The new era of positive psychology | Martin Seligman

Translator: Kaltrina Kusari Reviewer: Ermira Kusari

When I was President of the American Psychological Association,

Kur isha president i shoqatës Amerikane të Psikologjisë

they tried to media-train me.

ata provuan të më mësojnë se si të paraqitem në media.

And an encounter I had with CNN summarizes

dhe një takim që kisha me CNN-in

përmbledh fjalimin tim të sotëm,

what I'm going to be talking about today,

që titullohet "Aryesja e 11-të për të qenë optimist".

which is the eleventh reason to be optimistic.

The editor of Discover told us 10 of them;

Redaktori i Discover na tregoi 10 prej tyre,

I'm going to give you the eleventh.

dhe unë do të ju tregoj të 11-tën.

So they came to me, CNN, and they said, "Professor Seligman --

CNN erdhi tek unë dhe më tha, "Profesor Seligman,

a mund të na tregoni për gjëndjen e psikologjisë sot?

would you tell us about the state of psychology today?

We'd like to interview you about that."

Kemi dëshire të të intervistojmë për këtë qështje." Dhe unë thash: "Mrekullueshëm."

And I said, "Great."

And she said, "But this is CNN, so you only get a sound bite."

Ajo tha, "Por ky është CNN, kështu që ju do të keni vetëm pak kohë."

I said, "Well, how many words do I get?"

Unë thash, "Sa fjalë mund të them?"

And she said, "Well, one."

Ajo tha: "Një"

(Laughter)

(Të qeshura)

Kamerat filluan inçizimin, dhe ajo tha " Profesor Seligman,"

And the cameras rolled, and she said,

"Professor Seligman, what is the state of psychology today?"

si është gjendja e psikologjisë sot?"

"Good."

"Mirë"

(Laughter)

(Të qeshura)

"Cut! Cut. That won't do.

"Ndal. Ndal. Kjo nuk është e mjaftueshme.

Do të të japim pak më shumë kohë."

We'd really better give you a longer sound bite."

"How many words do I get this time?"

"Sa fjalë mund të them këtë herë?" "Dy fjalë."

"Well, you get two."

(Laughter)

"Doctor Seligman, what is the state of psychology today?"

Dr. Seligman, si është gjendja e psikologjisë sot?"

"Not good."

(Laughter)

"Jo e mirë"

(Të qeshura)

"Shiqo, Dr. Seligman,

"Look, Doctor Seligman,

we can see you're really not comfortable in this medium.

ne e kuptojmë që nuk je i rehatshëm në këtë mes.

We'd better give you a real sound bite.

Ne do të japim edhe më shumë kohë.

This time you can have three words.

Këtë herë mund të thuash tri fjalë.

Professor Seligman, what is the state of psychology today?"

Profesor Seligman, si është gjendja e psikologjisë sot?"

"Not good enough."

"Jo mjaft e mirë." Kjo është tema për të cilën do të flas sot.

That's what I'm going to be talking about.

I want to say why psychology was good, why it was not good,

Unë dua të them pse psikologjia ishte e mirë, pse nuk ishte e mirë,

and how it may become, in the next 10 years, good enough.

dhe se si mund të bëhet "mjaft mirë" në 10 vitet e ardhshme

And by parallel summary, I want to say the same thing about technology,

Për një përmledhje paralele, dua të them të njejtën gjë për teknologjinë,

about entertainment and design,

për argëtimin, dhe dizajnin, sepse mendoj që këto çështje janë të ngjashme.

because I think the issues are very similar.

So, why was psychology good?

Pra, pse ishte psikologjia e mirë?

Well, for more than 60 years, psychology worked within the disease model.

Për më shumë se 60 vjet, psikologjia punoi me modelin për sëmundje.

Ten years ago, when I was on an airplane

Para 10 vitesh, përderisa isha në një aeroplan

and I introduced myself to my seatmate, and told them what I did,

dhe i prezentoja veten dhe profesionin tim personit që ulej pranë meje

they'd move away from me,

njerëzit largoheshin prej meje.

Sepse, me të drejtë, ata po thonin,

because, quite rightly, they were saying

psychology is about finding what's wrong with you.

psikologjia gjen të metat e njerëzve. "Gjeje të çmendurin."

Spot the loony.

And now, when I tell people what I do, they move toward me.

Tani kur ju them njerëzve se çfarë bëj, ata më afrohen.

What was good about psychology --

Gjëja e mirë për psikologjinë,

për investimin 30 miliard dollarësh që Instituti Nacional i Sëmundjeve Mendore (INSM) bëri,

about the $30 billion investment NIMH made,

about working in the disease model,

për punën me modelin e sëmundjeve,

about what you mean by psychology --

për kuptimin e psikologjisë,

is that, 60 years ago, none of the disorders were treatable;

është që 60 vite më parë, asnjë prej sëmundjeve nuk ishin të shërueshme --

it was entirely smoke and mirrors.

çdo gjë ishte e paçartë dhe e mangët

And now, 14 of the disorders are treatable,

Tani 14 sëmundje janë të mjekueshme

two of them actually curable.

dy prej tyre të shërueshme.

And the other thing that happened is that a science developed,

Gjëja tjetër që ndodhi është që u zhvillua shkenca,

a science of mental illness.

një shkencë e sëmundjeve mendore.

We found out we could take fuzzy concepts

Ne kuptuam që mund të studiojmë koncepte të vështira si depresioni, alkoholismi

like depression, alcoholism,

and measure them with rigor;

dhe ti masim këto me precizitet.

that we could create a classification of the mental illnesses;

Ne kuptuam që mund të krijojmë një klasifikim të sëmundjeve mendore.

that we could understand the causality of the mental illnesses.

Ne mund të kuptojmë shkakun e këtyre sëmundjeve.

We could look across time at the same people --

Ne mund t'i vëzhgojmë të njejtit njerëz për një kohë të caktuar.

people, for example, who were genetically vulnerable to schizophrenia --

Njerëz, për shembull, që janë të cenuar nga gjenet që të kenë shizofreni,

and ask what the contribution of mothering, of genetics are,

dhe mund të pyesim se çfarë kontributi kanë kujdesja e nënës, dhe gjenet

dhe pastaj mund të izolonim variablën e tretë,

and we could isolate third variables

by doing experiments on the mental illnesses.

duke bërë eksperimente në sëmundje mendore.

And best of all, we were able, in the last 50 years,

Dhe më e mira qëndron në atë se në 50 vitet e fundit kemi pasur mundesinë

to invent drug treatments and psychological treatments.

të zbulojmë trajtime me barna dhe trajtime psikologjike.

And then we were able to test them rigorously,

dhe pastaj patëm mundesinë t'i testojmë këto trajtime

in random-assignment, placebo-controlled designs,

me ekserimente që janë të dizajnuara të kenë situata të rastësishme.

throw out the things that didn't work,

duke hudhur gjërat që nuk funksionuan si duhet, dhe t'i mbajmë ato që funksionuan.

keep the things that actively did.

The conclusion of that is,

Përfundimi i kësaj është që psikologjia dhe psikiatria, në 60 vitet e fundit,

psychology and psychiatry of the last 60 years

can actually claim that we can make miserable people less miserable.

mund të deklarojnë që ne mund ti ndihmojmë njerëzit që vuajnë, të vuajnë më pak.

And I think that's terrific.

Unë mendoj që kjo është fantastike. Jam shumë krenarë për këtë.

I'm proud of it.

But what was not good, the consequences of that,

Por ky zhvillim ka tri pasoja.

were three things.

The first was moral;

E para kishte të bënte me moralin --

that psychologists and psychiatrists became victimologists, pathologizers;

që psikologët dhe psikiatërit u bënë njerëz që identifikojnë viktimat, njerëz që identifikojnë sëmundje;

that our view of human nature was that if you were in trouble,

Pikëpamja jonë e natyrës njerzore ishte se nëse dikush ka probleme, atëhere këto probleme janë të shkaktuara sepse tullat kanë rënë mbi të.

bricks fell on you.

And we forgot that people made choices and decisions.

Ne harruam që njerëzit bëjnë zgjedhje dhe marrin vendime.

We forgot responsibility.

Ne harruam për përgjigjësinë. Ky ishte çmimi i parë që paguam.

That was the first cost.

The second cost was that we forgot about you people.

Çmimi i dytë ishte që ne harruam për njerëzit e zakonëshem.

We forgot about improving normal lives.

Ne harruam që duhet të përmisojmë jetët normale.

We forgot about a mission to make relatively untroubled people happier,

Ne harruam për misionin që të bëjmë njerëzit e lumtur më të lumtur,

more fulfilled, more productive.

më të përmbushur, më produktiv, dhe fjalët "gjeni", "talent i madh," u bënë fjalë të pista.

And "genius," "high-talent," became a dirty word.

No one works on that.

Askush nuk punon në këtë çështje.

And the third problem about the disease model is,

Problemi i tretë për modelin e sëmundjeve është,

in our rush to do something about people in trouble,

që në nxitim e sipër për të bërë diq për njerëzit me probleme,

in our rush to do something about repairing damage,

në ngutjen tonë për të bërë diç që të meremetojmë dëmet,

it never occurred to us to develop interventions

nuk u kujtuam që të zhvillojmë një ndërhyrje

to make people happier -- positive interventions.

për të bërë njerëzit më të lumtur - ndërhyrje pozitive.

So that was not good.

Kështu që kjo nuk ishte mire.

And so that's what led people like Nancy Etcoff, Dan Gilbert,

Kjo është ajo që i bëri njerëzit si Nancy Etcoff, Dan Gilbert,

Mike Csikszentmihalyi and myself

Mike Csikszentmihalyi (Qiksendmihajli) dhe mua të punojmë në diç që une e quaj Psikologjia Pozitive,

to work in something I call, "positive psychology,"

e cila ka tri qëllime.

which has three aims.

The first is that psychology should be just as concerned

Qëllimi i parë është që psikologjia duhet të jetë po aq e përqëndruar

with human strength as it is with weakness.

në pikat e forta të njerëzve, sa ne pika e tyre të dobëta.

It should be just as concerned with building strength

Duhet të brengoset po aq shumë me ndërtimin e forcave, sa me riparimin e dëmeve.

as with repairing damage.

It should be interested in the best things in life.

Duhet të interesohet në gjërat më të mira në jetë,

And it should be just as concerned

dhe duhet të merret me çështjen e permbushjes së jetërave të njerëzve normal

with making the lives of normal people fulfilling,

and with genius, with nurturing high talent.

Duhet të jetë e preokupuar me gjeni, dhe me rritjen e talenteve.

So in the last 10 years and the hope for the future,

Kështu që në 10 vitet e fundit, dhe shpresën për të ardhëmen,

we've seen the beginnings of a science of positive psychology,

ne kemi parë fillimet e një shkence të psikologjisë pozitive:

a science of what makes life worth living.

Shkenca e dedikuar asaj që i jep jetes vlerë.

It turns out that we can measure different forms of happiness.

Tani e dime që mund të masim forma të ndryshme të lumturisë.

And any of you, for free, can go to that website --

Çdo njëri prej jush, mund të shkoj në webfaqen qe kemi krijuar

[www.authentichappiness.org]

dhe të plotësoj disa teste të lumturisë.

and take the entire panoply of tests of happiness.

You can ask, how do you stack up for positive emotion, for meaning,

Ju mund të pyesni se ku qëndroni me emocione pozitive, domethënie jetësore,

for flow, against literally tens of thousands of other people?

dhe rrjedhim të jetes, në mesin e dhjetra mijëra njerëzve të tjerë?

We created the opposite of the diagnostic manual of the insanities:

Ne krijuam të kundertën e Udhëzuesit Diagnostifikues për Çmenduri:

a classification of the strengths and virtues that looks at the sex ratio,

një klasifikim i pikave të forta dhe virtyteve që konsiderojnë proporcionin e gjinise,

how they're defined, how to diagnose them,

se si definohen, si ti diagnosifikohen ato,

what builds them and what gets in their way.

çfarë i ndërton ato, dhe çfarë i pengon.

We found that we could discover the causation of the positive states,

Ne gjetëm se ne mund të zbulojmë shkakun e gjëndjeve mendore pozitive,

the relationship between left hemispheric activity

marrëdhënien në mes të aktivitetit në hemisferën e majtë (të trurit)

and right hemispheric activity, as a cause of happiness.

dhe në mes të aktivitetit të hemisferës së djathtë, si një shkak i lumturisë.

I've spent my life working on extremely miserable people,

Unë kam kaluar gjithë jetën time duke punuar me njerëz të trishtuar,

and I've asked the question:

dhe kam pyetur,

How do extremely miserable people differ from the rest of you?

si ndryshojnë njerëzit e trishtuar nga të tjerët?

And starting about six years ago, we asked about extremely happy people.

Para 6 viteve, ne bëmë të njejtën pyetje për njerëzit e lumtur,

How do they differ from the rest of us?

dhe se si ata ndryshojnë prej nesh?

It turns out there's one way, very surprising --

Kuptuam që ata nuk ndryshojnë prej nesh.

they're not more religious, they're not in better shape,

Ata nuk janë më fetar, ata nuk janë në formë më të mirë fizike,

they don't have more money, they're not better looking,

ata nuk kanë më shumë para, ata nuk janë më të bukur,

atyre nuk ju ndodhin më shumë ngjarje të mira dhe me pak ngjarje të këqija.

they don't have more good events and fewer bad events.

The one way in which they differ: they're extremely social.

Mënyra e vetme në të cilën ata ndryshojnë është që ata jane më të shoqërueshëm.

They don't sit in seminars on Saturday morning.

Ata nuk shkojnë në seminare gjatë të shtunës në mëngjes.

(Laughter)

(Të Qeshura)

Ata nuk kalojnë kohë të vetmuar.

They don't spend time alone.

Each of them is in a romantic relationship

Secili prej tyre është në një marrëdhënie romantike

and each has a rich repertoire of friends.

dhe secili ka një repertor të gjerë të shokëve e shoqeve.

Por keni kujdes këtu. Këto janë të dhëna korrelacionale, jo shkaktare,

But watch out here -- this is merely correlational data, not causal,

and it's about happiness in the first, "Hollywood" sense,

dhe unë po flas për lumturinë e Holivudit:

I'm going to talk about,

happiness of ebullience and giggling and good cheer.

lumturia e entuziazmit dhe të qeshurave, dhe ngazëllimit.

And I'm going to suggest to you that's not nearly enough,

Dhe pas një minuti, do t'ju sygjeroj që kjo nuk është e mjaftueshme.

in just a moment.

Ne gjetëm që mund të shikonim në intervenime gjatë shekujve,

We found we could begin to look at interventions over the centuries,

from the Buddha to Tony Robbins.

nga Buda deri tek Toni Robbins.

About 120 interventions have been proposed that allegedly make people happy.

Kemi rreth 120 propozime për intervenime që do të bejnë njerëzit

më të lumtur.

And we find that we've been able to manualize many of them,

Ne kemi mundur t'i vendosim nëpër libra shumë prej tyre,

and we actually carry out

dhe tani bëjmë detyra të rastit

random-assignment efficacy and effectiveness studies.

për studime të efikasitetit dhe efektivitetit.

That is, which ones actually make people lastingly happier?

Cila prej këtyre do i bën njerëzit më të lumtur?

In a couple of minutes, I'll tell you about some of those results.

Në pak minuta do ju tregoj për rezultatet e këtyre studimeve.

But the upshot of this is that the mission I want psychology to have,

Rezultati i kësaj është që misioni të cilin une kam dëshirë që psikologjia të ketë,

in addition to its mission of curing the mentally ill,

përveq misionit për të shëruar njerëzit me sëmundje mendore,

and in addition to its mission of making miserable people less miserable,

dhe përveq misionit për të bërë njerëzit e trishtuar, më pak të trishtuar,

is, can psychology actually make people happier?

është se a mund të na bëj psikologjia më të lumtur?

And to ask that question -- "happy" is not a word I use very much --

Për të pyetur këtë pyetje -- lumturia është një fjalë që nuk e përdori shpesh --

we've had to break it down

ne duhet të caktojmë se çfarë mund të pyetet për lumturi.

into what I think is askable about "happy."

And I believe there are three different --

Unë mendoj që ka 3 gjëra të ndryshme --

dhe i quaj të ndryshme sepse janë të ndërtuara prej intervenimeve të ndryshme,

I call them "different" because different interventions build them,

it's possible to have one rather than the other --

është e mundur të kemi njërën apo tjetrën --

three different happy lives.

tri jetë të ndryshme, por të lumtura.

The first happy life is the pleasant life.

Jeta e parë e lumtur është jeta e kënaqesisë.

This is a life in which you have as much positive emotion

Kjo është një jetë në të cilën ti përjeton maksimumin e emocioneve pozitive

as you possibly can,

and the skills to amplify it.

dhe i ke shkathtësitë për ti zgjëruar këto emocione.

The second is a life of engagement:

Jeta e dytë është ajo e angazhimit:

a life in your work, your parenting, your love, your leisure;

një jetë në pune, si prind, në dashuri, gjatë kohës tënde të lire, kur koha ndalet për ty.

time stops for you.

That's what Aristotle was talking about.

Kjo është ajo për të cilën fliste Aristoteli.

And third, the meaningful life.

Dhe jeta e tretë, jeta domethënëse.

I want to say a little bit about each of those lives

Dua të them pak për secilën jetë,

and what we know about them.

dhe se çfarë ne dimë për secilën.

The first life is the pleasant life, and it's simply, as best we can find it,

Jeta e parë është jeta e kënaqësisë, dhe është thjeshtë jeta më e mirë që mund të gjejmë,

it's having as many of the pleasures as you can,

ku mund të kemi maksimumin e kënaqësive,

as much positive emotion as you can,

ku mund të kemi maksimumin e emocioneve pozitive,

and learning the skills -- savoring, mindfulness -- that amplify them,

dhe ku mund të mësojmë shkathtësitë, shijimin dhe ndërgjegjshmërinë, që i plotësojnë këto dëshira,

that stretch them over time and space.

qe i zgjërojnë ato me kalimin e kohes dhe përmes hapësirës.

But the pleasant life has three drawbacks,

Por jeta e kënaqesive ka 3 të meta,

and it's why positive psychology is not happy-ology,

dhe është kjo aryeja pse psikologjia nuk është lumturilogji dhe pse nuk përfundon këtu.

and why it doesn't end here.

The first drawback is, it turns out the pleasant life,

E meta e parë është që jeta e kënaqësive,

your experience of positive emotion,

përjetimi i emocioneve pozitive, është e trashëguar.

is about 50 percent heritable,

Rreth 50% e trashëguar, dhe jo shumë e ndryshueshme.

and, in fact, not very modifiable.

So the different tricks that Matthieu and I and others know

Kështu që marifetet e ndryshme që Matthieu [Ricard],unë dhe të tjerët dijmë

about increasing the amount of positive emotion in your life

për të rritur shumën e emocioneve pozitive në jetën tënde

are 15 to 20 percent tricks, getting more of it.

janë 15% deri në 20%.

Second is that positive emotion habituates.

Problemi i dytë është që emocionet pozititve bëhen të zakonëshme. Bëhen të zakonëshme shumë shpejt.

It habituates rapidly, indeed.

It's all like French vanilla ice cream:

E gjitha është si një akullore prej vaniljës, shijimi i parë është 100%,

the first taste is 100 percent;

by the time you're down to the sixth taste,

por kur të arrijin në kafshatën e gjashtë, çdo gjë humbet.

it's gone.

And, as I said, it's not particularly malleable.

Siq thash, kjo jetë nuk është e lakmueshme.

Kjo çon tek jeta e dytë.

And this leads to the second life.

I have to tell you about my friend Len,

Unë duhet të ju tregoj për shokun tim Len,

to talk about why positive psychology is more than positive emotion,

që tregon se të flasësh për psikologji pozitive është më shumë se të flasësh vetëm për emocione pozitive,

more than building pleasure.

më shumë se ndëritmi i kënaqësisë.

In two of the three great arenas of life, by the time Len was 30,

Nga koha kur ishte vetëm 30 vjet, Len ishte shumë i suksesëshëm

Len was enormously successful.

në dy prej tri fushave të jetës. Fusha e parë ishte puna.

The first arena was work.

By the time he was 20, he was an options trader.

Nga koha kur ai ishte 20 vjeq, ai ishte një tregtar i aksioneve .

By the time he was 25, he was a multimillionaire

Kur ishte 25 vjeqë, ai ishte multimilioner

and the head of an options trading company.

dhe lideri i një kompanie të tregtisë për aksione.

Second, in play, he's a national champion bridge player.

Fusha e dytë është loja: ai është kampion nacional i lojës brixh.

Por në fushën e tretë të jetës së tij, Len është për faqe të zezë.

But in the third great arena of life, love, Len is an abysmal failure.

And the reason he was, was that Len is a cold fish.

Aryseja për këtë është që Len është një peshk i ftohtë.

(Laughter)

(Të Qeshura)

Len is an introvert.

Len është një introvert.

American women said to Len, when he dated them,

Gratë Amerikane të cilat ishin në marrëdhënje me Len, i thoshin atij

"You're no fun. You don't have positive emotion. Get lost."

"Ti nuk je argëtues. Ti nuk ke emocione pozitive. Ik."

And Len was wealthy enough to be able to afford a Park Avenue psychoanalyst,

Len ishte aq i pasur sa të përballonte një psikoanalist nga Park Avenue,

who for five years tried to find the sexual trauma

i cili për 5 vjet u mundua të gjente një traumë seksuale

that had somehow locked positive emotion inside of him.

që kishte mbyllur emocionet pozitive brenda Lenit.

But it turned out there wasn't any sexual trauma.

Por doli që Leni nuk kishte traumë seksuale.

It turned out that --

Doli që... Leni u rrit në Long Island (Ishullin e Gjatë)

Len grew up in Long Island

and he played football and watched football, and played bridge.

dhe luajti futboll, dhe shiqoj futboll, dhe luajti brixh.

Len është në 5 përqindëshen e fundit të asaj që ne e quajmë afekt pozitivë.

Len is in the bottom five percent of what we call positive affectivities.

The question is: Is Len unhappy?

Pyetja është, A është Leni i palumtur? Dhe une dua të them që jo.

And I want to say, not.

Contrary to what psychology told us

Në kundershtimë me atë që psikologjia na ka treguar për 50 përqindeshin e ulët

about the bottom 50 percent of the human race in positive affectivity,

të racës njerëzore në efektivitet pozitivë,

I think Len is one of the happiest people I know.

unë mendoj që Leni është njëri prej njerëzve më të lumtur që kam njohur ndonjëherë.

He's not consigned to the hell of unhappiness,

Ai nuk është dërguar në ferrin e pa-lumturisë

and that's because Len, like most of you,

dhe kjo është sepse Leni, si shume prej jush, është i aftë të ketë rrjedhim të jetës.

is enormously capable of flow.

When he walks onto the floor of the American Exchange

Kur ai ecën në dyshemenë e American Exchange në ora 9:30 të mëngjesit,

at 9:30 in the morning,

time stops for him.

koha ndalet për të. Koha ndalet deri atëherë kur bie zilja për mbyllje.

And it stops till the closing bell.

When the first card is played till 10 days later,

Kur ai e luan letrën e parë,

deri 10 ditë më vonë kur turniri përfundon, koha ndalet për Lenin.

when the tournament is over,

time stops for Len.

And this is indeed what Mike Csikszentmihalyi

Dhe kjo është ajo për të cilën Mike Csikszentmihalyi flet,

has been talking about, about flow.

rrjedha, e cila është ndryshe prej kënaqësisë në një mënyrë të rëndesishme.

And it's distinct from pleasure in a very important way:

pleasure has raw feel -- you know it's happening; it's thought and feeling.

Kënaqësia ka ndjenja të papërpunuara: ti e di që po ndodh. Është mendimi dhe ndjenja.

But what Mike told you yesterday -- during flow ...

Dhe ajo për të cilën Mike ju tregoj dje, gjatë rrjedhës, ti nuk mund të ndjesh asgjë.

you can't feel anything.

You're one with the music.

Ti je një me muzikën. Koha ndalet.

Time stops.

You have intense concentration.

Ju keni koncentrim intensiv.

And this is indeed the characteristic of what we think of as the good life.

Kjo është një karakteristikë për të cilën ne mendojmë kur mendojmë për jetën e mirë.

And we think there's a recipe for it,

Ne mendojmë që ka një recetë për këtë,

and it's knowing what your highest strengths are --

dhe kjo është dituria për cilësitë e tua më të forta.

again, there's a valid test

Ka një test të besueshëm

që tregon se cilat janë pikat e tua të forta.

of what your five highest strengths are --

and then re-crafting your life

Pasi t'i gjeni këto cilësi, ju mund të rikonstruktoni jetën tuaj aq sa mundeni,

to use them as much as you possibly can.

Re-crafting your work, your love,

rekonstruktoni punën tënde, dashurinë tënde,

your play, your friendship, your parenting.

lojën, shoqërine dhe prindësine.

Just one example.

Një shembull: Një person me të cilin punoja, mbushte qese tek Genuardi.

One person I worked with was a bagger at Genuardi's.

E urrente këtë punë.

Hated the job.

She's working her way through college.

Ajo po punonte për të paguar për fakultet.

Her highest strength was social intelligence.

Cilësia e saj më e fortë ishte intelegjenca sociale,

So she re-crafted bagging to make the encounter with her

kështu që ajo e shëndroj punën e saj kështu që konsumatorët

the social highlight of every customer's day.

do të kënaqëshin kur ta takonin.

Ajo dështoi.

Now, obviously she failed.

But what she did was to take her highest strengths,

Por ajo që bëri ishte që e morri cilësinë e saj,

and re-craft work to use them as much as possible.

dhe e rikonstruktoi punën e saj aq sa kishte mundësi.

What you get out of that is not smiley-ness.

Ajo që merrni prej kësaj nuk është buzëqeshje.

You don't look like Debbie Reynolds.

Ju nuk dukeni si Debbie Reynolds.

You don't giggle a lot.

Ju nuk qeshni shumë. Ajo që fitoni është më shumë përvetësim.

What you get is more absorption.

So, that's the second path.

Kjo është rruga e dytë. Rruga e parë është emocioni pozitiv.

The first path, positive emotion;

the second path is eudaemonian flow;

Rruga e dytë është rrjedhim eudomonie (lumturi për Aristotelin)

and the third path is meaning.

Dhe rruga e tretë është domethënia.

This is the most venerable of the happinesses, traditionally.

Kjo është baza e lumturisë, tradicionalisht.

And meaning, in this view, consists of --

Dhe domethënja në këtë këndvështrim përbëhet prej

very parallel to eudaemonia --

it consists of knowing what your highest strengths are,

dijes tënde për cilësitë tua të forta, dhe përdorimi i tyre

and using them to belong to and in the service of

për tu bërë pjesë e diçkaje më të madhe se ti.

something larger than you are.

I mentioned that for all three kinds of lives --

Unë e përmenda që për këto tri lloje të jetës, jeta e kënaqësisë,

the pleasant life, the good life, the meaningful life --

jeta e mirë, jeta e domethënies, tani njerëzit po punojnë shumë në pyetjen:

people are now hard at work on the question:

Are there things that lastingly change those lives?

a ka gjëra që na ndërrojnë jetën përjetësisht?

And the answer seems to be yes.

Dhe përgjigja duket që është po. Unë do ju jap disa mostra të kësaj.

And I'll just give you some samples of it.

It's being done in a rigorous manner.

Po bëhet me shumë zell.

It's being done in the same way that we test drugs

Po bëhet në të njejtën mënyrë që ne përdorim për të testuar ilaçet.

to see what really works.

So we do random-assignment, placebo-controlled,

Kështu që ne bëjme detyra të zakonshme, kontrol me placebo

long-term studies of different interventions.

dhe studime të gjata për intervenime të ndryshme.

Just to sample the kind of interventions that we find have an effect:

Për të provuar ndërhyrjet që kanë ndikim,

when we teach people about the pleasant life,

kur ne i mësojmë njerëzit për jetën e kënaqësisë,

how to have more pleasure in your life,

se si ata mund të kenë më shumë kënaqesi në jetë,

one of your assignments is to take the mindfulness skills,

një prej detyrave është të marrësh aftësitë e kujtesës, aftësitë e shijimit,

the savoring skills,

and you're assigned to design a beautiful day.

dhe ju keni për detyrë të krijoni një ditë të bukur.

Next Saturday, set a day aside, design yourself a beautiful day,

Të Shtunën e ardhëshme, krijo një ditë të bukur për veten,

and use savoring and mindfulness to enhance those pleasures.

dhe përdor shijimin dhe kujtimin për ti rritur këto kënaqësi.

And we can show in that way that the pleasant life is enhanced.

Kështu ne mund të tregojmë që ne mund të rrisim kënaqësite në jetë.

Gratitude visit.

Vizita falënderuese. Unë dua që të gjithë këtu të bëjnë atë që bëj unë, nëse mundeni.

I want you all to do this with me now, if you would.

Close your eyes.

Mbyllni sytë.

I'd like you to remember someone

Mendoni për dikë që ka bërë diç shumë të rëndësishme,

who did something enormously important

that changed your life in a good direction,

që ju ka ndërruar jetën në një drejtim të mirë,

and who you never properly thanked.

dhe të cilin person ju kurr nuk e keni falenderuar.

The person has to be alive.

Ky person duhet të jetë gjallë.

Now, OK, you can open your eyes.

Tani mund t'i hapni sytë.

I hope all of you have such a person.

Shpresoj që të gjithë kishit një person të tillë.

Your assignment, when you're learning the gratitude visit,

Detyra juaj kur mësoni për vizitën falenderuese

is to write a 300-word testimonial to that person,

është të shkruani një dëshmi prej 300 fjalësh për atë person,

call them on the phone in Phoenix,

thirre në telefon në Feniks,

ask if you can visit, don't tell them why.

pyesni nëse mund të vizitoni, mos ju tregoni pse, shkoni tek shtëpia e tyre,

Show up at their door,

you read the testimonial -- everyone weeps when this happens.

lexoni dëshminë -- çdo njeri qan kur kjo ndodh --

And what happens is, when we test people

dhe ajo që ndodh është se kur ne i testojmë njerëzit një javë më vonë, një muaj më vonë,

one week later, a month later, three months later,

apo 4 muaj më vonë, që të dy janë më të lumtur, dhe më pak të dëshëperuar.

they're both happier and less depressed.

Another example is a strengths date,

Nje ushtrim tjetër është një takim dashurie gjatë të cilit ne i pyesim çiftet

in which we get couples to identify their highest strengths

të identifikojnë cilësitë e tyre më të forta,

on the strengths test,

and then to design an evening in which they both use their strengths.

dhe të krijojnë një natë gjatë së cilës secili i përdorë fuqitë e tij/saj

We find this is a strengthener of relationships.

dhe gjejmë që kjo iu forcon lidhjen.

And fun versus philanthropy.

Pastaj, argëtim përballë bamirësisë.

It's so heartening to be in a group like this,

Eshtë shumë prekëse të jesh në këtë grup,

in which so many of you have turned your lives to philanthropy.

në të cilin shumë prej jush i keni kthyer jetët tuaja në bamirësi.

Well, my undergraduates and the people I work with haven't discovered this,

E po, studentët e mi të fakultetit dhe njerëzit me të cilët punoj nuk e kan zbuluar këtë,

so we actually have people do something altruistic

kështu që ne i pyesim njerëzit të bëjnë diç altruiste

and do something fun,

të bëjnë diç argëtuese, dhe t'i krahasojnë ndjenjat qe marrin nga secili veprim.

and contrast it.

And what you find is when you do something fun,

Ajo që kuptoni është që kur të bëni diq argëtuese,

it has a square wave walk set.

ju ndiheni mirë për një kohë të shkurtër.

When you do something philanthropic to help another person,

Kur ju bëni bamiresi, për të ndihmuar një person tjetër, kjo zgjatë më shume.

it lasts and it lasts.

So those are examples of positive interventions.

Këto janë shembuj të ndërhyrjeve pozitive.

So the next to last thing I want to say is:

Gjëja e parafundit që dua të them është

we're interested in how much life satisfaction people have.

që ne jemi të interesuar në sasinë e kënaqësisë që njerëzit provojnë,

This is really what you're about.

dhe kjo është ajo për të cilën ne kujdesemi. Kjo është variabëla jonë.

And that's our target variable.

And we ask the question as a function of the three different lives,

Ne pyesim këto pyetje si funksion të tri jetëve të ndryshme,

how much life satisfaction do you get?

sa kënaqësi merr nga jeta?

So we ask -- and we've done this in 15 replications,

Kështu që ne pyesim -- dhe ne e kemi bërë këtë në 15 studime që perfshijnë mijëra njerëz --

involving thousands of people:

To what extent does the pursuit of pleasure,

si kontribojnë jeta e kënaqësisë, jeta e emocioneve pozitive,

the pursuit of positive emotion,

dhe ndjekja e emocioneve pozitive,

the pleasant life,

the pursuit of engagement, time stopping for you,

ndjekja e angazhimit, kohë-ndalja,

and the pursuit of meaning contribute to life satisfaction?

dhe ndjekja e domethënjës, në kënaqësinë që ndjeni për jetën tënde?

And our results surprised us; they were backward of what we thought.

Rrezultatet na befasuan, por ato ishin e kundërta e asaj që ne menduam.

It turns out the pursuit of pleasure has almost no contribution

Doli që ndjekja e kënaqësisë nuk bën asnjë kontribut në kënaqësine që kemi me jetën tonë .

to life satisfaction.

The pursuit of meaning is the strongest.

Ndjekja e domethënjes është më e forta.

The pursuit of engagement is also very strong.

Ndjekja e angazhimit është e fortë poashtu.

Where pleasure matters is if you have both engagement

Aty ky kënaqësia ka peshë, është atëherë kur ju keni angazhim

and you have meaning,

dhe atëherë kur keni domethënie, pastaj kënaqësia është qërshia mbi shlag.

then pleasure's the whipped cream and the cherry.

Which is to say, the full life -- the sum is greater than the parts,

Kjo do të thotë që jeta komplete, është shuma e të gjitha pjesëve.

if you've got all three.

Conversely, if you have none of the three, the empty life,

Në të kundërtën, nëse nuk e keni asnjërën prej këtyre jetëve,

por e keni jetën e zbrazët, shuma është më pak se pjesët individuale.

the sum is less than the parts.

And what we're asking now is: Does the very same relationship --

Ajo që ne pyesim tani është

a është e mundëshme që marrëdhënjet, shëndeti fizik, sëmundëshmëria,

physical health, morbidity, how long you live and productivity --

gjatësia e jetës dhe produktiviteti, ndjekin të njejtën lidhje?

follow the same relationship?

That is, in a corporation,

Kjo do të thotë, në një korporatë,

is productivity a function of positive emotion, engagement and meaning?

a është produktiviteti një emocion pozitivë, angazhim dhe domethënje?

Is health a function of positive engagement,

A është shëndeti funksion i angazhimit pozitivë,

of pleasure, and of meaning in life?

i kënaqësisë, dhe domethënjes së jetës?

And there is reason to think the answer to both of those may well be yes.

Ka arsye që na bëjnë të mendojmë që përgjigja për këto pyetje është po.

So, Chris said that the last speaker had a chance

Kris tha që folesi i fundit do të kishte mundësinë të bashkoj ato të cilat ai i kishte dëgjuar,

to try to integrate what he heard,

and so this was amazing for me.

dhe kjo ishte e mrekullueshme për mua. Unë kurrë nuk kam marrur pjesë në një takim të tillë.

I've never been in a gathering like this.

I've never seen speakers stretch beyond themselves so much,

Kurrë nuk kam parë që folësit të zgjaten më shumë se vetja kaq shumë,

which was one of the remarkable things.

që ishte njëra prej gjërave më të mrekullueshme.

But I found that the problems of psychology seemed to be parallel

Por gjeta që problemet e psikologjisë ishin paralele

to the problems of technology, entertainment and design

me problemet e teknologjisë, argëtimit and dizajnit në këto mënyra.

in the following way:

we all know that technology, entertainment and design

Ne të gjithë e dimë se teknologjia, argëtimi dhe dizajni

have been and can be used for destructive purposes.

kanë qenë, dhe mund të përdoren për procese shkatërruese.

We also know that technology, entertainment and design

Ne të gjithë e dimë që teknologjia, argëtimi dhe dizajni

can be used to relieve misery.

mund të përdoren për lirimin e fatëkeqësisë.

And by the way, the distinction between relieving misery

Ndryshimi në mes të lirimit të mjerimit,

and building happiness is extremely important.

dhe ndërtimit të lumturisë është shumë i rëndësishëm.

I thought, when I first became a therapist 30 years ago,

Unë mendova, kur u bëra terapist para 30 vjete,

that if I was good enough to make someone not depressed,

se nëse jam aq i mirë sa që mund të liroj dikë nga dëshpërimi,

not anxious, not angry,

ankthi, dhe nervoza, atëherë do t'i bëja të lumtur.

that I'd make them happy.

And I never found that;

Por nuk e gjeta këtë. Unë kuptova që ajo që mund të bësh është të arrish zeron.

I found the best you could ever do

was to get to zero;

that they were empty.

Por ata ishin të zbrazët.

And it turns out the skills of happiness, the skills of the pleasant life,

Del që aftësitë e lumturisë, aftësitë e jetës së kënaqësisë,

the skills of engagement, the skills of meaning,

aftësitë e angazhimit, aftësitë e domethënjes,

are different from the skills of relieving misery.

jan ndryshe prej aftësive për të lehtësuar trishtimin.

And so, the parallel thing holds with technology, entertainment

Kështu që paralelizmi qëndron

me teknologji, argëtim dhe dizajn, unë besoj.

and design, I believe.

That is, it is possible for these three drivers of our world

Kjo do të thotë që është e mundur për këta vozitës të botës tonë

to increase happiness,

të rrisin lumturinë, të rrisin emocionet pozitive,

to increase positive emotion.

And that's typically how they've been used.

dhe ato janë përdorur për të bërë këtë.

But once you fractionate happiness the way I do --

Por kur ju ndani lumturinë ashtu si e ndaj unë,

not just positive emotion, that's not nearly enough --

jo vetëm emocione pozitive -- kjo nuk është mjaft --

there's flow in life, and there's meaning in life.

ka nje rrjedhë në jetë, dhe ka kuptim në jetë.

As Laura Lee told us,

Siq na tha Lauralee (Laurali),

design and, I believe, entertainment and technology,

dizajni, dhe unë besoj që edhe argëtimi e teknologjia,

can be used to increase meaning engagement in life as well.

mund të përdoren për të rritur domethënjen e angazhimit në jetë.

So in conclusion,

Si përfundim, arsyeja e njëmbëdhjetë për optimizëm,

the eleventh reason for optimism,

in addition to the space elevator,

përveq liftit në hapësirë,

is that I think with technology, entertainment and design,

është që me teknologji, argëtim dhe dizajn,

we can actually increase the amount of tonnage

ne mund të rrisim tonazhin

of human happiness on the planet.

e lumturisë njerëzore në planet.

And if technology can, in the next decade or two,

Nëse teknologjia mund të rritë jetën e kënaqësisë, jetën e mirë dhe jetën domethënëse,

increase the pleasant life, the good life and the meaningful life,

në dekadën e ardhëshme, apo dy dekada prej tash, kjo do të jetë mjaft.

it will be good enough.

If entertainment can be diverted to also increase positive emotion,

Nëse argëtimi mund të përdoret për të rritut emocionet pozitive,

meaning eudaemonia,

domethënjen, eudomonian, kjo do të jetë mjaft e mirë.

it will be good enough.

And if design can increase positive emotion,

Dhe nëse dizajni mund të rritë emocionet pozitive,

eudaemonia, and flow and meaning,

eudomonina, rrjedhën dhe domethënjen,

what we're all doing together will become good enough.

ajo që ne po bëjmë së bashku do të jetë mjaft e mirë. Faleminderit.

Thank you.

(Applause)

Duartrokitje