The disarming case to act right now on climate change | Greta Thunberg

Translator: Akinori Oyama Reviewer: Peter van de Ven

Çeviri: Nurten KONAKCI Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

When I was about eight years old,

İklim değişikliği ve küresel ısınma terimleriyle ilk tanışmam

I first heard about something called climate change or global warming.

8 yaşımdayken oldu.

Apparently, that was something humans had created by our way of living.

Belli ki bunlar insanların yaşam biçimleri ile ortaya çıkan şeylerdi.

I was told to turn off the lights to save energy

Bana hep tasarruf yapmak için ışıkları kapatmam

and to recycle paper to save resources.

ve kaynakları korumak için kağıtları geri dönüşüme yollamam söyleniyordu.

I remember thinking that it was very strange

Aslında diğerleri gibi bir hayvan türü olan insanların,

that humans, who are an animal species among others,

dünyanın iklimini değiştirebilecek kadar güçlü olmalarının

could be capable of changing the Earth's climate.

çok garip olduğunu düşündüğümü hatırlıyorum.

Because if we were, and if it was really happening,

Çünkü eğer bu kapasitedeysek ve bu durum gerçekten yaşanıyorsa

we wouldn't be talking about anything else.

bundan başka bir şey konuşmuyor olurduk.

As soon as you'd turn on the TV, everything would be about that.

Televizyonu açar açmaz herkes bunu konuşuyor olurdu.

Headlines, radio, newspapers,

Manşetlerde, radyolarda, gazetelerde,

you would never read or hear about anything else,

sanki bir dünya savaşı yaşanıyormuşcasına

as if there was a world war going on.

bu konudan başka bir şey görmezdik.

But no one ever talked about it.

Fakat kimse bunun hakkında konuşmadı.

If burning fossil fuels was so bad that it threatened our very existence,

Fosil yakıtları yakmak eğer çok kötüyse ve bizim varoluşumuzu tehdit ediyorsa

how could we just continue like before?

nasıl eskisi gibi davranabilirdik?

Why were there no restrictions?

Niye buna hiçbir sınırlama getirilmedi?

Why wasn't it made illegal?

Niye bu yasa dışı hâle getirilmedi?

To me, that did not add up.

Benim aklıma yatmamıştı.

It was too unreal.

Gerçek olamazdı.

So when I was 11, I became ill.

On bir yaşımdayken hastalandım.

I fell into depression,

Depresyona girdim,

I stopped talking,

konuşmamaya başladım

and I stopped eating.

ve yemeyi kestim.

In two months, I lost about 10 kilos of weight.

2 ayda yaklaşık 10 kg verdim.

Later on, I was diagnosed with Asperger syndrome,

Daha sonra bana Asperger Sendromu, OKB

OCD and selective mutism.

ve seçici konuşmamazlık tanısı konuldu.

That basically means I only speak when I think it's necessary -

Bunun anlamı sadece gerekli olduğunu düşündüğüm zamanlarda konuşuyordum.

now is one of those moments.

Ve bu tam da o zamanlardan biri.

(Applause)

(Alkış)

For those of us who are on the spectrum,

Bizim gibi spektrumda olanlar için

almost everything is black or white.

neredeyse her şey ya siyah ya da beyazdır.

We aren't very good at lying,

Yalan söylemekte iyi değilizdir

and we usually don't enjoy participating in this social game

ve genellikle hepinizin bayıldığı bu tarz bir sosyal oyunda

that the rest of you seem so fond of.

olmaktan hoşlanmayız.

(Laughter)

(Kahkaha)

I think in many ways that we autistic are the normal ones,

Bence biz otistikler, birçok yönden normal olanlarız

and the rest of the people are pretty strange,

ve kalan herkes oldukça garip.

(Laughter)

(Kahkaha)

especially when it comes to the sustainability crisis,

Özellikle konu sürdürülebilirlik krizine geldiğinde.

where everyone keeps saying climate change is an existential threat

Herkes iklim değişikliğinin varoluşsal bir tehdit olduğunu

and the most important issue of all,

ve en önemli sorunumuz olduğunu söyleyip duruyor

and yet they just carry on like before.

fakat herkes aynı şekilde devam ediyor.

I don't understand that,

Bunu anlayamıyorum

because if the emissions have to stop,

çünkü eğer salınımların durması gerekiyorsa

then we must stop the emissions.

o zaman salınımları durdurmalıyız.

To me that is black or white.

Benim için bu siyah ya da beyaz.

There are no gray areas when it comes to survival.

Konu hayatta kalmaya gelince arada hiç gri alan yoktur.

Either we go on as a civilization or we don't.

Ya bir medeniyet gibi devam ederiz ya da etmeyiz.

We have to change.

Değişmemiz gerekiyor.

Rich countries like Sweden need to start reducing emissions

İsveç gibi zengin ülkelerin her sene

by at least 15 percent every year.

salınımlarını en az %15 azaltmaları gerekiyor ki

And that is so that we can stay below a two-degree warming target.

iki derecenin altında kalma hedefimizi gerçekleştirebilelim.

Yet, as the IPCC have recently demonstrated,

Fakat Hükûmetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)'ne göre,

aiming instead for 1.5 degrees Celsius

iki yerine 1,5 derece'yi hedeflemek, iklim etkilerini

would significantly reduce the climate impacts.

önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olacaktır.

But we can only imagine what that means for reducing emissions.

Salınımları azaltmadaki etkisini bir düşünün.

You would think the media and every one of our leaders

Medyanın ve her bir liderin gündeminin sadece

would be talking about nothing else,

bu olduğunu düşünebilirsiniz.

but they never even mention it.

Ama kimse ne bu konuda

Nor does anyone ever mention

ne de havaya hapsolmuş

the greenhouse gases already locked in the system.

sera gazının etkileri hakkında tek kelime etmiyor.

Nor that air pollution is hiding a warming

Hava kirliliği ısınmayı öyle güzel saklıyor ki

so that when we stop burning fossil fuels,

fosil yakıt kullanımını bıraksak bile

we already have an extra level of warming

çoktan ekstra bir ısınma söz konusu.

perhaps as high as 0.5 to 1.1 degrees Celsius.

Belki de bu ısınma 0,5 ila 1,1 santigrat derece arası kadar yüksek olabilir.

Furthermore does hardly anyone speak about the fact

Dahası, kimse 6. büyük kitlesel yok oluşun

that we are in the midst of the sixth mass extinction,

ortasında olduğumuzdan bahsetmiyor.

with up to 200 species going extinct every single day,

Her geçtiğimiz gün 200 farklı tür yok oluyor.

that the extinction rate today

Bu yok oluşun oranı

is between 1,000 and 10,000 times higher

normalden 1000-10.000 kat arası

than what is seen as normal.

daha fazla.

Nor does hardly anyone ever speak about the aspect of equity or climate justice,

Hiç kimse, konunun küresel boyutta iyileştirilmesi için oldukça gerekli olan,

clearly stated everywhere in the Paris Agreement,

Paris Anlaşmasında da açık bir şekilde belirtilen,

which is absolutely necessary to make it work on a global scale.

eşitlik boyutunu ve iklim adaletini konuşmuyor.

That means that rich countries

Bu demek oluyor ki zengin ülkeler

need to get down to zero emissions within 6 to 12 years,

6 ile 12 yıl içinde salınımlarını bugünün salınım hızını

with today's emission speed.

göz önüne alarak sıfıra indirmeliler.

And that is so that people in poorer countries

Böylece daha yoksul ülkeler

can have a chance to heighten their standard of living

bizim çoktan sahip olduğumuz yol, okul, hastane,

by building some of the infrastructure that we have already built,

içme suyu, elektrik vb. birtakım

such as roads, schools, hospitals,

altyapı çalışmalarını gerçekleştirerek

clean drinking water, electricity, and so on.

yaşam standartlarını yükseltme şansı yakalayabilsin.

Because how can we expect countries like India or Nigeria

Çünkü her şeye sahip olan bizler, iklim krizi veya Paris Anlaşması'nda

ortaya konan gerçek taahhütleri umursamıyorsak

to care about the climate crisis

if we who already have everything don't care even a second about it

Hindistan ve Nijerya gibi yoksul ülkelerin

or our actual commitments to the Paris Agreement?

iklim konusunda bir şey yapmasını nasıl bekleyebiliriz?

So, why are we not reducing our emissions?

Peki neden salınımları azaltmıyoruz?

Why are they in fact still increasing?

Hatta şöyle, neden salınımlar artmaya devam ediyor?

Are we knowingly causing a mass extinction?

Bile bile kitlesel bir yok oluşa mı neden oluyoruz?

Are we evil?

Biz cani miyiz?

No, of course not.

Tabii ki değiliz.

People keep doing what they do

Aynı şeyleri yapmaya devam ediyoruz

because the vast majority doesn't have a clue

çünkü büyük çoğunluğumuzun günlük yaşamımızın

about the actual consequences of our everyday life,

gerçek sonuçları hakkında en ufak bir fikri yok

and they don't know that rapid change is required.

ve hızlı bir değişikliğin gerekliliğini kavrayamıyorlar.

We all think we know, and we all think everybody knows,

Kendimiz dahil herkesin bildiğini düşünüyoruz

but we don't.

fakat hayır.

Because how could we?

Nasıl bilebiliriz ki?

If there really was a crisis,

Gerçekten bir kriz olsaydı

and if this crisis was caused by our emissions,

ve bu kriz bizim salınımlarımızdan dolayı gerçekleşseydi,

you would at least see some signs.

bazı ipuçları görürdük değil mi?

Not just flooded cities, tens of thousands of dead people,

Sadece sel almış şehirleri, ölen on binlerce insanı

and whole nations leveled to piles of torn down buildings.

ve tüm bir ulusun yerle bir olmuş bina yığınlarına dönüşmesini değil

You would see some restrictions.

bazı kısıtlamalar görürdük.

But no.

Ama görmedik.

And no one talks about it.

Hiç kimse konuşmuyor da.

There are no emergency meetings, no headlines, no breaking news.

Olağanüstü hâl yok, manşetler yok, sıcak gelişme yok.

No one is acting as if we were in a crisis.

Hiç kimse bir kriz varmış gibi davranmıyor.

Even most climate scientists or green politicians

Çoğu iklim bilimci veya çevreci siyasetçiler bile

keep on flying around the world, eating meat and dairy.

tüm dünyayı uçakla gezmeye devam edip et ve süt ürünleri tüketiyorlar.

If I live to be 100, I will be alive in the year 2103.

100 yaşına kadar gelirsem, 2103 yılında bu dünyada olacağım.

When you think about the future today, you don't think beyond the year 2050.

Bugün gelecek hakkında düşündüğünüzde, 2050 yılından ilerisini düşünmüyorsunuz.

By then, I will, in the best case, not even have lived half of my life.

O yıllarda, en iyi ihtimalle, yaşamımın yarısına bile gelmemiş olacağım.

What happens next?

Sonra ne olacak?

The year 2078, I will celebrate my 75th birthday.

2078 yılında 75. yaşımı kutlayacağım.

If I have children or grandchildren, maybe they will spend that day with me.

Çocuklarım ya da torunlarım olursa belki onlarla kutlarız.

Maybe they will ask me about you,

Belki onlar bana sizi sorarlar.

the people who were around, back in 2018.

2018 yılında yaşamış olan insanları.

Maybe they will ask why you didn't do anything

Belki de hâlâ harekete geçmek için zaman varken

while there still was time to act.

niye bir şey yapmadığınızı sorarlar.

What we do or don't do right now will affect my entire life

Bugün yaptıklarınız ve yapmadıklarınız

and the lives of my children and grandchildren.

benim, çocuklarımın ve torunlarımın bütün hayatımızı etkileyecek.

What we do or don't do right now,

Şu an yaptıklarımızı ve yapmadıklarımızı

me and my generation can't undo in the future.

ben ve jenerasyonum gelecekte değiştiremez.

So when school started in August of this year,

Bu yıl Ağustos ayında okul başladığında,

I decided that this was enough.

artık durmamız gerektiğini düşündüm.

I set myself down on the ground outside the Swedish parliament.

İsveç Parlamentosu'nun hemen dışarısında bahçeye oturdum.

I school striked for the climate.

İklim için okul grevine girdim.

Some people say that I should be in school instead.

Bazı insanlar okulda olmam gerektiğini söyledi.

Some people say that I should study to become a climate scientist

Bazıları da çalışıp iklim bilimci olmam gerektiğini.

so that I can "solve the climate crisis."

Böylece ''İklim Krizi''ni çözebilirmişim.

But the climate crisis has already been solved.

Fakat iklim krizi çoktan çözüldü.

We already have all the facts and solutions.

Elimizde gereken tüm veriler ve çözümler var.

All we have to do is to wake up and change.

Tek yapmamız gereken uykudan uyanıp değişmek.

And why should I be studying for a future that soon will be no more

Niye yakında var olmayacak bir gelecek için çalışayım?

when no one is doing anything whatsoever to save that future?

Hem de hiç kimse bu geleceği kurtarmak için bir şey yapmıyorken.

And what is the point of learning facts in the school system

Hem aynı eğitim sisteminde yetişen en iyi bilim adamlarının konu ile

when the most important facts

alakalı verdikleri en önemli veriler

given by the finest science of that same school system

politikacılar ve toplumumuz tarafından dikkate alınmıyorsa

clearly means nothing to our politicians and our society.

o eğitim sisteminde bir şeyler öğrenmenin ne anlamı var ki?

Some people say that Sweden is just a small country,

İnsanlar İsveç'in sadece küçük bir ülke olduğunu

and that it doesn't matter what we do,

ve yapacaklarımızın bir önemi olmadığını düşünüyorlar.

but I think that if a few children can get headlines all over the world

Bence benim gibi birkaç çocuk da tüm dünyada

just by not coming to school for a few weeks,

birkaç hafta okulu kırdığı için manşetlere çıksa

imagine what we could all do together if you wanted to.

hep birlikte neler yapabileceğimizi hayal edin.

(Applause)

(Alkış)

Now we're almost at the end of my talk,

Konuşmamın neredeyse sonuna geliyoruz

and this is where people usually start talking about hope,

ve burası da genellikle insanların umuttan, güneş panellerinden,

solar panels, wind power, circular economy, and so on,

rüzgar enerjisinden, döngüsel ekonomiden bahsettikleri bölümdür.

but I'm not going to do that.

Ben bunlardan bahsetmeyeceğim.

We've had 30 years of pep-talking and selling positive ideas.

Motivasyon konuşmaları ve olumlu düşüncelerle geçirdiğimiz 30 yıl vardı.

And I'm sorry, but it doesn't work.

Üzgünüm ama bu hiçbir işe yaramadı.

Because if it would have,

Çünkü eğer işe yarasaydı,

the emissions would have gone down by now.

Şimdiye kadar salınımlar çoktan azalmış olurdu.

They haven't.

Ancak azalmadılar.

And yes, we do need hope,

Ve elbette

of course we do.

umuda ihtiyacımız var.

But the one thing we need more than hope is action.

Fakat umuttan daha fazla ihtiyacımız olan tek şey harekete geçmek.

Once we start to act, hope is everywhere.

Harekete geçmeye başladığımızda, umudumuz da olacak.

So instead of looking for hope,

Bu yüzden umut aramak yerine,

look for action.

harekete geçmeliyiz.

Then, and only then, hope will come.

Sadece o zaman, işte o zaman umudumuz olacak.

Today, we use 100 million barrels of oil every single day.

Her gün yaklaşık 100 milyon varil petrol kullanılıyor.

There are no politics to change that.

Bunu değiştirmeye yönelik siyasi bir adım yok.

There are no rules to keep that oil in the ground.

O petrolün kullanımına yönelik hiçbir kural yok.

So we can't save the world by playing by the rules,

Oyunu kurallarına göre oynayarak dünyayı kurtaramayız

because the rules have to be changed.

çünkü kuralların değişmesi gerek.

Everything needs to change --

Her şeyin değişmesi gerek.

and it has to start today.

ve bu değişim bugün başlamalı.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)