Liza Donnelly: Drawing upon humor for change

Translator: Antika Emyaem Reviewer: Heartfelt Grace

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

I was afraid of womanhood.

ดิฉันเคยกลัวความเป็นหญิง

Not that I'm not afraid now,

ไม่ใช่ว่าตอนนี้ดิฉันจะเลิกกลัวนะคะ

but I've learned to pretend.

แต่ดิฉันรู้จักที่จะทำเสแสร้ง

I've learned to be flexible.

ดิฉันรู้จักที่จะยืดหยุ่น

In fact, I've developed some interesting tools

ที่จริงแล้ว ดิฉันได้พัฒนาเครื่องมือที่น่าสนใจหลายอย่าง

to help me deal with this fear.

ที่ช่วยให้ดิฉันรับมือกับความกลัวนี้

Let me explain.

ดิฉันจะอธิบายให้ฟังนะคะ

Back in the '50s and '60s, when I was growing up,

ย้อนกลับไปทศวรรษ 50 และ 60 ซึ่งเป็นช่วงที่ดิฉันเติบโตขึ้นนั้น

little girls were supposed to be kind and thoughtful

เด็กผู้หญิงควรจะสุภาพและช่างคิด

and pretty and gentle and soft,

สวยงาม อ่อนโยน และนุ่มนวล

and we were supposed to fit into roles

และพวกเราควรจะต้องสวมบทบาท

that were sort of shadowy --

ที่คลุมเครือเหล่านั้น

really not quite clear what we were supposed to be.

สิ่งที่เราควรจะเป็นนั้น มันไม่ค่อยชัดเจนเลย

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

There were plenty of role models all around us.

เรามีคนที่เป็นแบบอย่างให้เราอยู่เยอะแยะรอบตัว

We had our mothers, our aunts, our cousins, our sisters,

เรามีแม่ ป้า ญาติๆ พี่สาวน้องสาว

and of course, the ever-present media

และที่แน่ๆ เรามีสื่อ

bombarding us with images and words,

ที่กระหน่ำรูปภาพและคำบอกเล่าต่างๆใส่เรา

telling us how to be.

บอกเราว่า เราจะต้องทำตัวยังไง

Now my mother was different.

แต่แม่ของดิฉันนั้นต่างออกไป

She was a homemaker,

เธอเป็นแม่บ้าน

but she and I didn't go out and do girlie things together,

แต่เธอและดิฉันไม่ได้ออกไปนอกบ้านและทำอะไรแบบผู้หญิงๆด้วยกันหรอกนะคะ

and she didn't buy me pink outfits.

และเธอก็ไม่ได้ซื้อพวกชุดสีชมพูให้ดิฉันด้วย

Instead, she knew what I needed, and she bought me a book of cartoons.

แต่เธอรู้ว่าดิฉันต้องการอะไร เธอซื้อหนังสือการ์ตูนให้ดิฉันเล่มนึงแทน

And I just ate it up.

และดิฉันก็เพลิดเพลินกับมันมาก

I drew, and I drew,

ดิฉันวาดรูป แล้วก็วาดรูป

and since I knew that humor was acceptable in my family,

และตั้งแต่นั้น ดิฉันก็ได้รู้ว่า อารมณ์ขันเป็นสิ่งที่ยอมรับได้ในครอบครัวของดิฉัน

I could draw, do what I wanted to do,

ดิฉันสามารถวาดรูป ทำในสิ่งที่ดิฉันต้องการจะทำ

and not have to perform, not have to speak --

และไม่จำเป็นจะต้องแสดงออก ไม่จำเป็นจะต้องพูด

I was very shy --

ดิฉันเป็นเด็กขี้อายมากค่ะ

and I could still get approval.

แต่ดิฉันก็ยังคงได้รับการยอมรับ

I was launched as a cartoonist.

ดิฉันได้รับการส่งเสริมให้เป็นนักวาดการ์ตูน

Now when we're young,

เอาหล่ะ ตอนที่พวกเรายังเป็นเด็กนั้น

we don't always know. We know there are rules out there,

เราไม่รู้เสมอไปหรอกว่า คือเรารู้ว่าภายนอกนั้นมีกฏระเบียบต่างๆอยู่

but we don't always know --

แต่เรามักจะไม่รู้ว่า

we don't perform them right,

เราไม่ได้แสดงออกอย่างถูกต้อง

even though we are imprinted at birth

แม้ว่าเราจะถูกฝังหัวมาตั้งแต่เกิด

with these things,

ด้วยสิ่งเหล่านั้น

and we're told

เขาบอกเรา

what the most important color in the world is.

ว่าสีอะไรสำคัญที่สุดในโลกใบนี้

We're told what shape we're supposed to be in.

เขาบอกเราอีกนะว่าเราควรจะมีรูปร่างแบบไหน

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

We're told what to wear --

เขาบอกเราว่าเราต้องแต่งตัวแบบไหน

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

-- and how to do our hair --

และเราควรจะทำทรงผมอย่างไร

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

-- and how to behave.

และเราควรจะประพฤติปฏิบัติตัวอย่างไร

Now the rules that I'm talking about

ตอนนี้ กฎเกณฑ์ต่างๆที่ดิฉันกำลังพูดถึง

are constantly being monitored by the culture.

วัฒนธรรมก็ยังเป็นตัวที่คอยจับจ้องมองอยู่ตลอดเวลา

We're being corrected,

พวกเรากำลังถูกสำรวจตรวจสอบ

and the primary policemen are women,

และตำรวจชั้นต้นก็คือผู้หญิงเรา

because we are the carriers of the tradition.

เพราะพวกเราเป็นผู้ถ่ายทอดขนบธรรมเนียมประเพณี

We pass it down from generation to generation.

เราส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น

Not only that --

ไม่ใช่แค่นี้

we always have this vague notion

พวกเรามักจะมีแนวคิดที่คลุมเคลือ

that something's expected of us.

ว่าสังคมคาดหวังอะไรจากเรา

And on top of all off these rules,

และที่สุดของที่สุดของกฎเกณฑ์ทั้งหมดนี้

they keep changing.

ก็คือมันเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาหน่ะสิคะ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

We don't know what's going on half the time,

หลายต่อหลายครั้ง เราไม่รู้หรอกว่าอะไรเป็นอะไร

so it puts us in a very tenuous position.

เราก็เลยต้องตกอยู่ในสภาพเปราะบาง

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Now if you don't like these rules,

ทีนี้ ถ้าคุณไม่ชอบกฏเกณฑ์พวกนี้

and many of us don't --

ซึ่งพวกเราหลายๆก็ไม่ชอบหรอก

I know I didn't, and I still don't,

ดิฉันรู้ว่าดิฉันไม่เคยชอบ และตอนนี้ก็ยังไม่ชอบอยู่ดี

even though I follow them half the time,

แม้ว่าดิฉันจะปฎิบัติตามซะส่วนใหญ่

not quite aware that I'm following them --

โดยไม่ค่อยรู้ตัวว่ากำลังปฏิบัติตาม

what better way than to change them [than] with humor?

จะมีทางไหนที่ดีไปกว่าการเปลี่ยนแปลงมันด้วยอารมณ์ขันหละคะ?

Humor relies on the traditions of a society.

อารมณ์ขันนั้นขึ้นอยู่กับขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคม

It takes what we know, and it twists it.

เป็นการใช้สิ่งที่เรารู้อยู่แล้ว แล้วนำสิ่งนั้นมาหักมุมซะนิดนึง

It takes the codes of behavior and the codes of dress,

เป็นการนำรูปแบบของพฤติกรรมและรูปแบบของการแต่งกายมาใช้

and it makes it unexpected,

และทำให้กลายเป็นสิ่งที่คาดไม่ถึง

and that's what elicits a laugh.

และนั่นคือสิ่งที่ทำให้เกิดเสียงหัวเราะ

Now what if you put together women and humor?

ทีนี้ ถ้าเราเอาผู้หญิงและอารมณ์ขันมารวมกัน

I think you can get change.

ดิฉันคิดว่าสิ่งที่เราจะได้คือ การเปลี่ยนแปลง

Because women are on the ground floor,

เพราะผู้หญิงเป็นฐานราก

and we know the traditions so well,

และพวกเรารู้จักขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นอย่างดี

we can bring a different voice to the table.

พวกเราสามารถนำสิ่งที่แตกต่างมานำเสนอได้

Now I started drawing

ดิฉันเริ่มวาดรูป

in the middle of a lot of chaos.

ในยุคสมัยที่มีแต่ความสับสนวุ่นวายค่ะ

I grew up not far from here in Washington D.C.

ดิฉันโตในวอชิงตัน ดี.ซี. ค่ะ ไม่ไกลจากตรงนี้นัก

during the Civil Rights movement, the assassinations,

ในยุคที่มีการเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องสิทธิพลเมือง (Civil Rights movement) มีการลอบสังหาร

the Watergate hearings and then the feminist movement,

การพิจารณาคดีวอเตอร์เกท (Watergate) และการเคลื่อนไหวของกระแสสตรีนิยม

and I think I was drawing,

ดิฉันคิดว่า ตอนนั้นดิฉันวาดรูป

trying to figure out what was going on.

เพื่อพยายามทำความเข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้น

And then also my family was in chaos,

ส่วนครอบครัวของดิฉันก็อยู่ท่ามกลางความสับสนวุ่นวายด้วยเช่นกัน

and I drew to try to bring my family together --

ดิฉันวาดรูปด้วยความพยายามที่สร้างความกลมเกลียวในครอบครัว

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

-- try to bring my family together with laughter.

พยายามที่จะนำครอบครัวกลับมารวมกันพร้อมเสียงหัวเราะ

It didn't work.

แต่ก็ไม่สำเร็จ

My parents got divorced, and my sister was arrested.

พ่อแม่ของดิฉันหย่าขาดจากกัน และพี่สาวของดิฉันก็ถูกจับกุม

But I found my place.

แต่ดิฉันก็ได้ค้นพบจุดยืนของตัวเอง

I found that I didn't have to wear high heels,

ดิฉันพบว่า ดิฉันไม่จำเป็นต้องใส่รองเท้าส้นสูง

I didn't have to wear pink,

ดิฉันไม่จำเป็นต้องแต่งตัวด้วยสีชมพู

and I could feel like I fit in.

และดิฉันก็ไม่รู้สึกแปลกแยก

Now when I was a little older, in my 20s,

ทีนี้ เมื่อตอนที่ดิฉันโตขึ้นอีกหน่อยล่ะ ช่วงอายุยี่สิบกว่าๆ

I realized there are not many women in cartooning.

ดิฉันก็ได้มารู้ว่ามีผู้หญิงอยู่ไม่มากนักในแวดวงการ์ตูน

And I thought, "Well, maybe I can break

ตอนนั้นดิฉันคิดว่า "ดีหล่ะ บางทีตัวเราอาจจะสามารถทำลาย

the little glass ceiling of cartooning,"

เพดานกระจกอันเล็กๆของวงการการ์ตูนได้ก็ได้นะ"

and so I did. I became a cartoonist.

แล้วดิฉันก็ทำสำเร็จ ดิฉันกลายมาเป็นนักวาดการ์ตูนมืออาชีพ

And then I thought -- in my 40s I started thinking,

ต่อมา ในช่วงที่ดิฉันอายุสี่สิบกว่าๆ ดิฉันเริ่มคิดว่า

"Well, why don't I do something?

"เอาหล่ะ ทำไมเราไม่ทำอะไรสักอย่าง

I always loved political cartoons,

เรารักการ์ตูนการเมืองมาตลอด

so why don't I do something with the content of my cartoons

ทำไมเราถึงไม่ทำอะไรสักอย่างเกี่ยวกับเนื้อหาของการ์ตูน

to make people think about the stupid rules that we're following

เพื่อทำให้คนหันมาคิดเกี่ยวกับพวกกฏเกณฑ์ซื่อบื้อๆที่พวกเรากำลังปฏิบัติตามกันอยู่

as well as laugh?"

พร้อมๆไปกับเสียงหัวเราะล่ะ?"

Now my perspective

ทีนี้ มุมมองของดิฉัน

is a particularly --

นั้นเจาะจง

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

-- my perspective is a particularly American perspective.

มุมมองของดิฉันเป็นมุมมองของชาวอเมริกันโดยเฉพาะ

I can't help it. I live here.

ช่วยไม่ได้จริงๆค่ะ ก็ดิฉันอยู่ที่นี่นี่คะ

Even though I've traveled a lot,

แม้ว่าดิฉันจะเดินทางมากมาย

I still think like an American woman.

แต่ดิฉันก็ยังคงคิดตามแบบฉบับผู้หญิงอเมริกัน

But I believe that the rules that I'm talking about

แต่ดิฉันเชื่อว่ากฎเกณฑ์ต่างๆที่ดิฉันกำลังพูดถึงอยู่นี้

are universal, of course --

เป็นสากล และแน่นอนว่า

that each culture has its different codes of behavior

แต่ละวัฒนธรรมต่างมีรูปแบบของพฤติกรรมที่แตกต่างกันไป

and dress and traditions,

รวมถึงเครื่องแต่งกายและขนบธรรมเนียมประเพณี

and each woman has to deal with these same things

และผู้หญิงแต่ละคนต่างก็ต้องรับมือกับสิ่งเหล่านี้

that we do here in the U.S.

เหมือนกับที่พวกเราทำที่นี่ในสหรัฐฯ

Consequently, we have.

เพราะเหตุนี้ เรามี

Women, because we're on the ground, we know the tradition.

ผู้หญิง เพราะพวกเราเป็นฐานราก เรารู้จักขนบธรรมเนียมประเพณี

We have amazing antennae.

เรามีเสาอากาศที่มหัศจรรย์

Now my work lately

งานของดิฉันในช่วงหลังๆ

has been to collaborate with international cartoonists,

คือการร่วมมือกับนักวาดการ์ตูนจากนานาชาติ

which I so enjoy,

ซึ่งดิฉันเพลินมาก

and it's given me a greater appreciation

มันทำให้ดิฉันรู้สึกพึงพอใจมากขึ้น

for the power of cartoons

เกี่ยวกับพลังของการ์ตูน

to get at the truth,

ในการเข้าถึงความจริง

to get at the issues quickly and succinctly.

ในการเข้าถึงประเด็นต่างๆอย่างรวดเร็วและรวบรัดตรงประเด็น

And not only that, it can get to the viewer

และไม่เพียงแค่นั้น มันยังสามารถเข้าถึงผู้ชม

through not only the intellect, but through the heart.

ไม่เพียงผ่านทางสติปัญญาเท่านั้น แต่ยังผ่านทางหัวใจ

My work also has allowed me to collaborate

งานของดิฉันทำให้ดิฉันมีโอกาสได้ร่วมมือ

with women cartoonists from across the world --

กับบรรดานักวาดการ์ตูนหญิงจากประเทศต่างๆทั่วโลก

countries such as Saudi Arabia,

เช่น ซาอุดิอาระเบีย

Iran, Turkey,

อิหร่าน ตุรกี

Argentina, France --

อาร์เจนตินา ฝรั่งเศส

and we have sat together and laughed

พวกเรานั่งลงด้วยกัน แล้วหัวเราะ

and talked and shared our difficulties.

แล้วพูดคุย และแบ่งปันความทุกข์ยากของแต่ละคน

And these women are working so hard to get their voices heard

และผู้หญิงเหล่านี้กำลังทำงานอย่างหนักเพื่อให้เสียงของพวกเธอเป็นที่ได้ยิน

in some very difficult circumstances.

ในสถานการณ์ที่ยากลำบากมาก

But I feel blessed to be able to work with them.

แต่ดิฉันรู้สึกยินดีมากที่ได้มาร่วมงานกับพวกเธอ

And we talk about

และพวกเราพูดคุยเกี่ยวกับเรื่องที่ว่า

how women have such strong perceptions,

ผู้หญิงมีการรับรู้ที่เ้ข้มข้นได้อย่างไร

because of our tenuous position

ด้วยตำแหน่งที่ไม่สลักสำคัญนักของพวกเรา

and our role as tradition-keepers,

และบทบาทของเราในฐานะผู้รักษาขนบธรรมเนียมประเพณี

that we can have the great potential

ทำให้พวกเรามีศักภยภาพที่ดีมาก

to be change-agents.

ในการที่จะเป็นตัวแทนการเปลี่ยนแปลง

And I think, I truly believe,

และดิฉันคิดว่า ดิฉันเชื่ออย่างแท้จริง

that we can change this thing

ว่าเราสามารถเปลี่ยนแปลงสิ่งนี้ได้

one laugh at a time.

ทุกๆครั้งที่เราหัวเราะ

Thank you.

ขอบคุณค่ะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)