A path to higher education and employment for refugees | Chrystina Russell

Translator: Altina Korça Reviewer: Lea Noberdaliu

Saida Aden Said: I still have this horrific image in my mind.

Saida Aden Said: Kam akoma këtë imazh të tmerrshëm në mendjen time

I could see people falling down,

Shihja njerëz duke u rrëzuar,

gunshots.

të shtëna.

I was so terrified.

Isha e tmerruar.

Really, I was crying a lot.

Me të vërtetë, unë qaja shumë.

Someone who knew my father and my mom grabbed my hand, and he said,

Dikush që njihte babain dhe nënën time më kapi dorën dhe tha:

"Let's go! Let's go! Let's go!"

"Shkojmë! Shkojmë! Shkojmë!"

And I was like, "Where's my mom? My mom? My mom?"

Dhe unë thoja, "Ku është nëna ime? Nëna ime? Nëna ime?

Noria Dambrine Dusabireme: Gjatë netëve ne do të dëgjonim të shtëna,

Noria Dambrine Dusabireme: During nights we would hear shots,

we would hear guns.

do të dëgjonim armë.

Elections were supposed to happen.

Zgjedhjet supozohej të ndodhnin.

We had young people going in the street,

Kishte të rinj që shkonin në rrugë,

they were having strikes.

ata po bënin grevë.

And most of the young people died.

Dhe shumica e të rinjëve vdiqën.

SAS: We boarded a vehicle.

SAS: Hipëm në një automjet .

It was overloaded.

Ishte i mbushur.

People were running for their lives.

Njerëzit po iknin për jetët e tyre.

That is how I fled from Somalia.

Në këtë mënyrë unë ika nga Somalia.

My mom missed me.

Nënës sime i mungova.

Nobody told her where I went.

Askush nuk i tregoi se ku shkova.

NDD: The fact that we did not go to school,

NDD: Fakti se ne nuk shkonim në shkollë

we couldn't go to the market, we were just stuck home

nuk mund të shkonim në market, ishim thjesht të bllokuar në shtëpi

made me realize that if I got an option to go for something better,

më bëri të kuptoj se nëse kam një mundësi për të arritur diqka më të mirë,

I could just go for it and have a better future.

unë mund ta ndërmerrja atë dhe të kisha një të ardhme më të mirë.

(Music)

(Muzikë)

Ignazio Matteini: Globally, displaced people in the world

Ignazio Matteini: Globalisht, shpërngulja e njerëzve në botë

have been increasing.

është duke u rritur.

Now there are almost 60 million people displaced in the world.

Tani ekzistojnë pothuajse 60 milion njerëz të shpërngulur në botë.

And unfortunately, it doesn't stop.

Dhe fatkeqësisht, nuk ndalen.

Chrystina Russell: I think the humanitarian community

Chrystina Russell: Unë mendoj se komuniteti humanitar

ka filluar të kuptoj nga hulumtimet dhe realiteti

is starting to realize from research and reality

that we're talking about a much more permanent problem.

se ne po flasim rreth një problemi shumë më të përhershëm.

Baylie Damtie Yeshita: These students, they need a tertiary education,

Baylie Damtie Yeshita: Këta student, kanë nevojë për një arsimim të lartë,

a degree that they can use.

një diplomë që mund ta përdorin.

If the students are living now in Rwanda,

Nëse studentët tani jetojnë në Rwanda,

if they get relocated, still they can continue their study.

nëse rilokalizohen,ata akoma mund të vazhdojnë studimet e tyre.

Still, their degree is useful, wherever they are.

Akoma, diploma e tyre është e shfrytëzueshme, kudo që janë.

CR: Our audacious project was to really test

CR: Projekti ynë i guximshëm ishte të testonte realisht

Southern New Hampshire University's Global Education Movement's

Lëvizjen Edukative Globale të Universitetit Hampshire të Ri Jugor

ability to scale,

aftësia në shkallë,

to bring bachelor's degrees and pathways to employment

të sjellë diplomën Bachelor dhe rrugën drejt punësimit

to refugees and those who would otherwise not have access to higher education.

për refugjatët dhe ata që përndryshe nuk do të kishin qasje në edukimin e lartë.

SAS: Ishte thuajse e pamundur, si një refugjate,

SAS: It was almost impossible, as a refugee person,

to further my education and to make my career.

të vazhdoja edukimin tim dhe të krijoja karrierën time.

My name is Saida Aden Said,

Emri im është Saida Aden Said,

and I am from Somalia.

unë jam nga Somalia.

I was nine years old when I came to Kakuma,

Isha nëntë vjeqare kur erdha në Kakuma,

and I started going to school at 17.

dhe fillova shkollimin në moshën 17 vjeqare.

Now I am doing my bachelor degree

Tani jam duke studiuar në nivelin Bachelor

with SNHU.

me SNHU.

NDD: My name is Noria Dambrine Dusabireme.

NDD: Emri im është Noria Dambrine Dusabireme.

I'm doing my bachelor of arts in communications

Unë po studioj nivelin bachelor për artin në komunikim

with a concentration in business.

me një koncentrim në biznes.

CR: We are serving students across five different countries:

CR: Ne po i shërbejmë studentëve përgjatë pesë vendeve të ndryshme:

Lebanon, Kenya, Malawi, Rwanda and South Africa.

Libani, Kenia, Malawi, Ruanda dhe Afrika e Jugut.

Really proud to have 800 AA grads to over 400 bachelor's graduates

Vërtetë krenar që kemi 800 AA nivele në mbi 400 bachelor të diplomuar

and nearly 1,000 students enrolled right now.

dhe afër 1000 studentë të regjistruar tani.

So, the magic of this is that we're addressing refugee lives as they exist.

Pra, magjia është se ne po i adresojmë jetët e refugjatëve ashtu si ekzistojnë.

There are no classes.

Nuk ka klasa.

There are no lectures.

Nuk ka ligjërata.

There are no due dates.

Nuk ka data të caktuara.

There are no final exams.

Nuk ka provime përfundimtare.

This degree is competency-based and not time-bound.

Ky nivel është i bazuar në kompetenca, dhe jo i detyruar me kohë.

You choose when you start your project.

Ju zgjidhni kur filloni projektin tuaj.

You choose how you're going to approach it.

Ju zgjidhni si do t'i qaseni.

NDD: When you open the platform, that's where you can see the goals.

NDD: Kur hapni platformën, këtu mund të shihni qëllimet.

Under each goal, we can find projects.

Nën secilin qëllim, ne mund të gjejmë projekte.

When you open a project, you get the competencies

Kur hapni një projekt, ju merrni kompetencat

that you have to master,

që ju duhet të zotëroni,

directions

udhëzimet

and overview of the project.

dhe pasqyrën e projektit.

CR: The secret sauce of SNHU

CR: Salca e fshehtë e SNHU

is combining that competency-based online learning

kombinon mësimin në internet të bazuar në kompetenca

with the in-person learning that we do with partners

me mësimin ballë për ballë me partnerët

to provide all the wraparound supports.

për të ofruar të gjithë mbështetjen e gjithanshme.

That includes academic coaching.

Kjo përfshin udhëzime akademike.

It means psychosocial support,

Kjo do të thotë mbështetje psikosociale,

medical support,

mbështetje mjekësore,

and it's also that back-end employment support

dhe gjithashtu është mbështetje për punësimin,

that's really resulting in the 95 percent graduation,

duke rezultuar në 95% diplomim,

the 88 percent employment.

dhe 88% punësim.

NDD: I'm a social media management intern.

NDD: Unë jam një praktikante e menaxhimit të mediave sociale.

It's related to the communications degree I'm doing.

Lidhet me drejtimin e komunikimit që studioj.

I've learned so many things out of the project and in the real world.

Kam mësuar shumë jashtë projektit dhe nga bota reale.

CR: The structured internship is really an opportunity

CR: Praktika e strukturuar është një mundësi

for students to practice their skills,

për studentët të praktikojnë aftësitë e tyre,

for us to create connections between that internship

në përdorim të krijimit të lidhjes mes praktikës

and a later job opportunity.

dhe nje mundësie të mëvonshme pune.

(Music)

(Muzikë)

This is a model that really stops putting time

Ky është një model që ndalon vendosjen e kohës

and university policies and procedures at the center

dhe politikave dhe procedurave universitare

and instead puts the student at the center.

dhe në vend të kësaj vendos studentin në qendër.

IM: The SNHU model is a big way to shake the tree.

IM: Modeli SNHU është një mënyrë e shkëlqyeshme për të shkundur pemën.

Huge.

Shume e madhe.

It's a huge shake to the traditional way of having tertiary education here.

Është një veprim i shkëlqyeshëm për mënyrën tradicionale të arsimit të lartë.

BDY: It can transform the lives of students

BDY: Kjo mund të ndryshojë jetën e studentëve

from these vulnerable and refugee communities.

në komunitetet e cenueshme dhe të refugjatëve.

NDD: If I get the degree,

NDD: Nëse marr diplomën time,

I can just come back and work everywhere that I want.

mund të kthehem dhe të punoj kudo që dua.

I can go for a masters confidently in English,

Unë me vetëbesim mund të filloj masterin në gjuhën angleze,

which is something that I would not have dreamt of before.

kjo është diçka që nuk do të mund ta imagjinoja më parë.

And I have the confidence and the skills required

Unë me të vërtetë kam besim dhe aftësitë e nevojshme

to actually go out and just tackle the workplace

për t'u marrë me punë,

without having to fear that I can't make it.

pa pasur frikë se s'do t'ja dilja dhe do dështoja.

SAS: I always wanted to work with the community.

SAS: Unë gjithmonë kam dashur të punoj me komunitetin.

I want to establish a nonprofit.

Unë dua të themeloj një organizatë jofitimprurëse.

We advocate for women's education.

Ne mbrojmë edukimin e grave.

I want to be someone who is, like, an ambassador

Unë dua të behem dikush që është, si ,një ambasador

and encourage them to learn

dhe t'i inkurajoj ata

and tell them it is never too late.

duke thënë se nuk është kurrë vonë që ata të mësojnë.

It's a dream.

Është një ëndërr.