The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next? | Robert Palmer

Vertaald door: Peter van de Ven Nagekeken door: Els De Keyser

[On April 3, 2016 we saw the largest data leak in history.]

[Op 3 April 2016 waren we getuige van het grootste datalek in de geschiedenis.]

[The Panama Papers exposed rich and powerful people]

[De Panama Papers lieten zien hoe rijke en machtige mensen]

[hiding vast amounts of money in offshore accounts.]

[enorme bedragen verbergen op offshore-rekeningen.]

[What does this mean?]

[Wat betekent dit?]

[We called Robert Palmer of Global Witness to explain.]

[We vroegen Robert Palmer van Global Witness om uitleg.]

This week, there have been a whole slew and deluge of stories

Er is deze week een ware vloedgolf van verhalen losgekomen

coming out from the leak of 11 million documents

op basis van 11 miljoen gelekte documenten

from a Panamanian-based law firm called Mossack Fonseca.

van een advocatenkantoor in Panama genaamd Mossack Fonseca.

The release of these papers from Panama lifts the veil on a tiny piece

De publicatie van deze Panamese documenten geeft ons een kijkje achter de schermen

of the secretive offshore world.

van de geheimzinnige offshorewereld.

We get an insight into how clients and banks and lawyers

We krijgen een idee van hoe klanten, banken en advocaten

go to companies like Mossack Fonseca

naar bedrijven als Mossack Fonseca gaan

and say, "OK, we want an anonymous company,

en zeggen: "OK, wij willen een anoniem bedrijf,

can you give us one?"

kunt u dat regelen?"

So you actually get to see the emails,

Je krijgt echt de e-mails te zien,

you get to see the exchanges of messages,

je ziet hoe berichten worden uitgewisseld,

you get to see the mechanics of how this works,

je krijgt te zien hoe deze processen verlopen,

how this operates.

hoe dit werkt.

Now, this has already started to have pretty immediate repercussions.

Dit heeft direct al geleid tot concrete gevolgen.

The Prime Minister of Iceland has resigned.

De premier van IJsland heeft ontslag genomen.

We've also had news

We hebben ook vernomen

that an ally of the brutal Syrian dictator Bashar Al-Assad

dat een bondgenoot van de wrede Syrische dictator Bashar Al-Assad

has also got offshore companies.

ook offshorebedrijven heeft.

There's been allegations of a $2 billion money trail

Ook zou er wellicht sprake zijn van een geldstroom van 2 miljard dollar

that leads back to President Vladimir Putin of Russia

die leidt naar Vladimir Poetin, de president van Rusland,

via his close childhood friend,

via zijn jeugdvriend,

who happens to be a top cellist.

een topcellist.

And there will be a lot of rich individuals out there

Er zullen zeker een hoop rijke personen zijn

and others who will be nervous about the next set of stories

die met het zweet in de handen de berichtenstroom

and the next set of leaked documents.

en de volgende serie gelekte documenten zullen volgen.

Now, this sounds like the plot of a spy thriller

Het lijkt wel het plot van een spionagethriller

or a John Grisham novel.

of een roman van John Grisham.

It seems very distant from you, me, ordinary people.

Het lijkt zo'n ver-van-m'n-bed-show voor jou, mij, gewone mensen.

Why should we care about this?

Wat kan het ons verder schelen?

But the truth is that if rich and powerful individuals

Het punt is dat als machtige individuen

are able to keep their money offshore

hun geld offshore kunnen parkeren,

and not pay the taxes that they should,

in plaats van te belasting betalen zoals zou moeten,

it means that there is less money for vital public services

er minder geld beschikbaar is voor essentiële openbare diensten

like healthcare, education, roads.

zoals gezondheidszorg, scholen en wegen.

And that affects all of us.

Dat raakt ons allemaal.

Now, for my organization Global Witness,

Voor mijn organisatie, Global Witness,

this exposé has been phenomenal.

is dit soort ontmaskering natuurlijk fantastisch.

We have the world's media and political leaders

De media en de politieke leiders in de hele wereld praten nu

talking about how individuals can use offshore secrecy

over hoe individuen de offshoregeheimhouding gebruiken

to hide and disguise their assets --

om hun bezittingen te verbergen --

something we have been talking about and exposing for a decade.

iets waar wij al tien jaar over praten en iets aan proberen te doen.

Now, I think a lot of people find this entire world baffling and confusing,

Nu denk ik dat veel mensen die wereld verwarrend en onduidelijk vinden,

and hard to understand how this sort of offshore world works.

en dat het lastig is om te begrijpen hoe die offshore-industrie werkt.

I like to think of it a bit like a Russian doll.

Ik vergelijk het graag met een set Russische poppetjes.

So you can have one company stacked inside another company,

Je hebt een bedrijf dat zit verborgen in een ander bedrijf,

stacked inside another company,

dat weer verborgen zit in een derde bedrijf.

making it almost impossible to really understand

Zo wordt het bijna onmogelijk te begrijpen

who is behind these structures.

wie er achter die constructies zit.

It can be very difficult for law enforcement

Het kan heel moeilijk zijn voor rechtshandhavers

or tax authorities, journalists, civil society

of belastingdiensten, journalisten of de burgermaatschappij,

to really understand what's going on.

om er echt de vinger achter te krijgen.

I also think it's interesting

Het is interessant om te zien

that there's been less coverage of this issue in the United States.

dat hier in de Verenigde Staten minder aandacht voor is.

And that's perhaps because some prominent US people

Misschien is dat omdat er nog geen prominente mensen uit de VS

just haven't figured in this exposé, in this scandal.

een rol hebben gespeeld in deze ontmaskering, in dit schandaal.

Now, that's not because there are no rich Americans

Nu is dat niet omdat rijke Amerikanen

who are stashing their assets offshore.

hun geld niet offshore verbergen.

It's just because of the way in which offshore works,

Dat zit hem gewoon in de manier waarop offshore werkt.

Mossack Fonseca has fewer American clients.

Mossack Fonseca heeft minder Amerikaanse klanten.

I think if we saw leaks from the Cayman Islands

Ik denk dat als we lekken uit de Kaaimaneilanden zouden zien,

or even from Delaware or Wyoming or Nevada,

of zelfs uit Delaware, Wyoming of Nevada,

you would see many more cases and examples linking back to Americans.

we veel meer gevallen van betrokken Amerikanen zouden zien.

In fact, in a number of US states you need less information,

In een aantal staten in de VS heb je zelfs minder informatie nodig,

you need to provide less information to get a company

hoef je minder informatie te verschaffen om een bedrijf op te richten

than you do to get a library card.

dan om een bibliotheekkaart te krijgen.

That sort of secrecy in America has allowed employees of school districts

Dat soort geheimhouding zorgt ervoor dat personeel van schooldistricten

to rip off schoolchildren.

schoolkinderen kan oplichten.

It has allowed scammers to rip off vulnerable investors.

Daardoor hebben oplichters kwetsbare investeerders kunnen bestelen.

This is the sort of behavior that affects all of us.

Dit soort gedrag raakt ons allemaal.

Now, at Global Witness,

Hier bij Global Witness

we wanted to see what this actually looked like in practice.

wilden we wel eens zien hoe dat er in de praktijk uitzag.

How does this actually work?

Hoe gaat dat feitelijk in zijn werk?

So what we did

Dus stuurden we

is we sent in an undercover investigator to 13 Manhattan law firms.

een undercoveronderzoeker naar 13 advocatenkantoren in Manhattan.

Our investigator posed as an African minister

Onze onderzoeker deed zich voor als een Afrikaanse minister

who wanted to move suspect funds into the United States

die verdachte gelden de VS in wou loodsen

to buy a house, a yacht, a jet.

om een huis, een jacht, een vliegtuig mee te kopen.

Now, what was truly shocking was that all but one of those lawyers

Het was schokkend om te zien dat al die advocaten, op één na,

provided our investigator with suggestions

onze onderzoeker suggesties deden

on how to move those suspect funds.

over hoe die gelden de VS in te krijgen.

These were all preliminary meetings,

Het ging altijd om oriënterende gesprekken

and none of the lawyers took us on as a client

en we zijn niet echt klant geworden,

and of course no money moved hands,

laat staan dat er echt geld werd overgemaakt,

but it really shows the problem with the system.

maar het toont wel het probleem in het systeem.

It's also important

Het is ook belangrijk

to not just think about this as individual cases.

dit niet als individuele gevallen te zien.

This is not just about an individual lawyer

Dit gaat niet over één specifieke advocaat

who's spoken to our undercover investigator and provided suggestions.

die met onze onderzoeker sprak en suggesties deed.

It's not just about a particular senior politician

Dit gaat niet over één politicus in het bijzonder

who's been caught up in a scandal.

die betrokken raakt in een schandaal.

This is about how a system works,

Dit gaat over hoe een systeem werkt

that entrenches corruption, tax evasion, poverty and instability.

waarin corruptie, belastingontduiking, armoede en instabiliteit zijn verankerd.

And in order to tackle this,

Om dit aan te pakken

we need to change the game.

moet er iets structureel veranderen.

We need to change the rules of the game

We zullen de regels van het spel moeten veranderen

to make this sort of behavior harder.

om dit soort gedrag te bemoeilijken.

This may seem like doom and gloom,

Dit mag allemaal heel somber lijken,

like there's nothing we can do about it,

alsof we er niets aan kunnen doen,

like nothing has ever changed,

alsof er toch nooit iets veranderd,

like there will always be rich and powerful individuals.

want er zullen toch altijd rijke, machtige personen zijn.

But as a natural optimist,

Maar als geboren optimist

I do see that we are starting to get some change.

zie ik signalen die duiden op het begin van verandering.

Over the last couple of years,

De laatste paar jaar

we've seen a real push towards greater transparency

zien we echt een beweging richting meer tranparantie

when it comes to company ownership.

waar het gaat om eigendomsstructuur.

This issue was put on the political agenda

Het werd echt op de politieke agenda gezet

by the UK Prime Minister David Cameron

door premier David Cameron van Groot-Brittannië

at a big G8 Summit that was held in Northern Ireland in 2013.

op een grote G8-conferentie in Noord-Ierland in 2013.

And since then, the European Union is going to be creating

Sinds toen is de Europese Unie bezig

central registers at a national level

om in ieder land centrale registers op te zetten

of who really owns and controls companies across Europe.

over wie nu precies de bedrijven in Europa bezit en aanstuurt.

One of the things that is sad is that, actually, the US is lagging behind.

Eigenlijk is het heel triest dat de VS hierin achterloopt.

There's bipartisan legislation that had been introduced

Er is breed ondersteunde wetgeving geïntroduceerd

in the House and the Senate,

in het Congres en de Senaat,

but it isn't making as much progress as we'd like to see.

maar die maakt nog niet de vorderingen die we graag willen zien.

So we'd really want to see the Panama leaks,

We zouden dus graag zien dat de Panamalekken,

this huge peek into the offshore world,

dit buitengewone inkijkje in de offshorewereld,

be used as a way of opening up in the US and around the world.

zorgen voor meer openheid in de VS en de hele wereld.

For us at Global Witness, this is a moment for change.

Voor ons bij Global Witness is dit een moment voor verandering.

We need ordinary people to get angry

De gewone mensen zullen boos moeten worden

at the way in which people can hide their identity

over de manier waarop de rijken hun identiteit kunnen verstoppen

behind secret companies.

achter geheime bedrijven.

We need business leaders to stand up and say,

Leidende zakenlui zullen moeten ingrijpen en zeggen:

"Secrecy like this is not good for business."

"Geheimhouding is niet goed voor onze bedrijven."

We need political leaders to recognize the problem,

Onze politieke leiders zullen het probleem moeten onderkennen

and to commit to changing the law to open up this sort of secrecy.

en zich verplichten tot wetsveranderingen die dit soort geheimhouding tegengaan.

Together, we can end the secrecy

Samen kunnen we de verbergcultuur een halt toeroepen

that is currently allowing tax evasion,

die op dit moment gelegenheid geeft tot belastingontduiking,

corruption, money laundering to flourish.

corruptie en witwaspraktijken.