunuz.

You're in these levels of inferior visual cortex,

Siz bu seviyelerde, görsel korteksin iç kısmında,

where you have thousands and tens of thousands

binlerce, on binlerce

and millions of images,

milyonlarca görüntünün,

or figments or fragmentary figments,

hayalin veya hayali parçanın

all neurally encoded in particular cells or small clusters of cells.

hepsinin sinirsel kodlamasının

belli hücrelerde veya hücre kümeciklerinde yapıldığı yerdesiniz.

Normally, these are all part of the integrated stream of perception,

Normalde tüm bunlar

algının veya hayal gücünün birleşik ağıdır.

or imagination,

and one is not conscious of them.

Fakat insan bunların bilincinde değildir.

It is only if one is visually impaired or blind

Ancak birisinin görme yetisine zarar gelirse veya kör olursa,

that the process is interrupted.

o zaman bu süreç kesilmiş olur.

And instead of getting normal perception,

Normal algı yerine aslında gerçekleşen,

you're getting an anarchic,

rastgele ve yoğun bir biçimde,

convulsive stimulation, or release,

infratemporal (şakakaltı) korteksteki

of all of these visual cells in the inferotemporal cortex.

görme hücrelerinin

topluca uyarılmasıdır.

So, suddenly, you see a face. Suddenly, you see a car.

Bu nedenle aniden bir yüz görürsünüz. Birden bir araba.

Suddenly this and suddenly that.

Birden bu, birden şu.

The mind does its best to organize

Beynimiz organize olabilmek,

and to give some sort of coherence to this,

ve buna bir uyum getirmek için elinden geleni yapıyor.

but not terribly successfully.

Fakat çok başarılı olamıyor.

When these were first described,

Bunlar ilk açıklandığında

it was thought that they could be interpreted like dreams.

rüyalar gibi bunların da tercüme edilebileceği düşünüldü.

But, in fact, people say,

Fakat insanlar,

"I don't recognize the people. I can't form any associations.

"İnsanları tanımıyorum. Hiçbir şekli oluşturamıyorum."

"Kermit benim için hiçbir şey ifade etmiyor." dediler.

Kermit means nothing to me."

You don't get anywhere, thinking of them as dreams.

Bunları rüya olarak gördüğünüzde hiçbir yere varamıyorsunuz.

Evet, istediklerimi az çok anlattım.

Well, I've more or less said what I wanted.

I think I just want to recapitulate and say this is common.

Kısaca özetlemek istiyorum

ve bunun rastlanılan bir durum olduğunu söylemek istiyorum.

Think of the number of blind people.

Kör insanların sayısını düşünün.

There must be hundreds of thousands of blind people

Yüzlerce, binlerce kör insan olmalı

who have these hallucinations

bu halüsinasyonları gören,

but are too scared to mention them.

fakat bunlardan bahsetmekten çok korkuyorlar.

So this sort of thing needs to be brought into notice,

Bu nedenle bu tip şeyler, hastaların,

doktorların ve halkın gündemine getirilmeli.

for patients, for doctors, for the public.

Finally, I think they are infinitely interesting and valuable,

Sonuç olarak, bunların

beynin nasıl çalıştığına dair bir ipucu verdiği için

for giving one some insight as to how the brain works.

son derece ilginç ve değerli olduğunu düşünüyorum.

Charles Bonnet said, 250 years ago --

Charles Bonnet, 250 yıl önce --

he wondered how, thinking of these hallucinations,

bu halüsinasyonları düşünerek,

how, as he put it, the theater of the mind

-kendi deyimiyle, "akıl sahnesi"'nin

could be generated by the machinery of the brain.

beyin tarafından nasıl oluşturulduğunu merak ettiğini söylemiş.

Now, 250 years later,

Şimdi 250 yıl sonra,

I think we're beginning to glimpse how this is done.

sanırım bunun nasıl olduğunu bir an için görebiliyoruz.

Thanks very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)

Chris Anderson: That was superb. Thank you so much.

Chris Anderson: Bu enfesti. Çok teşekkür ederiz.

You speak about these things with so much insight

Bu konu hakkında, hastalarınızı içtenlikle hissederek

and empathy for your patients.

empati duyarak konuşuyorsunuz.

Have you yourself experienced any of the syndromes you write about?

Hakkında yazdığınız bu sendromlardan birini yaşadınız mı hiç?

Oliver Sacks: I was afraid you would ask that.

Oliver Sacks: Bunu sormanızdan korkmuştum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Well, yeah, a lot of them.

Şey, evet birçoğunu.

And, actually, I'm a little visually impaired myself.

Aslında bende de biraz görme bozukluğu var.

I'm blind in one eye and not terribly good in the other.

Bir gözüm kör ve diğeri de çok iyi durumda değil.

And I see the geometrical hallucinations.

Ve ben de geometrik halüsinasyonlar görüyorum.

But they stop there.

Fakat orada duruyorlar.

CA: And they don't disturb you?

C.A.: Ve sizi rahatsız etmiyorlar mı?

Because you understand what's doing it, it doesn't make you worried?

Çünkü buna neyin sebep olduğunu biliyorsunuz. Bu sizi endişelendirmiyor mu?

O.S.: Duymamazlıktan geldiğim kulak çınlamamdan

OS: Well, they don't disturb me any more than my tinnitus,

which I ignore.

daha çok rahatsız etmiyorlar.

They occasionally interest me,

Beni bazen ilgilendiriyorlar.

and I have many pictures of them in my notebooks.

Ve defterlerimde birçok resmi var.

I've gone and had an fMRI myself,

Kendim için FMRI çektirdim

to see how my visual cortex is ticking over.

görsel korteksimin nasıl çalıştığını görmek için.

And when I see all these hexagons

Tüm bu altıgenleri ve karmaşık şeyleri

and complex things, which I also have,

bende de var olan

in visual migraine,

auralı migren halinde gördüğümde,

I wonder whether everyone sees things like this

herkesin eşyaları böyle görüp görmediğini,

and whether things like cave art or ornamental art

ve mağara resimlerinin veya süslemelerin,

may have been derived from them a bit.

biraz da bunlardan mı etkilendiğini merak ediyorum.

CA: That was an utterly, utterly fascinating talk.

C.A.: Bu tek kelimeyle büyüleyici bir konuşmaydı.

Thank you so much for sharing.

Paylaştığınız için çok teşekkür ederiz.

OS: Thank you. Thank you.

O.S.: Teşekkürler. Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)