Drawings that show the beauty and fragility of Earth | Zaria Forman

298,253 views ・ 2016-06-17

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Mahmudije Dina Reviewer: Helena Bedalli
00:12
I consider it my life's mission
0
12634
3219
E konsideroj misionin e jetës sime,
00:15
to convey the urgency of climate change through my work.
1
15877
3638
të tregoj urgjencën e ndryshimeve klimatike përmes punës sime.
00:19
I've traveled north to the Arctic to the capture the unfolding story
2
19961
3741
Kam udhëtuar në veri te Artikut për të kapur historinë e pashpalosur
00:23
of polar melt,
3
23726
1479
të shkrirjes polare,
00:25
and south to the Equator to document the subsequent rising seas.
4
25229
3912
dhe në jug të Ekuadorit për dokumentimin e rritjes graduale të nivelit të deteve.
00:29
Most recently, I visited the icy coast of Greenland
5
29903
3690
Së fundmi, kam vizituar bregdetin e akullt të Groenlandës
00:33
and the low-lying islands of the Maldives,
6
33617
2866
edhe ishujt e ulëta të Maldiveve,
00:36
connecting two seemingly disparate but equally endangered
7
36507
4477
duke lidhur kështu, dy pjesë të ndryshme
por njëlloj të rrezikuara në Tokë.
00:41
parts of our planet.
8
41008
1467
00:43
My drawings explore moments of transition, turbulence
9
43504
6043
Vizatimet e mia eksplorojnë momente të trancizionit, të turbullirës
00:49
and tranquility in the landscape,
10
49571
2714
dhe të qetësisë së peisazhit,
duke iu mundësuar shikuesve të lidhen emocionalisht me një vend
00:52
allowing viewers to emotionally connect
11
52309
3482
00:55
with a place you might never have the chance to visit.
12
55815
2715
që ndoshta nuk do të munden ta vizitojnë.
00:59
I choose to convey the beauty as opposed to the devastation.
13
59185
4394
Zgjedh të përcjell bukurinë kundrejt shkatërrimit
01:04
If you can experience the sublimity of these landscapes,
14
64230
4432
Nëse ndjeni madhështinë e peisazheve
01:08
perhaps you'll be inspired to protect and preserve them.
15
68686
3613
ndoshta mund të frymëzoheni që t'i mbroni dhe t'i ruani ata.
01:13
Behavioral psychology tells us that we take action
16
73545
3367
Psikologjia e sjelljes thotë se veprojmë
01:16
and make decisions based on our emotions above all else.
17
76936
4126
dhe marrim vendime bazuar në ndjenjat tona më tepër.
01:21
And studies have shown that art impacts our emotions
18
81497
3436
Studimet tregojnë se arti ndikon në ndjenjat tona
01:24
more effectively than a scary news report.
19
84957
3327
më shumë sesa një lajm tronditës.
01:29
Experts predict ice-free Arctic summers
20
89193
3444
Ekspertët parashikojnë
verë arktike pa akull në 2020.
01:32
as early as 2020.
21
92661
2502
01:35
And sea levels are likely to rise between two and ten feet
22
95521
4167
Nivelet e detit kanë gjasa të rriten
me 0.6-3m deri në fund të shekullit.
01:39
by century's end.
23
99712
1326
01:42
I have dedicated my career to illuminating these projections
24
102364
4676
I kam kushtuar karrierën time nxjerrjes në dritë të këtyre projektimeve
01:47
with an accessible medium,
25
107064
2064
me një mjet të aksesueshëm që na nxit
01:49
one that moves us in a way that statistics may not.
26
109152
4454
në një mënyrë që statistikat s'munden.
01:54
My process begins with traveling to the places
27
114684
2679
Procesi im fillon me udhëtime në vende në ballë të ndryshimeve klimatike.
01:57
at the forefront of climate change.
28
117387
2299
01:59
On-site, I take thousands of photographs.
29
119710
2962
Aty bëj mijëra fotografi.
02:02
Back in the studio,
30
122696
1243
Në studio, punoj bazuar në kujtimet e përvojës dhe foto
02:03
I work from both my memory of the experience and the photographs
31
123963
4260
02:08
to create very large-scale compositions,
32
128247
2255
për të krijuar vepra me përmasa të mëdha,
02:10
sometimes over 10 feet wide.
33
130526
2140
ndonjëherë deri në 3 m të gjera.
02:13
I draw with soft pastel, which is dry like charcoal, but colors.
34
133412
4492
Vizatoj me pastel të butë që është i thatë si qymyr, por me ngjyra.
02:18
I consider my work drawings but others call them painting.
35
138456
3298
Unë i quaj punët e mia vizatime, por të tjerët i quajnë piktura.
02:22
I cringe, though, when I'm referred to as a "finger painter."
36
142203
4021
Megjithatë strukem, kur më quajnë piktore që pikturon me gishta.
(Të qeshura)
02:26
(Laughter)
37
146248
1118
02:27
But I don't use any tools
38
147390
2305
Por unë nuk përdor mjete,
02:29
and I have always used my fingers and palms
39
149719
2477
gjithmonë kam përdorur gishtat dhe pëllëmbën e dorës
02:32
to manipulate the pigment on the paper.
40
152220
2426
për të manipuluar pigmentin në letër.
02:35
Drawing is a form of meditation for me.
41
155990
3586
Vizatimi është një formë meditimi për mua
02:40
It quiets my mind.
42
160354
1627
Më qetëson mendjen.
02:42
I don't perceive what I'm drawing
43
162437
1807
Nuk e perceptoj atë që vizatoj si akull apo ujë.
02:44
as ice or water.
44
164268
1373
02:45
Instead, the image is stripped down
45
165665
2462
Në fakt, imazhi zhvishet nga gjithçka
02:48
to its most basic form of color and shape.
46
168151
3689
deri në formën bazë të ngjyrës dhe formës.
02:52
Once the piece is complete,
47
172964
1342
Kur vepra ka mbaruar,
02:54
I can finally experience the composition as a whole,
48
174330
3136
më në fund mund ta shoh si një të tërë,
02:57
as an iceberg floating through glassy water,
49
177490
2562
si një ajsberg që pluskon në ujin e qelqtë
ose një valë që krijon shkumë.
03:00
or a wave cresting with foam.
50
180076
2690
03:03
On average, a piece this size takes me about,
51
183884
3922
Një vepër si kjo më merr mesatarisht
03:07
as you can see, 10 seconds.
52
187830
1690
10 sekonda, siç mund ta shihni.
03:09
(Laughter)
53
189544
1780
(Të qeshura)
03:11
(Applause)
54
191348
3523
(Duartrokitje)
03:15
Really, more like 200 hours, 250 hours for something that size.
55
195336
4456
Në të vërtetë, më shumë se 200-250 orë
për të tilla përmasa.
03:19
But I've been drawing ever since I could hold a crayon, really.
56
199816
2982
Unë kam vizatuar që e vogël fare.
03:22
My mom was an artist, and growing up,
57
202822
1913
Mamaja ime ishte artiste
dhe teksa rritesha,
03:24
we always had art supplies all over the house.
58
204759
2486
kishim gjithnjë vegla arti nëpër shtëpi.
03:27
My mother's love of photography
59
207269
2553
Dashuria e sime mëje për fotografinë,
03:29
propelled her to the most remote regions of the earth,
60
209846
3535
e nxiti të shkonte
në rajonet më të largëta të Tokës,
03:33
and my family and I were fortunate enough
61
213405
2406
për mua dhe familjen time ishte fat
03:35
to join and support her on these adventures.
62
215835
2701
t'i bashkoheshim dhe ta mbështesnim në këto aventura.
Udhëtuam mbi deve në Afrikën Veriore
03:39
We rode camels in Northern Africa
63
219139
2708
03:41
and mushed on dog sleds near the North Pole.
64
221871
3047
dhe rrëshkitëm me slitë qensh pranë Polit të Veriut.
03:45
In August of 2012, I led my first expedition,
65
225871
4196
Në gusht të vitit 2012, udhëhoqa ekspeditën time të parë,
një grup me artistë dhe studiues në bregun veriperëndimor të Groenlandës.
03:50
taking a group of artists and scholars up the northwest coast of Greenland.
66
230091
4514
03:56
My mother was originally supposed to lead this trip.
67
236232
2890
Në fillim, ime më do ta drejtonte këtë udhëtim.
Ne ishim në fazat e para të planifikimit,
03:59
She and I were in the early stages of planning,
68
239146
2715
04:01
as we had intended to go together,
69
241885
2562
meqë kishim planifikuar të shkonim bashkë,
04:04
when she fell victim to a brain tumor.
70
244471
2675
kur u diagnostikua me tumor në tru.
04:07
The cancer quickly took over her body and mind,
71
247812
3997
Kanceri ia mori shpejt kontrollin e trupit dhe të mendjes
04:11
and she passed away six months later.
72
251833
2547
dhe ajo ndërroi jetë 6 muaj më vonë.
Megjithatë, gjatë muajve të sëmundjes,
04:15
During the months of her illness, though,
73
255110
1985
përkushtimi i saj ndaj ekspeditës nuk u lëkund kurrë
04:17
her dedication to the expedition never wavered, and I made a promise
74
257119
5500
dhe premtova që do ta kryeja unë udhëtimin e saj të fundit.
04:22
to carry out her final journey.
75
262643
1865
04:25
My mother's passion for the Arctic
76
265374
3143
Pasioni i sime mëje për Arktikun
04:28
echoed through my experience in Greenland,
77
268541
3373
jehonte gjatë përvojës sime në Groenlandë
04:31
and I felt the power
78
271938
2976
dhe ndjeva fuqinë
04:34
and the fragility of the landscape.
79
274938
2550
dhe brishtësinë e peisazhit.
04:38
The sheer size of the icebergs
80
278738
2660
Përmasat gjigande të ajsbergut
04:41
is humbling.
81
281422
1404
të bëjnë të ndihesh e vogël.
04:43
The ice fields are alive with movement and sound
82
283168
3423
Fushat e akullta janë plot lëvizje dhe tinguj
04:46
in a way that I never expected.
83
286615
2137
në një mënyrë që unë s'e prisja kurrë.
04:49
I expanded the scale of my compositions
84
289284
2248
Unë rrita përmasat e veprave të mia
04:51
to give you that same sense of awe that I experienced.
85
291556
4761
për t'ju dhënë ju të njëjtën ndjesi frike që përjetova unë.
Megjithatë, ndërsa madhështia e akullit është e dukshme,
04:57
Yet, while the grandeur of the ice is evident,
86
297021
3695
05:00
so, too, is its vulnerability.
87
300740
1936
ashtu është edhe cënueshmëria e tij.
Nga varka jonë,
05:03
From our boat,
88
303042
1215
05:04
I could see the ice sweating under the unseasonably warm sun.
89
304281
5364
mund ta shihja akullin teksa shkrinte nën diellin shumë të nxehtë për stinën.
05:10
We had a chance to visit many of the Inuit communities in Greenland
90
310940
3563
Ne patëm rastin të vizitonim shumë nga komunitetet Inuit në Groenlandë
05:14
that now face huge challenges.
91
314527
2830
që tani përballen me sfida shumë të mëdha.
05:17
The locals spoke to me of vast areas of sea ice
92
317381
3316
Vendasit më folën për sipërfaqe të pafundme akulli
05:20
that are no longer freezing over as they once did.
93
320721
2686
që nuk ngrinin më si dikur.
05:23
And without ice, their hunting and harvesting grounds
94
323431
3078
Pa akull, territoret e gjuetisë dhe të të korrave
05:26
are severely diminished,
95
326533
1762
janë zvogëluar shumë.
05:28
threatening their way of life and survival.
96
328319
2841
duke kërcënuar mënyrën e tyre të jetesës dhe të mbijetesës.
05:32
The melting glaciers in Greenland
97
332616
1895
Akullnajat në shkrirje e sipër në Groenlandë,
05:34
are one of the largest contributing factors to rising sea levels,
98
334535
4344
janë një nga faktorët më të mëdhenj të rritjes së nivelit të detit,
05:38
which have already begun to drown
99
338903
2116
që tashmë ka filluar të fundosë
disa nga ishujt më të ulët në botë.
05:41
some of our world's lowest-lying islands.
100
341043
2830
05:44
One year after my trip to Greenland, I visited the Maldives,
101
344942
3516
Një vit pas udhëtimit në Groenlandë, vizitova Maldivet,
shteti me lartësinë mbi nivelin e detit më të ulët në botë.
05:49
the lowest and flattest country in the entire world.
102
349145
3207
05:52
While I was there, I collected images and inspiration
103
352752
4033
Kur isha atje, mblodha imazhe dhe frymëzim
05:56
for a new body of work:
104
356809
1701
për një tjetër vepër:
vizatime të valëve në bregun e një kombi
05:59
drawings of waves lapping on the coast of a nation
105
359072
4033
që mund të ishte nën ujë brenda këtij shekulli.
06:03
that could be entirely underwater within this century.
106
363129
4154
06:09
Devastating events happen every day
107
369484
3543
Ngjarje shkatërruese ndodhin çdo ditë
në shkallë botërore dhe personale.
06:13
on scales both global and personal.
108
373051
3248
06:16
When I was in Greenland,
109
376844
1263
Në Groenlandë, hodha hirin e mamasë
06:18
I scattered my mother's ashes amidst the melting ice.
110
378131
3914
në akullin që shkrinte.
06:22
Now she remains a part of the landscape she loved so much,
111
382743
5087
Tani është një pjesë e peisazhit që donte
06:27
even as it, too, passes and takes on new form.
112
387854
4087
edhe pse merr një formë të re.
Në mes të dhuratave që më ka dhënë ime më
06:33
Among the many gifts my mother gave me
113
393095
2768
06:35
was the ability to focus on the positive,
114
395887
3000
është aftësia për t'u fokusuar
te pozitivja më shumë sesa te negativja.
06:38
rather than the negative.
115
398911
1523
06:41
My drawings celebrate the beauty of what we all stand to lose.
116
401083
6081
Vizatimet e mia i thurin lavde bukurisë së atyre që rrezikojmë të humbasim.
06:47
I hope they can serve as records of sublime landscapes in flux,
117
407845
5794
Uroj që këto të shërbejnë si regjistrime të peizazheve madhështore në ndryshim,
06:53
documenting the transition and inspiring our global community
118
413663
4622
duke dokumentuar tranzicionin dhe duke frymëzuar komunitetin tonë global
06:58
to take action for the future.
119
418309
2118
për të ndërmarrë veprime për të ardhmen.
Ju falemnderit.
07:01
Thank you.
120
421102
1207
07:02
(Applause)
121
422333
10645
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7