The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next? | Robert Palmer

Μετάφραση: Christina Giannakaki Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

[On April 3, 2016 we saw the largest data leak in history.]

[Στις 3 Απριλίου 2016 είδαμε τη μεγαλύτερη διαρροή δεδομένων στην ιστορία.]

[The Panama Papers exposed rich and powerful people]

[Τα Panama Papers αποκάλυψαν πλούσιους και ισχυρούς ανθρώπους]

[hiding vast amounts of money in offshore accounts.]

[με υπέρογκα ποσά κρυμμένα σε υπεράκτιους λογαριασμούς.]

[What does this mean?]

[Τι σημαίνει αυτό;]

[We called Robert Palmer of Global Witness to explain.]

[Καλέσαμε τον Ρόμπερτ Πάλμερ του Global Witness να μας εξηγήσει.]

This week, there have been a whole slew and deluge of stories

Αυτή την εβδομάδα υπήρξε μια σωρεία κι ένας καταιγισμός σεναρίων

coming out from the leak of 11 million documents

που προέκυψαν από τη διαρροή 11 εκατομμυρίων εγγράφων

from a Panamanian-based law firm called Mossack Fonseca.

από μια νομική εταιρεία με έδρα τον Παναμά με την επωνυμία Mossack Fonsecka.

The release of these papers from Panama lifts the veil on a tiny piece

Η δημοσιοποίηση αυτών των εγγράφων από τον Παναμά αποκαλύπτει ένα μικρό τμήμα

of the secretive offshore world.

του μυστικοπαθούς υπεράκτιου κόσμου.

We get an insight into how clients and banks and lawyers

Αποκτούμε μια εικόνα για το πώς πελάτες, τράπεζες και δικηγόροι

go to companies like Mossack Fonseca

πηγαίνουν σε εταιρείες όπως η Mossack Fonseca

and say, "OK, we want an anonymous company,

και λένε, «Εντάξει, θέλουμε μια ανώνυμη εταιρεία,

can you give us one?"

μπορείτε να μας δώσετε μία;»

So you actually get to see the emails,

Έτσι μπορείτε να δείτε τα ηλεκτρονικά μηνύματα,

you get to see the exchanges of messages,

τις ανταλλαγές μηνυμάτων,

you get to see the mechanics of how this works,

πώς δουλεύει αυτός ο μηχανισμός,

how this operates.

τον τρόπο λειτουργίας της.

Now, this has already started to have pretty immediate repercussions.

Τώρα, αυτό έχει ήδη αρχίσει να επιφέρει αρκετά άμεσες συνέπειες.

The Prime Minister of Iceland has resigned.

Ο Πρωθυπουργός της Ισλανδίας παραιτήθηκε.

Επίσης λάβαμε την είδηση

We've also had news

that an ally of the brutal Syrian dictator Bashar Al-Assad

ότι ένας σύμμαχος του βάρβαρου Σύριου δικτάτορα Μπάσαρ Αλ-Ασάντ

has also got offshore companies.

κατέχει επίσης υπεράκτιες εταιρείες.

There's been allegations of a $2 billion money trail

Έγιναν ισχυρισμοί για χρηματικό ίχνος 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων

that leads back to President Vladimir Putin of Russia

που οδηγεί στον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν

via his close childhood friend,

μέσω ενός στενού παιδικού του φίλου,

who happens to be a top cellist.

ο οποίος τυγχάνει να είναι κορυφαίος τσελίστας.

And there will be a lot of rich individuals out there

Και θα είναι πολλοί οι εύποροι εκεί έξω

and others who will be nervous about the next set of stories

και άλλοι οι οποίοι θα νιώθουν νευρικότητα για το επόμενο πακέτο ιστοριών

and the next set of leaked documents.

και το επόμενο πακέτο εγγράφων που θα διαρρεύσουν.

Now, this sounds like the plot of a spy thriller

Τώρα, αυτό φαντάζει σαν την πλοκή ενός θρίλερ κατασκοπίας

or a John Grisham novel.

ή σαν μυθιστόρημα του Τζον Γκρίσαμ.

It seems very distant from you, me, ordinary people.

Φαίνεται κάτι πολύ μακρινό από εσάς, εμένα, τους συνηθισμένους ανθρώπους.

Why should we care about this?

Γιατί να νοιαστούμε γι' αυτό;

But the truth is that if rich and powerful individuals

Η αλήθεια είναι πως αν οι πλούσιοι και ισχυροί

are able to keep their money offshore

μπορούν να διατηρούν τα χρήματα τους υπεράκτια

and not pay the taxes that they should,

και να μην πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν,

it means that there is less money for vital public services

σημαίνει ότι υπάρχουν λιγότερα χρήματα για τις απαραίτητες δημόσιες παροχές

like healthcare, education, roads.

όπως η περίθαλψη, η εκπαίδευση, οι δρόμοι.

And that affects all of us.

Κι αυτό μας επηρεάζει όλους.

Now, for my organization Global Witness,

Τώρα, για την οργάνωσή μου Global Witness,

this exposé has been phenomenal.

η αποκάλυψη αυτή υπήρξε πρωτοφανής.

We have the world's media and political leaders

Ακούμε τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς ηγέτες σε όλον τον κόσμο να λένε

talking about how individuals can use offshore secrecy

πώς ο καθένας μπορεί να εκμεταλλευτεί τη μυστικότητα των υπεράκτιων εταιρειών

to hide and disguise their assets --

ώστε να κρύψει και να μεταμφιέσει τα κεφάλαια του -

something we have been talking about and exposing for a decade.

κάτι για το οποίο εμείς συζητούμε και αποκαλύπτουμε εδώ και μια δεκαετία.

Now, I think a lot of people find this entire world baffling and confusing,

Τώρα, νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι θεωρούν όλο αυτό τον κόσμο περίπλοκο και δυσνόητο,

and hard to understand how this sort of offshore world works.

και δυσκολεύονται να καταλάβουν τον τρόπο λειτουργίας αυτού του υπεράκτιου κόσμου.

I like to think of it a bit like a Russian doll.

Προτιμώ να το φαντάζομαι σαν μια ρώσικη κούκλα.

So you can have one company stacked inside another company,

Έτσι μπορείς να έχεις μία εταιρεία μέσα σε μία άλλη εταιρεία,

stacked inside another company,

που είναι μέσα σε μία άλλη εταιρεία,

καθιστώντας σχεδόν αδύνατο το να γίνει πραγματικά αντιληπτό

making it almost impossible to really understand

who is behind these structures.

ποιος βρίσκεται πίσω από αυτές τις δομές.

It can be very difficult for law enforcement

Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για τις υπηρεσίες του νόμου

or tax authorities, journalists, civil society

ή τις φορολογικές υπηρεσίες, τους δημοσιογράφους, τους πολίτες

to really understand what's going on.

να αντιληφθούν τι πραγματικά συμβαίνει.

I also think it's interesting

Επίσης βρίσκω ενδιαφέρον

that there's been less coverage of this issue in the United States.

ότι υπήρξε μικρότερη κάλυψη του θέματος στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Κι αυτό ίσως οφείλεται στο ότι κάποια επιφανή άτομα από τις ΗΠΑ

And that's perhaps because some prominent US people

just haven't figured in this exposé, in this scandal.

απλώς δεν έχουν σκιαγραφηθεί σ' αυτήν την αποκάλυψη, σ' αυτό το σκάνδαλο.

Now, that's not because there are no rich Americans

Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πλούσιοι Αμερικάνοι

who are stashing their assets offshore.

οι οποίοι συσσωρεύουν τα κεφάλαια τους σε υπεράκτιες.

It's just because of the way in which offshore works,

Οφείλεται απλώς στον τρόπο λειτουργίας των υπεράκτιων

Mossack Fonseca has fewer American clients.

που η Mossack Fonseca έχει λιγότερους Αμερικανούς πελάτες.

I think if we saw leaks from the Cayman Islands

Νομίζω πως αν δούμε τις διαρροές από τα Νησιά Κέιμαν

or even from Delaware or Wyoming or Nevada,

ή ακόμη και από το Ντέλαγουερ, το Ουαϊόμινγκ ή τη Νεβάδα,

you would see many more cases and examples linking back to Americans.

θα βλέπατε πολλές περισσότερες περιπτώσεις και παραδείγματα σύνδεσης με Αμερικάνους.

In fact, in a number of US states you need less information,

Πράγματι, σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ απαιτούνται λιγότερα στοιχεία,

you need to provide less information to get a company

απαιτείται να δηλώσετε λιγότερα στοιχεία για την ίδρυση μιας εταιρείας

than you do to get a library card.

απ' ό,τι για να πάρετε κάρτα βιβλιοθήκης.

That sort of secrecy in America has allowed employees of school districts

Αυτό το είδος μυστικότητας στην Αμερική έχει επιτρέψει

σε εργαζόμενους σχολικών περιφερειών να εξαπατήσουν σχολιαρόπαιδα.

to rip off schoolchildren.

It has allowed scammers to rip off vulnerable investors.

Έχει επιτρέψει στους απατεώνες να εξαπατήσουν ευάλωτους επενδυτές.

This is the sort of behavior that affects all of us.

Αυτό είναι το είδος της συμπεριφοράς που μας επηρεάζει όλους.

Now, at Global Witness,

Τώρα, στην Global Witness,

we wanted to see what this actually looked like in practice.

θελήσαμε να δούμε πώς θα φαινόταν αυτό και στην πράξη.

How does this actually work?

Πώς λειτουργεί πραγματικά;

So what we did

Έτσι αυτό που κάναμε

is we sent in an undercover investigator to 13 Manhattan law firms.

ήταν να στείλουμε έναν μυστικό ερευνητή σε 13 δικηγορικές εταιρείες του Μανχάταν.

Our investigator posed as an African minister

Ο ερευνητής μας παρουσιάστηκε σαν Αφρικανός υπουργός

who wanted to move suspect funds into the United States

που ήθελε να μεταφέρει ύποπτα κεφάλαια εντός των Ηνωμένων Πολιτειών

to buy a house, a yacht, a jet.

για να αγοράσει ένα σπίτι, ένα σκάφος, ένα τζετ κτλ.

Now, what was truly shocking was that all but one of those lawyers

Αυτό που ήταν πράγματι σοκαριστικό ήταν πώς όλοι αυτοί οι δικηγόροι,

εκτός από έναν, παρουσίασαν στον ερευνητή μας προτάσεις

provided our investigator with suggestions

on how to move those suspect funds.

για το πώς να μεταφέρει τα ύποπτα κεφάλαια.

These were all preliminary meetings,

Αυτές ήταν προκαταρκτικές συναντήσεις,

and none of the lawyers took us on as a client

κανείς από τους δικηγόρους δεν μας ανέλαβε ως πελάτες

and of course no money moved hands,

και φυσικά δεν υπήρξε χρηματική συναλλαγή,

but it really shows the problem with the system.

ωστόσο φαίνεται πραγματικά το πρόβλημα με το σύστημα.

It's also important

Επίσης είναι σημαντικό

to not just think about this as individual cases.

να μην το θεωρήσουμε ως μεμονωμένη περίπτωση.

This is not just about an individual lawyer

Αυτό δεν αφορά μόνο έναν συγκεκριμένο δικηγόρο

who's spoken to our undercover investigator and provided suggestions.

που μίλησε με τον μυστικό μας ερευνητή και παρουσίασε προτάσεις.

It's not just about a particular senior politician

Δεν αφορά μόνο έναν συγκεκριμένο πολιτικό

who's been caught up in a scandal.

ο οποίος μπλέχτηκε σε σκάνδαλο.

This is about how a system works,

Αφορά τον τρόπο που δουλεύει ένα σύστημα,

that entrenches corruption, tax evasion, poverty and instability.

που παγιώνει τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, τη φτώχεια και την αστάθεια.

And in order to tackle this,

Προκειμένου ν' αντιμετωπιστεί αυτό,

we need to change the game.

πρέπει ν' αλλάξουμε το παιχνίδι.

We need to change the rules of the game

Πρέπει να αλλάξουμε τους κανόνες του παιχνιδιού

για να γίνει αυτή η συμπεριφορά δυσκολότερη.

to make this sort of behavior harder.

This may seem like doom and gloom,

Αυτό ίσως φανεί απαισιόδοξο και δυσοίωνο,

like there's nothing we can do about it,

σαν να μην μπορούμε να κάνουμε τίποτα,

like nothing has ever changed,

σαν να μην άλλαξε ποτέ τίποτα,

like there will always be rich and powerful individuals.

λες και θα υπάρχουν πάντα πλούσιοι και ισχυροί.

But as a natural optimist,

Αλλά ως ένας φύσει αισιόδοξος,

I do see that we are starting to get some change.

διαβλέπω πράγματι ότι αρχίζουμε να έχουμε κάποια αλλαγή.

Over the last couple of years,

Την τελευταία διετία,

we've seen a real push towards greater transparency

είδαμε μια πραγματική πίεση για μεγαλύτερη διαφάνεια

when it comes to company ownership.

όσον αφορά την ιδιοκτησία εταιρειών.

This issue was put on the political agenda

Το θέμα αυτό τέθηκε στην πολιτική ατζέντα

by the UK Prime Minister David Cameron

από τον Βρετανό Πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον

at a big G8 Summit that was held in Northern Ireland in 2013.

κατά τη μεγάλη Σύνοδο των G8 που διεξήχθη στη Βόρεια Ιρλανδία το 2013.

And since then, the European Union is going to be creating

Και από τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργεί

central registers at a national level

κεντρικά μητρώα σε εθνικό επίπεδο

of who really owns and controls companies across Europe.

όσων πραγματικά κατέχουν και διοικούν εταιρείες σε όλη την Ευρώπη.

One of the things that is sad is that, actually, the US is lagging behind.

Κάτι που προξενεί λύπη είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ μένουν πραγματικά πίσω.

There's bipartisan legislation that had been introduced

Υπάρχει δικομματική νομοθεσία η οποία έχει παρουσιαστεί

in the House and the Senate,

ενώπιον της Βουλής και της Γερουσίας,

but it isn't making as much progress as we'd like to see.

ωστόσο δεν παρουσιάζει τόση πρόοδο όση θα θέλαμε να δούμε.

So we'd really want to see the Panama leaks,

Θα θέλαμε πραγματικά να δούμε τις διαρροές του Παναμά,

this huge peek into the offshore world,

αυτή την τεράστια κλεφτή ματιά στον υπεράκτιο κόσμο,

be used as a way of opening up in the US and around the world.

να χρησιμοποιηθούν σαν ένας τρόπος ανοίγματος στις ΗΠΑ και σ' όλον τον κόσμο.

For us at Global Witness, this is a moment for change.

Για εμάς στην Global Witness, αυτή αποτελεί μια στιγμή για αλλαγή.

We need ordinary people to get angry

Χρειαζόμαστε οι απλοί άνθρωποι να εξοργίζονται

at the way in which people can hide their identity

με τον τρόπο που κάποια άτομα μπορούν να κρύψουν την ταυτότητα τους

behind secret companies.

πίσω από μυστικές εταιρείες.

We need business leaders to stand up and say,

Χρειαζόμαστε οι επιχειρηματικοί ηγέτες να ορθώσουν ανάστημα και να πουν:

"Secrecy like this is not good for business."

«Η μυστικότητα αυτού του είδους δεν ωφελεί τις επιχειρήσεις».

We need political leaders to recognize the problem,

Χρειαζόμαστε οι πολιτικοί ηγέτες να αναγνωρίσουν το πρόβλημα,

and to commit to changing the law to open up this sort of secrecy.

και να δεσμευθούν για την τροποποίηση του νόμου που θα ξετυλίξει τη μυστικότητα.

Together, we can end the secrecy

Μαζί μπορούμε να βάλουμε ένα τέλος στη μυστικότητα

that is currently allowing tax evasion,

που επιτρέπει σήμερα στην άνθιση

της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και του ξεπλύματος χρημάτων.

corruption, money laundering to flourish.