The history of our world in 18 minutes | David Christian | TED

8,171,019 views ・ 2011-04-11

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Unnawut Leepaisalsuwanna Reviewer: Bank Light
ผมจะเริ่มจากวีดีโอนี้
00:16
First, a video.
0
16109
2151
00:24
Yes, it is a scrambled egg.
1
24657
2802
ใช่ครับ มันคือไข่ที่ถูกตีแล้ว
แต่เมื่อคุณมองไป
00:29
But as you look at it,
2
29411
1333
00:30
I hope you'll begin to feel just slightly uneasy.
3
30768
4111
ผมหวังว่าคุณจะเริ่มรู้สึก
แปลกตาไปเล็กน้อย
00:36
Because you may notice that what's actually happening
4
36649
3338
เพราะคุณจะเห็นว่า สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น
คือไข่ใบนั้นกำลังกลับเข้ารูปเข้าร่าง
00:40
is that the egg is unscrambling itself.
5
40011
2225
00:42
And you'll now see the yolk and the white have separated.
6
42260
2699
คุณจะเห็นว่า ไข่ขาวกับไข่แดงถูกแยกออกจากกัน
00:44
And now they're going to be poured back into the egg.
7
44983
3023
และมันกำลังย้อนกลับขึ้นไปอยู่ในเปลือกไข่
และเรารู้อยู่แก่ใจของเรา
00:48
And we all know in our heart of hearts
8
48030
2468
00:50
that this is not the way the universe works.
9
50522
3015
ว่านี่ไม่ใช่หนทางของจักรวาล
00:54
A scrambled egg is mush -- tasty mush -- but it's mush.
10
54696
3105
ไข่คนเป็นของที่เละเทะ มันอร่อย แต่ก็เละ
00:57
An egg is a beautiful, sophisticated thing
11
57825
2411
แต่ไข่ฟองหนึ่งมันช่างสวยงาม ซับซ้อนเหลือเกิน
01:00
that can create even more sophisticated things,
12
60260
2239
ที่ยังสามารถสร้างสิ่งที่ซับซ้อนยิ่งกว่าได้อีก
01:02
such as chickens.
13
62523
1317
เช่น ไข่กลายเป็นไก่
01:04
And we know in our heart of hearts
14
64332
1904
และเรารู้อยู่แก่ใจ
01:06
that the universe does not travel from mush to complexity.
15
66260
3764
ว่าจักรวาลไม่ได้เดินหน้า
จากสิ่งเละๆ กลายเป็นความซับซ้อน
01:10
In fact, this gut instinct
16
70450
2395
ที่จริง ความรู้สึกนึ้
01:12
is reflected in one of the most fundamental laws of physics,
17
72869
2872
ถูกบรรยายด้วยกฎรากฐานของฟิสิกส์
01:15
the second law of thermodynamics, or the law of entropy.
18
75765
2825
กฎของอุณหพลศาสตร์ข้อที่สอง หรือกฎของเอนโทรปี
นั่นก็คือ
01:19
What that says basically
19
79162
1759
01:20
is that the general tendency of the universe
20
80945
3127
แนวโน้มทั่วไปของจักรวาล
คือการย้ายจากความเป็นระเบียบ
01:24
is to move from order and structure
21
84096
3603
และมีโครงสร้าง
01:27
to lack of order, lack of structure --
22
87723
2664
ไปสู่ความไม่มีระเบียบ และไม่มีโครงสร้าง
ที่จริง ก็คือกลายเป็นของเละเทะนั่นแหละ
01:30
in fact, to mush.
23
90411
1464
01:31
And that's why that video feels a bit strange.
24
91899
3223
และนั่นก็คือเหตุผลที่วีดีโอนี้
มันดูแปลกๆ
01:35
And yet, look around us.
25
95685
2729
แต่กระนั้น
ลองมองไปรอบๆตัวเราดูสิ
01:39
What we see around us is staggering complexity.
26
99454
3476
สิ่งที่เราเห็นรอบตัว
คือความซับซ้อนอย่างมหาศาล
01:43
Eric Beinhocker estimates that in New York City alone,
27
103549
3289
เอริค ไบน์ฮอคเกอร์ ประเมินไว้ว่า ในนิวยอร์ค ซิตี้เพียงเมืองเดียว
01:46
there are some 10 billion SKUs, or distinct commodities, being traded.
28
106862
3554
มีสินค้าที่แตกต่างกันประมาณ 1 หมื่นล้านชิ้น วางจำหน่ายอยู่
01:50
That's hundreds of times as many species as there are on Earth.
29
110932
3968
คิดเป็นหลายร้อยเท่าของจำนวนสปีชีส์
ที่มีบนโลกใบนี้
01:55
And they're being traded by a species of almost seven billion individuals,
30
115260
3976
และมันถูกค้าขายโดยสปีชีส์เดียว
ที่มีเกือบ 7 พันล้านตัว
01:59
who are linked by trade, travel, and the Internet
31
119260
3385
ผู้ซึ่งถูกเชื่อมโยงด้วยการค้า การเดินทาง และอินเตอร์เน็ต
02:02
into a global system of stupendous complexity.
32
122669
3689
เข้าสู่ระบบระดับโลก
ที่มีความซับซ้อนอย่างมหัศจรรย์
02:07
So here's a great puzzle:
33
127826
1476
และนี่คือคำถามที่ย่ิงใหญ่
ในจักรวาล
02:10
in a universe ruled by the second law of thermodynamics,
34
130191
4647
ที่มีกฎอุณหพลศาสตร์ข้อที่สองกำกับอยู่
02:14
how is it possible
35
134862
1804
มันเป็นไปได้อย่างไร
02:16
to generate the sort of complexity I've described,
36
136690
2546
ที่เราจะมีความซับซ้อนมากมายดังที่ผมกล่าวถึง --
02:19
the sort of complexity represented by you and me
37
139260
3788
ความซับซ้อนในแบบที่ผมและคุณก็มีอยู่ในตัว
หรือรวมไปถึงศูนย์ประชุมแบบนี้
02:23
and the convention center?
38
143072
1689
คำตอบที่เป็นไปได้ก็คือ
02:26
Well, the answer seems to be,
39
146119
1953
02:28
the universe can create complexity,
40
148096
3140
จักรวาลสามารถสร้างความซับซ้อนได้
02:31
but with great difficulty.
41
151260
1555
แต่ด้วยความยากลำบากอย่างมาก
02:33
In pockets,
42
153870
1097
กล่าวสั้นๆ
02:34
there appear what my colleague, Fred Spier,
43
154991
2317
มีบางสิ่งที่เพื่อนผม เฟรด สเปียร์ เรียกว่า
02:37
calls "Goldilocks conditions" --
44
157332
2142
"เงื่อนไขโกลดิลอกซ์" --
02:39
not too hot, not too cold,
45
159498
2051
ไม่ร้อนเกินไป ไม่เย็นเกินไป
02:41
just right for the creation of complexity.
46
161573
2663
เหมาะสมสำหรับการสร้างความซับซ้อนพอดิบพอดี
02:44
And slightly more complex things appear.
47
164260
2267
ณ จุดนั้น สิ่งที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ก็จะเกิดขึ้น
02:46
And where you have slightly more complex things,
48
166551
2239
และเมื่อมีความซับซ้อนมากขึ้น
02:48
you can get slightly more complex things.
49
168814
2372
เราก็จะได้เห็นความซับซ้อนที่มากขึ้นไปอีก
และนี่คือวิธีที่ความซับซ้อนก่อตัวขึ้นเรื่อยๆ
02:51
And in this way, complexity builds stage by stage.
50
171210
4026
ค่อยๆ เป็นค่อยๆ ไป
ในแต่ละช่วงนั้นก็เป็นสิ่งที่น่ามหัศจรรย์
02:56
Each stage is magical
51
176135
2278
02:58
because it creates the impression of something utterly new
52
178437
3573
เพราะเราจะได้เห็นสิ่งใหม่เอี่ยม
ที่อยู่ดีๆก็เกิดขึ้นในจักรวาลแห่งนี้
03:02
appearing almost out of nowhere in the universe.
53
182034
2803
03:04
We refer in big history to these moments as threshold moments.
54
184861
3231
เราพูดถึงเหตุการณ์เหล่านี้ในประวัติศาสตร์ภาพใหญ่
ในฐานะชั่วขณะแห่งการเปลี่ยนแปลง
และในแต่ละช่วงการเปลี่ยนแปลงนั้น
03:09
And at each threshold, the going gets tougher.
55
189131
3105
การเดินหน้าต่อไปก็ยากลำบากขึ้น
03:12
The complex things get more fragile,
56
192260
3242
เพราะสิ่งที่ซับซ้อนขึ้น ก็จะบอบบาง
03:15
more vulnerable;
57
195526
1710
เสี่ยงจะถูกทำลายมากขึ้น
03:17
the Goldilocks conditions get more stringent,
58
197260
3531
เงื่อนไขในการเดินหน้าต่อก็รัดตัวขึ้น
03:20
and it's more difficult to create complexity.
59
200815
2987
และมันก็ยากขึ้นเรื่อยๆ
ในการสร้างความซับซ้อนต่อไป
03:24
Now, we, as extremely complex creatures,
60
204728
3304
ในฐานะที่เราเป็นสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อนมากๆ
เราจำเป็นอย่างที่สุด ที่ต้องรู้เรื่องเหล่านี้ไว้
03:28
desperately need to know this story
61
208056
2180
03:30
of how the universe creates complexity despite the second law,
62
210260
4658
ว่าจักรวาลสร้างความซับซ้อนได้อย่างไร
โดยก้าวผ่านกฎข้อที่สอง
03:34
and why complexity means vulnerability and fragility.
63
214942
5032
และทำไมความซับซ้อน
ก็หมายถึงความเสี่ยง
และความเปราะบาง
03:40
And that's the story that we tell in big history.
64
220745
2920
และนั่นคือเรื่องราวที่เราเล่าในประวัติศาสตร์ภาพใหญ่
03:43
But to do it, you have do something
65
223689
1707
แต่ในการที่เราจะทำสิ่งนั้น เราอาจจะต้อง
03:45
that may, at first sight, seem completely impossible.
66
225420
2705
ทำในสิ่งที่ดูเหมือนเป็นไปไม่ได้
นั่นก็คือ เก็บข้อมูลประวัติศาสตร์จักรวาลทั้งหมด
03:48
You have to survey the whole history of the universe.
67
228149
3180
03:52
So let's do it.
68
232748
1000
งั้นเรามาทำกันเถอะ
03:54
(Laughter)
69
234260
1909
(เสียงหัวเราะ)
03:56
Let's begin by winding the timeline back
70
236193
3446
เราเริ่มจากย้อนเวลากลับไป
03:59
13.7 billion years,
71
239663
2896
สัก 13.7 พันล้านปีที่แล้ว
04:02
to the beginning of time.
72
242583
2677
ถึงจุดกำเนิดของกาลเวลา
04:12
Around us, there's nothing.
73
252581
1654
รอบๆตัวเรา ไม่มีอะไรเลย
04:14
There's not even time or space.
74
254986
2706
ไม่มีแม้กระทั่งกาลเวลา หรือปริภูมิ
04:18
Imagine the darkest, emptiest thing you can
75
258474
3698
ลองนึกถึงสิ่งที่มืดที่สุด ที่ว่างที่สุด ที่คุณจะจินตนาการได้
และยกกำลังมันเข้าไปอีกเป็นล้านๆครั้ง
04:22
and cube it a gazillion times and that's where we are.
76
262196
3317
และนั่นคือที่ที่เราอยู่
04:25
And then suddenly,
77
265992
2340
ในทันใดนั้น
04:28
bang!
78
268356
1008
แบง! จักรวาลผุดขึ้นมา ทั้งจักรวาล
04:29
A universe appears, an entire universe.
79
269388
2207
04:31
And we've crossed our first threshold.
80
271619
1856
และเราก็ได้ก้าวข้ามจุดเปลี่ยนแรก
04:33
The universe is tiny; it's smaller than an atom.
81
273499
2373
จักรวาลยังเล็กมากนัก เล็กกว่าอะตอมเสียอีก
04:35
It's incredibly hot.
82
275896
1340
มันร้อนมาก
04:37
It contains everything that's in today's universe,
83
277260
2525
ในตัวมัน มีทุกอย่างที่รวมกันเป็นจักรวาลทุกวันนี้
04:39
so you can imagine, it's busting.
84
279809
1794
คุณคงนึกภาพออก มันกำลังคึกคักเลยทีเดียว
04:41
And it's expanding at incredible speed.
85
281627
2609
และขยายตัวอย่างรวดเร็ว
04:44
And at first, it's just a blur,
86
284260
1913
ตอนแรกมันก็เป็นแค่ภาพจางๆ ปกคลุมไปทั่ว
04:46
but very quickly distinct things begin to appear in that blur.
87
286197
3110
จากนั้น เริ่มมีสิ่งแปลกใหม่เกิดขึ้นในหมอกจางๆ เหล่านั้น
04:49
Within the first second,
88
289743
1493
ภายในวินาทีแรก
04:51
energy itself shatters into distinct forces
89
291260
2976
พลังงานแตกละเอียดออกเป็นกำลังชนิดต่างๆ
04:54
including electromagnetism and gravity.
90
294260
3082
รวมถึงพลังแม่เหล็กไฟฟ้า และแรงดึงดูด
และพลังงานเหล่านี้ก็ร่ายเวทย์มนต์
04:57
And energy does something else quite magical:
91
297366
2428
04:59
it congeals to form matter --
92
299818
3232
ก่อตัวขึ้นกลายเป็นสสาร
กลายเป็นควาร์กซึ่งกลายเป็นโปรตอน
05:03
quarks that will create protons
93
303074
2330
และเลปตอนที่มีอิเล็กตรอนด้วย
05:05
and leptons that include electrons.
94
305428
2138
05:07
And all of that happens in the first second.
95
307590
2103
และทั้งหมดนั้น เกิดขึ้นภายในวินาทีแรก
05:09
Now we move forward 380,000 years.
96
309717
4229
จากนั้น ลองเดินหน้าไปสัก 380,000 ปี
05:14
That's twice as long as humans have been on this planet.
97
314260
3647
คิดเป็นสองเท่าของระยะเวลาที่มนุษย์อาศัยอยู่บนโลกนี้
05:17
And now simple atoms appear of hydrogen and helium.
98
317931
4740
จากนั้น อะตอมพื้นฐานก็เริ่มเกิดขึ้น
มีไฮโดรเจน และฮีเลียม
05:23
Now I want to pause for a moment,
99
323877
1603
ผมขอหยุดไว้ตรงนี้ก่อนชั่วคราว
05:25
380,000 years after the origins of the universe,
100
325504
2732
ที่ 380,000 ปีหลังจากการกำเนิดของจักรวาล
05:28
because we actually know quite a lot about the universe at this stage.
101
328260
3976
เพราะเรารู้จักมันค่อนข้างดี
เกี่ยวกับจักรวาล ณ เวลานี้
05:32
We know above all that it was extremely simple.
102
332773
2921
ที่สุดแล้ว เรารู้ว่ามันเรียบง่ายมาก
05:35
It consisted of huge clouds of hydrogen and helium atoms,
103
335718
3799
มันมีกลุ่มควันใหญ่โต
ที่ประกอบไปด้วยไฮโดรเจนและฮีเลียม
05:39
and they have no structure.
104
339541
1928
และมันไม่มีโครงสร้างใดๆทั้งสิ้น
05:41
They're really a sort of cosmic mush.
105
341493
2367
เป็นเพียงของเละๆในระดับจักรวาล
05:44
But that's not completely true.
106
344652
1670
แต่นั่นไม่ได้เป็นจริงทั้งหมด
05:46
Recent studies
107
346732
1504
การศึกษาหลังๆมา
05:48
by satellites such as the WMAP satellite
108
348260
2861
โดยดาวเทียม เช่นดาวเทียม WMAP
05:51
have shown that, in fact,
109
351145
1577
แสดงให้เห็นว่า มีความแตกต่างกันในพื้นหลัง
05:52
there are just tiny differences in that background.
110
352746
2749
05:55
What you see here,
111
355519
1717
สิ่งที่คุณเห็นอยู่นี้
05:57
the blue areas are about a thousandth of a degree cooler
112
357260
4306
บริเวณสีน้ำเงิน เย็นกว่าบริเวณสีแดง
ประมาณ 1000 องศา
06:01
than the red areas.
113
361590
1392
ซึ่งเป็นเพียงความแตกต่างเล็กน้อย
06:03
These are tiny differences,
114
363006
1373
06:04
but it was enough for the universe to move on
115
364403
2270
แต่ก็มากพอที่จะทำให้จักรวาลเดินหน้าต่อไปได้
06:06
to the next stage of building complexity.
116
366697
1975
สู่ความซับซ้อนขั้นต่อไป
06:08
And this is how it works.
117
368696
1192
และนี่คือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
06:10
Gravity is more powerful where there's more stuff.
118
370895
4248
แรงดึงดูดจะแรงขึ้น
เมื่อมีสสารอยู่มากขึ้น
06:15
So where you get slightly denser areas,
119
375817
2318
เพราะฉะนั้น เมื่อมีบริเวณที่หนาแน่นกว่าบริเวณอื่น
แรงดึงดูดก็เริ่มดูดกลุ่มควัน
06:18
gravity starts compacting clouds of hydrogen and helium atoms.
120
378159
3917
ที่มีไฮโดรเจน และฮีเลียมเข้าด้วยกัน
เราจินตนาการถึงจักรวาลแตกออก
06:22
So we can imagine the early universe breaking up into a billion clouds.
121
382100
3550
กลายเป็นกลุ่มควันล้านๆ กลุ่ม
06:25
And each cloud is compacted,
122
385674
1802
และแต่ละกลุ่ม ก็เริ่มรวมตัวเข้าหากัน
06:27
gravity gets more powerful as density increases,
123
387500
3016
แรงดึงดูดเพิ่มมากขึ้น เมื่อมันเริ่มรวมตัว
06:30
the temperature begins to rise at the center of each cloud,
124
390540
3094
อุณหภูมิในใจกลางกลุ่มควันก็เริ่มสูงขึ้น
จากนั้น ในใจกลางของกลุ่มควันเหล่านั้น
06:33
and then, at the center,
125
393658
1289
06:34
the temperature crosses the threshold temperature
126
394971
2838
อุณหภูมิก้าวข้ามจุดเปลี่ยนแปลง
06:37
of 10 million degrees,
127
397833
1566
ที่ 10 ล้านองศา
06:39
protons start to fuse,
128
399423
2405
โปรตอนเริ่มเข้าปฎิกิริยาฟิวชั่น
06:41
there's a huge release of energy,
129
401852
2384
จากนั้นก็มีการแผ่พลังงานจำนวนออกมา
06:44
and --
130
404260
1433
และ แบง!
06:45
bam!
131
405717
1016
06:46
We have our first stars.
132
406757
1515
เราก็ได้ดาวฤกษ์ดวงแรก
06:48
From about 200 million years after the Big Bang,
133
408938
3858
200 ล้านปีหลังบิ๊กแบง
06:52
stars begin to appear all through the universe,
134
412820
3407
ดาวฤกษ์เริ่มผุดขึ้นทั่วจักรวาล
เป็นพันๆล้านดวง
06:56
billions of them.
135
416251
1071
06:57
And the universe is now significantly more interesting
136
417759
2856
และจักรวาลก็เริ่มมีความน่าสนใจมากขึ้น
07:00
and more complex.
137
420639
1095
และเริ่มซับซ้อนมากขึ้น
07:03
Stars will create the Goldilocks conditions
138
423188
3116
ดาวฤกษ์เริ่มสร้างเงื่อนไข
ที่ก้าวข้ามจุดเปลี่ยนแปลงอีกสองจุด
07:06
for crossing two new thresholds.
139
426328
1899
07:08
When very large stars die,
140
428631
2579
เมื่อดาวฤกษ์ดวงใหญ่ๆดับลง
มันดึงอุณหภูมิขึ้นไปสูงมากๆ
07:11
they create temperatures so high
141
431234
2321
07:13
that protons begin to fuse in all sorts of exotic combinations,
142
433579
3633
จนโปรตอนเริ่มเกิดฟิวชั่นในหลายๆรูปแบบ
จนเกิดธาตุทั้งหมดที่เห็นในตารางธาตุ
07:17
to form all the elements of the periodic table.
143
437236
2830
ถ้าคุณสวมแหวงทองคำเหมือนผม
07:20
If, like me, you're wearing a gold ring,
144
440090
2296
07:22
it was forged in a supernova explosion.
145
442410
2826
แหวนนี่แหละถูกสร้างขึ้นจากการระเบิดของซุปเปอร์โนวา
07:25
So now the universe is chemically more complex.
146
445878
3199
ในตอนนี้ จักรวาลก็เร่ิมมีความซับซ้อนทางเคมีแล้ว
และเมื่อมีความซับซ้อนทางเคมีมากขึ้น
07:29
And in a chemically more complex universe,
147
449101
2365
07:31
it's possible to make more things.
148
451490
2444
ก็มีความเป็นไปได้ที่จะสร้างสิ่งต่างๆมากขึ้น
07:33
And what starts happening is that, around young suns,
149
453958
3492
และสิ่งที่เกิดขึ้น
ก็คือ รอบๆดวงอาทิตย์รุ่นเยาว์
07:37
young stars,
150
457474
1762
และดาวฤกษ์รุ่นเยาว์ต่างๆ
07:39
all these elements combine, they swirl around,
151
459260
2191
ธาตุต่างๆเร่ิมรวมตัว วิ่งไปวิ่งมา
07:41
the energy of the star stirs them around,
152
461475
2780
พลังงานจากดาวฤกษ์เหวี่ยงมันไปมา
ทำให้เกิดอนุภาค เกิดเกล็ดหิมะ
07:44
they form particles, they form snowflakes, they form little dust motes,
153
464279
4725
เกิดผงธุลี
เกิดก้อนหิน เกิดอุกกาบาต
07:49
they form rocks, they form asteroids,
154
469028
2196
และในที่สุดก็มีดาวเคราะห์ และดวงจันทร์บริวาร
07:51
and eventually, they form planets and moons.
155
471248
2595
07:53
And that is how our solar system was formed,
156
473867
2950
และนั่นคือความเป็นมาของระบบสุริยะจักรวาล
07:56
four and a half billion years ago.
157
476841
2395
ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อ 4.5 พันล้านปีที่แล้ว
ดาวเคราะห์อย่างโลกของเรา
08:00
Rocky planets like our Earth are significantly more complex than stars
158
480453
5373
มีความซับซ้อนมากกว่าดาวฤกษ์ค่อนข้างมาก
08:05
because they contain a much greater diversity of materials.
159
485850
2762
เพราะมีส่วนประกอบที่หลากหลายกว่ามาก
08:08
So we've crossed a fourth threshold of complexity.
160
488636
2781
ดังนั้น เราก็ได้ก้าวข้ามจุดเปลี่ยนที่สี่แล้ว
08:12
Now, the going gets tougher.
161
492931
2627
อะไรๆก็เริ่มยากขึ้นแล้วล่ะ
08:16
The next stage introduces entities that are significantly more fragile,
162
496411
4278
ขั้นต่อไป เราเริ่มเห็นตัวตน
ที่มีความเปราะบางมาก
08:20
significantly more vulnerable,
163
500713
1912
แตกหักได้ง่ายมาก
08:22
but they're also much more creative
164
502649
2587
แต่ก็มีความสร้างสรรค์มากขึ้นอย่างมาก
08:25
and much more capable of generating further complexity.
165
505260
2976
และสามารถสร้างความซับซ้อนได้เก่งยิ่งขึ้น
08:28
I'm talking, of course, about living organisms.
166
508606
3424
แน่นอน ผมกำลังพูดถึง
สิ่งมีชีวิต
08:32
Living organisms are created by chemistry.
167
512734
2143
สิ่งมีชีวิตเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาเคมี
08:34
We are huge packages of chemicals.
168
514901
2383
เราเป็นหีบห่อเคมีขนาดใหญ่
08:38
So, chemistry is dominated by the electromagnetic force.
169
518115
3121
เคมีเป็นสิ่งที่ถูกปกครองโดยพลังแม่เหล็กไฟฟ้า
08:41
That operates over smaller scales than gravity,
170
521260
2239
ซึ่งทำงานในระดับที่เล็กกว่าแรงดึงดูดมาก
08:43
which explains why you and I are smaller than stars or planets.
171
523523
3915
ซึ่งเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมคุณและผม
จึงมีขนาดเล็กกว่าดาวฤกษ์หรือดาวเคราะห์
แล้วมาถึงคำถามที่ว่า
08:48
Now, what are the ideal conditions for chemistry?
172
528033
2294
08:50
What are the Goldilocks conditions?
173
530874
1770
อะไรคือเงื่อนไขที่เหมาะสมสำหรับเคมีเหล่านี้
08:52
Well, first, you need energy,
174
532668
2357
ก่อนอื่น คุณต้องมีพลังงาน
แต่ไม่ใช่มีมากเกินไปนะ
08:55
but not too much.
175
535049
1187
08:56
In the center of a star, there's so much energy
176
536665
2255
ในใจกลางดาวฤกษ์ มีพลังงานมากเกิน
08:58
that any atoms that combine will just get busted apart again.
177
538944
3142
ที่อะตอมอะไรก็ตามที่รวมตัวกันได้ ก็จะถูกแยกออกจากกันทันที
และไม่ใช่มีพลังงานน้อยเกิน
09:02
But not too little.
178
542110
1126
09:03
In intergalactic space,
179
543642
1231
ในพื้นที่ระหว่างกาแล็กซี่ มีพลังงานน้อยเหลือเกิน
09:04
there's so little energy that atoms can't combine.
180
544897
2883
จนอะตอมไม่สามารถรวมตัวกันได้
09:08
What you want is just the right amount,
181
548378
1858
สิ่งที่คุณต้องการ คือพลังงานที่พอเหมาะ
09:10
and planets, it turns out, are just right,
182
550260
2000
และดาวเคราะห์นี่แหละ คือที่ที่เหมาะสม
09:12
because they're close to stars, but not too close.
183
552284
2507
เพราะมันอยู่ใกล้ดาวฤกษ์ แต่ก็ไม่ใกล้เกินไป
09:15
You also need a great diversity of chemical elements,
184
555394
3595
คุณต้องมีธาตุที่หลากหลายด้วย
และคุณต้องมีของเหลว เช่นน้ำ
09:19
and you need liquids, such as water.
185
559013
3008
ทำไมน่ะหรือ?
09:22
Why?
186
562045
1047
09:23
Well, in gases, atoms move past each other so fast
187
563116
3872
สำหรับก๊าซ อะตอมวิ่งสวนกันเร็วมาก
จนไม่สามารถจับตัวกันไว้ได้
09:27
that they can't hitch up.
188
567012
1453
09:28
In solids,
189
568950
1722
ในของแข็ง
09:30
atoms are stuck together, they can't move.
190
570696
2540
อะตอมก็อยู่ติดกัน จนขยับตัวไม่ได้
09:33
In liquids,
191
573260
1718
ในของเหลว
09:35
they can cruise and cuddle
192
575002
3038
มันสามารถเดินไปมา จับตัวกัน
และรวมตัวกันกลายเป็นโมเลกุลได้
09:38
and link up to form molecules.
193
578064
2302
แล้วที่ไหนล่ะที่เราจะพบเงื่อนไขเหล่านี้ได้
09:41
Now, where do you find such Goldilocks conditions?
194
581040
2355
09:43
Well, planets are great,
195
583934
1992
ดาวเคราะห์เป็นที่ที่ดีที่สุด
09:45
and our early Earth was almost perfect.
196
585950
3286
และโลกของเรา
ก็เกือบจะสมบูรณ์แบบเลยทีเดียว
มันอยู่ในระยะที่พอเหมาะจากดาวฤกษ์
09:50
It was just the right distance from its star
197
590037
2048
มีมหาสมุทร มีน้ำจำนวนมาก
09:52
to contain huge oceans of liquid water.
198
592109
2127
09:54
And deep beneath those oceans,
199
594260
1976
และใต้มหาสมุทรเหล่านั้น
09:56
at cracks in the Earth's crust,
200
596260
1976
บริเวณจุดแตกของเปลือกโลก
09:58
you've got heat seeping up from inside the Earth,
201
598260
2976
เราก็มีความร้อน ที่เล็ดลอดมาจากใจกลางโลก
10:01
and you've got a great diversity of elements.
202
601260
2127
และเราก็มีความหลากหลายทางเคมี
10:03
So at those deep oceanic vents,
203
603411
2546
เพราะฉะนั้น ปฏิกิริยาเคมีที่น่ามหัศจรรย์
10:05
fantastic chemistry began to happen,
204
605981
2255
ก็เกิดขึ้นตามจุดแตกเหล่านั้น
10:08
and atoms combined in all sorts of exotic combinations.
205
608260
3000
อะตอมรวมตัวกันในรูปแบบต่างๆ นาๆ
10:12
But of course, life is more than just exotic chemistry.
206
612260
4365
แต่แน่นอนว่า ชีวิตเป็นมากกว่า
ปฏิกิริยาทางเคมีหาได้ยาก
คุณทำให้โมเลกุลใหญ่ๆ
10:17
How do you stabilize those huge molecules
207
617054
3757
ที่เจริญเติบโตได้
10:20
that seem to be viable?
208
620835
1357
มีความมั่นคงได้อย่างไร
10:22
Well, it's here that life introduces an entirely new trick.
209
622950
4356
ตรงนี้นี่แหละ ที่ชีวิตได้แนะนำให้เรารู้จัก
กับการพลิกแพลงใหม่เอี่ยม
10:28
You don't stabilize the individual;
210
628220
2535
เราไม่พยายามทำให้โมเลกุลมั่นคง
10:30
you stabilize the template,
211
630779
2103
แต่เราทำให้แม่พิมพ์มันมั่นคงต่างหาก
10:32
the thing that carries information,
212
632906
2105
แม่พิมพ์ที่จะส่งต่อข้อมูล
และก็ทำให้แม่พิมพ์เหล่านั้น สามารถทำสำเนาได้
10:35
and you allow the template to copy itself.
213
635035
2217
และแน่นอนว่า ดีเอ็นเอ
10:37
And DNA, of course, is the beautiful molecule
214
637276
3151
ก็คือโมเลกุลแสนสวย
10:40
that contains that information.
215
640451
2326
ที่บันทึกข้อมูลเหล่านั้น
10:42
You'll be familiar with the double helix of DNA.
216
642801
2815
คุณคงคุ้นเคยกับเกลียวคู่ในดีเอ็นเอ
10:45
Each rung contains information.
217
645640
2516
แต่ละคู่ก็มีข้อมูลเก็บไว้
ดังนั้น ดีเอ็นเอมีข้อมูล
10:48
So, DNA contains information about how to make living organisms.
218
648180
4573
ถึงวิธีการสร้างสิ่งมีชีวิต
และดีเอ็นเอก็ทำสำเนาตัวเองได้
10:53
And DNA also copies itself.
219
653315
1924
มันจึงทำสำเนาตัวเอง
10:55
So, it copies itself
220
655263
1206
10:56
and scatters the templates through the ocean.
221
656493
2682
และปล่อยแม่พิมพ์เหล่านั้นออกไปทั่วมหาสมุทร
ข้อมูลก็แพร่ขยายออกไป
10:59
So the information spreads.
222
659199
1794
สังเกตนะ ว่าข้อมูลเริ่มกลายเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราวของเรา
11:01
Notice that information has become part of our story.
223
661017
2638
ความสวยงามของดีเอ็นเอนั้น
11:04
The real beauty of DNA though is in its imperfections.
224
664137
3645
อยู่ที่ความไม่สมบูรณ์แบบของมัน
11:07
As it copies itself, once in every billion rungs,
225
667806
3928
เมื่อมันทำสำเนาตัวเอง
ในทุกๆ พันล้านรอบ
11:11
there tends to be an error.
226
671758
1745
มักจะมีความผิดพลาดเกิดขึ้น
11:13
And what that means is that DNA is, in effect, learning.
227
673527
4709
นั่นหมายความว่า
ดีเอ็นเอกำลังเรียนรู้
11:18
It's accumulating new ways of making living organisms
228
678260
3320
มันกำลังรวบรวมวิธีการใหม่ๆในการสร้างสิ่งมีชีวิต
เพราะความผิดพลาด บางทีก็ใช้งานได้จริง
11:21
because some of those errors work.
229
681604
1620
ดังนั้น ดีเอ็นเอกำลังเรียนรู้
11:23
So DNA's learning
230
683248
1198
11:24
and it's building greater diversity and greater complexity.
231
684470
3234
และกำลังสร้างความหลากหลาย ความซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ
11:27
And we can see this happening over the last four billion years.
232
687728
3182
เราสามารถเห็นการทำงานของมันได้ตลอด 4 พันล้านปีที่ผ่านมา
11:30
For most of that time of life on Earth,
233
690934
2175
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาบนโลกใบนี้
สิ่งมีชีวิตค่อนข้างจะเรียบง่าย --
11:33
living organisms have been relatively simple --
234
693133
2237
เป็นสัตว์เซลล์เดียว
11:35
single cells.
235
695394
1388
11:36
But they had great diversity, and, inside, great complexity.
236
696806
3430
แต่มีความหลากหลายอยู่มาก
และภายใน ก็ซ่อนความซับซ้อนมากมาย
11:40
Then from about 600 to 800 million years ago,
237
700671
2904
จากนั้น เมื่อ 600 ถึง 800 ล้านปีที่แล้ว
11:43
multi-celled organisms appear.
238
703599
2091
สิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ก็เริ่มกำเนิดขึ้น
11:45
You get fungi, you get fish,
239
705714
2501
เราเริ่มมีสิ่งมีชีวิตตระกูลเห็ด เริ่มมีปลา
เริ่มมีพืช
11:48
you get plants,
240
708239
1515
11:49
you get amphibia, you get reptiles,
241
709778
2711
มีสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ มีสัตว์เลื้อยคลาน
11:52
and then, of course, you get the dinosaurs.
242
712513
2430
และแน่นอน เราก็มีไดโนเสาร์
11:55
And occasionally, there are disasters.
243
715999
2509
และในบางครั้งบางคราว เราเจอะเจอกับภัยธรรมชาติ
11:59
Sixty-five million years ago,
244
719586
2389
65 ล้านปีที่แล้ว
12:01
an asteroid landed on Earth
245
721999
1964
อุกกาบาตตกลงมายังโลก
12:03
near the Yucatan Peninsula,
246
723987
1790
ใกล้คาบสมุทรยูคาตัน
12:05
creating conditions equivalent to those of a nuclear war,
247
725801
2968
เกิดเงื่อนไขที่เทียบเท่ากับสงครามนิวเคลียร์
12:08
and the dinosaurs were wiped out.
248
728793
1889
และไดโนเสาร์ก็สูญพันธ์
ข่าวร้ายสำหรับเหล่าไดโนเสาร์
12:11
Terrible news for the dinosaurs,
249
731166
3070
12:14
but great news for our mammalian ancestors,
250
734260
3755
แต่เป็นข่าวดีของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม บรรพบุรุษของเรา
ที่รุ่งเรือง
12:18
who flourished
251
738039
1197
12:19
in the niches left empty by the dinosaurs.
252
739260
3657
จากที่ที่ไดโนเสาร์ทิ้งเอาไว้
12:22
And we human beings are part of that creative evolutionary pulse
253
742941
5055
และมนุษย์อย่างเรา
ก็เป็นส่วนหนึ่งของวิวัฒนาการ
ที่เริ่มต้นเมื่อ 65 ล้านปีที่แล้ว
12:28
that began 65 million years ago
254
748020
2336
12:30
with the landing of an asteroid.
255
750380
1880
จากการทักทายของอุกกาบาต
12:33
Humans appeared about 200,000 years ago.
256
753796
2714
มนุษย์เกิดขึ้นเมื่อ 200,000 ปีที่แล้ว
12:36
And I believe we count as a threshold in this great story.
257
756534
4348
และผมเชื่อว่าจุดนี้
คืออีกหนึ่งจุดเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่
12:40
Let me explain why.
258
760906
1207
ผมจะอธิบายให้ฟังว่าทำไม
12:42
We've seen that DNA learns in a sense,
259
762700
3031
เรารู้แล้วว่าดีเอ็นเอเรียนรู้ได้
12:45
it accumulates information.
260
765755
1787
โดยการเก็บรวบรวมข้อมูล
12:47
But it is so slow.
261
767566
1670
แต่มันก็ช้ามากๆ
ดีเอ็นเอรวบรวมข้อมูล
12:50
DNA accumulates information through random errors,
262
770128
3472
จากข้อผิดพลาด
12:53
some of which just happen to work.
263
773624
2136
ที่มีประโยชน์โดยบังเอิญ
12:56
But DNA had actually generated a faster way of learning:
264
776490
2634
แต่ดีเอ็นเอก็ได้สร้างวิธีการเรียนรู้แบบใหม่
โดยสร้างสิ่งมีชีวิตที่มีสมอง
12:59
it had produced organisms with brains,
265
779148
2778
13:01
and those organisms can learn in real time.
266
781950
3219
และสิ่งมีชีวิตเหล่านั้นสามารถเรียนรู้ได้โดยตรง
มันสามารถรวบรวมข้อมูล เรียนรู้ได้
13:05
They accumulate information, they learn.
267
785193
2326
13:07
The sad thing is, when they die,
268
787543
2825
แต่ที่น่าเสียดายคือ
เมื่อมันตาย ข้อมูลก็หายไปกับพวกมัน
13:10
the information dies with them.
269
790392
1698
13:12
Now what makes humans different is human language.
270
792479
3987
สิ่งที่ทำให้มนุษย์แตกต่าง
ก็คือภาษาของมนุษย์
13:16
We are blessed with a language, a system of communication,
271
796490
2763
เรามีภาษา มีระบบในการติดต่อสื่อสาร
ที่ทรงพลัง และมีความแม่นยำมาก
13:19
so powerful and so precise
272
799277
2621
13:21
that we can share what we've learned with such precision
273
801922
3158
จนเราสามารถแบ่งปันสิ่งที่เราเรียนรู้ได้อย่างแม่นยำ
และสามารถรวบรวม เป็นการใช้ความจำร่วมกัน
13:25
that it can accumulate in the collective memory.
274
805104
2889
และนั่นหมายความว่า
13:28
And that means
275
808017
1219
13:29
it can outlast the individuals who learned that information,
276
809260
3779
ข้อมูลอยู่ได้นานกว่าบุคคลที่เรียนรู้ข้อมูลนั้นๆ
และสามารถรวบรวมได้จากรุ่นสู่รุ่น
13:33
and it can accumulate from generation to generation.
277
813063
3173
13:36
And that's why, as a species, we're so creative and so powerful,
278
816260
4056
และนั่นคือเหตุผลที่เรา ในฐานะสปีชีส์หนึ่ง มีความสร้างสรรค์
และทรงพลังมาก
13:40
and that's why we have a history.
279
820340
2056
และนั่นคือเหตุผลที่เรามีประวัติศาสตร์
เราเหมือนจะเป็นสปีชีส์เดียวใน 4 พันล้านปี
13:43
We seem to be the only species in four billion years
280
823015
3301
ที่ได้ของขวัญชิ้นนี้
13:46
to have this gift.
281
826340
1242
ผมเรียกความสามารถนี้ว่า
13:48
I call this ability collective learning.
282
828057
3565
การเรียนรู้ร่วมกัน
13:51
It's what makes us different.
283
831995
1389
นั่นคือสิ่งที่ทำให้เราแตกต่าง
13:53
We can see it at work in the earliest stages of human history.
284
833686
3550
เราเห็นการทำงานของมัน
ได้ตั้งแต่ยุคเริ่มต้นของมนุษยชาติ
13:57
We evolved as a species in the savanna lands of Africa,
285
837949
3287
เราวิวัฒนาการในฐานะสปีชีส์
ในทุ่งหญ้าในแอฟริกา
14:01
but then you see humans migrating into new environments,
286
841260
3460
แต่เราก็เห็นมนุษย์ย้ายถิ่นฐานไปในสภาพแวดล้อมใหม่ๆ --
14:04
into desert lands, into jungles,
287
844744
2150
ไปยังทะเลทราย ในป่าใหญ่
14:06
into the Ice Age tundra of Siberia --
288
846918
2436
ในทุ่งหญ้ายุคน้ำแข็งของไซบีเรีย --
ในสภาพแวดล้อมที่โหดร้ายมากๆ --
14:09
tough, tough environment --
289
849378
1445
14:10
into the Americas, into Australasia.
290
850847
2333
ไปยังอเมริกา และออสเตรเลเซีย
ในทุกการย้ายถิ่นฐาน ล้วนมีการเรียนรู้ --
14:13
Each migration involved learning --
291
853204
2037
เรียนรู้วิธีใหม่ในการอยู่กับสภาพแวดล้อม
14:15
learning new ways of exploiting the environment,
292
855265
2483
14:17
new ways of dealing with their surroundings.
293
857772
2174
วิธีใหม่ในการต่อสู้กับสิ่งรอบตัว
14:19
Then 10,000 years ago,
294
859970
1816
แล้วเมื่อ 10,000 ปีที่ผ่านมา
14:21
exploiting a sudden change in global climate
295
861810
2995
มีการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศครั้งใหญ่
จุดสิ้นสุดของยุคน้ำแข็ง
14:24
with the end of the last ice age,
296
864829
1572
มนุษย์เรียนรู้การทำเกษตรกรรม
14:26
humans learned to farm.
297
866425
1581
14:28
Farming was an energy bonanza.
298
868623
2436
เกษตรกรรมเป็นแหล่งกำเนินพลังงานมหาศาล
และด้วยพลังงานเหล่านั้น
14:31
And exploiting that energy, human populations multiplied.
299
871083
3827
ประชากรมนุษย์ก็ทวีคูณขึ้นไม่รู้จบ
14:34
Human societies got larger, denser, more interconnected.
300
874934
3587
สังคมมนุษย์เติบใหญ่ขึ้น หนาแน่นขึ้น
เชื่อมต่อกันมากขึ้น
จากนั้นเมื่อ 500 ปีที่แล้ว
14:39
And then from about 500 years ago,
301
879101
3351
14:42
humans began to link up globally
302
882476
2039
มนุษย์เริ่มเชื่อมต่อกันทั่วโลก
14:44
through shipping, through trains,
303
884539
2381
ผ่านการเดินเรือ ทางรถไฟ
14:46
through telegraph, through the Internet,
304
886944
2292
ผ่านโทรเลข ผ่านอินเตอร์เน็ต
14:49
until now we seem to form a single global brain
305
889260
5191
ตอนนี้เราเหมือนจะเห็น
ทั้งโลกเป็นเสมือนสมองหนึ่งเดียว
ที่มีมนุษย์ถึง 7 ล้านคนร่วมสร้าง
14:54
of almost seven billion individuals.
306
894475
2132
และสมองก้อนนั้น กำลังเรียนรู้ด้วยความเร็วแสง
14:56
And that brain is learning at warp speed.
307
896631
3162
15:00
And in the last 200 years, something else has happened.
308
900572
2572
และ 200 ปีที่ผ่านมา มีบางอย่างเกิดขึ้นอีก
เราพบเจอขุมทรัพย์พลังงานอีกอย่างหนึ่ง
15:03
We've stumbled on another energy bonanza
309
903168
2666
จากเชื้อเพลิงฟอสซิล
15:05
in fossil fuels.
310
905858
1127
ด้วยฟอสซิล และการเรียนรู้ร่วมกัน
15:07
So fossil fuels and collective learning together
311
907009
2703
15:09
explain the staggering complexity we see around us.
312
909736
3524
เป็นเหตุผลที่เราเห็นความซับซ้อนมหาศาล
อยู่รอบตัวเรา
15:16
So --
313
916505
1000
และแล้วเราก็กลับมาสู่ปัจจุบัน
15:18
Here we are,
314
918668
1317
ในศูนย์ประชุมแห่งนี้
15:20
back at the convention center.
315
920009
1524
15:21
We've been on a journey, a return journey, of 13.7 billion years.
316
921557
4706
เราได้เดินทางไปบนเส้นทาง
ความยาวถึง 13.7 ล้านปี
15:26
I hope you agree this is a powerful story.
317
926967
2469
ผมหวังว่าคุณก็เห็นด้วย ว่านี่เป็นเรื่องราวที่ทรงพลังมาก
15:29
And it's a story in which humans play an astonishing and creative role.
318
929460
4665
มันเป็นเรื่องราวที่มนุษย์
ได้มีบทบาทที่สำคัญและน่าทึ่ง
15:34
But it also contains warnings.
319
934466
2215
แต่มันก็มีสัญญาณเตือนเหมือนกัน
15:37
Collective learning is a very, very powerful force,
320
937474
4333
การเรียนรู้ร่วมกัน เป็นพลังที่ยิ่งใหญ่
15:41
and it's not clear that we humans are in charge of it.
321
941831
4405
และเราก็ยังไม่ค่อยแน่ใจ
ว่าเราควบคุมมันได้หรือไม่
ผมจำได้ลางๆ เมื่อครั้งยังเป็นเด็ก เติบโตที่ประเทศอังกฤษ
15:47
I remember very vividly as a child growing up in England,
322
947123
3069
ใช้ชีวิตผ่านช่วงวิกฤตการณ์ขีปนาวุธคิวบา
15:50
living through the Cuban Missile Crisis.
323
950216
2020
15:52
For a few days, the entire biosphere
324
952847
3611
ในระยะเวลาหลายวัน
โลกทั้งใบ
15:56
seemed to be on the verge of destruction.
325
956482
2299
เกือบจะถึงจุดหายนะ
15:59
And the same weapons are still here,
326
959474
3165
และอาวุธในวันนั้น ก็ยังคงอยู่ทุกวันนี้
16:02
and they are still armed.
327
962663
1573
และพร้อมที่จะถูกใช้ในทุกเมื่อ
ถึงเราจะหลีกเลี่ยงจุดนั้นได้
16:05
If we avoid that trap, others are waiting for us.
328
965004
3232
ก็ยังมีอีกหลายสิ่งที่คอยเราอยู่
16:08
We're burning fossil fuels at such a rate
329
968647
2589
เรากำลังเผาเชื้อเพลิงฟอสซิล
16:11
that we seem to be undermining the Goldilocks conditions
330
971260
3411
ในระดับที่เราเริ่มพังทลายเงื่อนไข
16:14
that made it possible for human civilizations
331
974695
2228
ที่ทำให้อารยธรรมมนุษย์สร้างตัวขึ้นมาได้
16:16
to flourish over the last 10,000 years.
332
976947
3082
ตลอด 10,000 ปีที่ผ่านมา
16:20
So what big history can do
333
980633
2276
สิ่งที่ประวัติศาสตร์ภาพใหญ่นี้จะทำได้
16:22
is show us the nature of our complexity and fragility
334
982933
3321
คือแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อน และความเปราะบาง
และอันตรายที่เรากำลังเผชิญ
16:26
and the dangers that face us,
335
986278
1924
แต่มันก็แสดงให้เราเห็น
16:28
but it can also show us our power with collective learning.
336
988226
3580
ถึงพลังของเรา จากการเรียนรู้ร่วมกัน
16:32
And now, finally --
337
992586
1952
และสุดท้ายนี้
16:35
this is what I want.
338
995657
2155
นี่คือสิ่งที่ผมต้องการ
16:39
I want my grandson, Daniel,
339
999448
3032
ผมต้องการหลายของผม แดเนียล
16:42
and his friends and his generation,
340
1002504
2757
และเพื่อนของเขา และรุ่นของเขา
ที่อยู่ทั่วโลกใบนี้
16:45
throughout the world,
341
1005285
1793
ได้รู้จักเรื่องราวประวัติศาสตร์ทั้งหมดของเรา
16:47
to know the story of big history,
342
1007102
2840
16:49
and to know it so well
343
1009966
2039
และรู้จักมันดีพอ
ที่จะเข้าใจ
16:52
that they understand both the challenges that face us
344
1012029
3666
ทั้งอุปสรรคที่เรากำลังเผชิญ
16:55
and the opportunities that face us.
345
1015719
2517
และโอกาสที่อยู่ใกล้เอื้อม
16:58
And that's why a group of us
346
1018260
1880
และนั่นก็คือเหตุผลที่พวกผม
17:00
are building a free, online syllabus
347
1020164
3012
กำลังสร้างแบบเรียนออนไลน์ฟรี
เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ภาพใหญ่
17:03
in big history
348
1023200
1318
17:04
for high-school students throughout the world.
349
1024542
2151
ให้กับนักเรียนมัธยมทั่วโลกได้ใช้
เราเชื่อว่าประวัติศาสตร์ภาพใหญ่นี้
17:07
We believe that big history
350
1027225
2436
17:09
will be a vital intellectual tool for them,
351
1029685
2551
จะเป็นเครื่องมือทางปัญญาที่สำคัญสำหรับพวกเขา
17:12
as Daniel and his generation
352
1032260
2843
เพราะแดเนียลและเพื่อนของเขา
17:15
face the huge challenges
353
1035127
2348
กำลังเผชิญความท้าทายที่ยิ่งใหญ่
17:17
and also the huge opportunities
354
1037499
2055
และโอกาสที่ยิ่งใหญ่
17:19
ahead of them at this threshold moment
355
1039578
3455
อยู่ภายภาคหน้า ณ จุดเปลี่ยนแปลงอีกครั้ง
ในประวัติศาสตร์ของโลกที่สวยงามของเรา
17:23
in the history of our beautiful planet.
356
1043057
3179
17:26
I thank you for your attention.
357
1046993
1548
(เสียงปรบมือ)
17:28
(Applause)
358
1048565
4695
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7