What hallucination reveals about our minds | Oliver Sacks

Oliver Sacks: Những điều ảo giác tiết lộ về trí não

Translator: Thach Thao Nguyen Phuc Reviewer: Holly Nguyen

We see with the eyes,

Chúng ta nhìn bằng mắt.

but we see with the brain as well.

Nhưng chúng ta cũng nhìn bằng não.

And seeing with the brain is often called imagination.

Và nhìn bằng não thường được gọi là tưởng tượng.

Và chúng ta đã quen thuộc với thế giới tưởng tượng của chính mình,

And we are familiar with the landscapes of our own imagination,

our inscapes.

những thế giới bên trong của mỗi người. Chúng ta sống với chúng cả cuộc đời.

We've lived with them all our lives.

But there are also hallucinations as well.

Nhưng còn có ảo giác.

And hallucinations are completely different.

Và ảo giác thì hoàn toàn khác biệt.

They don't seem to be of our creation.

Chúng dường như không phải do ta tạo ra.

They don't seem to be under control.

Chúng dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của ta.

They seem to come from the outside and to mimic perception.

Chúng dường như đến từ bên ngoài,

và giống như nhận thức thực.

So I am going to be talking about hallucinations

Tôi sẽ trình bày về ảo giác.

and a particular sort of visual hallucination,

Và một loại ảo giác thị giác đặc biệt

which I see among my patients.

mà tôi nhận thấy ở những bệnh nhân của mình.

A few months ago, I got a phone call from a nursing home where I work.

Vài tháng trước tôi có một cuộc gọi

từ một viện dưỡng lão nơi tôi làm việc.

They told me that one of their residents, an old lady in her 90s,

Họ nói rằng có một bà lão hơn 90 tuổi

was seeing things,

nhìn thấy những thứ kỳ lạ.

and they wondered if she'd gone bonkers

Và họ không biết bà ấy có bị thần kinh hay không.

or, because she was an old lady,

Hoặc, vì đã già

whether she'd had a stroke, or whether she had Alzheimer's.

nên bà ấy có thể bị tai biến, hoặc Alzheimer.

And so they asked me if I would come and see Rosalie,

Vậy nên họ hỏi xem tôi có thể qua và khám cho Rosalie,

the old lady.

bà lão đó.

I went in to see her.

Tôi đến khám cho bà ấy.

It was evident straightaway that she was perfectly sane

Rõ ràng

là bà ta hoàn toàn minh mẫn

and lucid and of good intelligence,

và vẫn rất thông minh.

but she'd been very startled and very bewildered,

Nhưng bà ta hay giật mình và hoang mang

because she'd been seeing things.

vì đã thấy nhiều thứ kỳ dị.

And she told me -- the nurses hadn't mentioned this --

Và bà ấy nói với tôi rằng --

những y tá đã không đề cập gì tới điều này --

that she was blind,

rằng bà ấy bị mù,

that she had been completely blind from macular degeneration for five years.

rằng bà ấy đã mất thị lực hoàn toàn do thoái hóa điểm vàng được 5 năm.

But now, for the last few days, she'd been seeing things.

Nhưng những ngày vừa rồi, bà ấy đã nhìn thấy một số thứ.

So I said, "What sort of things?"

Vậy nên tôi hỏi "Những thứ như thế nào?"

And she said, "People in Eastern dress,

Và bà ấy trả lời "Người mặc đồ phương Đông,

in drapes, walking up and down stairs.

quần áo xếp nếp, đi lên đi xuống cầu thang.

A man who turns towards me and smiles,

Một người đàn ông quay về phía tôi và mỉm cười.

but he has huge teeth on one side of his mouth.

Nhưng hắn có một bên răng rất to.

Animals too.

Cả những con vật nữa.

I see a white building. It's snowing, a soft snow.

Tôi thấy một tòa nhà trắng. Trời đang có tuyết, tuyết khá mỏng.

I see this horse with a harness, dragging the snow away.

Tôi thấy một con ngựa đeo yên cương, kéo tuyết đi.

Then, one night, the scene changes.

Sau đó, một đêm, cảnh quan thay đổi.

I see cats and dogs walking towards me.

Tôi thấy chó mèo đi về phía mình.

They come to a certain point and then stop.

Chúng đi tới một điểm nhất định rồi dừng lại.

Then it changes again.

Sau đó lại thay đổi.

I see a lot of children. They're walking up and down stairs.

Tôi thấy rất nhiều trẻ con. Chúng đi lên đi xuống cầu thang.

They wear bright colors, rose and blue,

Chúng mặc đồ rực rỡ, đỏ thắm và xanh dương,

like Eastern dress."

như trang phục người phương Đông."

Sometimes, she said, before the people come on,

Thỉnh thoảng, bà ấy nói, trước khi nhìn thấy người

she may hallucinate pink and blue squares on the floor,

bà ấy có thể gặp ảo giác về những hình vuông hồng và xanh trên sàn,

which seem to go up to the ceiling.

và sàn thì dường như nối với trần nhà.

I said, "Is this like a dream?"

Tôi hỏi "Giống như một giấc mơ à?"

And she said, "No, it's not like a dream. It's like a movie."

Và bà ấy nói "Không, không giống như mơ. Nó giống như một bộ phim."

Bà ấy nói "Có màu sắc. Có chuyển động.

She said, "It's got color. It's got motion.

But it's completely silent, like a silent movie."

Nhưng hoàn toàn im lặng, như phim câm vậy."

And she said it's a rather boring movie.

Và bà ấy nói đó là một bộ phim khá nhàm chán

(Laughter)

"Những người mặc đồ phương Đông này,

She said, "All these people with Eastern dress,

walking up and down, very repetitive, very limited."

đi lên đi xuống, lặp đi lặp lại, rất hạn chế."

(Laughter)

(Tiếng cười)

And she had a sense of humor.

Bà ấy có khiếu hài hước.

She knew it was a hallucination, but she was frightened.

Bà ấy biết rằng đó là ảo giác.

Nhưng nó làm bà ta cảm thấy sợ hãi. Bà lão đã sống 95 năm

She had lived 95 years,

and she'd never had a hallucination before.

và chưa bao giờ có ảo giác trước đó.

She said that the hallucinations were unrelated to anything she was thinking

Bà ấy nói rằng những ảo giác đó không có liên quan

đến bất cứ điều gì bà ấy đang nghĩ hay cảm thấy hay đang làm.

or feeling or doing,

Rằng chúng dường như tự đến, tự đi.

that they seemed to come on by themselves, or disappear.

She had no control over them.

Bà ấy không thể kiểm soát được chúng.

Bà ấy nói bà không nhận ra

She said she didn't recognize any of the people or places

bất cứ ai hay nơi nào

in the hallucinations,

trong những ảo giác đó.

and none of the people or the animals --

Và không một ai hay con vật nào,

well, they all seemed oblivious of her.

chúng đều không để ý tới bà ta.

And she didn't know what was going on.

Và bà không biết chuyện gì đang xảy ra.

She wondered if she was going mad or losing her mind.

Bà cụ tự hỏi mình có bị điên

hay mất trí không.

Well, I examined her carefully.

Tôi đã kiểm tra bà lão cẩn thận.

She was a bright old lady,

Đó là một bà lão còn nhanh nhẹn.

Hoàn toàn minh mẫn. Bà ta không có vấn đề gì về sức khỏe.

perfectly sane.

She had no medical problems.

She wasn't on any medications which could produce hallucinations.

Không dùng thuốc nào có thể tạo ra ảo giác.

But she was blind.

Nhưng bà bị mù.

And I then said to her, "I think I know what you have."

Lúc đó tôi nói

"Tôi nghĩ tôi biết bà bị làm sao."

I said, "There is a special form of visual hallucination

Tôi nói "Có một dạng đặc biệt của ảo giác thị giác

which may go with deteriorating vision or blindness.

liên quan đến sự suy giảm thị lực, hoặc mù lòa."

This was originally described," I said,

"Hiện tượng này ban đầu được miêu tả

"right back in the 18th century,

vào thế kỷ 18,

by a man called Charles Bonnet.

bởi một người tên là Charles Bonnet.

And you have Charles Bonnet syndrome.

Và bà có hội chứng Charles Bonnet.

There's nothing wrong with your brain. There's nothing wrong with your mind.

Não bộ không bị làm sao. Trí óc không bị làm sao cả.

Bà có hội chứng Charles Bonnet."

You have Charles Bonnet syndrome."

And she was very relieved at this,

Và bà ta cảm thấy rất nhẹ nhõm bởi điều này,

that there was nothing seriously the matter,

rằng không có gì nghiêm trọng cả,

and also rather curious.

và có phần tò mò.

She said, "Who is this Charles Bonnet?"

Bà ấy hỏi "Charles Bonnet là ai?"

She said, "Did he have them himself?"

"Bản thân ông ấy có gặp hội chứng này không?"

And she said, "Tell all the nurses that I have Charles Bonnet syndrome."

Và bà ấy bảo "Nói với tất cả các y tá

rằng tôi có hội chứng Charles Bonnet."

(Laughter)

(Tiếng cười)

"I'm not crazy. I'm not demented. I have Charles Bonnet syndrome."

"Tôi không bị điên. Tôi không thần kinh. Tôi mắc hội chứng Charles Bonnet."

Well, so, I did tell the nurses.

Thế nên tôi có nói với các y tá.

Now this, for me, is a common situation.

Chuyện này, đối với tôi, là một tình huống thường gặp.

I work in old-age homes, largely.

Tôi hầu hết thời gian làm tại các việc dưỡng lão.

I see a lot of elderly people

Tôi gặp rất nhiều người già

có thị giác hoặc thính giác yếu.

who are hearing-impaired or visually impaired.

About 10 percent of the hearing-impaired people

Khoảng 10% những người có thính giác suy giảm

get musical hallucinations.

gặp ảo giác về âm thanh.

And about 10 percent of the visually impaired people

Khoảng 10% những người thị giác suy giảm

get visual hallucinations.

gặp ảo giác về hình ảnh.

You don't have to be completely blind,

Bạn không cần phải hoàn toàn mù lòa,

only sufficiently impaired.

chỉ cần thị giác suy giảm tới một mức độ nào đó

Now, with the original description in the 18th century,

Với những miêu tả ban đầu tiên vào thế kỷ 18,

Charles Bonnet did not have them.

Charles Bonnet không mắc hội chúng này.

His grandfather had these hallucinations.

Ông của Bonnet đã gặp những ảo giác này.

His grandfather was a magistrate, an elderly man.

Ông của ngài là một thẩm phán, một người cao tuổi.

He'd had cataract surgery.

Ông ấy đã qua phẫu thuật đục thủy tinh thể.

His vision was pretty poor.

Khả năng nhìn là rất kém.

And in 1759, he described to his grandson

Năm 1759 ông ấy miêu tả cho cháu mình

various things he was seeing.

nhiều thứ ông ấy đã nhìn thấy.

The first thing he said was he saw a handkerchief in midair.

Đầu tiên ông ấy thấy

là một cái khăn tay ở giữa không khí.

It was a large blue handkerchief with four orange circles.

Đó là một cái khăn tay rộng màu xanh dương

với bốn hình tròn màu cam.

And he knew it was a hallucination.

Và ông ấy biết đấy là ảo giác.

You don't have handkerchiefs in midair.

Không có khăn tay lơ lửng giữa không khí.

And then he saw a big wheel in midair.

Sau đó ông ấy nhìn thấy một cái bánh xe lớn giữa không trung.

But sometimes he wasn't sure whether he was hallucinating or not,

Thỉnh thoảng ông ấy không rõ mình có đang gặp ảo giác hay không.

because the hallucinations would fit in the context of the visions.

Bởi những ảo giác hợp với

hoàn cảnh bấy giờ.

So on one occasion, when his granddaughters were visiting them,

Một lần, khi các cháu gái đến thăm,

ông ấy hỏi "Còn những chàng đẹp trai đi cùng cháu là ai?"

he said, "And who are these handsome young men with you?"

(Laughter)

And they said, "Alas, Grandpapa, there are no handsome young men."

Chúng nói "Ông à, không có anh chàng đẹp trai nào đâu."

And then the handsome young men disappeared.

Và những chàng trai biết mất.

It's typical of these hallucinations

Những ảo giác này

that they may come in a flash and disappear in a flash.

thường xuất hiện và biến đi chớp nhoáng.

They don't usually fade in and out.

Chúng thường không lờ mờ xuất hiện và biến mất dần.

They are rather sudden, and they change suddenly.

Chúng khá bất ngờ. Và thay đổi bất ngờ.

Charles Lullin, người ông,

Charles Lullin, the grandfather,

saw hundreds of different figures,

nhìn thấy hàng trăm hình ảnh khác nhau,

different landscapes of all sorts.

những cảnh quan khác nhau.

On one occasion, he saw a man in a bathrobe smoking a pipe,

Một lần ông ấy thấy một người đàn ông mặc áo choàng tắm đang hút thuốc,

and realized it was himself.

và nhận ra đó chính là bản thân mình.

That was the only figure he recognized.

Đó là hình ảnh duy nhất mà ông nhận ra.

On one occasion, when he was walking in the streets of Paris,

Lần khác khi đang đi trên đường phố Paris,

he saw -- this was real -- a scaffolding.

ông ấy thấy -- cái này là thật -- một giàn giáo.

But when he got back home, he saw a miniature of the scaffolding,

Nhưng khi về nhà ông ta thấy một mô hình nhỏ của giàn giáo đó

six inches high,

cao 6 inch, trên bàn làm việc của mình.

on his study table.

This repetition of perception is sometimes called "palinopsia."

Sự lặp lại của nhận thức

đôi khi được gọi là palinopsia (thấy lại).

Với ông ấy, và với Rosalie,

With him and with Rosalie,

what seems to be going on --

điều dường như đang diễn ra --

and Rosalie said, "What's going on?" --

và Rosalie nói "Chuyện gì đang diễn ra?" --

and I said that as you lose vision,

và tôi nói rằng khi bà mất dần thị lực,

as the visual parts of the brain are no longer getting any input,

khi các phần thị giác trong não không còn nhận thông tin nữa,

they become hyperactive and excitable,

chúng trở nên dễ bị kích động.

and they start to fire spontaneously.

Và chúng bắt đầu hoạt động tự phát.

Bạn bắt đầu nhìn thấy nhiều thứ.

And you start to see things.

The things you see can be very complicated indeed.

Những điều bạn thấy có thể rất phức tạp.

Với một bệnh nhân khác của tôi,

With another patient of mine who also had some vision,

người mà, như Charles Lullin, vẫn còn chưa mù hẳn,

những hình ảnh bà nhìn thấy đôi khi gây hoang mang.

the visions she had could be disturbing.

On one occasion, she said she saw a man in a striped shirt in a restaurant.

Một lần bà ấy nói rằng mình nhìn thấy

một người đàn ông áo kẻ trong một nhà hàng.

And he turned round,

Và người ấy quay lại. Và sau đó

and then he divided into six figures in striped shirts,

phân chia thành 6 người áo kẻ giống hệt nhau,

who started walking towards her.

những người đó bắt đầu đi về hướng bà ta.

And then the six figures came together, like a concertina.

Và sáu hình ảnh đó nhập lại với nhau, như một cái đàn accordion ép lại.

Once, when she was driving,

Một lần, khi đang lái xe,

or rather, her husband was driving,

đúng hơn là, lúc đó chồng của bà ấy đang lái xe,

the road divided into four

con đường chia làm bốn.

and she felt herself going simultaneously up four roads.

Và bà ấy thấy mình đồng thời đi lên cả bốn con đường.

Bà ta cũng có những ảo giác rất linh động.

She had very mobile hallucinations as well.

A lot of them had to do with a car.

Rất nhiều số đó liên quan đến xe cộ.

Sometimes she would see a teenage boy sitting on the hood of the car.

Đôi lúc bà ta thấy một cậu thiếu niên

ngồi trên nóc xe.

He was very tenacious,

Anh ta bám rất chắc và di chuyển khéo léo

and he moved rather gracefully when the car turned.

mỗi khi xe rẽ.

And then when they came to a stop,

Và khi họ dừng lại,

the boy would do a sudden vertical takeoff, 100 foot in the air,

cậu ta sẽ bay vọt thẳng lên, 30m trên cao

and then disappear.

và rồi biến mất.

Another patient of mine had a different sort of hallucination.

Một bệnh nhân khác của tôi mắc một chứng ảo giác khác.

This was a woman who didn't have trouble with her eyes

Đây là một người phụ nữ không mắc tật về mắt,

but the visual parts of her brain,

nhưng về phần thị giác trong não.

a little tumor in the occipital cortex.

Một khối u nhỏ trong vỏ não hậu chẩm.

And, above all, she would see cartoons.

Và cô ấy nhìn thấy các hình ảnh hoạt hình.

And these cartoons would be transparent,

Những hoạt hình trong suốt

and would cover half the visual field, like a screen.

và che mất một nửa khung cảnh, như một màn chắn vậy.

And especially, she saw cartoons of Kermit the Frog.

Đặc biệt cô ấy thấy hình chú ếch Kermit.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now, I don't watch Sesame Street,

Tôi không xem Phố Sesame.

Nhưng cô ấy có lý khi hỏi rằng

but she made a point of saying,

"Why Kermit?" she said, "Kermit the Frog means nothing to me."

"Sao lại là Kermit?" Cô ấy nói "Ếch Kermit không có ý nghĩa gì với tôi.

You know, I was wondering about Freudian determinants: Why Kermit?

Ông biết đấy, tôi đang nghĩ về những yếu tố quyết định của Freud.

Sao lại là Kermit?

"Kermit the Frog means nothing to me."

Ếch Kermit không là gì đối với tôi."

She didn't mind the cartoons too much.

Cô ấy không chú ý tới những hình ảnh hoạt họa đến thế.

But what did disturb her

Nhưng điều làm cô ấy khó chịu đó là cô ấy gặp phải

was she got very persistent images or hallucinations of faces,

hình ảnh hoặc ảo giác lặp đi lặp lại về những khuôn mặt

and as with Rosalie, the faces were often deformed,

và giống như với Rosalie, những khuôn mặt thường bị biến dạng,

with very large teeth or very large eyes.

răng rất to hoặc mắt rất to.

And these frightened her.

Và chúng làm cô ấy sợ.

Well, what is going on with these people?

Vậy thì chuyện gì đang xảy ra với những người này?

As a physician, I have to try and define what's going on

Là một bác sĩ, tôi phải cố gắng tìm ra điều gì đang diễn ra,

and to reassure people,

và khiến họ yên tâm.

especially to reassure them that they're not going insane.

Đặc biệt khiến họ yên tâm rằng mình không bị điên.

Như tôi đã nói, khoảng 10%

Something like 10 percent, as I said,

of visually impaired people get these.

những người bị suy giảm thị giác gặp chúng.

But no more than one percent of the people acknowledge them,

Nhưng không nhiều hơn 1% những người này thừa nhận.

because they are afraid they will be seen as insane or something.

Bởi họ sợ rằng mình sẽ bị coi như người điên.

And if they do mention them to their own doctors,

Và nếu họ đề cập tới việc đó với bác sĩ

họ có thể bị chẩn đoán nhầm.

they may be misdiagnosed.

In particular, the notion is that if you see things or hear things,

Cụ thể, có quan niệm rằng nếu bạn nhìn thấy

hoặc nghe thấy những thứ kỳ dị, bạn bị thần kinh.

you're going mad.

But the psychotic hallucinations are quite different.

Nhưng ảo giác rối loạn thần kinh khác thế này.

Psychotic hallucinations, whether they are visual or vocal,

Ảo giác rối loạn thần kinh, dù là hình ảnh hay âm thanh,

they address you.

chúng hướng tới bạn. Chúng buộc tội bạn.

They accuse you, they seduce you, they humiliate you, they jeer at you.

Chúng quyến rũ bạn. Chúng lăng mạ bạn.

Chúng chế nhạo bạn.

You interact with them.

Bạn giao tiếp với chúng.

There is none of this quality of being addressed

Những điều vừa rồi hoàn toàn không xuất hiện

with these Charles Bonnet hallucinations.

trong ảo giác Charles Bonnet.

There is a film. You're seeing a film which has nothing to do with you --

Chỉ như một thước phim. Bạn xem một bộ phim không liên quan đến mình.

or that's how people think about it.

Hay đó là cách mọi người nghĩ về nó.

There is also a rare thing called temporal lobe epilepsy,

Có một chứng hiếm gặp gọi là động kinh ở thùy thái dương.

and sometimes, if one has this,

Và đôi khi, nếu mắc chứng này,

one may feel oneself transported back to a time and place in the past.

người bệnh có thể cảm thấy mình quay lại

một thời điểm và địa điểm trong quá khứ.

You're at a particular road junction.

Bạn đang ở một giao lộ cụ thể nào đó.

You smell chestnuts roasting.

Bạn ngửi thấy hạt dẻ rang.

You hear the traffic. All the senses are involved.

Bạn nghe thấy xe cộ. Mọi giác quan đều cảm nhận.

Và bạn đang đợi cô gái của mình.

And you're waiting for your girl.

And it's that Tuesday evening back in 1982.

Và đây là tối thứ Ba đó năm 1982.

The temporal lobe hallucinations are all sense hallucinations,

Những ảo giác thùy thái dương

đều là những ảo giác đa giác quan,

full of feeling, full of familiarity,

đầy cảm nhận, đầy sự quen thuộc,

located in space and time,

đặt trong thời gian và không gian nhất định,

coherent, dramatic.

mạch lạc, ấn tượng.

The Charles Bonnet ones are quite different.

Những ảo giác Charles Bonnet thì khác.

In the Charles Bonnet hallucinations, you have all sorts of levels,

Trong những ảo giác Charles Bonnet,

bạn có nhiều mức độ,

from the geometrical hallucinations --

từ ảo giác hình học,

the pink and blue squares the woman had --

những hình vuông hồng và xanh,

up to quite elaborate hallucinations

tới những ảo khác khá phức tạp

with figures and especially faces.

với người và đặc biệt là những khuôn mặt.

Faces, and sometimes deformed faces,

Những khuôn mặt, đôi khi bị biến dạng,

are the single commonest thing in these hallucinations.

là điểm chung thường gặp nhất

ở những ảo giác này.

And one of the second commonest is cartoons.

Điều thường gặp thứ hai là hoạt hình.

So, what is going on?

Vậy thì, điều gì đang diễn ra?

Fascinatingly, in the last few years,

Đáng chú ý thay, trong những năm gần đây,

it's been possible to do functional brain imagery,

chúng ta đã có thể quét chức năng não,

to do fMRI on people as they are hallucinating,

thực hiện chụp cộng hưởng từ chức năng khi họ đang gặp ảo giác.

Và trong thực tế, đã có thể nhận ra những phần khác nhau

and, in fact, to find that different parts of the visual brain are activated

của bộ não thị giác được kích hoạt

as they are hallucinating.

khi họ đang gặp ảo giác.

When people have these simple, geometrical hallucinations,

Khi họ gặp những ảo giác hình học đơn giản,

the primary visual cortex is activated.

phần vỏ não thị giác chính được kích hoạt.

This is the part of the brain which perceives edges and patterns.

Đây là phần não bộ nhận biết góc cạnh và hình dạng.

You don't form images with your primary visual cortex.

Bạn không tạo hình ảnh với vỏ não thị giác chính.

When images are formed,

Khi hình ảnh được hình thành,

a higher part of the visual cortex is involved, in the temporal lobe.

một phần cao hơn trong vỏ não thị giác

sẽ tham gia với thùy thái dương.

Cụ thể, một vùng thùy thái dương

And in particular, one area of the temporal lobe

is called the fusiform gyrus.

gọi là cuộn fusiform.

And it's known that if people have damage in the fusiform gyrus,

Và người ta biết rằng nếu cuộn fusigorm bị tổn thương,

they may lose the ability to recognize faces.

ta có thể mất khả năng nhận diện mặt.

But if there's an abnormal activity in the fusiform gyrus,

Nhưng nếu có một hoạt động bất thường trong cuộn fusiform,

they may hallucinate faces,

ta có thể gặp ảo giác những khuôn mặt.

and this is exactly what you find in some of these people.

Và đây chính là điều bạn thấy ở một số những người này.

There is an area in the anterior part of this gyrus

Có một vùng trong phần trước cuộn não này

where teeth and eyes are represented,

nơi mà răng và mắt được tiếp nhận.

and that part of the gyrus is activated

Và vùng đó trong cuộn não được kích hoạt

when people get the deformed hallucinations.

khi người ta gặp các ảo giác biến dạng.

There is another part of the brain which is especially activated

Có một phần khác trong não bộ

được đặc biệt kích hoạt

when one sees cartoons.

khi ta xem hoạt hình.

It's activated when one recognizes cartoons,

Nó hoạt động khi ta nhận diện hoạt hình,

when one draws cartoons and when one hallucinates them.

khi ta vẽ hoạt hình, và khi ta ảo giác thấy chúng.

It's very interesting that that should be specific.

Thật thú vị bởi điều này rất cụ thể.

There are other parts of the brain which are specifically involved

Có những phần khác trong não chuyên tham gia

with the recognition and hallucination of buildings and landscapes.

vào việc nhận diện và gây ảo giác

về nhà cửa và phong cảnh.

Around 1970, it was found that there were not only parts of the brain,

Vào khoảng năm 1970 người ta tìm ra rằng không chỉ có những phần nhất định của não bộ tham gia vào việc này

but particular cells.

mà còn cả những tế bào nhất định.

"Face cells" were discovered around 1970.

"Tế bào nhận diện mặt" được phát hiện vào khoảng năm 1970.

And now we know that there are hundreds of other sorts of cells,

Và giờ chúng ta đã biết có hàng trăm

loại tế bào khác,

which can be very, very specific.

chúng có thể hoạt động vô cùng cụ thể.

So you may not only have "car" cells, you may have "Aston Martin" cells.

Vậy nên bạn có thể không chỉ có

những tế bào nhận diện "ô tô",

và còn có thể có tế bào "Aston Martin".

(Laughter)

(Tiếng cười)

I saw an Aston Martin this morning. I had to bring it in.

Tôi nhìn thấy một chiếc Aston Martin sáng nay.

Tôi phải đưa nó vào.

(Laughter)

Và giờ nó đang ở đâu đó trong này.

And now it's in there, somewhere.

So --

(Tiếng cười)

(Laughter)

now, at this level, in what's called the inferotemporal cortex,

Tại cấp độ này, gọi là vỏ não thái dương dưới,

chỉ có hình ảnh trực quan,

there are only visual images,

or figments or fragments.

hoặc những mảnh vụn.

It's only at higher levels that the other senses join in

Chỉ tại những cấp cao hơn

các giác quan khác mới tham gia vào

and there are connections with memory and emotion.

và xuất hiện các liên kết với trí nhớ và cảm xúc.

Trong hôi chúng Charles Bonnet

And in the Charles Bonnet syndrome,

you don't go to those higher levels.

bạn không lên tới những cấp cao đó.

You're in these levels of inferior visual cortex,

Bạn đang ở trong những cấp thuộc vùng vỏ não thị giác trong

where you have thousands and tens of thousands

nơi mà bạn có hàng nghìn và hàng chục nghìn

and millions of images,

và hàng triệu hình ảnh,

or figments or fragmentary figments,

hay những mảnh ghép vụn vặt,

all neurally encoded in particular cells or small clusters of cells.

tất cả đều được thần kinh mã hóa

trong những tế bào hoặc cụm tế bào nhỏ nhất định.

Normally, these are all part of the integrated stream of perception,

Thường thì chúng là một phần

trong dòng nhận thức hoặc tưởng tượng tổng hợp.

or imagination,

and one is not conscious of them.

Một người không ý thức được chúng.

It is only if one is visually impaired or blind

Chỉ khi một người bị suy giảm thị lực, hay mù lòa,

that the process is interrupted.

quá trình đó mới bị ngắt quãng.

And instead of getting normal perception,

Và thay vì nhận thức bình thường,

you're getting an anarchic,

bạn gặp phải những kích thích

convulsive stimulation, or release,

rối loạn, hoặc giải phóng

of all of these visual cells in the inferotemporal cortex.

tất cả những tế bào thị giác này

vào vùng vỏ não thái dương dưới.

So, suddenly, you see a face. Suddenly, you see a car.

Đột nhiên bạn thấy một gương mặt. Đột nhiên bạn thấy một chiếc xe.

Suddenly this and suddenly that.

Đột nhiên điều này, và đột nhiên điều khác.

The mind does its best to organize

Trí óc cố gắng hết sức để giữ trật tự,

and to give some sort of coherence to this,

và tạo ra sự mạch lạc.

but not terribly successfully.

Nhưng không thành công.

When these were first described,

Khi những điều này mới được báo cáo

it was thought that they could be interpreted like dreams.

người ta cho rằng chúng có thể đươc giải thích như những giấc mơ.

But, in fact, people say,

Trong thực tế mọi người nói,

"I don't recognize the people. I can't form any associations.

"Tôi không biết những người đó. Tôi không có mối liên quan nào với họ."

"Kermit không có ý nghĩa gì đối với tôi."

Kermit means nothing to me."

You don't get anywhere, thinking of them as dreams.

Bạn sẽ không đi đến đâu nếu cứ nghĩ về chúng như những giấc mơ.

Tôi đã nói gần đủ những điều mình muốn nói.

Well, I've more or less said what I wanted.

I think I just want to recapitulate and say this is common.

Tôi nghĩ mình nên tổng kết lại

và kết luận rằng điều này là phổ biến.

Think of the number of blind people.

Hãy nghĩ về số người mù lòa.

There must be hundreds of thousands of blind people

Phải có hàng trăm nghìn người mù

who have these hallucinations

gặp những ảo giác này,

but are too scared to mention them.

nhưng quá e ngại đề cập đến chúng.

So this sort of thing needs to be brought into notice,

Những điều như thế này cần được

thông báo, cho các bệnh nhân, bác sĩ, cho đại chúng.

for patients, for doctors, for the public.

Finally, I think they are infinitely interesting and valuable,

Cuối cùng, tôi cho rằng chúng

vô cùng đáng quan tâm và trân trọng,

for giving one some insight as to how the brain works.

bởi đã cho ta cái nhìn sâu sắc hơn về cách bộ não vận hành.

Charles Bonnet said, 250 years ago --

Charles Bonnet nói rằng, 250 năm trước --

he wondered how, thinking of these hallucinations,

ông ấy tự hỏi, về những ảo giác này,

how, as he put it, the theater of the mind

như ông ấy đã viết, làm cách nào vở kịch của trí óc

could be generated by the machinery of the brain.

có thể được tạo ra nhờ cơ cấu bộ não.

Now, 250 years later,

Giờ thì, 250 năm sau,

I think we're beginning to glimpse how this is done.

tôi nghĩ chúng ta đang bắt đầu hé mở cách thức mà nó được thực hiện.

Thanks very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: That was superb. Thank you so much.

Chris Anderson: Thật tuyệt vời. Cảm ơn ông rất nhiều.

You speak about these things with so much insight

Ông vừa nói chuyện với một cái nhìn thật sâu sắc

and empathy for your patients.

sự đồng cảm với bệnh nhân.

Have you yourself experienced any of the syndromes you write about?

Bản thân ông đã từng gặp những hội chứng mà ông viết trong sách chưa?

Oliver Sacks: I was afraid you would ask that.

Oliver Sacks: Tôi đã sợ là anh sẽ hỏi thế.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Well, yeah, a lot of them.

Vâng, khá nhiều.

And, actually, I'm a little visually impaired myself.

Thực ra thị lực của tôi cũng có phần suy yếu.

I'm blind in one eye and not terribly good in the other.

Tôi mù một mắt, và mắt còn lại không tốt lắm.

And I see the geometrical hallucinations.

Tôi có thấy ảo giác hình học.

But they stop there.

Nhưng chỉ đến thế thôi.

CA: And they don't disturb you?

C.A: Và chúng không khiến ông khó chịu?

Because you understand what's doing it, it doesn't make you worried?

Bởi vì ông hiểu cái gì tạo ra chúng. Nó không làm ông lo lắng đúng không?

O.S: Chúng khiến tôi khó chịu như là chứng ù tai của tôi,

OS: Well, they don't disturb me any more than my tinnitus,

which I ignore.

một thứ mà tôi không để tâm.

They occasionally interest me,

Đôi khi chúng khiến tôi chú ý.

and I have many pictures of them in my notebooks.

Và tôi có rất nhiều hình ảnh của chúng trong sổ tay.

I've gone and had an fMRI myself,

Bản thân tôi đã đi chụp cộng hưởng từ

to see how my visual cortex is ticking over.

để xem vùng vỏ não thị giác của mình đang điều khiển như thế nào.

And when I see all these hexagons

và khi tôi thấy những hình lục giác,

and complex things, which I also have,

và tôi cũng thấy những hình phức tạp,

in visual migraine,

khi tôi bị rối loạn thị giác nửa đầu,

I wonder whether everyone sees things like this

tôi tự hỏi liệu mọi người có thấy những điều như thế không,

and whether things like cave art or ornamental art

và liệu những thứ như tranh trong hang động, hay họa tiết trang trí

may have been derived from them a bit.

có thể đã dựa trên chúng một chút.

CA: That was an utterly, utterly fascinating talk.

C.A: Đố là một bài nói chuyện vô cùng hấp dẫn.

Thank you so much for sharing.

Cảm ơn ông rất nhiều vì đã chia sẻ.

OS: Thank you. Thank you.

O.S: Cảm ơn anh. Cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)