The art of choosing | Sheena Iyengar | TED

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Thijs Hekelaar

Today, I'm going to take you

Vandaag neem ik je mee

around the world in 18 minutes.

op reis rond de wereld in 18 minuten.

My base of operations is in the U.S.,

Mijn basiskamp is in de V.S.

but let's start at the other end of the map,

Maar laten we starten aan het andere uiteinde van de kaart,

in Kyoto, Japan,

in Kyoto, Japan,

where I was living with a Japanese family

waar ik bij een Japanse familie woonde

while I was doing part of my dissertational research

toen ik een deel van mijn doctoraatsonderzoek deed,

15 years ago.

15 jaar geleden.

I knew even then that I would encounter

Toen al wist ik dat ik te maken zou krijgen

cultural differences and misunderstandings,

met culturele verschillen en misverstanden,

but they popped up when I least expected it.

maar ze doken op waar ik ze het minst verwachtte.

On my first day,

Op mijn eerste dag

I went to a restaurant,

ging ik naar een restaurant

and I ordered a cup of green tea with sugar.

en bestelde een kop groene thee met suiker.

After a pause, the waiter said,

Na een pauze zei de ober:

"One does not put sugar in green tea."

"Men doet geen suiker in groene thee."

"I know," I said. "I'm aware of this custom.

"Ik weet het," zei ik, "Ik ken dit gebruik.

But I really like my tea sweet."

Maar ik hou echt van zoete thee."

In response, he gave me an even more courteous version

Hij antwoordde met een nog beleefdere versie

of the same explanation.

van dezelfde uitleg.

"One does not put sugar

"Men doet geen suiker

in green tea."

in groene thee."

"I understand," I said,

Ik zei: "Ik begrijp

"that the Japanese do not put sugar in their green tea,

dat de Japanners geen suiker in hun groene thee doen.

but I'd like to put some sugar

Maar ik zou graag wat suiker doen

in my green tea."

in mijn groene thee."

(Laughter)

(Gelach)

Surprised by my insistence,

Verrast door mijn volharding

the waiter took up the issue with the manager.

legde de ober de kwestie voor aan de manager.

Pretty soon,

Al gauw

a lengthy discussion ensued,

ontstond een lange discussie,

and finally the manager came over to me and said,

waarna de manager naar mij toekwam en zei:

"I am very sorry. We do not have sugar."

"Het spijt mij zeer. We hebben geen suiker."

(Laughter)

(Gelach)

Well, since I couldn't have my tea the way I wanted it,

Nu ik mijn thee niet kon krijgen zoals ik hem wilde,

I ordered a cup of coffee,

bestelde ik een kop koffie,

which the waiter brought over promptly.

die de ober meteen bracht.

Resting on the saucer

Op het schoteltje

were two packets of sugar.

lagen twee pakjes suiker.

My failure to procure myself

Dat ik had gefaald om mezelf

a cup of sweet, green tea

aan een kop zoete groene thee te helpen,

was not due to a simple misunderstanding.

was niet zomaar een misverstand.

This was due to a fundamental difference

Het was te wijten aan een fundamenteel verschil

in our ideas about choice.

in onze ideeën over keuze.

From my American perspective,

Vanuit mijn Amerikaanse perspectief

when a paying customer makes a reasonable request

heeft een betalende klant die een redelijk verzoek doet,

based on her preferences,

op basis van haar voorkeuren,

she has every right to have that request met.

het recht om te krijgen wat ze vraagt.

The American way, to quote Burger King,

De Amerikaanse manier, om Burger King te citeren,

is to "have it your way,"

is "zoals u het wilt",

because, as Starbucks says,

want, zoals Starbucks zegt,

"happiness is in your choices."

"geluk zit in je keuzes".

(Laughter)

(Gelach)

But from the Japanese perspective,

Vanuit het Japanse standpunt

it's their duty to protect those who don't know any better --

is het hun plicht om diegenen die niet beter weten, te beschermen -

(Laughter)

(Gelach)

in this case, the ignorant gaijin --

in dit geval de onwetende gaijin -

from making the wrong choice.

tegen het maken van een verkeerde keuze.

Let's face it: the way I wanted my tea

Laten we wel wezen: de manier waarop ik mijn thee wilde

was inappropriate according to cultural standards,

was onfatsoenlijk naar de normen van hun cultuur

and they were doing their best to help me save face.

en ze deden hun best om te zorgen dat ik mijn gezicht niet zou verliezen.

Americans tend to believe

Amerikanen geloven meestal

that they've reached some sort of pinnacle

dat ze een soort toppunt hebben bereikt

in the way they practice choice.

in de manier waarop zij de keuze beoefenen.

They think that choice, as seen through the American lens

Ze denken dat keuze, door een Amerikaanse lens bekeken,

best fulfills an innate and universal

de beste vervulling biedt van een aangeboren en universele

desire for choice in all humans.

drang naar keuze van alle mensen.

Unfortunately,

Jammer genoeg

these beliefs are based on assumptions

is dit geloof gebaseerd op veronderstellingen

that don't always hold true

die niet altijd overeind blijven,

in many countries, in many cultures.

in vele landen, in vele culturen.

At times they don't even hold true

Soms blijven ze zelfs niet overeind

at America's own borders.

aan de grens van Amerika zelf.

I'd like to discuss some of these assumptions

Ik zou één van deze veronderstellingen willen bespreken,

and the problems associated with them.

en de problemen die ermee gepaard gaan.

As I do so, I hope you'll start thinking

Ondertussen hoop ik dat jullie beginnen na te denken

about some of your own assumptions

over sommige van jullie eigen veronderstellingen

and how they were shaped by your backgrounds.

en hoe die vorm kregen door jullie achtergrond.

First assumption:

Eerste veronderstelling:

if a choice affects you,

als een keuze impact heeft op jou

then you should be the one to make it.

dan zou jij de persoon moeten zijn die ze maakt.

This is the only way to ensure

Dit is de enige manier om ervoor te zorgen

that your preferences and interests

dat je voorkeuren en belangen

will be most fully accounted for.

zo goed mogelijk gediend worden.

It is essential for success.

Het is essentieel om te slagen.

In America, the primary locus of choice

In Amerika worden keuzes vooral

is the individual.

op het niveau van het individu gemaakt.

People must choose for themselves, sometimes sticking to their guns,

Mensen moeten zelf keuzes maken en soms bij hun standpunt blijven,

regardless of what other people want or recommend.

zonder rekening te houden met wat anderen willen of aanbevelen.

It's called "being true to yourself."

Dat heet "trouw zijn aan jezelf".

But do all individuals benefit

Maar hebben alle individuen baat

from taking such an approach to choice?

bij een dergelijke aanpak van keuze?

Mark Lepper and I did a series of studies

Mark Lipper en ik hebben een reeks studies gedaan

in which we sought the answer to this very question.

waarin we het antwoord zochten op deze vraag.

In one study,

In één studie

which we ran in Japantown, San Francisco,

die we deden in Japantown, San Francisco,

we brought seven- to nine-year-old Anglo- and Asian-American children

haalden we zeven- tot negenjarige Anglo- en Aziatisch-Amerikaanse kinderen

into the laboratory,

naar het laboratorium

and we divided them up into three groups.

en we verdeelden ze in drie groepen.

The first group came in,

De eerste groep kwam binnen

and they were greeted by Miss Smith,

en werd verwelkomd door juf Smith,

who showed them six big piles of anagram puzzles.

die hun zes grote stapels anagrampuzzels toonde.

The kids got to choose which pile of anagrams they would like to do,

De kinderen mochten kiezen welke stapel anagrammen ze wilden doen.

and they even got to choose which marker

Ze mochten zelfs kiezen met welke viltstift

they would write their answers with.

ze hun antwoorden wilden opschrijven.

When the second group of children came in,

Toen de tweede groep kinderen binnenkwam,

they were brought to the same room, shown the same anagrams,

werden ze naar dezelfde kamer gebracht en kregen ze dezelfde anagrammen te zien,

but this time Miss Smith told them

maar deze keer vertelde juf Smith hun

which anagrams to do

welke anagrammen ze moesten doen

and which markers to write their answers with.

en met welke viltstiften ze hun antwoorden moesten opschrijven.

Now when the third group came in,

Toen de derde groep binnenkwam,

they were told that their anagrams and their markers

werd hun verteld dat hun anagrammen en hun viltstiften

had been chosen by their mothers.

door hun moeders waren gekozen.

(Laughter)

(Gelach)

In reality,

In werkelijkheid moesten

the kids who were told what to do,

de kinderen aan wie gezegd werd wat ze moesten doen,

whether by Miss Smith or their mothers,

of dat nu door juf Smith was of door hun moeders,

were actually given the very same activity,

exact dezelfde activiteit doen

which their counterparts in the first group

als diegene die hun tegenhangers in de eerste groep

had freely chosen.

vrij gekozen hadden.

With this procedure, we were able to ensure

Op deze manier konden we er zeker van zijn

that the kids across the three groups

dat de kinderen in de drie groepen

all did the same activity,

allemaal dezelfde activiteit deden,

making it easier for us to compare performance.

waardoor we hun prestaties beter konden vergelijken.

Such small differences in the way we administered the activity

Deze kleine verschillen in de manier waarop we de activiteit regelden

yielded striking differences

leverden opvallende verschillen op

in how well they performed.

in hoe goed ze presteerden.

Anglo-Americans,

Anglo-Amerikanen

they did two and a half times more anagrams

deden 2,5 keer meer anagrammen

when they got to choose them,

als ze ze mochten kiezen,

as compared to when it was

in vergelijking met de situatie waarbij

chosen for them by Miss Smith or their mothers.

juf Smith of hun moeders ze gekozen hadden.

It didn't matter who did the choosing,

Het maakte niet uit wie de keuze maakte,

if the task was dictated by another,

als de taak door iemand anders was opgelegd

their performance suffered.

leed hun prestatie eronder.

In fact, some of the kids were visibly embarrassed

Sommige kinderen waren zelfs duidelijk gegeneerd

when they were told that their mothers had been consulted.

toen ze te horen kregen dat hun moeders geraadpleegd waren.

(Laughter)

(Gelach)

One girl named Mary said,

Een meisje met de naam Mary zei:

"You asked my mother?"

"Heb je het aan mijn moeder gevraagd?"

(Laughter)

(Gelach)

In contrast,

In tegenstelling daarmee

Asian-American children

deden Aziatisch-Amerikaanse kinderen het

performed best when they believed

het beste als ze geloofden

their mothers had made the choice,

dat hun moeders de keuze hadden gemaakt,

second best when they chose for themselves,

het tweede beste als ze zelf kozen

and least well when it had been chosen by Miss Smith.

en het minst goed als juf Smith de keuze had gemaakt.

A girl named Natsumi

Een meisje met de naam Natsumi

even approached Miss Smith as she was leaving the room

kwam zelfs naar juf Smith toe toen ze de kamer verliet,

and tugged on her skirt and asked,

ze trok aan haar rok en vroeg:

"Could you please tell my mommy

"Kan je alsjeblieft aan mijn mama zeggen

I did it just like she said?"

dat ik het heb gedaan precies zoals ze zei?"

The first-generation children were strongly influenced

De kinderen van de eerste generatie stonden sterk onder invloed

by their immigrant parents'

van de houding die hun ouders-immigranten

approach to choice.

hadden tegenover keuze.

For them, choice was not just a way

Voor hen was keuze niet zomaar een manier

of defining and asserting

om hun persoonlijkheid te definiëren

their individuality,

en te bevestigen,

but a way to create community and harmony

maar een manier om gemeenschap en harmonie tot stand te brengen

by deferring to the choices

door zich te schikken naar de keuzes

of people whom they trusted and respected.

van mensen die ze vertrouwden en respecteerden.

If they had a concept of being true to one's self,

Als zij een concept kenden als "trouw zijn aan jezelf",

then that self, most likely,

dan was die "zelf" waarschijnlijk

[was] composed, not of an individual,

geen individu,

but of a collective.

maar een collectief.

Success was just as much about pleasing key figures

Succes had net zoveel te maken met het behagen van sleutelfigeren

as it was about satisfying

als met het vervullen

one's own preferences.

van de eigen voorkeuren.

Or, you could say that

Je zou ook kunnen zeggen dat

the individual's preferences were shaped

de voorkeuren van het individu gevormd zijn

by the preferences of specific others.

door de voorkeuren van bepaalde anderen.

The assumption then that we do best

De veronderstelling dat we het best presteren

when the individual self chooses

als het individu kiest

only holds

is dan enkel waar

when that self

als dat individu

is clearly divided from others.

duidelijk is afgebakend van anderen.

When, in contrast,

Als daarentegen

two or more individuals

twee of meer individuen

see their choices and their outcomes

hun keuzes en het resultaat ervan

as intimately connected,

beschouwen als innig verbonden

then they may amplify one another's success

dan kunnen ze elkaars succes vergroten

by turning choosing

door van het kiezen

into a collective act.

een collectieve daad te maken.

To insist that they choose independently

Erop staan dat ze onafhankelijk kiezen

might actually compromise

zou zelfs nadelig kunnen zijn

both their performance

voor zowel hun prestatie

and their relationships.

als hun relatie.

Yet that is exactly what

Dat is nochtans exact wat

the American paradigm demands.

het Amerikaanse paradigma vooropstelt.

It leaves little room for interdependence

Het laat weinig ruimte voor wederzijdse afhankelijkheid

or an acknowledgment of individual fallibility.

of voor een erkenning van individuele feilbaarheid.

It requires that everyone treat choice

Het vereist dat iedereen keuze behandelt als

as a private and self-defining act.

een private en zelfbepalende daad.

People that have grown up in such a paradigm

Mensen die in een dergelijk denkkader zijn opgegroeid

might find it motivating,

vinden dat misschien motiverend.

but it is a mistake to assume

Maar het is een vergissing om ervan uit te gaan

that everyone thrives under the pressure

dat iedereen gedijt onder de druk

of choosing alone.

om zelf keuzes te maken.

The second assumption which informs the American view of choice

De tweede veronderstelling die de Amerikaanse visie op keuze bepaalt,

goes something like this.

gaat ongeveer als volgt.

The more choices you have,

Hoe meer keuzes je hebt,

the more likely you are

hoe groter de kans

to make the best choice.

dat je de beste keuze maakt.

So bring it on, Walmart, with 100,000 different products,

Kom dus maar op, Walmart, met 100.000 verschillende producten,

and Amazon, with 27 million books

Amazon met 27 miljoen boeken,

and Match.com with -- what is it? --

en match.com met - hoeveel zijn het er? -

15 million date possibilities now.

15 miljoen kansen op een afspraakje.

You will surely find the perfect match.

Je zal zeker je perfecte partner vinden.

Let's test this assumption

Laten we deze veronderstelling testen

by heading over to Eastern Europe.

door over te gaan naar Oost-Europa.

Here, I interviewed people

Daar interviewde ik mensen

who were residents of formerly communist countries,

die in de voormalige communistische landen woonden

who had all faced the challenge

en die allemaal voor de uitdaging hadden gestaan

of transitioning to a more

om over te gaan naar een meer

democratic and capitalistic society.

democratische en kapitalistische maatschappij.

One of the most interesting revelations

Een van de interessantste onthullingen

came not from an answer to a question,

kwam niet van een antwoord op een vraag,

but from a simple gesture of hospitality.

maar van een eenvoudige daad van gastvrijheid.

When the participants arrived for their interview,

Toen de deelnemers aankwamen voor hun interview,

I offered them a set of drinks:

bood ik hun een aantal drankjes aan,

Coke, Diet Coke, Sprite --

cola, cola light, Sprite -

seven, to be exact.

zeven om precies te zijn.

During the very first session,

Tijdens de allereerste sessie

which was run in Russia,

die in Rusland plaatshad

one of the participants made a comment

maakte één van de deelnemers een opmerking

that really caught me off guard.

waar ik helemaal niet op voorbereid was.

"Oh, but it doesn't matter.

"Oh, maar dat maakt niet uit.

It's all just soda. That's just one choice."

Het is allemaal maar frisdrank. Dat is maar één keuze."

(Murmuring)

(Gemompel)

I was so struck by this comment that from then on,

Deze opmerking trof mij zo dat ik sindsdien

I started to offer all the participants

alle deelnemers deze zeven frisdranken

those seven sodas,

begon aan te bieden.

and I asked them, "How many choices are these?"

En ik vroeg hun: "Hoeveel keuzes zijn dat?"

Again and again,

Keer op keer

they perceived these seven different sodas,

ervaarden ze deze zeven verschillende frisdranken

not as seven choices, but as one choice:

niet als zeven keuzes, maar als één keuze:

soda or no soda.

frisdrank of geen frisdrank.

When I put out juice and water

Toen ik vruchtensap en water

in addition to these seven sodas,

aan deze zeven frisdranken toevoegde

now they perceived it as only three choices --

ervaarden ze dit als slechts drie keuzes -

juice, water and soda.

vruchtensap, water en frisdrank.

Compare this to the die-hard devotion of many Americans,

Vergelijk dit met de hondse trouw van vele Amerikanen

not just to a particular flavor of soda,

niet alleen aan een bepaalde smaak van frisdrank,

but to a particular brand.

maar aan een bepaald merk.

You know, research shows repeatedly

Onderzoek heeft herhaaldelijk aangetoond

that we can't actually tell the difference

dat we eigenlijk het verschil niet kunnen merken

between Coke and Pepsi.

tussen Coca en Pepsi.

Of course, you and I know

Natuurlijk weten jullie en ik

that Coke is the better choice.

dat Coca de betere keuze is.

(Laughter)

(Gelach)

For modern Americans who are exposed

Voor moderne Amerikanen die geconfronteerd worden

to more options and more ads associated with options

met meer keuzes en meer reclame in verband met deze keuzes

than anyone else in the world,

dan wie ook in de wereld,

choice is just as much about who they are

draait keuze net zozeer om wie zij zijn

as it is about what the product is.

als om het product zelf.

Combine this with the assumption that more choices are always better,

Voeg daarbij de veronderstelling dat meer keuzes altijd beter zijn

and you have a group of people for whom every little difference matters

en je krijgt een groep mensen voor wie elk klein verschil van belang is

and so every choice matters.

en dus elke keuze van belang is.

But for Eastern Europeans,

Maar voor Oost-Europeanen

the sudden availability of all these

was de plotse beschikbaarheid van al deze

consumer products on the marketplace was a deluge.

verbruiksgoederen op de markt een zondvloed.

They were flooded with choice

Ze werden overstelpt met keuzes

before they could protest that they didn't know how to swim.

voor ze konden protesteren en zeggen dat ze niet konden zwemmen.

When asked, "What words and images

Toen hem werd gevraagd: "Welke woorden en beelden

do you associate with choice?"

associeer je met keuze?"

Grzegorz from Warsaw said,

zei Gregors uit Warschau:

"Ah, for me it is fear.

"Ah, voor mij is het angst.

There are some dilemmas you see.

Weet je, er zijn een aantal dilemma's.

I am used to no choice."

Ik ben eraan gewend geen keuze te hebben."

Bohdan from Kiev said,

Boudin uit Kiev zei,

in response to how he felt about

in antwoord op de vraag hoe hij dacht over

the new consumer marketplace,

de nieuwe consumptiemarkt:

"It is too much.

"Het is te veel.

We do not need everything that is there."

We hebben niet alles nodig wat voorhanden is."

A sociologist from

Een socioloog van

the Warsaw Survey Agency explained,

het Enquêtebureau Warschau legde uit:

"The older generation jumped from nothing

"De oudere generatie sprong van niets

to choice all around them.

naar keuze alom.

They were never given a chance to learn

Ze kregen nooit de kans om te leren

how to react."

hoe ze moesten reageren."

And Tomasz, a young Polish man said,

Thomas, een jonge Pool, zei:

"I don't need twenty kinds of chewing gum.

"Ik heb geen 20 soorten kauwgum nodig.

I don't mean to say that I want no choice,

Ik zeg niet dat ik geen keuze wil,

but many of these choices are quite artificial."

maar vele van deze keuzes zijn nogal kunstmatig."

In reality, many choices are between things

In werkelijkheid gaan veel keuzes tussen dingen

that are not that much different.

die niet zo erg van elkaar verschillen.

The value of choice

De waarde van keuze

depends on our ability

hangt af van ons vermogen

to perceive differences

om verschillen te ervaren

between the options.

tussen de opties.

Americans train their whole lives

Amerikanen oefenen hun hele leven lang

to play "spot the difference."

op het spelletje "zie het verschil".

They practice this from such an early age

Ze beoefenen dit vanaf zo jonge leeftijd

that they've come to believe that everyone

dat ze zijn gaan geloven dat iedereen

must be born with this ability.

met dit vermogen moet geboren zijn.

In fact, though all humans share

In werkelijkheid delen alle mensen weliswaar

a basic need and desire for choice,

een basisbehoefte en verlangen naar keuze,

we don't all see choice in the same places

maar zien we niet allemaal keuzes op dezelfde plaatsen

or to the same extent.

of in dezelfde mate.

When someone can't see how one choice

Als iemand niet kan zien hoe één keuze

is unlike another,

verschilt van een andere,

or when there are too many choices to compare and contrast,

of wanneer er teveel keuzes zijn om te vergelijken en naast elkaar te zetten,

the process of choosing can be

dan kan het keuzeproces

confusing and frustrating.

verwarrend en frustrerend zijn.

Instead of making better choices,

In plaats van betere keuzes te maken,

we become overwhelmed by choice,

worden we overmand door de keuze

sometimes even afraid of it.

en worden we er soms zelfs bang van.

Choice no longer offers opportunities,

Keuze biedt dan niet langer mogelijkheden

but imposes constraints.

maar legt beperkingen op.

It's not a marker of liberation,

Het is geen kenmerk van bevrijding

but of suffocation

maar van verstikking

by meaningless minutiae.

door zinloze futiliteiten.

In other words,

Met andere woorden,

choice can develop into the very opposite

keuze kan verworden tot het tegendeel

of everything it represents

van alles wat het vertegenwoordigt

in America

in Amerika

when it is thrust upon those

als ze wordt opgedrongen aan mensen

who are insufficiently prepared for it.

die er onvoldoende op zijn voorbereid.

But it is not only other people

Maar het zijn niet alleen andere mensen

in other places

op andere plaatsen

that are feeling the pressure

die de druk voelen

of ever-increasing choice.

van de steeds groter wordende keuze.

Americans themselves are discovering

Amerikanen ontdekken zelf

that unlimited choice

dat grenzeloze keuze

seems more attractive in theory

in theorie aantrekkelijker lijkt

than in practice.

dan in praktijk.

We all have physical, mental

We hebben allemaal fysieke, mentale

and emotional (Laughter) limitations

en emotionele beperkingen

that make it impossible for us

die het ons onmogelijk maken

to process every single choice we encounter,

om elke keuze waar we mee te maken krijgen te verwerken,

even in the grocery store,

zelfs niet in de kruidenierswinkel,

let alone over the course of our entire lives.

laat staan gedurende ons hele leven.

A number of my studies have shown

Een aantal van mijn onderzoeken hebben getoond

that when you give people 10 or more options

dat als je mensen tien of meer opties geeft

when they're making a choice, they make poorer decisions,

als ze een keuze maken, dat ze dan slechtere beslissingen nemen,

whether it be health care, investment,

of het nu draait om gezondheidszorg, beleggingen

other critical areas.

of andere zeer belangrijke gebieden.

Yet still, many of us believe

Nochtans zijn velen van ons ervan overtuigd

that we should make all our own choices

dat we allemaal zelf onze keuzes zouden moeten maken

and seek out even more of them.

en dat we zouden moeten streven naar nog meer keuze.

This brings me to the third,

Dat brengt mij bij de derde

and perhaps most problematic, assumption:

en waarschijnlijk meest problematische veronderstelling:

"You must never

"Je moet nooit

say no to choice."

nee zeggen tegen keuze."

To examine this, let's go back to the U.S.

Om dit te onderzoeken gaan we terug naar de V.S.

and then hop across the pond to France.

en steken dan de plas over naar Frankrijk.

Right outside Chicago,

Vlak buiten Chicago

a young couple, Susan and Daniel Mitchell,

stond een jong koppel, Susan en Daniel Mitchell

were about to have their first baby.

op het punt om een eerste kindje te krijgen.

They'd already picked out a name for her,

Ze hadden al een naam voor haar gekozen,

Barbara, after her grandmother.

Barbara, naar haar grootmoeder.

One night, when Susan was seven months pregnant,

Op zekere nacht, toen Susan zeven maanden zwanger was,

she started to experience contractions

kreeg ze contracties

and was rushed to the emergency room.

en werd ze in allerijl naar de spoedafdeling gebracht.

The baby was delivered through a C-section,

De baby werd geboren via keizersnede,

but Barbara suffered cerebral anoxia,

maar Barbara leed aan cerebrale anoxie,

a loss of oxygen to the brain.

een zuurstoftekort in de hersenen.

Unable to breathe on her own,

Ze kon niet zelfstandig ademen

she was put on a ventilator.

en werd aan de beademing gelegd.

Two days later,

Twee dagen later

the doctors gave the Mitchells

gaven de dokters de Mitchells

a choice:

een keuze.

They could either remove Barbara

Ze konden Barbara

off the life support,

van de levensreddende toestellen halen,

in which case she would die within a matter of hours,

waarna ze nog maar enkele uren te leven zou hebben,

or they could keep her on life support,

of ze konden haar aan die toestellen gekoppeld houden,

in which case she might still die

waarbij ze nog steeds kon sterven

within a matter of days.

in de komende dagen.

If she survived, she would remain

Als ze zou overleven

in a permanent vegetative state,

zou ze permanent als een plant leven,

never able to walk, talk

ze zou nooit kunnen lopen, praten,

or interact with others.

of met anderen in contact treden.

What do they do?

Wat deden ze?

What do any parent do?

Wat doen ouders?

In a study I conducted

In een onderzoek dat ik heb uitgevoerd

with Simona Botti and Kristina Orfali,

met Simona Botti en Kristina Orfalli

American and French parents

werden Amerikaanse en Franse ouders

were interviewed.

geïnterviewd.

They had all suffered

Ze hadden allemaal

the same tragedy.

dezelfde tragedie meegemaakt.

In all cases, the life support was removed,

In alle gevallen waren de toestellen afgekoppeld

and the infants had died.

en waren de kinderen gestorven.

But there was a big difference.

Maar er was een groot verschil.

In France, the doctors decided whether and when

In Frankrijk hadden de dokters beslist

the life support would be removed,

of en wanneer de toestellen werden afgekoppeld.

while in the United States,

In de Verenigde Staten

the final decision rested with the parents.

lag de uiteindelijke beslissing bij de ouders.

We wondered:

We vroegen ons af

does this have an effect on how the parents

of dit een impact had op de manier waarop de ouders

cope with the loss of their loved one?

het verlies van hun kindje verwerkten.

We found that it did.

We ontdekten dat dat zo was.

Even up to a year later,

Tot zelfs een jaar later

American parents

was de kans groter dat de Amerikaanse ouders

were more likely to express negative emotions,

negatieve emoties uitten,

as compared to their French counterparts.

in vergelijking met de Franse ouders.

French parents were more likely to say things like,

Franse ouders zeiden vaker dingen als:

"Noah was here for so little time,

"Noah was hier maar zo kort,

but he taught us so much.

maar hij heeft ons zoveel geleerd.

He gave us a new perspective on life."

Hij heeft ons een nieuwe kijk op het leven gegeven."

American parents were more likely to say things like,

Amerikaanse ouders zeiden vaker dingen als:

"What if? What if?"

"Wat als? Wat als?"

Another parent complained,

Een andere ouder klaagde:

"I feel as if they purposefully tortured me.

"Ik voel me alsof ze mij met opzet hebben gemarteld.

How did they get me to do that?"

Hoe kregen ze mij zover dat ik dat deed?"

And another parent said,

Een andere ouder zei:

"I feel as if I've played a role

"Ik voel me alsof ik een rol heb gespeeld

in an execution."

bij een terechtstelling."

But when the American parents were asked

Maar als aan de Amerikaanse ouders werd gevraagd

if they would rather have had

of ze liever hadden gehad

the doctors make the decision,

dat de dokters de keuze maakten

they all said, "No."

zeiden ze allemaal "Nee".

They could not imagine

Ze konden zich niet voorstellen

turning that choice over to another,

dat ze die keuze aan een ander zouden overlaten,

even though having made that choice

zelfs als het feit dat ze die keuze hadden gemaakt

made them feel trapped,

hen het gevoel gaf dat ze in de val waren gelopen,

guilty, angry.

schuldig en boos maakte.

In a number of cases

In sommige gevallen

they were even clinically depressed.

leden ze zelfs aan een klinische depressie.

These parents could not contemplate

Deze ouders konden zich niet voorstellen

giving up the choice,

dat ze de keuze zouden opgeven

because to do so would have gone contrary

omdat dat zou zijn ingegaan

to everything they had been taught

tegen alles wat ze hadden geleerd

and everything they had come to believe

en alles waarin ze hadden leren geloven,

about the power

over de macht

and purpose of choice.

en het doel van keuze.

In her essay, "The White Album,"

In haar essay "Het witte album"

Joan Didion writes,

schrijft Joan Didion:

"We tell ourselves stories

"We vertellen onszelf verhalen

in order to live.

om te leven.

We interpret what we see,

We interpreteren wat we zien,

select the most workable

zoeken de best werkbare uit

of the multiple choices.

van de veelheid aan keuzes.

We live entirely by the imposition

We leven door

of a narrative line

een verhaallijn toe te voegen

upon disparate images,

aan een verscheidenheid van beelden,

by the idea with which we have learned to freeze

en door de idee waarmee we leren

the shifting phantasmagoria,

om de steeds wijzigende illusie te bevriezen

which is our actual experience."

die onze reële ervaring is."

The story Americans tell,

Het verhaal dat Amerikanen vertellen,

the story upon which

het verhaal waarop

the American dream depends,

de Amerikaanse droom steunt

is the story of limitless choice.

is het verhaal van grenzeloze keuze.

This narrative

Deze verhaallijn

promises so much:

belooft zoveel:

freedom, happiness,

vrijheid, geluk,

success.

succes.

It lays the world at your feet and says,

Ze legt de wereld aan je voeten en zegt:

"You can have anything, everything."

"Je mag alles hebben, alles."

It's a great story,

Het is een geweldig verhaal,

and it's understandable why they would be reluctant

en het is begrijpelijk dat ze niet geneigd zijn

to revise it.

om het te herzien.

But when you take a close look,

Maar als je het van dichtbij bekijkt

you start to see the holes,

begin je de gaten te zien

and you start to see that the story

en begin je te zien dat het verhaal

can be told in many other ways.

ook op vele andere manieren kan worden verteld.

Americans have so often tried to

Amerikanen hebben zo vaak geprobeerd

disseminate their ideas of choice,

om hun ideeën over keuze te verspreiden,

believing that they will be, or ought to be,

in het geloof dat ze zouden, of zouden moeten

welcomed with open hearts and minds.

worden ontvangen met open harten en geesten.

But the history books and the daily news tell us

Maar de geschiedenisboeken en het dagelijkse nieuws vertellen ons

it doesn't always work out that way.

dat het niet altijd zo afloopt.

The phantasmagoria,

De illusie,

the actual experience that we try to understand

de eigenlijke ervaring die we proberen te begrijpen

and organize through narrative,

en te organiseren door de verhaallijn,

varies from place to place.

verschilt van plaats tot plaats.

No single narrative serves the needs

Geen enkel verhaal dekt de behoeften

of everyone everywhere.

van iedereen, overal.

Moreover, Americans themselves

Sterker nog, Amerikanen zelf

could benefit from incorporating

zouden baat kunnen hebben bij het verwerken

new perspectives into their own narrative,

van nieuwe perspectieven in hun eigen verhaal

which has been driving their choices

dat hun keuze al zo lang

for so long.

bepaalt.

Robert Frost once said that,

Robert Frost heeft eens gezegd:

"It is poetry that is lost in translation."

"Het is de poëzie die verloren gaat bij de vertaling."

This suggests that

Dit suggereert dat

whatever is beautiful and moving,

alles wat mooi en ontroerend is,

whatever gives us a new way to see,

alles wat ons een nieuwe kijk geeft

cannot be communicated to those

niet kan worden meegedeeld aan

who speak a different language.

diegenen die een andere taal spreken.

But Joseph Brodsky said that,

Maar Joseph Brodsky zei:

"It is poetry

"Het is de poëzie

that is gained in translation,"

die we winnen bij de vertaling."

suggesting that translation

Hij suggereert dat vertaling

can be a creative,

een creatieve,

transformative act.

transformerende daad kan zijn.

When it comes to choice,

Als het op keuze aankomt

we have far more to gain than to lose

hebben we meer te winnen dan te verliezen

by engaging in the many

door van nabij te kijken naar

translations of the narratives.

de vele vertalingen van de verhaallijnen.

Instead of replacing

In plaats van

one story with another,

één verhaal door een ander te vervangen

we can learn from and revel in

kunnen we leren

the many versions that exist

en genieten van de vele versies die bestaan

and the many that have yet to be written.

en de vele die nog moeten geschreven worden.

No matter where we're from

Waar we ook vandaan komen,

and what your narrative is,

wat je verhaal ook is,

we all have a responsibility

we hebben een verantwoordelijkheid

to open ourselves up to a wider array

om onszelf open te stellen

of what choice can do,

voor een breder spectrum van wat keuze kan doen

and what it can represent.

en wat ze kan vertegenwoordigen.

And this does not lead to

Dat leidt niet tot

a paralyzing moral relativism.

een verlammend moreel relativisme.

Rather, it teaches us when

Nee, het leert ons wanneer

and how to act.

en hoe we moeten handelen.

It brings us that much closer

Het brengt ons zoveel dichter

to realizing the full potential of choice,

bij de realisatie van het volle potentieel van keuze,

to inspiring the hope

bij het inspireren van hoop

and achieving the freedom

en het bereiken van de vrijheid

that choice promises

die keuze ons belooft

but doesn't always deliver.

maar die ze niet altijd realiseert.

If we learn to speak to one another,

Als we leren om met elkaar te spreken,

albeit through translation,

zij het via een vertaling,

then we can begin to see choice

dan kunnen we keuze bekijken

in all its strangeness,

in al haar vreemdheid,

complexity

complexiteit

and compelling beauty.

en betoverende schoonheid.

Thank you.

Dankuwel.

(Applause)

(Applaus)

Bruno Giussani: Thank you.

Bruno Giussani: Dankjewel.

Sheena, there is a detail about your biography

Sheena, er is een detail van je biografie

that we have not written in the program book.

dat we hebben weggelaten uit het programmaboek.

But by now it's evident to everyone in this room. You're blind.

Het is intussen wel duidelijk voor iedereen in de zaal. Je bent blind.

And I guess one of the questions on everybody's mind is:

En ik veronderstel dat één van de vragen waar we allemaal mee zitten is:

How does that influence your study of choosing

welke invloed heeft dat op je onderzoek naar keuze?

because that's an activity

Dat is namelijk een activiteit

that for most people is associated with visual inputs

die de meeste mensen associëren met visuele input,

like aesthetics and color and so on?

zoals esthetica en kleur en zo.

Sheena Iyengar: Well, it's funny that you should ask that

Sheena Iyengar: Het is grappig dat je dat vraagt,

because one of the things that's interesting about being blind

want één van de interessante aspecten van blind zijn

is you actually get a different vantage point

is dat je inderdaad een ander standpunt krijgt

when you observe the way

als je de manier observeert

sighted people make choices.

waarop ziende mensen keuzes maken.

And as you just mentioned, there's lots of choices out there

Zoals je daarnet al zei, er zijn vele keuzes

that are very visual these days.

die vandaag de dag erg visueel zijn.

Yeah, I -- as you would expect --

Ja, zoals te verwachten is,

get pretty frustrated by choices

ik raak erg gefrustreerd door keuzes

like what nail polish to put on

zoals welke nagellak ik moet opdoen,

because I have to rely on what other people suggest.

omdat ik moet vertrouwen op wat andere mensen voorstellen.

And I can't decide.

Ik kan niet beslissen.

And so one time I was in a beauty salon,

Op een dag was ik in een schoonheidssalon

and I was trying to decide between two very light shades of pink.

en ik probeerde te kiezen tussen twee heel lichte soorten roze.

And one was called "Ballet Slippers."

De ene heette "Balletschoentjes"

And the other one was called "Adorable."

en de andere was "Beminnelijk".

(Laughter)

(Gelach)

And so I asked these two ladies,

Ik vroeg het dus aan twee dames.

and the one lady told me, "Well, you should definitely wear 'Ballet Slippers.'"

Een van de dames zei mij: "Je moet absoluut 'Balletschoentjes' dragen."

"Well, what does it look like?"

"Hoe ziet het eruit?"

"Well, it's a very elegant shade of pink."

"Het is een heel elegant soort roze."

"Okay, great."

"OK, fantastisch."

The other lady tells me to wear "Adorable."

De andere dame zegt mij dat ik "Beminnelijk" moet dragen.

"What does it look like?"

"Hoe ziet het eruit?"

"It's a glamorous shade of pink."

"Het is een glamoureus soort roze."

And so I asked them, "Well, how do I tell them apart?

En dus vroeg ik: "Hoe kan ik ze uit elkaar houden?

What's different about them?"

Waarin verschillen ze?"

And they said, "Well, one is elegant, the other one's glamorous."

En ze zeiden: "Het ene is elegant, het andere is glamoureus."

Okay, we got that.

OK, dat wisten we.

And the only thing they had consensus on:

Het enige waarover ze het eens waren was:

well, if I could see them, I would

als ik ze kon zien zou ik

clearly be able to tell them apart.

ze zeker uit elkaar kunnen houden.

(Laughter)

(Gelach)

And what I wondered was whether they were being affected

Wat ik me afvroeg was of zij beïnvloed werden

by the name or the content of the color,

door de naam of door de betekenis van de kleur.

so I decided to do a little experiment.

En dus besloot ik een klein experiment te doen.

So I brought these two bottles of nail polish into the laboratory,

Ik bracht twee flesjes nagellak naar het laboratorium

and I stripped the labels off.

en haalde de etiketten eraf.

And I brought women into the laboratory,

Ik nodigde vrouwen naar het laboratorium uit

and I asked them, "Which one would you pick?"

en ik vroeg hun: "Welke zou je kiezen?"

50 percent of the women accused me of playing a trick,

50 procent van de vrouwen beschuldigden mij ervan dat ik valsspeelde,

of putting the same color nail polish

dat ik dezelfde kleur van nagellak

in both those bottles.

in die flesjes had gedaan.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

At which point you start to wonder who the trick's really played on.

Op dat punt begin je je af te vragen wie er hier voor de gek wordt gehouden.

Now, of the women that could tell them apart,

De vrouwen die ze wel uiteen konden houden

when the labels were off, they picked "Adorable,"

kozen "Beminnelijk" als er geen etiketten opzaten

and when the labels were on,

en als er etiketten opzaten

they picked "Ballet Slippers."

kozen ze "Balletschoentjes".

So as far as I can tell,

Voor zover ik kan oordelen

a rose by any other name

ziet een roos er met een andere naam dus

probably does look different

waarschijnlijk anders uit

and maybe even smells different.

en ruikt ze misschien zelfs anders.

BG: Thank you. Sheena Iyengar. Thank you Sheena.

BG: Dankjewel. Sheena Iyengar. Dankjewel, Sheena.

(Applause)

(Applaus)