The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next? | Robert Palmer

Translator: Dao Ngoc Hanh Reviewer: Trang Rương

[On April 3, 2016 we saw the largest data leak in history.]

[Vào ngày 3/4/2016, chúng ta chứng kiến vụ rò rỉ thông tin lớn nhất trong lịch sử.]

[Hồ sơ Panama vạch trần việc những người quyền lực và giàu có]

[The Panama Papers exposed rich and powerful people]

[hiding vast amounts of money in offshore accounts.]

[đang giấu một khoản tiền lớn trong tài khoản nước ngoài.]

[What does this mean?]

[Điều đó có ý nghĩa gì?]

[We called Robert Palmer of Global Witness to explain.]

[Chúng tôi đã đề nghị Robert Palmer của tổ chức Global Witness giải trình.]

This week, there have been a whole slew and deluge of stories

Tuần này, đã có một dòng chảy mạnh mẽ, rối ren và xoay quanh những

coming out from the leak of 11 million documents

câu chuyện phát ra từ sự rò rỉ của 11 triệu tài liệu

from a Panamanian-based law firm called Mossack Fonseca.

từ một công ty luật ở nước Panama gọi là Mosack Fonseca.

The release of these papers from Panama lifts the veil on a tiny piece

Việc phát tán các văn bản từ Panama vén tấm màn che một phần rất nhỏ

of the secretive offshore world.

của thế giới ngầm ngoài khơi bí ẩn.

We get an insight into how clients and banks and lawyers

Ta cũng hiểu được cách các khách hàng, ngân hàng hay luật sư

go to companies like Mossack Fonseca

tìm đến các công ty như Mossack Fonseca

and say, "OK, we want an anonymous company,

và yêu cầu: "OK, chúng tôi muốn một công ty ma,

can you give us one?"

bạn có thể làm được không?"

So you actually get to see the emails,

Bạn thực sự có thể xem các emails,

you get to see the exchanges of messages,

các tin nhắn trao đổi,

you get to see the mechanics of how this works,

và có thể nhìn thấy cơ chế làm việc của quá trình này,

how this operates.

cách thức nó hoạt động.

Now, this has already started to have pretty immediate repercussions.

Dĩ nhiên, điều này đã có nhiều hậu quả ngay lập tức.

The Prime Minister of Iceland has resigned.

Thủ tướng nước Iceland đã từ chức.

We've also had news

Chúng tôi cũng có thông tin rằng

that an ally of the brutal Syrian dictator Bashar Al-Assad

một đồng minh của Bashar Al-Assad, một nhà độc tài tàn bạo ở Syria,

has also got offshore companies.

cũng có các công ty ma này.

There's been allegations of a $2 billion money trail

Gần đây, có một vài cáo buộc về dấu vết khối lượng 2 tỷ USD

that leads back to President Vladimir Putin of Russia

dẫn đến Tổng thống Nga, Vladimir Putin

via his close childhood friend,

thông qua người bạn chí cốt của ông,

who happens to be a top cellist.

người đồng thời là nghệ sĩ Cello hàng đầu.

And there will be a lot of rich individuals out there

Và sẽ có rất nhiều nhà tài phiệt ngoài kia

and others who will be nervous about the next set of stories

và một số sẽ nơm nớp lo sợ về những bộ thông tin tiếp theo

and the next set of leaked documents.

và tài liệu cơ mật sắp tới.

Now, this sounds like the plot of a spy thriller

Điều này giống như cốt truyện của một bộ phim gián điệp

or a John Grisham novel.

hay tiểu thuyết John Grisham vậy.

It seems very distant from you, me, ordinary people.

Nó rất là xa vời với tôi, bạn và những thường dân khác.

Why should we care about this?

Tại sao ta lại nên quan tâm đến sự kiện này?

But the truth is that if rich and powerful individuals

Sự thật là nếu những cá nhân giàu có và quyền lực ấy

are able to keep their money offshore

có thể giữ tiền của họ ở những thiên đường thuế

and not pay the taxes that they should,

và không nộp các khoản thuế đáng ra họ phải nộp,

it means that there is less money for vital public services

nó đồng nghĩa là sẽ có ít ngân sách hơn cho các dịch vụ công quan trọng

like healthcare, education, roads.

như y tế, giáo dục, đường xá.

And that affects all of us.

Và chúng ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.

Now, for my organization Global Witness,

Bây giờ, ở tổ chức của tôi -- Globle Witness,

this exposé has been phenomenal.

sự phơi bày này thật là phi thường.

We have the world's media and political leaders

Các phương tiện truyền thông và các nhà lãnh đạo chính trị

talking about how individuals can use offshore secrecy

đang bàn về cách cá nhân dùng các tài khoản bí mật nước ngoài

to hide and disguise their assets --

che dấu và ngụy trang tài sản của mình--

something we have been talking about and exposing for a decade.

vấn đề mà chúng tôi đã lên tiếng và phanh phui suốt thập kỷ qua.

Now, I think a lot of people find this entire world baffling and confusing,

Tôi nghĩ chắc rất nhiều người sẽ thất vọng và bổi rối bởi thế giới này,

and hard to understand how this sort of offshore world works.

và khó hiểu về cách mà thế giới ngầm bên ngoài hoạt động.

I like to think of it a bit like a Russian doll.

Tôi thích ví nó như một con búp bê Nga.

So you can have one company stacked inside another company,

Bạn có một công ty ẩn bên trong một công ty khác,

stacked inside another company,

bên trong một công ty khác nữa,

making it almost impossible to really understand

với mục đích là che đậy và làm cho nó hầu như là không thể để lần ra

who is behind these structures.

thân phận thật sự của người đằng sau chúng.

It can be very difficult for law enforcement

Và rất khó cho những cơ quan thi hành pháp luật

or tax authorities, journalists, civil society

hay cơ quan thuế, các nhà báo, các tổ chức xã hội

to really understand what's going on.

hiểu rõ việc đang diễn ra.

I also think it's interesting

Nhưng điều này cũng hay ho

that there's been less coverage of this issue in the United States.

là có rất ít thông tin về vấn nạn này ở Hoa Kì.

And that's perhaps because some prominent US people

Phải chăng là vì những người Mỹ nổi tiếng

just haven't figured in this exposé, in this scandal.

chưa bị nêu tên trong sự kiện, trong vụ bê bối lần này?

Now, that's not because there are no rich Americans

Không phải là vì các nhà tài phiệt Mỹ

who are stashing their assets offshore.

không cố gắng che dấu tài sản của mình bên ngoài.

It's just because of the way in which offshore works,

Chỉ là bởi đây là cách mà thiên đường thuế hoạt động,

Mossack Fonseca has fewer American clients.

Mossack Fonseca có rất ít khách hàng Mỹ.

I think if we saw leaks from the Cayman Islands

Tôi nghĩ nếu ta thấy sự rò rỉ này phát ra từ Vùng đảo Cayman,

or even from Delaware or Wyoming or Nevada,

hay thậm chí từ Delaware, Wyoming hay Nevada,

you would see many more cases and examples linking back to Americans.

bạn sẽ thấy vô số trường hợp và ví dụ dẫn đến người Mỹ.

In fact, in a number of US states you need less information,

Sự thật là trong số các bang của Mỹ, bạn chỉ cần ít thông tin,

you need to provide less information to get a company

cung cấp ít thông tin hơn cả thông tin để làm thẻ thư viện

than you do to get a library card.

là bạn đã có một công ty.

That sort of secrecy in America has allowed employees of school districts

Loại bí mật đó ở nước Mỹ đã cho phép nhân vụ ở các trường học

to rip off schoolchildren.

chặt chém học sinh rất nhiều.

It has allowed scammers to rip off vulnerable investors.

Nó cho phép những kẻ lừa đảo hút máu các nhà đầu tư còn non nớt.

This is the sort of behavior that affects all of us.

Nó là một chuỗi hành động ảnh hưởng đến toàn chúng ta.

Now, at Global Witness,

Tại Global Witness,

we wanted to see what this actually looked like in practice.

chúng tôi muốn thấy điều này diễn ra trong thực tế.

How does this actually work?

Nó thực sự diễn ra như thế nào?

So what we did

Vì thế chúng tôi đã gửi một điều tra viên

is we sent in an undercover investigator to 13 Manhattan law firms.

làm gián điệp tới 13 hãng luật ở Manhattan.

Our investigator posed as an African minister

Anh ta giả làm như một thủ tướng châu Phi

who wanted to move suspect funds into the United States

có nhu cầu chuyển quỹ đen tới Mỹ

to buy a house, a yacht, a jet.

để mua nhà, du thuyền, máy bay phản lực.

Now, what was truly shocking was that all but one of those lawyers

Và điều bất ngờ là hầu hết họ, trừ duy nhất một hãng ra

provided our investigator with suggestions

đã đề xuất điều tra viên của chúng tôi

on how to move those suspect funds.

những cách thức để di chuyển quỹ đen này.

These were all preliminary meetings,

Đây là tất cả các cuộc họp sơ bộ,

and none of the lawyers took us on as a client

và không ai coi chúng tôi là khách hàng,

and of course no money moved hands,

và dĩ nhiên là không tiền, không bạn,

but it really shows the problem with the system.

nhưng nó cho thấy trở ngại của hệ thống này.

It's also important

Nó cũng quan trọng

to not just think about this as individual cases.

khi ta thôi nghĩ toàn bộ đều là vấn đề cá nhân.

This is not just about an individual lawyer

Đây không chỉ là về một cá nhân luật sư,

who's spoken to our undercover investigator and provided suggestions.

người gặp gỡ gián điệp của chúng tôi và đưa ra đề xuất.

It's not just about a particular senior politician

Cũng không là về một chính trị gia cấp cao cụ thể

who's been caught up in a scandal.

người bị khơi ra trong vụ bê bối.

This is about how a system works,

Đây là về cách một hệ thống hoạt động,

that entrenches corruption, tax evasion, poverty and instability.

mà dung túng sự tham nhũng, trốn thuế, nghèo nàn và mất cân bằng.

And in order to tackle this,

Để giải quyết vấn nạn này,

we need to change the game.

chúng ta cần thay đổi luật chơi.

We need to change the rules of the game

Ta cần thay đổi quy tắc của trò chơi

to make this sort of behavior harder.

để làm quá trình này khó khăn hơn.

This may seem like doom and gloom,

Nó có thể khá là u ám và mờ mịt,

like there's nothing we can do about it,

như ta không thể làm được gì,

like nothing has ever changed,

như chẳng có gì thay đổi,

like there will always be rich and powerful individuals.

và như thể các tài phiệt quyền lực vẫn còn tồn tại.

But as a natural optimist,

Nhưng tự nhiên là một người lạc quan,

I do see that we are starting to get some change.

tôi cho rằng chúng tôi đang bắt đầu tạo ra sự thay đổi.

Over the last couple of years,

Vài năm vừa qua,

we've seen a real push towards greater transparency

ta đã chứng kiến một sự thúc đẩy mạnh hơn hướng tới sự minh bạch

when it comes to company ownership.

khi nói tới quyền sở hữu công ty.

This issue was put on the political agenda

Nó đã được đề cập ở buổi nghị sự chính trị

by the UK Prime Minister David Cameron

bởi thủ tướng Anh -- David Cameron

at a big G8 Summit that was held in Northern Ireland in 2013.

tại Hội nghị Thượng đỉnh G8 tổ chức ở Bắc Ireland năm 2013.

And since then, the European Union is going to be creating

Và từ đó, liên minh châu Âu đang tạo ra

central registers at a national level

những trung tâm đăng ký cấp quốc gia

of who really owns and controls companies across Europe.

cho những chủ thực sự sở hữu và điều hành công ty khắp Châu Âu .

One of the things that is sad is that, actually, the US is lagging behind.

Một trong những điều đáng buồn là, Hoa Kì đang bị tụt lại phía sau.

There's bipartisan legislation that had been introduced

Đã có một luật ban hành của hai Đảng được giới thiệu

in the House and the Senate,

trong Hạ viện và Thượng viện,

but it isn't making as much progress as we'd like to see.

nhưng nó chẳng có hiệu quả nhiều như chúng ta trông đợi.

So we'd really want to see the Panama leaks,

Vì thể chúng tôi thực mong là sự rò rỉ của Hồ sơ Panama,

this huge peek into the offshore world,

với cái nhìn rõ hơn về thiên đường thuế,

be used as a way of opening up in the US and around the world.

sẽ đóng vai trò vạch trần trong Hoa Kì và khắp thế giới.

For us at Global Witness, this is a moment for change.

Đối với chúng tôi tại Global Witness, đây là thời điểm để thay đổi.

We need ordinary people to get angry

Chúng tôi cần sự tức giận của thường dân

at the way in which people can hide their identity

về việc những người che dấu danh tính của họ

behind secret companies.

đằng sau các công ty ma.

We need business leaders to stand up and say,

Chúng tôi cần những nhà lãnh đạo kinh tế lên tiếng --

"Secrecy like this is not good for business."

"Bí mật như thế này là gây bất lợi cho kinh tế."

We need political leaders to recognize the problem,

Chúng tôi cần những nhà cầm quyền chính trị nhận ra vấn đề,

and to commit to changing the law to open up this sort of secrecy.

và cam đoan thay đổi luật lệ để phanh phui bí mật này.

Together, we can end the secrecy

Cùng nhau, ta có thể chuỗi hoạt động ngầm này

that is currently allowing tax evasion,

mà đang tạo cơ hội cho sự trốn thuế,

corruption, money laundering to flourish.

tham nhũng và rửa tiền để phồn vinh hơn.