Birke Baehr: What's wrong with our food system

Tłumaczenie: Marcin Kasiak Korekta: Marek Kasiak

Hello. My name is Birke Baehr,

Cześć, nazywam się Birke Baehr

and I'm 11 years old.

i mam 11 lat.

I came here today to talk about what's wrong with our food system.

Chcę opowiedzieć o problemach systemu żywienia.

First of all, I would like to say

Na początek chciałbym powiedzieć,

that I'm really amazed at how easily kids are led to believe

że naprawdę dziwi mnie to, jak łatwo dzieci wierzą

all the marketing and advertising

w kampanie marketingowe i reklamy w telewizji, w szkołach,

on TV, at public schools

and pretty much everywhere else you look.

gdziekolwiek nie spojrzymy.

It seems to me like corporations

Odnoszę wrażenie, że korporacje chcą tak wpływać na dzieci,

are always trying to get kids, like me,

żeby zachęcały rodziców do kupowania rzeczy,

to get their parents to buy stuff

that really isn't good for us or the planet.

które szkodzą nam i Ziemi.

Little kids, especially,

Zwłaszcza małe dzieci

are attracted by colorful packaging

są kuszone kolorowymi opakowaniami i plastikowymi zabawkami.

and plastic toys.

I must admit, I used to be one of them.

Przyznaję, że kiedyś sam byłem takim dzieckiem.

I also used to think that all of our food

Wydawało mi się też, że cała żywność

came from these happy, little farms

pochodzi z małych, radosnych farm,

where pigs rolled in mud and cows grazed on grass all day.

gdzie świnki tarzają się w błocie, a krówki cały dzień skubią trawę.

What I discovered was this is not true.

Odkryłem, że to wcale tak nie wygląda.

I began to look into this stuff

Zacząłem szukać na ten temat informacji

on the Internet, in books and in documentary films,

w Internecie, książkach, filmach dokumentalnych

in my travels with my family.

i w czasie podróży z moją rodziną.

I discovered the dark side of the industrialized food system.

Odkryłem ciemną stronę przemysłowej produkcji żywności.

First, there's genetically engineered seeds and organisms.

Po pierwsze, genetycznie modyfikowane nasiona i organizmy.

That is when a seed is manipulated in a laboratory

W laboratoriach manipuluje się nasionami,

to do something not intended by nature --

żeby stworzyć coś, co jest sprzeczne z naturą.

like taking the DNA of a fish

Bierze się DNA ryby

and putting it into the DNA of a tomato. Yuck.

i łączy się go z DNA pomidora - fuj! (Śmiech)

Don't get me wrong, I like fish and tomatoes,

Nie zrozumcie mnie źle, lubię ryby i pomidory,

but this is just creepy.

ale to jest po prostu przerażające.

(Laughter)

(Śmiech)

Takie nasiona się sadzi i powstają z nich rośliny.

The seeds are then planted, then grown.

The food they produce have been proven

Udowodniono, że taka żywność

powoduje raka i inne choroby u zwierząt laboratoryjnych,

to cause cancer and other problems in lab animals,

and people have been eating food produced this way

a my ją spożywamy od lat 90.

since the 1990s.

Większość nawet nie wie, że taka żywność istnieje.

And most folks don't even know they exist.

Did you know rats that ate genetically engineered corn

Szczury karmione genetycznie zmodyfikowaną kukurydzą

cierpią na objawy zatrucia wątroby i nerek, wiedzieliście o tym?

had developed signs of liver and kidney toxicity?

These include kidney inflammation and lesions and increased kidney weight.

Objawy to zapalenie i uszkodzenie nerek oraz ich zwiększona masa.

Yet almost all the corn we eat

Mimo tego, prawie cała kukurydza, którą spożywamy jest zmodyfikowana.

has been altered genetically in some way.

And let me tell you,

Powiem nawet więcej,

corn is in everything.

kukurydza to nie wszystko.

And don't even get me started on the Confined Animal Feeding Operations

Nawet nie chcę zaczynać o przemysłowej hodowli zwierząt zwanej CAFO.

called CAFOS.

(Laughter)

(Śmiech)

Conventional farmers use chemical fertilizers

Tradycyjni rolnicy używają chemicznych nawozów

made from fossil fuels

produkowanych z paliw kopalnianych.

that they mix with the dirt to make plants grow.

Mieszają je z glebą, żeby rośliny mogły rosnąć.

They do this because they've stripped the soil from all nutrients

Dzięki temu nie pozbawiają gleby składników odżywczych,

from growing the same crop over and over again.

mimo ciągłej uprawy tej samej rośliny.

Next, more harmful chemicals are sprayed on fruits and vegetables,

Potem opryskuje się rośliny kolejnymi szkodliwymi chemikaliami,

like pesticides and herbicides,

jak pestycydy i herbicydy,

to kill weeds and bugs.

żeby zabić wszystkie chwasty i szkodniki.

When it rains, these chemicals seep into the ground,

Deszcz spłukuje je wszystkie do gleby

or run off into our waterways,

albo do rzek, zatruwając również wodę.

poisoning our water too.

Then they irradiate our food, trying to make it last longer,

Następnie naświetla się żywność, żeby dłużej wytrzymała

so it can travel thousands of miles

i przetrwała daleki transport

from where it's grown to the supermarkets.

z miejsca produkcji do supermarketów.

So I ask myself,

A więc pytam, jak mogę to zmienić?

how can I change? How can I change these things?

Jak mogę na to wpłynąć?

This is what I found out.

Oto czego się dowiedziałem.

I discovered that there's a movement for a better way.

Odkryłem, że ludzie chcą zmian.

Now a while back,

Kilka lat temu chciałem zostać zawodnikiem ligi futbolu amerykańskiego NFL.

I wanted to be an NFL football player.

I decided that I'd rather be an organic farmer instead.

Teraz zdecydowanie wolałbym zostać ekologicznym rolnikiem.

(Applause)

(Brawa)

Thank you.

Dziękuję.

And that way I can have a greater impact on the world.

W ten sposób mogę mieć wpływ na świat.

This man, Joel Salatin, they call him a lunatic farmer

Tego pana, Joela Salatina, nazywają szalonym rolnikiem,

because he grows against the system.

ponieważ uprawia wbrew systemowi.

Since I'm home-schooled,

Ponieważ uczę się w domu,

I went to go hear him speak one day.

poszedłem go kiedyś wysłuchać.

This man, this "lunatic farmer,"

Ten szalony rolnik

doesn't use any pesticides, herbicides,

nie używa pestycydów i herbicydów

or genetically modified seeds.

ani genetycznie modyfikowanych nasion.

And so for that, he's called crazy by the system.

Dlatego system określił go "szalonym".

I want you to know that we can all make a difference

Chcę, żebyście wiedzieli, że możemy to zmienić

by making different choices,

dokonując innych wyborów,

by buying our food directly from local farmers,

kupując jedzenie od lokalnych dostawców

or our neighbors who we know in real life.

lub sąsiadów, których znamy całe życie.

Some people say organic or local food is more expensive,

Podobno jedzenie organiczne jest droższe, ale czy rzeczywiście?

but is it really?

With all these things I've been learning about the food system,

Wszystko, czego się dowiedziałem o systemie żywienia mówi mi,

it seems to me that we can either pay the farmer,

że albo zapłacimy rolnikowi albo szpitalowi.

or we can pay the hospital.

(Applause)

Wiem...

(Brawa)

Now I know definitely which one I would choose.

Ja wiem, co bym wybrał.

I want you to know that there are farms out there --

Musicie wiedzieć, że są gospodarstwa,

like Bill Keener in Sequatchie Cove Farm in Tennessee --

jak należące do Billa Keenera "Sequatchie Cove" w Tennessee,

whose cows do eat grass

gdzie krowy faktycznie jedzą trawę

and whose pigs do roll in the mud, just like I thought.

a świnie tarzają się w błocie, tak jak powinny.

Sometimes I go to Bill's farm and volunteer,

Czasem odwiedzam Billa i mu pomagam,

so I can see up close and personal

więc mogę osobiście i z bliska zobaczyć,

where the meat I eat comes from.

skąd się bierze mięso, które jem.

I want you to know that I believe

Wierzę, że kiedyś dzieci

kids will eat fresh vegetables and good food

będą jeść świeże warzywa i dobrą żywność,

if they know more about it and where it really comes from.

jeśli tylko będą więcej wiedzieć na ten temat.

I want you to know that there are farmers' markets

Powinniście wiedzieć, że coraz więcej jest rolniczych targów

in every community popping up.

I want you to know that me, my brother and sister

oraz że ja, mój brat i siostra

actually like eating baked kale chips.

lubimy chipsy z kapusty włoskiej.

I try to share this everywhere I go.

Opowiadam o tym wszędzie, gdzie jestem.

Not too long ago,

Wujek opowiadał mi, jak chciał dać

my uncle said that he offered my six-year-old cousin cereal.

mojemu 6-letniemu kuzynowi płatki śniadaniowe.

He asked him if he wanted organic Toasted O's

Zapytał, czy chce organiczne "Toasted O's"

or the sugarcoated flakes --

czy płatki pokryte cukrem,

you know, the one with the big striped cartoon character on the front.

wiecie, te z wielką, pasiastą postacią z kreskówki na pudełku.

My little cousin told his dad

Mój mały kuzyn powiedział tacie,

that he would rather have the organic Toasted O's cereal

że woli organiczne "Toasted O's",

because Birke said he shouldn't eat sparkly cereal.

bo Birke mówi, że nie powinno się jeść połyskujących płatków.

And that, my friends, is how we can make a difference

I tak, moi drodzy, zmienia się świat

one kid at a time.

dziecko po dziecku.

So next time you're at the grocery store, think local,

Kiedy znów będziecie w sklepie spożywczym,

myślcie lokalnie, wybierajcie organiczne produkty,

choose organic, know your farmer and know your food.

wiedzcie, co kupujecie i od kogo.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)