Birke Baehr: What's wrong with our food system

Translator: Jam Cipres Reviewer: Schubert Malbas

Hello. My name is Birke Baehr,

Hello. Ako po si Birke Baehr,

and I'm 11 years old.

11-taong gulang.

I came here today to talk about what's wrong with our food system.

Andito ako upang talakayin ang mga problema sa sistema ng produksyon ng pagkain.

First of all, I would like to say

Una sa lahat, nais kong sabihin

that I'm really amazed at how easily kids are led to believe

na ako'y namamangha kung paano tayo napapaniwala

all the marketing and advertising

ng mga pinapatalastas

on TV, at public schools

sa telebisyon at pampublikong paaralan

and pretty much everywhere else you look.

at kahit saan ka man lumingon.

It seems to me like corporations

Mukha yatang nais ng mga korporasyon

are always trying to get kids, like me,

na impluwensyahan ang mga batang katulad ko

to get their parents to buy stuff

na pilitin ang aming mga magulang na bumili ng mga bagay na

that really isn't good for us or the planet.

hindi nakabubuti para sa amin o sa ating planeta.

Little kids, especially,

Lalo na sa mga bata,

are attracted by colorful packaging

na naaakit sa makukulay na bagay

and plastic toys.

at mga laruang gawa sa plastik.

I must admit, I used to be one of them.

Dapat kong aminin na ganoon din ako noon.

I also used to think that all of our food

Naisip ko din na ang lahat ng pagkain

came from these happy, little farms

ay nagmumula sa malulusog at masasayang sakahan

where pigs rolled in mud and cows grazed on grass all day.

kung saan ang mga baboy ay naglalaro sa putik at ang mga baka ay kumakain ng damo buong araw.

What I discovered was this is not true.

Natuklasan ko na hindi ito totoo.

I began to look into this stuff

Nagsimula akong magsiyasat

on the Internet, in books and in documentary films,

sa internet, mga libro at dokumentaryo,

in my travels with my family.

sa aking paglalakbay kasama ang aking pamilya.

I discovered the dark side of the industrialized food system.

Natuklasan ko ang madilim na bahagi ng industriya ng produksyon ng pagkain.

First, there's genetically engineered seeds and organisms.

Una, ang artipisyal na paglikha ng mga buto at organismo.

That is when a seed is manipulated in a laboratory

Kung saan ang mga buto ay hindi natural na ginagawa sa mga laboratoryo

to do something not intended by nature --

upang magbunga ng mga bagay na hindi natural --

like taking the DNA of a fish

tulad ng pagkuha ng DNA ng isda

and putting it into the DNA of a tomato. Yuck.

at ilagay ito sa DNA ng kamatis. Nakakapangdiri.

Don't get me wrong, I like fish and tomatoes,

Hindi naman sa ayaw ko ng isda at kamatis,

but this is just creepy.

ngunit ito ay sadyang nakakapangilabot.

(Laughter)

(Tawanan)

The seeds are then planted, then grown.

Pagkatapos, ang mga buto ay itinatanim at nagkakabunga.

The food they produce have been proven

Ang mga produkto nito ay napatunayan nang

to cause cancer and other problems in lab animals,

nagdudulot ng sakit na kanser at iba pang karamdaman sa mga hayop sa laboratoryo,

and people have been eating food produced this way

at kinakain na ng mga tao ang mga produktong ito

since the 1990s.

mula pa noong 1990s.

And most folks don't even know they exist.

Karamihan sa atin ay walang malay na may ganitong isyu.

Did you know rats that ate genetically engineered corn

Alam niyo ba na may mga dagang kumain ng artipisyal na mais

had developed signs of liver and kidney toxicity?

at napatunayang nagkasakit sa atay at bato?

These include kidney inflammation and lesions and increased kidney weight.

Nagkaroon sila ng pamamaga, pagsusugat, at paglaki ng kanilang bato.

Yet almost all the corn we eat

Subalit halos lahat ng mais na ating kinakain

has been altered genetically in some way.

ay dumaan sa artipisyal na proseso.

And let me tell you,

Higit pa doon,

corn is in everything.

ang mais ay sangkap sa maraming bagay.

And don't even get me started on the Confined Animal Feeding Operations

Dapat pa bang banggitin ang mga sakahan na may ka lunos-lunos na kalagayan,

called CAFOS.

ang tinatawag nilang CAFOS (Confined Animal Feeding Operations).

(Laughter)

(Tawanan)

Conventional farmers use chemical fertilizers

Gamit ng mga modernong magsasaka ang mga kemikal

made from fossil fuels

mula sa fossil fuels

that they mix with the dirt to make plants grow.

at inihahalo sa lupa upang tumubo ang mga halaman.

They do this because they've stripped the soil from all nutrients

Ginagawa nila ito dahil naubos na ang sustansya sa lupa

from growing the same crop over and over again.

dahil sa paulit-ulit na pagtatanim.

Next, more harmful chemicals are sprayed on fruits and vegetables,

Sunod ay ginagamitan nila ng kemikal ang mga prutas at gulay,

like pesticides and herbicides,

tulad ng pesticides at herbicides,

to kill weeds and bugs.

upang tanggalin ang mga masamang dahon at peste.

When it rains, these chemicals seep into the ground,

Sa tuwing umuulan, ang mga kemikal na ito ay nanunuot sa lupa,

or run off into our waterways,

at nahahalo sa mga katubigan,

poisoning our water too.

at nilalason ang ating tubig.

Then they irradiate our food, trying to make it last longer,

Sunod ay ginagamitan nila ng radiation ang pagkain para humaba pa ang buhay nito,

so it can travel thousands of miles

at nang maibiyahe pa nila ito ng milya-milya

from where it's grown to the supermarkets.

at dinadala sa mga pamilihan.

So I ask myself,

Natanong ko rin ang aking sarili,

how can I change? How can I change these things?

paano ako magbabago? Paano ko mababago ang mga ganitong bagay?

This is what I found out.

Ito ang aking natuklasan.

I discovered that there's a movement for a better way.

Nadiskubre ko na may kilusan tungo sa mas maayos na pamamaraan.

Now a while back,

Parang kailan lang ay

I wanted to be an NFL football player.

ninais kong maglaro sa NFL.

I decided that I'd rather be an organic farmer instead.

Sa halip, nagpasya akong maging magsasaka sa natural na pamamaraan.

(Applause)

(Palakpakan)

Thank you.

Salamat.

And that way I can have a greater impact on the world.

Sa gayong paraan, mas magiging kapaki-pakinabang ako.

This man, Joel Salatin, they call him a lunatic farmer

Si Joel Salatin, kinukutya siyang isang baliw na magsasaka,

because he grows against the system.

dahil hindi siya nagpapadala sa sistema.

Since I'm home-schooled,

Dahil ako ay home-schooled,

I went to go hear him speak one day.

nais ko siyang marinig balang araw.

This man, this "lunatic farmer,"

Ang lalaking ito, "ang baliw na magsasaka,"

doesn't use any pesticides, herbicides,

na hindi gumagamit ng mga kemikal na pesticides, herbicides,

or genetically modified seeds.

o mga artipisyal na buto.

And so for that, he's called crazy by the system.

At dahil doon, siya ay nabansagang "baliw".

I want you to know that we can all make a difference

Nais kong sabihin na kaya nating lahat na gumawa ng pagbabago

by making different choices,

sa pamamagitan ng mahusay na pagpili,

by buying our food directly from local farmers,

gaya ng pagbili ng ating pagkain diretso sa mga nakalalapit na magsasaka

or our neighbors who we know in real life.

o sa ating mga kapitbahay.

Some people say organic or local food is more expensive,

May mga taong nagsasabi na ang natural at lokal na mga produkto ay mas mahal,

but is it really?

pero totoo nga ba?

With all these things I've been learning about the food system,

Sa lahat ng mga bagay na aking natutunan tungkol sa sistema ng produksyon ng pagkain,

it seems to me that we can either pay the farmer,

2 bagay lang ang ating pinagpipilian: ang bayaran ang magsasaka,

or we can pay the hospital.

o bayaran ang ospital.

(Applause)

(Palakpakan)

Now I know definitely which one I would choose.

Ngayon alam ko na ang aking pipiliin.

I want you to know that there are farms out there --

Nais kong malaman ninyo na mayroong mga sakahan --

like Bill Keener in Sequatchie Cove Farm in Tennessee --

tulad ng kay Bill Keener sa Sequatchie Cove Farm sa Tennessee --

whose cows do eat grass

kung saan ang kanyang mga baka ay kumakain ng damo

and whose pigs do roll in the mud, just like I thought.

at ang kanyang mga baboy na naglalaro sa putik, gaya ng inisip ko dati.

Sometimes I go to Bill's farm and volunteer,

Minsan, ay nagpupunta ako sa sakahan ni Bill upang tumulong,

so I can see up close and personal

at makita ko sa personal at malapitan

where the meat I eat comes from.

kung saan galing ang kinakain kong karne.

I want you to know that I believe

Naniniwala ako na

kids will eat fresh vegetables and good food

kakain ang mga bata ng mas sariwang gulay at mas masustansiyang pagkain

if they know more about it and where it really comes from.

kung alam nila kung saan ito nagmumula.

I want you to know that there are farmers' markets

Marami ng mga palengke ang nagsusulputan

in every community popping up.

sa bawat komunidad.

I want you to know that me, my brother and sister

Nais kong malaman ninyo na mahilig ako at ang aking mga kapatid

actually like eating baked kale chips.

ng masustansyang baked kale chips.

I try to share this everywhere I go.

Ibinabahagi ko ito saan man ako magpunta.

Not too long ago,

Kamakailan lang,

my uncle said that he offered my six-year-old cousin cereal.

ikinuwento ng tiyuhin ko na binigyan niya ng cereal ang 6 na taong gulang kong pinsan.

He asked him if he wanted organic Toasted O's

Tinanong niya kung gusto nito ng natural at organic na Toasted O's

or the sugarcoated flakes --

o ang sugarcoated na flakes --

you know, the one with the big striped cartoon character on the front.

yung mga nakakahon na may cartoon character sa harap.

My little cousin told his dad

Sabi ng aking pinsan sa tatay niya

that he would rather have the organic Toasted O's cereal

na mas pipiliin nito ang organic Toasted O's cereal

because Birke said he shouldn't eat sparkly cereal.

kasi daw sabi ni Birke na hindi siya dapat kumain ng makikintab na cereal.

And that, my friends, is how we can make a difference

At ganoon nga, mga kaibigan ang paraan upang tayo ay maglikha ng pagbabago

one kid at a time.

isang bata bawat pagkakataon.

So next time you're at the grocery store, think local,

Sa susunod na ikaw ay patungo sa pamilihan, isipin ang produktong lokal,

choose organic, know your farmer and know your food.

piliin ang natural, magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa iyong magsasaka at sa produksyon ng pagkain.

Thank you.

Salamat.

(Applause)

(Palakpakan)