The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next? | Robert Palmer

136,194 views ・ 2016-05-02

TED


Бейнені ойнату үшін төмендегі ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз.

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Asqat Yerkimbay
00:13
[On April 3, 2016 we saw the largest data leak in history.]
0
13580
3681
[2016 ж. 3 сәуірінде деректердің кеңінен таралып кетуіне куә болдық.]
00:18
[The Panama Papers exposed rich and powerful people]
1
18061
2831
[Панама құжаттары бай және беделді адамдарды әшкереледі]
00:20
[hiding vast amounts of money in offshore accounts.]
2
20932
2450
[олар оффшорларда қомақты ақшаларын жасырған еді.]
00:23
[What does this mean?]
3
23828
2510
[Бұл нені білдіреді?]
00:27
[We called Robert Palmer of Global Witness to explain.]
4
27312
2900
[Біз Global Witness-тен Роберт Палмерге хабарластық.]
00:32
This week, there have been a whole slew and deluge of stories
5
32852
4952
Осы аптада біз өте көп оқиғаға куә болдық,
00:37
coming out from the leak of 11 million documents
6
37828
3296
таралып кеткен 11 миллион құжат
00:41
from a Panamanian-based law firm called Mossack Fonseca.
7
41148
4424
Mossack Fonseca деп аталатын Панамадағы заң фирмасынан бастау алды.
00:45
The release of these papers from Panama lifts the veil on a tiny piece
8
45596
5782
Панамадан шыққан құжаттар
00:51
of the secretive offshore world.
9
51402
2238
оффшор әлеміндегі сырдың кішкене бөлігін ашады.
00:53
We get an insight into how clients and banks and lawyers
10
53664
5308
Біз клиенттер, банктер және заңгерлер
00:58
go to companies like Mossack Fonseca
11
58996
2028
Mossack Fonseca сияқты фирмаға барып
01:01
and say, "OK, we want an anonymous company,
12
61048
2507
"Бізге аноним компания керек, соны бере аласыз ба?"
01:03
can you give us one?"
13
63579
1392
деуіне түсінік аламыз.
01:04
So you actually get to see the emails,
14
64995
1810
Сіз шынымен электронды хаттарды,
01:06
you get to see the exchanges of messages,
15
66829
1963
хабарламаларды көре аласыз,
01:08
you get to see the mechanics of how this works,
16
68816
3075
қалай жұмыс істейтінінің механизмін, қалай
01:11
how this operates.
17
71915
1401
ұйымдастырылатынын көресіз.
01:13
Now, this has already started to have pretty immediate repercussions.
18
73340
4053
Басталғаннан кейін оның салдары бірден көрінеді.
01:17
The Prime Minister of Iceland has resigned.
19
77417
2601
Исландияның Премьер Министрі қызметінен кетті.
01:20
We've also had news
20
80042
1215
Жаңалықтарда
01:21
that an ally of the brutal Syrian dictator Bashar Al-Assad
21
81281
5043
Сирия диктаторының одақтасы Башар Ал-Асадтың да
01:26
has also got offshore companies.
22
86348
2555
оффшор компаниялары бар екені айтылды.
01:28
There's been allegations of a $2 billion money trail
23
88927
5229
$2 млрд ақшаның ізі
01:34
that leads back to President Vladimir Putin of Russia
24
94180
3903
Ресей Президенті Владимир Путинге апарады,
01:38
via his close childhood friend,
25
98107
2461
ол жастық шақтағы досы,
01:40
who happens to be a top cellist.
26
100592
2228
виолончель тартатын досы арқылы жүрген.
01:42
And there will be a lot of rich individuals out there
27
102844
2600
Ол жерде өте көп бай адамдар бар,
01:45
and others who will be nervous about the next set of stories
28
105468
4318
келесі оқиғалар легі мен таралып кеткен
01:49
and the next set of leaked documents.
29
109810
2553
келесі құжаттар легі бойынша абыржитындар да бар.
01:52
Now, this sounds like the plot of a spy thriller
30
112387
4186
Қазір бұл шпион туралы триллер сюжеті сияқты немесе
01:56
or a John Grisham novel.
31
116597
1663
Джон Гришемнің романы сияқты.
01:58
It seems very distant from you, me, ordinary people.
32
118284
4016
Бұл мен, сіз сияқты жай адамдардан алыс нәрсе.
02:02
Why should we care about this?
33
122324
2508
Неге біз бұл туралы ойлануымыз керек?
02:04
But the truth is that if rich and powerful individuals
34
124856
4243
Бірақ шындық мынада, егер бай және беделді адамдар
02:09
are able to keep their money offshore
35
129123
2654
өз ақшаларын оффшорда сақтаса,
02:11
and not pay the taxes that they should,
36
131801
2487
төлейтін салықтарын төлемесе,
02:14
it means that there is less money for vital public services
37
134312
4094
бұл қоғамдық маңызы бар қызметтерге: денсаулық сақтау,
02:18
like healthcare, education, roads.
38
138430
3353
білім беру, жол салуға ақша аз бөлінеді деген сөз.
02:21
And that affects all of us.
39
141807
2321
Ал бұның бәрімізге қатысы бар.
02:24
Now, for my organization Global Witness,
40
144152
2716
Менің Global Witness деп аталатын компанияма
02:26
this exposé has been phenomenal.
41
146892
4062
бұл әшкерелеу таңқаларлық әсер етті.
02:30
We have the world's media and political leaders
42
150978
4488
Бізде әлем медиасы мен саяси көшбасшылар
02:35
talking about how individuals can use offshore secrecy
43
155490
4655
жеке адамдардың оффшорды қолдану сырларын,
02:40
to hide and disguise their assets --
44
160169
2395
активтерін жасыру мен бүркеу жолдарын талқылауда -
02:42
something we have been talking about and exposing for a decade.
45
162588
4784
осыны біз жылдар бойы талқылап, әшкерелеуге тырыстық.
02:47
Now, I think a lot of people find this entire world baffling and confusing,
46
167396
4635
Менің ойымша, осының бәрі біраз адамды абдыратып, есін шығарды,
02:52
and hard to understand how this sort of offshore world works.
47
172055
4465
оффшор әлемі қалай жұмыс істейтінін түсіну қиын.
02:56
I like to think of it a bit like a Russian doll.
48
176544
2832
Бұны мен орыс қуыршағына ұқсатамын.
02:59
So you can have one company stacked inside another company,
49
179400
3459
Яғни бір компанияны екіншісінің ішіне тығып қойған,
03:02
stacked inside another company,
50
182883
2111
ол оның ішінде тағы бір компания,
03:05
making it almost impossible to really understand
51
185018
4411
осындай жағдайда осы жүйенің артында шынымен кім
03:09
who is behind these structures.
52
189453
2227
тұрғанын түсіну мүмкін емес.
03:11
It can be very difficult for law enforcement
53
191704
2913
Құқық қорғау органдарына,
03:14
or tax authorities, journalists, civil society
54
194641
2963
салық органдарына, журналистерге, қоғам белсенділеріне,
03:17
to really understand what's going on.
55
197628
2262
не болып жатқанын түсіну оңай емес.
03:20
I also think it's interesting
56
200318
1437
Сонымен бірге бір қызығы,
03:21
that there's been less coverage of this issue in the United States.
57
201779
3207
бұл мәселе Америка Құрама штаттарын аз қамтыды.
03:25
And that's perhaps because some prominent US people
58
205010
3763
Мүмкін Американың кейбір беделді адамдарының есімдері
03:28
just haven't figured in this exposé, in this scandal.
59
208797
4538
бұл жанжалда аталмаған, әшкереленбегендіктен болар.
03:33
Now, that's not because there are no rich Americans
60
213359
3935
Бұл өз байлықтарын оффшорда тығатын
03:37
who are stashing their assets offshore.
61
217318
2810
бай америкалықтардың жоқтығынан емес.
03:40
It's just because of the way in which offshore works,
62
220152
3822
Бұл оффшорлардың жұмыс істеу тәсіліне байланысты,
03:43
Mossack Fonseca has fewer American clients.
63
223998
3490
Mossack Fonseca-ның америкалық клиентері өте аз.
03:47
I think if we saw leaks from the Cayman Islands
64
227512
3256
Егер біз Кайман аралдарынан ақпараттың тарауын көрсек
03:50
or even from Delaware or Wyoming or Nevada,
65
230792
3651
немесе Делауер штатынан, не Уайоминг, не Невададан,
03:54
you would see many more cases and examples linking back to Americans.
66
234467
5792
онда америкалықтармен байланысты көп мысал көрер едік.
04:00
In fact, in a number of US states you need less information,
67
240283
5918
Кейбір АҚШ штаттарында сізге аз ақпарат керек,
04:06
you need to provide less information to get a company
68
246225
4174
яғни компания ашуға қажет ақпарат кітапхана билетін
04:10
than you do to get a library card.
69
250423
2793
алуға қажет ақпараттан азырақ екенін атап өтейін.
04:13
That sort of secrecy in America has allowed employees of school districts
70
253240
5782
Америкадағы осындай құпиялар аймақтағы мектеп қызметкерлеріне
04:19
to rip off schoolchildren.
71
259046
1906
оқушыларды бопсалауға мүмкіндік берді.
04:20
It has allowed scammers to rip off vulnerable investors.
72
260976
4896
Кейбір алаяқтарға осалдау инвесторлардың ақшасын алуға мүмкіндік берді.
04:26
This is the sort of behavior that affects all of us.
73
266452
3690
Бұл бәрімізге әсер етіп, шет қалдырмайтын нәрселер.
04:30
Now, at Global Witness,
74
270166
1871
Қазір Global Witness-те біз
04:32
we wanted to see what this actually looked like in practice.
75
272061
3261
тәжірибеде бұл шын мәнінде қалай көрініс табатынын көргіміз келеді.
04:35
How does this actually work?
76
275346
2413
Шын мәнінде бұл қалай жұмыс істейді?
04:37
So what we did
77
277783
1175
Біздің істегеніміз:
04:38
is we sent in an undercover investigator to 13 Manhattan law firms.
78
278982
6237
Манхеттеннің 13 заң фирмасына жасырын тергеушілерді жібердік.
04:45
Our investigator posed as an African minister
79
285763
3774
Тергеушіміз өзін Африка министрімін деп таныстырды,
04:49
who wanted to move suspect funds into the United States
80
289561
4127
ол күмәнді ақшаларын АҚШ-қа аударғысы келетінін,
04:53
to buy a house, a yacht, a jet.
81
293712
3139
бұл ақшаға үй, яхта, ұшақ сатып алғысы келетінін айтады.
04:57
Now, what was truly shocking was that all but one of those lawyers
82
297288
5061
Бізді таң қалдырғаны заңгерлердің біреуінен басқасының бәрі
05:02
provided our investigator with suggestions
83
302373
4593
тергеушімізге күмәнді қаражатты қалай аударуға
05:06
on how to move those suspect funds.
84
306990
1964
болатыны туралы ұсыныстар айтқан.
05:08
These were all preliminary meetings,
85
308978
1812
Бұның бәрі алдын ала кездесулер болатын және
05:10
and none of the lawyers took us on as a client
86
310814
2272
бірде-бір заңгер бізді клиент етіп алмады,
05:13
and of course no money moved hands,
87
313110
2289
ешқандай ақша қолдан қолға жүрмеді,
05:15
but it really shows the problem with the system.
88
315423
3458
бірақ бұл жүйеде проблема бар екенін көрсетеді.
05:18
It's also important
89
318905
1919
Сонымен бірге маңызды нәрсе
05:20
to not just think about this as individual cases.
90
320848
3366
бұл мысалды жеке жағдай ретінде қарамауымыз керек.
05:24
This is not just about an individual lawyer
91
324238
2213
Бұл тек қана жасырын тергеушімізбен сөйлесіп
05:26
who's spoken to our undercover investigator and provided suggestions.
92
326475
3854
ұсыныс айтқан жеке заңгер туралы емес.
05:30
It's not just about a particular senior politician
93
330353
2855
Бұл тек қана жоғары шенді жанжалға қалған
05:33
who's been caught up in a scandal.
94
333232
1629
саясаткер туралы емес.
05:34
This is about how a system works,
95
334885
3056
Бұл жүйенің қалай жұмыс істейтіні туралы,
05:37
that entrenches corruption, tax evasion, poverty and instability.
96
337965
5943
жемқорлық, салық төлеуден қашу, кедейлік және тұрақсыздық туралы.
05:43
And in order to tackle this,
97
343932
1815
Бұны жеңу үшін біз
05:45
we need to change the game.
98
345771
1671
ойынды өзгертуіміз керек.
05:47
We need to change the rules of the game
99
347466
2522
Біз ойынның ережесін өзгертуіміз керек, сол арқылы
05:50
to make this sort of behavior harder.
100
350012
1992
осындай әрекеттерді тоқтатамыз.
05:52
This may seem like doom and gloom,
101
352028
2944
Бір қарағанда бұның бәрі пессимизм тудыратын сияқты,
05:54
like there's nothing we can do about it,
102
354996
1921
біз бұнымен ешнәрсе істей алмайтындаймыз,
05:56
like nothing has ever changed,
103
356941
1630
ешнәрсе ешқашан өзгермейтіндей,
05:58
like there will always be rich and powerful individuals.
104
358595
3336
әркез бай және ықпалды адамдар болатындай.
06:01
But as a natural optimist,
105
361955
2447
Бірақ оптимист ретінде
06:04
I do see that we are starting to get some change.
106
364426
3478
болып жатқан оң өзгерістерді көріп отырмын.
06:07
Over the last couple of years,
107
367928
1875
Соңғы жылдары ашықтық бағытында істеліп
06:09
we've seen a real push towards greater transparency
108
369827
3668
жатқан жұмыстар көрініс тапты, әсіресе компания меншігі
06:13
when it comes to company ownership.
109
373519
1834
туралы сұрақтарда.
06:15
This issue was put on the political agenda
110
375755
2337
Бұл сұрақты саяси кестеге
06:18
by the UK Prime Minister David Cameron
111
378116
2494
Ұлыбритания Премьер министрі Дэвид Камерон
06:20
at a big G8 Summit that was held in Northern Ireland in 2013.
112
380634
4760
үлкен G8 саммитінде Солтүстік Ирландияда 2013 жылы қойды.
06:25
And since then, the European Union is going to be creating
113
385872
4350
Содан бері Еуропа одағы ұлттық деңгейде орталық
06:30
central registers at a national level
114
390246
2157
регистрлер құрып жатыр, шын мәнінде
06:32
of who really owns and controls companies across Europe.
115
392427
3407
Еуропадағы компаниялардың иесін және басшыларын білу үшін.
06:35
One of the things that is sad is that, actually, the US is lagging behind.
116
395858
4679
АҚШ артта қалып жатқаны шынымен қынжылтады.
06:40
There's bipartisan legislation that had been introduced
117
400958
2700
Қабылданған екі партиялы заң
06:43
in the House and the Senate,
118
403682
1903
Палата мен Сенатқа кіргізілсе де,
06:45
but it isn't making as much progress as we'd like to see.
119
405609
3157
біз көргіміз келгендей нәтижелерге әкелмеді.
06:48
So we'd really want to see the Panama leaks,
120
408790
3087
Яғни біз Панама құжаттарын,
06:51
this huge peek into the offshore world,
121
411901
3794
осындай зор оффшор әлемінің ақпаратын көргіміз келеді, оны
06:55
be used as a way of opening up in the US and around the world.
122
415719
5052
АҚШ ашықтығының тәсілі ретінде қолдануға болатын еді.
07:00
For us at Global Witness, this is a moment for change.
123
420795
4790
Global Witness үшін бұл өзгеріс кезеңі.
07:05
We need ordinary people to get angry
124
425950
3748
Бізге жай адамдардың
07:09
at the way in which people can hide their identity
125
429722
3253
құпия компаниялар арқылы өз тұлғаларын жасырған адамдарға
07:12
behind secret companies.
126
432999
1913
ашуланғаны керек.
07:14
We need business leaders to stand up and say,
127
434936
3587
Бізге бизнес көшбасшыларының
07:18
"Secrecy like this is not good for business."
128
438547
3284
"Құпиялылық - бизнес үшін жақсы емес" деп айтқандары керек.
07:21
We need political leaders to recognize the problem,
129
441855
4380
Бізге саяси көшбасшылардың мәселені мойындап,
07:26
and to commit to changing the law to open up this sort of secrecy.
130
446259
5007
құпияны ашу үшін заңды өзгертуге міндеттеме алғаны керек.
07:31
Together, we can end the secrecy
131
451639
3279
Бірігіп біз өсіп-өркендеу үшін
07:34
that is currently allowing tax evasion,
132
454942
3057
салықтан қашу, жемқорлық, ақшаның ізін жасыру сияқты
07:38
corruption, money laundering to flourish.
133
458023
3191
құпияларға тоқтау салуымыз керек.
Осы веб-сайт туралы

Бұл сайт ағылшын тілін үйренуге пайдалы YouTube бейнелерімен таныстырады. Сіз әлемнің түкпір-түкпірінен келген үздік оқытушылар жүргізетін ағылшын тілі сабақтарын көресіз. Бейнені сол жерден ойнату үшін әрбір бейне бетінде көрсетілетін ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз. Субтитрлер бейнені ойнатумен синхрондалады. Егер сізде қандай да бір ескертулер немесе сұраулар болса, осы байланыс формасы арқылы бізге хабарласыңыз.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7