The new era of positive psychology | Martin Seligman

Tłumaczenie: Micha Parzuchowski Korekta: Joanna Stefanska

When I was President of the American Psychological Association,

Kiedy byłem prezesem Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego

they tried to media-train me.

szkolono mnie w zakresie kontaktów z mediami,

And an encounter I had with CNN summarizes

i spotkanie, jakie odbyłem z CNN

podsumowuje to, o czym będę dzisiaj mówił,

what I'm going to be talking about today,

czyli jedenasty powód do bycia optymistą.

which is the eleventh reason to be optimistic.

The editor of Discover told us 10 of them;

Wydawca magazynu Discover podał nam 10 powodów,

I'm going to give you the eleventh.

ja opowiem wam o jedenastym.

So they came to me, CNN, and they said, "Professor Seligman --

Przyszli do mnie dziennikarze CNN i mówią, "Profesorze Seligman,”

"czy może Pan nam opowiedzieć o kondycji współczesnej psychologii?”

would you tell us about the state of psychology today?

We'd like to interview you about that."

"Chcielibyśmy przeprowadzić z Panem wywiad." -- A ja na to -- "Świetnie."

And I said, "Great."

And she said, "But this is CNN, so you only get a sound bite."

Dziennikarka: "Ale w CNN musi Pan mówić krótko."

I said, "Well, how many words do I get?"

Ja na to -- "W ilu słowach mam się zmieścić?"

And she said, "Well, one."

Odpowiedziała -- "W jednym."

(Laughter)

(Śmiech)

Kamery poszły w ruch, dziennikarka powiedziała "Profesorze Seligman,"

And the cameras rolled, and she said,

"Professor Seligman, what is the state of psychology today?"

"jaka jest kondycja współczesnej psychologii?"

"Good."

"Dobra."

(Laughter)

(Śmiech)

"Cut! Cut. That won't do.

"Stop. Cięcie. Tyle nie wystarczy.”

"Może damy Panu trochę więcej czasu."

We'd really better give you a longer sound bite."

"How many words do I get this time?"

"To ile słów mam tym razem?" -- "Może Pan użyć dwóch”.

"Well, you get two."

(Laughter)

"Doctor Seligman, what is the state of psychology today?"

"Profesorze Seligman, jaka jest kondycja współczesnej psychologii?"

"Not good."

(Laughter)

"Niedobra."

(Śmiech)

"Panie Profesorze”

"Look, Doctor Seligman,

we can see you're really not comfortable in this medium.

"chyba nie jest Pan oswojony z telewizją.”

We'd better give you a real sound bite.

"Damy Panu jeszcze więcej czasu.”

This time you can have three words.

"Tym razem ma Pan trzy słowa.”

Professor Seligman, what is the state of psychology today?"

"Profesorze Seligman, jaka jest kondycja współczesnej psychologii?"

"Not good enough."

"Nie dość dobra." -- I o tym będę wam dzisiaj opowiadał.

That's what I'm going to be talking about.

I want to say why psychology was good, why it was not good,

Opowiem, dlaczego psychologia była dobra, dlaczego nie była dobra

and how it may become, in the next 10 years, good enough.

i w jaki sposób może stać się dość dobra w ciągu 10 lat.

And by parallel summary, I want to say the same thing about technology,

Równocześnie, podsumowując, chcę to samo powiedzieć o technologii

about entertainment and design,

rozrywce i projektowaniu, gdyż myślę, że są to bardzo zbliżone kwestie.

because I think the issues are very similar.

So, why was psychology good?

Dlaczego psychologia była dobra?

Well, for more than 60 years, psychology worked within the disease model.

Przez ponad 60 lat psychologia wykorzystywała model choroby.

Ten years ago, when I was on an airplane

10 lat temu, kiedy leciałem samolotem,

and I introduced myself to my seatmate, and told them what I did,

przedstawiłem się współpasażerowi i powiedziałem czym się zajmuję,

they'd move away from me,

ludzie mnie unikali.

Ponieważ, całkiem słusznie, zakładali,

because, quite rightly, they were saying

psychology is about finding what's wrong with you.

że psychologia polega na szukaniu problemów. Na wyszukiwaniu wariatów.

Spot the loony.

And now, when I tell people what I do, they move toward me.

A teraz, gdy mówię ludziom czym się zajmuję, przysuwają się bliżej.

What was good about psychology --

Więc co było dobre w psychologii,

w blisko 30 miliardach dolarów, które zainwestowało NIMH,

about the $30 billion investment NIMH made,

about working in the disease model,

w pracach w ramach modelu choroby

about what you mean by psychology --

w tym, co rozumiemy pod nazwą psychologii

is that, 60 years ago, none of the disorders were treatable;

to, że 60 lat temu żadnego z zaburzeń nie można było leczyć --

it was entirely smoke and mirrors.

psychologia wówczas to były czary-mary.

And now, 14 of the disorders are treatable,

Dziś 14 zaburzeń poddaje się leczeniu,

two of them actually curable.

dwa z nich są wręcz uleczalne.

And the other thing that happened is that a science developed,

Ponadto, psychologia korzysta z metod naukowych,

a science of mental illness.

to nauka o zaburzeniach psychicznych.

We found out we could take fuzzy concepts

Odkryliśmy, że można badać niejasne pojęcia jak depresja, alkoholizm,

like depression, alcoholism,

and measure them with rigor;

i mierzyć je z dużą precyzją.

that we could create a classification of the mental illnesses;

Możemy stworzyć klasyfikację zaburzeń psychicznych.

that we could understand the causality of the mental illnesses.

Możemy zrozumieć przyczyny zaburzeń psychicznych.

We could look across time at the same people --

Możemy obserwować tych samych ludzi przez dłuższy czas --

people, for example, who were genetically vulnerable to schizophrenia --

na przykład, ludzi którzy są w grupie ryzyka zapadnięcia na schizofrenię,

and ask what the contribution of mothering, of genetics are,

i badać jaki jest wpływ wychowania, a jaki genów.

Możemy wykluczać wpływ innych zmiennych

and we could isolate third variables

by doing experiments on the mental illnesses.

wykonując eksperymenty nad chorobami psychicznymi.

And best of all, we were able, in the last 50 years,

I co najlepsze, w ciągu ostatnich 50 lat,

to invent drug treatments and psychological treatments.

udało się nam stworzyć terapie farmakologiczne i psychologiczne,

And then we were able to test them rigorously,

i byliśmy w stanie precyzyjnie je przetestować

in random-assignment, placebo-controlled designs,

w losowo dobieranych warunkach eksperymentalnych, z grupami placebo.

throw out the things that didn't work,

Rezygnowaliśmy z terapii, które nie przynosiły skutku i wspieraliśmy te, które pomagały.

keep the things that actively did.

The conclusion of that is,

Wniosek jest taki, że psychologia i psychiatria, przez ostatnie 60 lat,

psychology and psychiatry of the last 60 years

can actually claim that we can make miserable people less miserable.

mogą twierdzić, że uczyniły życie cierpiących nieco mniej bolesnym.

And I think that's terrific.

Uważam, że to jest wspaniałe. Jestem z tego dumny.

I'm proud of it.

But what was not good, the consequences of that,

Ale co było niedobre, to trzy konsekwencje takiego stanu.

were three things.

The first was moral;

Po pierwsze skutki moralne --

that psychologists and psychiatrists became victimologists, pathologizers;

psycholodzy i psychiatrzy stali się ofiarologami, patologami;

that our view of human nature was that if you were in trouble,

nasz pogląd na naturę ludzką był taki, że kłopoty przychodziły z zewnątrz.

bricks fell on you.

And we forgot that people made choices and decisions.

Zapomnieliśmy, że ludzie dokonują wyborów i podejmują decyzje.

We forgot responsibility.

Zapomnieliśmy o odpowiedzialności. To była pierwsza konsekwencja.

That was the first cost.

The second cost was that we forgot about you people.

Drugą konsekwencją jest to, że zapomnieliśmy o ludziach.

We forgot about improving normal lives.

Zapomnieliśmy o polepszaniu życia zwykłych ludzi.

We forgot about a mission to make relatively untroubled people happier,

Zapomnieliśmy o misji uszczęśliwiania ludzi względnie zdrowych,

more fulfilled, more productive.

a słowa "genialny, utalentowany" stały się nieprzyzwoite.

And "genius," "high-talent," became a dirty word.

No one works on that.

Nikt nad tym nie pracował.

And the third problem about the disease model is,

Trzeci problem z modelem choroby stanowi,

in our rush to do something about people in trouble,

że w wysiłkach skierowanych do osób z problemami

in our rush to do something about repairing damage,

ukierunkowanych na naprawianie strat,

it never occurred to us to develop interventions

nigdy nie przyszło nam do głowy aby wypracować interwencje,

to make people happier -- positive interventions.

które miałyby ludzi uszczęśliwić, nie mieliśmy pozytywnych interwencji.

So that was not good.

To nie było dobre.

And so that's what led people like Nancy Etcoff, Dan Gilbert,

I to doprowadziło takie osoby jak Nancy Etcoff, Dan Gilbert,

Mike Csikszentmihalyi and myself

Mike Csikszentmihalyi i mnie do pracy nad psychologią pozytywną,

to work in something I call, "positive psychology,"

która ma spełniać trzy cele.

which has three aims.

The first is that psychology should be just as concerned

Po pierwsze, psychologia powinna w równym stopniu skupiać się

with human strength as it is with weakness.

na ludzkich zaletach, jak na słabościach.

It should be just as concerned with building strength

Powinna być tak samo zaangażowana w budowanie zalet, jak w naprawianie szkód,

as with repairing damage.

It should be interested in the best things in life.

interesować się najlepszymi rzeczami, jakie przydarzają nam się w życiu

And it should be just as concerned

oraz angażować się w polepszanie jakości życia normalnych ludzi

with making the lives of normal people fulfilling,

and with genius, with nurturing high talent.

i geniuszy, którzy pielęgnują swoje talenty.

So in the last 10 years and the hope for the future,

Przez ostatnie 10 lat i, mamy nadzieję, również w przyszłości,

we've seen the beginnings of a science of positive psychology,

widzimy początki naukowej psychologii pozytywnej:

a science of what makes life worth living.

nauki o tym co sprawia, że życie jest warte przeżycia.

It turns out that we can measure different forms of happiness.

Wygląda na to, że możemy mierzyć różne odmiany szczęścia.

And any of you, for free, can go to that website --

I każdy z was może za darmo odwiedzić stronę internetową

[www.authentichappiness.org]

i wypełnić całą baterię testów szczęścia.

and take the entire panoply of tests of happiness.

You can ask, how do you stack up for positive emotion, for meaning,

Można zapytać, w jaki sposób mierzyć pozytywne emocje, sens życia,

for flow, against literally tens of thousands of other people?

dosłownie dziesiątek tysięcy ludzi?

We created the opposite of the diagnostic manual of the insanities:

Stworzyliśmy przeciwieństwo podręczników diagnostyki zaburzeń:

a classification of the strengths and virtues that looks at the sex ratio,

klasyfikację cnót i zalet z uwzględnieniem płci,

how they're defined, how to diagnose them,

sposoby ich definiowania, diagnostyki,

what builds them and what gets in their way.

genezę zalet i przeszkód w ich kształtowaniu.

We found that we could discover the causation of the positive states,

Ustaliliśmy, że możemy prześledzić przyczyny pozytywnych emocji,

the relationship between left hemispheric activity

związek między pobudzeniem lewej półkuli

and right hemispheric activity, as a cause of happiness.

i pobudzeniem prawej półkuli jako przyczynę szczęścia.

I've spent my life working on extremely miserable people,

Poświęciłem życie pracy ze skrajnie nieszczęśliwymi ludźmi,

and I've asked the question:

i zadawałem sobie pytanie,

How do extremely miserable people differ from the rest of you?

Co różni skrajnie nieszczęśliwe osoby od innych?

And starting about six years ago, we asked about extremely happy people.

A od sześciu lat, zadaję pytanie na temat skrajnie szczęśliwych ludzi,

How do they differ from the rest of us?

czym oni różnią się od innych?

It turns out there's one way, very surprising --

I okazuje się, że jest jedna różnica.

they're not more religious, they're not in better shape,

Nie są bardziej religijni, nie są w lepszej kondycji fizycznej,

they don't have more money, they're not better looking,

nie mają więcej pieniędzy, nie są bardziej przystojni,

nie doświadczają więcej dobrych wydarzeń, ani mniej złych.

they don't have more good events and fewer bad events.

The one way in which they differ: they're extremely social.

Jedna różnica: są skrajnie towarzyscy.

They don't sit in seminars on Saturday morning.

Nie siedzą na wykładach w sobotnie przedpołudnia.

(Laughter)

(Śmiech)

Nie spędzają czasu w samotności.

They don't spend time alone.

Each of them is in a romantic relationship

Każdy z nich jest z kimś w związku

and each has a rich repertoire of friends.

i każdy z nich ma szeroki krąg przyjaciół.

Ale uwaga. Są to jedynie dane korelacyjne, nie przyczynowo-skutkowe,

But watch out here -- this is merely correlational data, not causal,

and it's about happiness in the first, "Hollywood" sense,

i dotyczą szczęścia w wydaniu hollywoodzkim

I'm going to talk about,

happiness of ebullience and giggling and good cheer.

szczęścia sprowadzonego do zadowolenia, chichotów i weselenia się.

And I'm going to suggest to you that's not nearly enough,

Za chwilę zdradzę wam, że to zupełnie nie wystarczy.

in just a moment.

Postanowiliśmy prześledzić interwencje używane od wieków,

We found we could begin to look at interventions over the centuries,

from the Buddha to Tony Robbins.

od Buddy do Tony'ego Robbinsa.

About 120 interventions have been proposed that allegedly make people happy.

Zebraliśmy około 120 interwencji,

które podobno sprawiają, że ludzie czują się szczęśliwsi.

And we find that we've been able to manualize many of them,

Odkryliśmy, że większość z nich można sprowadzić do prostych instrukcji,

and we actually carry out

które właśnie rozdajemy losowo osobom badanym

random-assignment efficacy and effectiveness studies.

sprawdzając w badaniach ich skuteczność.

That is, which ones actually make people lastingly happier?

Która z interwencji sprawia, że ludzie dłużej czują się szczęśliwsi?

In a couple of minutes, I'll tell you about some of those results.

Za chwilę pokażę kilka wyników takich badań.

But the upshot of this is that the mission I want psychology to have,

Wynikiem tych działań jest misja, którą chcę aby pełniła psychologia.

in addition to its mission of curing the mentally ill,

oprócz tego, że psychologia leczy psychicznie chorych,

and in addition to its mission of making miserable people less miserable,

oprócz tego, że misją psychologii jest przynoszenie ulgi cierpiącym,

is, can psychology actually make people happier?

czy psychologia może rzeczywiście ludzi uszczęśliwić?

And to ask that question -- "happy" is not a word I use very much --

Aby zadać sobie takie pytanie -- zazwyczaj nie używam słowa uszczęśliwić --

we've had to break it down

musieliśmy rozbić to uczucie na trzy kwestie, o które można w ogóle zapytać.

into what I think is askable about "happy."

And I believe there are three different --

Myślę, że istnieją trzy różne --

nazywam je różnymi, bo ich źródłem są różne interwencje,

I call them "different" because different interventions build them,

it's possible to have one rather than the other --

i można mieć jedno, a nie mieć drugiego --

three different happy lives.

trzy różne sposoby na szczęśliwe życie.

The first happy life is the pleasant life.

Pierwszy sposób to życie pełne przyjemności,

This is a life in which you have as much positive emotion

w którym doświadczasz tyle pozytywnych emocji, ile tylko się da,

as you possibly can,

and the skills to amplify it.

i potrafisz je wzmacniać.

The second is a life of engagement:

Drugi sposób, to życie pełne zaangażowania:

a life in your work, your parenting, your love, your leisure;

pełne pracy, rodzicielstwa, miłości, wypoczynku, gdzie czas się nie liczy.

time stops for you.

That's what Aristotle was talking about.

To miał na myśli Arystoteles.

And third, the meaningful life.

Trzeci sposób, to życie pełne sensu.

I want to say a little bit about each of those lives

Opowiem trochę o każdym z tych sposobów,

and what we know about them.

co wiemy na ich temat.

The first life is the pleasant life, and it's simply, as best we can find it,

Pierwszy to życie przyjemne, polega na doświadczaniu

it's having as many of the pleasures as you can,

jak największej liczby przyjemności,

as much positive emotion as you can,

przeżywaniu jak najwięcej pozytywnych emocji,

and learning the skills -- savoring, mindfulness -- that amplify them,

oraz rozwoju umiejętności, delektowania się i samoświadomości, które wzmacniają ich doznawanie,

that stretch them over time and space.

rozciągają je w czasie i przestrzeni.

But the pleasant life has three drawbacks,

Z drugiej strony życie pełne przyjemności ma też trzy wady,

and it's why positive psychology is not happy-ology,

to powód dla którego psychologia pozytywna nie jest szczęściologią i dlaczego nauka nie kończy się na tym.

and why it doesn't end here.

The first drawback is, it turns out the pleasant life,

Pierwsza wada, to że życie pełne przyjemności

your experience of positive emotion,

i umiejętność przeżywania pozytywnych emocji jest dziedziczna,

is about 50 percent heritable,

około 50% pochodzi z genów i w zasadzie trudno ją zmienić.

and, in fact, not very modifiable.

So the different tricks that Matthieu and I and others know

Więc wszystkie sztuczki jakie ja, Matthieu, czy inni znamy

about increasing the amount of positive emotion in your life

zwiększą ilość przeżywanych pozytywnych emocji

are 15 to 20 percent tricks, getting more of it.

tylko o około 15 do 20 procent.

Second is that positive emotion habituates.

Po drugie, do pozytywnych emocji bardzo szybko się przyzwyczajamy.

It habituates rapidly, indeed.

It's all like French vanilla ice cream:

Z emocjami jest jak z lodami waniliowymi, pierwszy raz smakują na 100%,

the first taste is 100 percent;

by the time you're down to the sixth taste,

ale do czasu, gdy masz je w ustach po raz szósty, nie ma śladu po smaku.

it's gone.

And, as I said, it's not particularly malleable.

I tak jak mówiłem wcześniej, nie jest to zbyt łatwe do zmiany.

Co prowadzi nas do drugiego sposobu.

And this leads to the second life.

I have to tell you about my friend Len,

Opowiem wam o moim przyjacielu Lenie,

to talk about why positive psychology is more than positive emotion,

aby wyjaśnić, dlaczego psychologia pozytywna to coś więcej, niż pozytywne emocje,

more than building pleasure.

lub zbieranie przyjemności.

In two of the three great arenas of life, by the time Len was 30,

W dwóch z trzech domen życia Len jeszcze przed 30-tką

Len was enormously successful.

odnosił niesamowite sukcesy. Pierwsza z domen to praca.

The first arena was work.

By the time he was 20, he was an options trader.

Przed dwudziestymi urodzinami został maklerem.

By the time he was 25, he was a multimillionaire

Przed 25-tką był multimilionerem

and the head of an options trading company.

i szefem firmy maklerskiej.

Second, in play, he's a national champion bridge player.

Po drugie, w domenie zabawy: jest krajowym mistrzem w brydża.

Ale w trzeciej domenie życia: miłości, Len doznawał pasma porażek.

But in the third great arena of life, love, Len is an abysmal failure.

And the reason he was, was that Len is a cold fish.

Doznawał ich z jednego powodu, Len jest zimny jak ryba.

(Laughter)

(Śmiech)

Len is an introvert.

Len jest introwertykiem.

American women said to Len, when he dated them,

Amerykańskie dziewczyny mówiły mu, kiedy zapraszał je na randki,

"You're no fun. You don't have positive emotion. Get lost."

„Nie ma z Tobą zabawy, nie ma frajdy. Spadaj.”

And Len was wealthy enough to be able to afford a Park Avenue psychoanalyst,

A Len był na tyle bogaty, aby wykupić sesję u psychoanalityka z Park Avenue,

who for five years tried to find the sexual trauma

który przez pięć lat starał się znaleźć jakieś przykre doświadczenie seksualne,

that had somehow locked positive emotion inside of him.

które blokowało całą jego radość.

But it turned out there wasn't any sexual trauma.

Okazało się, że nie przeżył żadnej traumy.

It turned out that --

Okazało się, że Len dorastał na Long Island,

Len grew up in Long Island

and he played football and watched football, and played bridge.

grał w piłkę, oglądał mecze, grał w brydża.

Len znajduje się w dolnych 5% skali zwanej pozytywną afektywnością.

Len is in the bottom five percent of what we call positive affectivities.

The question is: Is Len unhappy?

Czy Len jest nieszczęśliwy? Myślę, że nie.

And I want to say, not.

Contrary to what psychology told us

Przeciwnie do tego, co psychologia mówi o dolnych 50%

about the bottom 50 percent of the human race in positive affectivity,

rasy ludzkiej na skali pozytywnej afektywności,

I think Len is one of the happiest people I know.

myślę, że Len jest jednym z najszczęśliwszych ludzi, których znam.

He's not consigned to the hell of unhappiness,

Nie zatraca się w otchłani nieszczęścia

and that's because Len, like most of you,

ponieważ Len, tak jak większość z was, jest zdolny do przeżywania przepływu.

is enormously capable of flow.

When he walks onto the floor of the American Exchange

Kiedy wchodzi na parkiet amerykańskiej giełdy o 9.30 rano,

at 9:30 in the morning,

time stops for him.

dla niego czas staje. I stoi aż do dzwonu kończącego sesję.

And it stops till the closing bell.

When the first card is played till 10 days later,

Od pierwszej rozegranej karty,

przez 10 dni, do końca turnieju, dla Lena czas stoi.

when the tournament is over,

time stops for Len.

And this is indeed what Mike Csikszentmihalyi

I to jest to, co opisywał Mike Csikszentmihalyi,

has been talking about, about flow.

na temat przepływu i tego, czym się różni od przyjemności.

And it's distinct from pleasure in a very important way:

pleasure has raw feel -- you know it's happening; it's thought and feeling.

Przyjemności doznajesz świadomie: wiesz, co się wokół dzieje. To jest myśl i uczucie.

But what Mike told you yesterday -- during flow ...

Ale jak powiedział wczoraj Mike, podczas przepływu nie czujesz nic.

you can't feel anything.

You're one with the music.

Jesteś jednością z muzyką. Czas się zatrzymuje.

Time stops.

You have intense concentration.

Intensywnie się skupiasz.

And this is indeed the characteristic of what we think of as the good life.

I to jest dokładny opis tego, co jak sądzimy, jest szczęśliwym życiem.

And we think there's a recipe for it,

Myślimy, że mamy na nie przepis,

and it's knowing what your highest strengths are --

to świadomość własnych zalet.

again, there's a valid test

Mamy na to rzetelny test:

co stanowi twoich pięć zalet.

of what your five highest strengths are --

and then re-crafting your life

Trzeba zmienić swoje życie tak, aby wykorzystywać swoje talenty jak najpełniej.

to use them as much as you possibly can.

Re-crafting your work, your love,

Przemodelować swoją pracę, miłość,

your play, your friendship, your parenting.

zabawę, przyjaźnie i rodzicielstwo.

Just one example.

Dla przykładu: pracowałem z dziewczyną, która była pakowaczką zakupów w delikatesach.

One person I worked with was a bagger at Genuardi's.

Nie cierpiała tej pracy.

Hated the job.

She's working her way through college.

Teraz studiuje i pnie się w górę.

Her highest strength was social intelligence.

Jej największą zaletą była inteligencja społeczna,

So she re-crafted bagging to make the encounter with her

więc starała się tak pakować zakupy,

the social highlight of every customer's day.

aby było to atrakcją towarzyską dnia dla każdego klienta.

Oczywiście się jej to nie udawało.

Now, obviously she failed.

But what she did was to take her highest strengths,

Ale potrafiła zidentyfikować swoją największą zaletę,

and re-craft work to use them as much as possible.

a następnie zmienić swoją pracę tak, aby wykorzystywać ją jak najczęściej.

What you get out of that is not smiley-ness.

W ten sposób nie osiągniesz wesołkowatości.

You don't look like Debbie Reynolds.

Nie wyglądasz jak Debbie Reynolds.

You don't giggle a lot.

Może nie chichoczesz zbyt często, ale osiągasz zanurzenie.

What you get is more absorption.

So, that's the second path.

Więc to jest drugi sposób. Pierwszy to pozytywne emocje.

The first path, positive emotion;

the second path is eudaemonian flow;

Drugi to eudajmoniczny przepływ.

and the third path is meaning.

Trzecim sposobem jest sens.

This is the most venerable of the happinesses, traditionally.

Tradycyjnie jest on uznawany za najlepszą drogę do szczęścia.

And meaning, in this view, consists of --

Sens w tym znaczeniu -- ściśle powiązany z eudajmonią,

very parallel to eudaemonia --

it consists of knowing what your highest strengths are,

zawiera świadomość największych swoich zalet oraz ich wykorzystywanie

and using them to belong to and in the service of

do wychodzenia poza własne ograniczenia i służenia czemuś więcej niż sobie samemu.

something larger than you are.

I mentioned that for all three kinds of lives --

Wymieniłem trzy sposoby życia: życie przyjemne,

the pleasant life, the good life, the meaningful life --

życie dobre, życie sensowne. Badacze głowią się nad pytaniem,

people are now hard at work on the question:

Are there things that lastingly change those lives?

czy istnieją czynniki, które mają trwały wpływ na każdy z tych sposobów?

And the answer seems to be yes.

Wydaje się, że tak. Za chwilę podam kilka przykładów.

And I'll just give you some samples of it.

It's being done in a rigorous manner.

Przeprowadzamy bardzo skrupulatne badania

It's being done in the same way that we test drugs

za pomocą metod używanych w testach skuteczności leków,

to see what really works.

So we do random-assignment, placebo-controlled,

dbając o losowy dobór do grupy, o kontrolę wpływu placebo,

long-term studies of different interventions.

prowadzimy długoterminowe badania nad różnymi interwencjami.

Just to sample the kind of interventions that we find have an effect:

Aby dać przykład interwencji, które, jak odkryliśmy, są skuteczne,

when we teach people about the pleasant life,

kiedy uczymy ludzi o przyjemnym życiu,

how to have more pleasure in your life,

w jaki sposób czerpać z życia więcej przyjemności --

one of your assignments is to take the mindfulness skills,

jednym z zadań jest wykorzystanie stanu świadomości i umiejętności doświadczania.

the savoring skills,

and you're assigned to design a beautiful day.

Zadaniem uczestników jest zaplanowanie pięknego dnia.

Next Saturday, set a day aside, design yourself a beautiful day,

W przyszłą sobotę zrób sobie wolne i stwórz przepis na piękny dzień,

and use savoring and mindfulness to enhance those pleasures.

delektuj się nim i świadomie smakuj, aby przedłużać tę przyjemność.

And we can show in that way that the pleasant life is enhanced.

W ten sposób możemy wykazać, że życie przyjemne można wzbogacać.

Gratitude visit.

Wizyta dziękczynna. Chcę, żebyście, jeśli możecie, zrobili to teraz razem ze mną.

I want you all to do this with me now, if you would.

Close your eyes.

Zamknijcie oczy.

I'd like you to remember someone

Chciałbym, abyście przypomnieli sobie kogoś, kto zrobił dla was coś bardzo ważnego,

who did something enormously important

that changed your life in a good direction,

co zmieniło wasze życie na lepsze,

and who you never properly thanked.

komu nigdy odpowiednio nie podziękowaliście.

The person has to be alive.

Wybierzcie osobę, która żyje. OK.

Now, OK, you can open your eyes.

Teraz możecie otworzyć oczy.

I hope all of you have such a person.

Mam nadzieję, że macie taką osobę.

Your assignment, when you're learning the gratitude visit,

Waszym zadaniem, w ćwiczeniu wizyty dziękczynnej,

is to write a 300-word testimonial to that person,

jest napisać 300 słów podziękowań dla tej osoby,

call them on the phone in Phoenix,

zadzwonić do niej,

ask if you can visit, don't tell them why.

zapytać czy możecie ją odwiedzić, nie zdradzając powodu wizyty, pojawić się przed drzwiami,

Show up at their door,

you read the testimonial -- everyone weeps when this happens.

a następnie odczytać podziękowania -- wszyscy, którzy w tym uczestniczą płaczą ze wzruszenia --

And what happens is, when we test people

ponadto, kiedy sprawdzamy jak czują się uczestnicy w tydzień czy miesiąc później

one week later, a month later, three months later,

czy trzy miesiące później, są bardziej szczęśliwi i mniej depresyjni.

they're both happier and less depressed.

Another example is a strengths date,

Inny przykład interwencji to randka z zaletami, w której pary

in which we get couples to identify their highest strengths

mają za zadanie odnaleźć swoje największe zalety,

on the strengths test,

and then to design an evening in which they both use their strengths.

a następnie zaplanować wieczór w taki sposób, aby obie strony wykorzystały w pełni swoje zalety,

We find this is a strengthener of relationships.

okazuje się, że to wzmacnia związek.

And fun versus philanthropy.

Także zabawa versus filantropia.

It's so heartening to be in a group like this,

To tak pokrzepiające znaleźć się wśród takich ludzi, jak wy

in which so many of you have turned your lives to philanthropy.

którzy w większości poświęcili swoje życie filantropii.

Well, my undergraduates and the people I work with haven't discovered this,

Ani moi magistranci, ani współpracownicy nie wymyślili tego jako pierwsi,

so we actually have people do something altruistic

ale prosiliśmy badanych, żeby zrobili coś na rzecz innych

and do something fun,

a następnie, dla kontrastu, zrobili coś dla zabawy.

and contrast it.

And what you find is when you do something fun,

I co ciekawe, kiedy robisz coś dla zabawy,

it has a square wave walk set.

to wykres zadowolenia wygląda jak kwadrat.

When you do something philanthropic to help another person,

Kiedy robisz coś, aby pomóc innym, to zadowolenie trwa i trwa.

it lasts and it lasts.

So those are examples of positive interventions.

To są przykłady pozytywnych interwencji.

So the next to last thing I want to say is:

Przedostatnim zagadnieniem, które dzisiaj poruszę

we're interested in how much life satisfaction people have.

jest problem pomiaru satysfakcji z życia,

This is really what you're about.

tego, co się w życiu liczy. I to jest główny cel naszych badań.

And that's our target variable.

And we ask the question as a function of the three different lives,

Zadajemy to pytanie w podziale na trzy różne podejścia do życia,

how much life satisfaction do you get?

jak dużo satysfakcji odczuwasz?

So we ask -- and we've done this in 15 replications,

W 15 podobnych badaniach na wielu tysiącach respondentów --

involving thousands of people:

To what extent does the pursuit of pleasure,

zadajemy pytanie o to, w jakim stopniu pogoń za przyjemnością,

the pursuit of positive emotion,

w poszukiwaniu pozytywnych emocji, przyjemnego życia,

the pleasant life,

the pursuit of engagement, time stopping for you,

pogoń za zaangażowaniem sprawia, że czas się dla ciebie zatrzymuje?

and the pursuit of meaning contribute to life satisfaction?

Czy poszukiwanie znaczenia zwiększa satysfakcję z życia?

And our results surprised us; they were backward of what we thought.

Wyniki tych ustaleń nas zaskoczyły, zaprzeczały temu, czego się spodziewaliśmy.

It turns out the pursuit of pleasure has almost no contribution

Okazuje się, że pogoń za przyjemnością prawie nie ma wpływu na zadowolenie z życia.

to life satisfaction.

The pursuit of meaning is the strongest.

Najsilniejszy wpływ ma poszukiwanie znaczenia.

The pursuit of engagement is also very strong.

Poszukiwanie zaangażowania jest również silnym predyktorem.

Where pleasure matters is if you have both engagement

Kiedy przyjemność odgrywa rolę? Jeśli doświadczasz zarówno zaangażowania

and you have meaning,

jak i znaczenia, wówczas przyjemność jest wisienką na torcie.

then pleasure's the whipped cream and the cherry.

Which is to say, the full life -- the sum is greater than the parts,

Podsumowując, suma jest większa niż jej składniki, jeśli masz wszystkie trzy.

if you've got all three.

Conversely, if you have none of the three, the empty life,

Odwrotnie, jeśli nie masz żadnego,

wiedziesz puste życie, suma jest mniejsza niż składowe.

the sum is less than the parts.

And what we're asking now is: Does the very same relationship --

Dzisiaj zadajemy sobie pytanie,

czy na ten wzór wyników ma wpływ nasze zdrowie, skłonność do chorób,

physical health, morbidity, how long you live and productivity --

jak długo żyjesz i jak długo pracujesz.

follow the same relationship?

That is, in a corporation,

Na przykład, gdy pracujesz w korporacji,

is productivity a function of positive emotion, engagement and meaning?

czy produktywność jest funkcją pozytywnych emocji, zaangażowania i znaczenia?

Is health a function of positive engagement,

Czy nasze zdrowie jest funkcją pozytywnego zaangażowania,

of pleasure, and of meaning in life?

przyjemności i znaczenia płynącego z życia?

And there is reason to think the answer to both of those may well be yes.

Nie bez przyczyny odpowiedź na oba te pytania prawdopodobnie brzmi: tak.

So, Chris said that the last speaker had a chance

Chris powiedział, że ostatni mówca ma możliwość podsumowania tego, co słyszeliśmy.

to try to integrate what he heard,

and so this was amazing for me.

To jest dla mnie niesamowite. Nie byłem nigdy wcześniej na takim spotkaniu.

I've never been in a gathering like this.

I've never seen speakers stretch beyond themselves so much,

Nigdy wcześniej nie widziałem mówców tak bardzo pragnących się rozwijać,

which was one of the remarkable things.

to było zadziwiające.

But I found that the problems of psychology seemed to be parallel

Myślę, że problemy psychologii są podobne

to the problems of technology, entertainment and design

do problemów technologii, rozrywki i designu.

in the following way:

we all know that technology, entertainment and design

Wszyscy wiemy, że technologia, rozrywka i design

have been and can be used for destructive purposes.

są i mogą być wykorzystywane do niecnych celów.

We also know that technology, entertainment and design

Wiemy również, że technologia, rozrywka i design

can be used to relieve misery.

mogą być wykorzystywane do niesienia ulgi.

And by the way, the distinction between relieving misery

Przy okazji, różnica między niesieniem ulgi,

and building happiness is extremely important.

a wywoływaniem szczęścia jest bardzo ważna.

I thought, when I first became a therapist 30 years ago,

Gdy zostałem terapeutą, około 30 lat temu sądziłem,

that if I was good enough to make someone not depressed,

że jeśli będę dość dobry, aby wyprowadzić cierpiących z depresji,

not anxious, not angry,

z lęku, z agresji, to staną się szczęśliwi.

that I'd make them happy.

And I never found that;

Nigdy mi się nie udało. Odkryłem, że w najlepszym razie poczują się neutralnie.

I found the best you could ever do

was to get to zero;

that they were empty.

Ale nie odczuwali szczęścia.

And it turns out the skills of happiness, the skills of the pleasant life,

Okazało się, że umiejętność odczuwania szczęścia, prowadzenia szczęśliwego życia,

the skills of engagement, the skills of meaning,

umiejętność zaangażowania i nadawania znaczenia

are different from the skills of relieving misery.

są zupełnie inne od umiejętności przynoszenia ulgi w cierpieniu.

And so, the parallel thing holds with technology, entertainment

Ale nadal jest wiele powiązań

między przemysłem, rozrywką i projektowaniem, jak sądzę.

and design, I believe.

That is, it is possible for these three drivers of our world

Jest możliwe, aby te trzy wiodące siły naszego świata

to increase happiness,

zwiększały szczęście, zwiększały ilość pozytywnych emocji,

to increase positive emotion.

And that's typically how they've been used.

i tak zazwyczaj są wykorzystywane.

But once you fractionate happiness the way I do --

Ale gdy, tak jak my, rozbierzesz szczęście na części pierwsze,

not just positive emotion, that's not nearly enough --

dostrzeżesz, że pozytywne emocje są zupełnie niewystarczające --

there's flow in life, and there's meaning in life.

w życiu liczy się doznawanie przepływu, odczuwanie znaczenia.

As Laura Lee told us,

Jak słyszeliśmy od Lauralee,

design and, I believe, entertainment and technology,

projektowanie, i jak sądzę, również rozrywka i technologia,

can be used to increase meaning engagement in life as well.

mogą być wykorzystywane do zwiększenia odczuwanego znaczenia oraz zaangażowania.

So in conclusion,

Podsumowując, jedenastym powodem do optymizmu,

the eleventh reason for optimism,

in addition to the space elevator,

oprócz faktu istnienia orbitalnej wieży,

is that I think with technology, entertainment and design,

jest to, że z technologią, rozrywką i designem,

we can actually increase the amount of tonnage

możemy zwiększać pojemność

of human happiness on the planet.

ludzkiego szczęścia na Ziemi.

And if technology can, in the next decade or two,

Jeśli technologia w ciągu dekady lub dwóch zwiększy szanse na przyjemne,

increase the pleasant life, the good life and the meaningful life,

dobre i znaczące życie, to będzie to wystarczająco dobre.

it will be good enough.

If entertainment can be diverted to also increase positive emotion,

Jeśli przemysł rozrywkowy może być kierowany na zapewnianie pozytywnych emocji,

meaning eudaemonia,

znaczenia, eudajmonii, to będzie wystarczająco dobre.

it will be good enough.

And if design can increase positive emotion,

A jeśli design może zwiększać ilość pozytywnych emocji,

eudaemonia, and flow and meaning,

eudajmonii oraz przepływu i znaczenia,

what we're all doing together will become good enough.

to wszystko co robimy razem stanie się wystarczająco dobre. Dziękuję.

Thank you.

(Applause)

(Brawa)