The Panama Papers exposed a huge global problem. What's next? | Robert Palmer

Çeviri: Melih Emre Karahanoglu Gözden geçirme: Sancak Gülgen

[On April 3, 2016 we saw the largest data leak in history.]

3 Nisan 2016 günü, tarihin en büyük veri sızıntısına şahit olduk.

Panama Belgeleri zengin ve güçlü insanların, büyük miktardaki

[The Panama Papers exposed rich and powerful people]

[hiding vast amounts of money in offshore accounts.]

paralarını, offshore hesaplarında gizlediklerini ortaya koydu.

[What does this mean?]

Ancak tüm bunlar ne anlama geliyor?

[We called Robert Palmer of Global Witness to explain.]

Öğrenmek için Global Witness'tan Robert Palmer'ı davet ettik.

This week, there have been a whole slew and deluge of stories

Panama merkezli, Mossack Fonseca isimli

coming out from the leak of 11 million documents

hukuk firmasından bu hafta sızan 11 milyon belgeyle birlikte,

from a Panamanian-based law firm called Mossack Fonseca.

resmen söylenti balonu patladı.

The release of these papers from Panama lifts the veil on a tiny piece

Panama'dan ortaya çıkan bu belgeler, bilinmezlerle dolu offshore dünyasının,

of the secretive offshore world.

sadece ufak bir parçasını gün yüzüne çıkardı.

We get an insight into how clients and banks and lawyers

Müşterilerin, bankaların ve avukatların Mossack Fonseca gibi şirketlere gidip

go to companies like Mossack Fonseca

nasıl "Pekala, isimsiz bir firma

and say, "OK, we want an anonymous company,

istiyoruz, bize bir tane verebilir misiniz?"

can you give us one?"

dediğini anlıyoruz.

So you actually get to see the emails,

Yani aslında emailleri,

you get to see the exchanges of messages,

mesaj değişimlerini,

you get to see the mechanics of how this works,

ve bunun nasıl işlediğini, nasıl çalıştığını

how this operates.

görmeniz gerek.

Now, this has already started to have pretty immediate repercussions.

Şu an bunun yankılanmaları, büyük bir hızla başlamış durumda.

The Prime Minister of Iceland has resigned.

İzlanda Başbakanı istifa etti.

We've also had news

Bunun yanında

that an ally of the brutal Syrian dictator Bashar Al-Assad

Suriyeli gaddar diktatör Beşşar Esad'ın dostlarının da

has also got offshore companies.

offshore şirketleri olduğu haberleri var.

There's been allegations of a $2 billion money trail

Rusya Başkanı Vladimir Putin'e, kendisine yakın ünlü

that leads back to President Vladimir Putin of Russia

bir viyolonselist olan çocukluk arkadaşı yoluyla,

via his close childhood friend,

2 milyar dolarlık bir paranın

who happens to be a top cellist.

uzandığına dair iddialar var.

And there will be a lot of rich individuals out there

Bir çok zengin şahsın daha var olduğu

and others who will be nervous about the next set of stories

ve diğerlerinin de sızacak sıradaki dosyalarla, bir sonraki

and the next set of leaked documents.

söylentilere karışmaktan korkutuğu tahmin ediliyor.

Now, this sounds like the plot of a spy thriller

Şimdi bu kulağa biraz gerilimli casus filmi veya John Grisham

or a John Grisham novel.

romanı entrikası gibi gelebilir.

It seems very distant from you, me, ordinary people.

Senden, benden, normal insanlardan çok uzak görünebilir.

Why should we care about this?

Bunu neden umursamalıyız?

But the truth is that if rich and powerful individuals

Çünkü gerçek şu ki, zengin ve güçlü insanlar paralarını offshore

are able to keep their money offshore

olarak saklayabiliyorlar ve ödemeleri gereken

and not pay the taxes that they should,

vergileri ödemiyorlar,

it means that there is less money for vital public services

bu sağlık hizmeti, eğitim, yol gibi hayati kamu hizmetlerine

like healthcare, education, roads.

giden daha az para demek.

And that affects all of us.

Ve bu hepimizi etkiliyor.

Now, for my organization Global Witness,

Şu an ki kuruluşum, Global Witness için

this exposé has been phenomenal.

bu ifşalar zinciri olağanüstü.

We have the world's media and political leaders

Dünya medyası ve politik liderlerin bahsettiği,

talking about how individuals can use offshore secrecy

şahısların mal varlıklarını gizlemek ve kılıfa sokmak için offshore

to hide and disguise their assets --

perdesini nasıl kullandığını biliyoruz

something we have been talking about and exposing for a decade.

ki bunlar yıllarca konuşup ortaya çıkardığımız şeyler.

Now, I think a lot of people find this entire world baffling and confusing,

Şu an bir çok insanın, dünyayı aldatıcı ve karışık gördüğünü,

and hard to understand how this sort of offshore world works.

bu offshore dünyasının nasıl çalıştığını anlamakta zorlandığını düşünüyorum.

I like to think of it a bit like a Russian doll.

Matruşka'ya benzer olduğunu düşünebiliriz.

So you can have one company stacked inside another company,

Yani bir şirketiniz var ve içerisinde başka bir şirket daha var,

stacked inside another company,

ve içinde başka bir şirket daha,

making it almost impossible to really understand

bu yapının arkasında kim olduğunu görmenizi

who is behind these structures.

neredeyse imkansız hale getiriyor.

It can be very difficult for law enforcement

Bu da hukuki mekanizmanın, vergi kurumlarının, gazetecilerin

or tax authorities, journalists, civil society

ve sivil toplum kuruluşlarının neler döndüğünü

to really understand what's going on.

anlamasını gerçekten güçleştiriyor.

I also think it's interesting

Ayrıca bu olayın Birleşik

that there's been less coverage of this issue in the United States.

Devletler'de çok fazla yankı bulmamasını da ilginç buluyorum.

And that's perhaps because some prominent US people

Belki de, bazı önde gelen ABD vatandaşlarının

just haven't figured in this exposé, in this scandal.

bu ifşada, bu skandalda hala yer almamasından dolayı olabilir.

Now, that's not because there are no rich Americans

Bunun sebebi mal varlıklarını offshore olarak

who are stashing their assets offshore.

saklayan Amerikalıların olmaması değil.

It's just because of the way in which offshore works,

Bu sadece Mossack Fonseca'nın daha az Amerikalı müşteriyle

Mossack Fonseca has fewer American clients.

offshore işi yapmasından dolayı.

I think if we saw leaks from the Cayman Islands

Bana göre Cayman Adaları'ndan hatta Delaware

or even from Delaware or Wyoming or Nevada,

veya Wyoming veya Nevada'dan bir sızıntı olsaydı,

you would see many more cases and examples linking back to Americans.

Amerikalılarla bağlantılı daha fazla olay ve örnek görebilirdik.

In fact, in a number of US states you need less information,

İşin aslı bir kaç ABD eyaletinde, şirket kurmak için ibraz etmeniz gereken bilgi,

you need to provide less information to get a company

kütüphane kartı almak için

than you do to get a library card.

gerekenden daha az.

That sort of secrecy in America has allowed employees of school districts

Amerika'daki bu gizlilik, okul çalışanlarının

to rip off schoolchildren.

çocuklardan çalmalarına neden oluyor.

It has allowed scammers to rip off vulnerable investors.

Bu dolandırıcıların, savunmasız yatırımcılardan çalmasına izin veriyor.

This is the sort of behavior that affects all of us.

Bu hepimizi etkileyen bir davranış türü.

Now, at Global Witness,

Şu an, Global Witness'ta bunun

we wanted to see what this actually looked like in practice.

pratik olarak neye benzediğini görmek istedik.

How does this actually work?

Aslında nasıl çalışıyordu?

So what we did

Bu sebeple biz de

is we sent in an undercover investigator to 13 Manhattan law firms.

Manhattan'daki 13 hukuk firmasına kimliği gizli araştırmacı gönderdik.

Our investigator posed as an African minister

Araştırmacımız, Birleşik Devletler'de

who wanted to move suspect funds into the United States

şüpheli sermayeyle ev, yat ve jet almak isteyen

to buy a house, a yacht, a jet.

Afrikalı bir bakan gibi davrandılar.

Now, what was truly shocking was that all but one of those lawyers

Bütünüyle şok ediciydi fakat avukatlardan biri

provided our investigator with suggestions

araştırmacımıza, şüpheli sermayeyi nasıl taşıyabileceği

on how to move those suspect funds.

konusunda önerilerde bulundu.

These were all preliminary meetings,

Tamamı ön görüşmeydi ve

and none of the lawyers took us on as a client

hiçbir avukat bizi müşteri olarak kabul etmedi,

and of course no money moved hands,

tabi ki elden ele para da geçmedi

but it really shows the problem with the system.

fakat bu sistemin gerçekten de sorunlu olduğunu gösteriyor.

It's also important

Bunları sadece bireysel olaylarmış

to not just think about this as individual cases.

gibi düşünmememiz de oldukça önemli.

This is not just about an individual lawyer

Bu sadece herhangi bir avukatın bizim gizli

who's spoken to our undercover investigator and provided suggestions.

araştırmacımızla konuşması ve tavsiyede bulunmasıyla ilgili değil.

It's not just about a particular senior politician

Bu sadece skandalı ortaya çıkan belirli üst düzey

who's been caught up in a scandal.

politikacılar hakkında değil.

This is about how a system works,

Bu yozlaştıran, vergi kaçırtan, yoksulluğu ve

that entrenches corruption, tax evasion, poverty and instability.

istikrarsızlığı pekiştiren sistemin nasıl işlediğiyle ilgili.

And in order to tackle this,

Bununla mücadele etmek için

we need to change the game.

oyunu değiştirmemiz gerekiyor.

We need to change the rules of the game

Bu tür hareketleri zorlaştıracak şekilde oyunun

to make this sort of behavior harder.

kurallarını değiştirmemiz gerekiyor.

This may seem like doom and gloom,

Bu yapacağımız hiçbir şey olmayan,

like there's nothing we can do about it,

hiçbir şeyin değişmediği,

like nothing has ever changed,

hep zengin ve güçlü şahısların

like there will always be rich and powerful individuals.

olacağı bir kıyamet senaryosu gibi görünebilir.

But as a natural optimist,

Ama gerçek bir iyimser olarak,

I do see that we are starting to get some change.

bir şeylerin değiştiğini görüyorum.

Over the last couple of years,

Şu birkaç yıldır şirket

we've seen a real push towards greater transparency

sahipleri söz konusu olduğunda, gerçekten şeffaflığa

when it comes to company ownership.

gidiş olduğunu gördük.

This issue was put on the political agenda

Bu sorun 2013 yılında Kuzey İrlanda'da yapılan

by the UK Prime Minister David Cameron

G8 zirvesinde Birleşik Krallık Başbakanı David Cameron

at a big G8 Summit that was held in Northern Ireland in 2013.

tarafından politikanın gündemine oturtulmuştu.

And since then, the European Union is going to be creating

Avrupa Birliği bundan itibaren, Avrupa'da ulusal düzeydeki

central registers at a national level

şirketlerin sahipleri ve yönetenleri

of who really owns and controls companies across Europe.

hakkında merkezi kayıtlar tutacak.

One of the things that is sad is that, actually, the US is lagging behind.

Aslında bu noktada üzücü olan ise ABD'nin geriden gelmesi.

There's bipartisan legislation that had been introduced

Çift partili yasamanın oluşturduğu Başkanlık ve Senato

in the House and the Senate,

bulunmakta ancak görmek istediğimiz

but it isn't making as much progress as we'd like to see.

ilerlemeyi ne yazık ki yapamıyor.

So we'd really want to see the Panama leaks,

Bundan dolayı Panama sızıntısının, bu offshore dünyasına

this huge peek into the offshore world,

yaptığımız devasa bakışın, gerçekten tüm dünyada

be used as a way of opening up in the US and around the world.

ve ABD'de açıklığa kavuşmasının yolunu açmasını istiyoruz.

For us at Global Witness, this is a moment for change.

Biz Global Witness için bu bir değişim anı.

We need ordinary people to get angry

Sıradan insanların, gizli şirketlerin

at the way in which people can hide their identity

arkasında kimliklerini gizleyen kişilere

behind secret companies.

öfkelenmesine ihtiyacımız var.

We need business leaders to stand up and say,

Bizim ayağa kalkıp, "Bu tür gizlilik iş dünyası için

"Secrecy like this is not good for business."

yararlı değil." diyen iş dünyası liderlerine ihtiyacımız var.

We need political leaders to recognize the problem,

Bizim problemi anlayıp bu tür gizliliği ortadan kaldıracak

and to commit to changing the law to open up this sort of secrecy.

yasaları değiştirmeyi vaat eden, politik liderlere ihtiyacımız var.

Together, we can end the secrecy

Hep birlikte, vergi kaçırmaya, yozlaşmaya zenginleşmek

that is currently allowing tax evasion,

için para aklamaya sebep olan

corruption, money laundering to flourish.

bu gizliliği bitirebiliriz.