Alan Siegel: Let's simplify legal jargon!

Translator: shkofa bakhtyar Reviewer: zhila mawlood

So, basically we have public leaders,

کەوایە، لە بنچینەدا ئێمە سەرکردەی کەرتی گشتیمان هەیە،

public officials who are out of control;

فەرمانبەرانی گشتی لە دەست دەرچوونە؛

they are writing bills that are unintelligible,

ئەوان یاسای ناڕوون دەنووسن،

and out of these bills are going to come

و ئەنجامی ئەم یاسادانانە دەگاتە

maybe 40,000 pages of regulations, total complexity,

ڕەنگە ٤٠،٠٠٠ پەڕی یاسایی، ئاڵۆزیەکی تەواو،

which has a dramatically negative impact on our life.

کەوا کاریگەری نەرێنی لەسەر ژیانمان هەیە.

If you're a veteran coming back from Iraq or Vietnam

گەر تۆ یەکێک بیت لە سەربازە کۆنەکان لە عێراق یان ڤێتنام گەڕابیتەوە

you face a blizzard of paperwork to get your benefits;

تۆ ڕووبەڕووی زریانێک لە فایلکاری دەبیتەوە؛

if you're trying to get a small business loan,

ئەگەر تۆ هەوڵبدەی قەرزی کاری بچووک وەربگری،

you face a blizzard of paperwork.

ئەوا ڕووبەڕووی زریانێکی فایلکاری دەبیتەوە.

What are we going to do about it? I define simplicity

دەربارەی ئەمە چبکەین؟ بەسادەیی ڕونیدەکەمەوە

as a means to achieving clarity,

بە مەبەستی بەدەستهێنانی ڕوونیەتی،

transparency and empathy,

ئاشکرایی و هاوسۆزی،

building humanity into communications.

مرۆڤایەتی لەنێو پەیوەندیەکان درووستدەکەین.

I've been simplifying things for 30 years.

من بە درێژایی ٣٠ ساڵ شتەکانم سادە دەکرد.

I come out of the advertising and design business.

من دەرچووی ڕاگەیاندن و کاری بازرگانیم.

My focus is understanding you people,

پیشەم تێگەیاندنی تۆی خەڵکە،

and how you interact with the government

و چۆن لەگەڵ حکومەت مامەڵە بکەیت

to get your benefits,

تاوەکو بەرژەوەندییەکانت بەدەست بهێنیت،

how you interact with corporations to decide whom you're going to do business with,

چۆن لەگەڵ دامەزراوەکان مامەڵەبکەى تاکو بڕیاردەى لەگەڵ کێ کارکەی،

and how you view brands.

و بڕاندەکان چۆن دەبینیت.

So, very quickly, when President Obama said,

بۆیە، بە خێرایی، کاتێک سەرۆک ئۆباما وتی،

"I don't see why we can't

" من نازانم بۆچی ناتوانین

have a one-page, plain English consumer credit agreement."

یەک پەڕمان، لە ئینگلیزیەکی سادەی ڕێکەوتنی بەکارهێنەرانی کریدێتمان هەبێ."

So, I locked myself in a room,

بۆیە، خۆمم لە ژوورەکە بەند کرد،

figured out the content,

لە ناوەڕۆكه‌کەی گەیشتم،

organized the document, and wrote it in plain English.

بەڵگەنامەکانم ڕێکخست، و بە ئینگلیزیەکی سادە نووسیم.

I've had this checked by the two top

و پشکنینم بۆ کرد لەلایەن دوو

consumer credit lawyers in the country.

پاریزەرى گەورەى کریدێت لە وڵاتەکە.

This is a real thing.

ئەمە شتێکى ڕاستیە.

Now, I went one step further and said,

ئێستا، هەنگاوێک بۆپێشەوە چووم و وتم،

"Why do we have to stick with the stodgy lawyers

بۆ دەبێت بەپارێزەرانى بێزارکەر پەیوەستبین

and just have a paper document? Let's go online."

و تەنها کار لەپەڕاوى بەڵگەنامەکان بکەین؟ بابچینە سەر هێڵ. "

And many people

و زۆربەى خەڵک

might need help in computation.

ڕەنگە لەژماردن پێویستیان بەیارمەتى بێت.

Working with the Harvard Business School,

کارکردن لەگەڵ کارگێرى کارى هارڤارد،

you'll see this example when you talk about minimum payment:

تۆ ئەم نموونەیە دەبینیت کاتێک قسە لەسەر کەمترین پارەدان دەکه‌یت:

If you spent 62 dollars for a meal,

ئەگەر تۆ ٦٢ دۆلار بۆ ژەمێک خەرج بکەى،

the longer you take to pay out that loan,

هەرچەندە کاتێکى زیاتر لەپێدانەوەى ئەم قەرزە بخایەنێت،

you see, over a period of time using the minimum payment

دەبینی، ماوەیەک دوای بەکارهێنانى قەرزى بچوک

it's 99 dollars and 17 cents.

ئەوا ٩٩دۆلار و ١٧ سەنتە.

How about that? Do you think your bank is going to show that to people?

چیى دەربارەى ئەمە؟ پێت وایە بانکەکەت ئەمە نیشانى خەڵک بدات؟

But it's going to work. It's more effective

بەڵام ئەمە کار دەکات. ئەمە زۆر کاریگەرترە

than just computational aids.

لەبرى سەردەمى ژماردن تەنها ئامرازى ژماردنن.

And what about terms like

و چى دەربارەى دەستەواژەى وەک

"over the limit"?

" سەروى ئاست؟ "

Perhaps a stealth thing.

ڕەگە شتێکى شاردراوە بێت.

Define it in context. Tell people what it means.

ناوەڕۆکەکەى ڕونکەوە بەخەڵک بڵێ مەبەستى چییە.

When you put it in plain English,

کاتێک دەیخەیتە سەر ئینگلیزیەکى سادە،

you almost force the institution

تۆ بەنزیکەیى دەزگاکان ناچار دەکەیت

to give the people a way, a default out of that,

بەپێدانى ڕێگایەک بەخەڵکەکە، دواكه‌وتنێك له‌مە،

and not put themselves at risk.

وخۆیان ناخه‌نە مەترسیەوە.

Plain English is about

ئینگلیزى سادە دەربارەى

changing the content.

گۆڕینى ناوەڕۆکە.

And one of the things I'm most proud of

و یەکێک لەوشتانەى کە من زۆر شانازى پێوە دەکەم

is this agreement for IBM.

ەIBM ڕێکەوتنى .

It's a grid, it's a calendar.

ئەو تۆڕە، ئەو ڕۆژمێرە.

At such and such a date, IBM has responsibilities,

بەرپرسیاریەتى هەیە IBMلە بەروارێکى ئەوها،

you have responsibilities.

تۆ بەرپرسیاریەتیت هەیە.

Received very favorably by business.

بەشێوەیەکى زۆر ئەرێنى لەلایەن بازرگانان پێشوازى لێکرا.

And there is some good news to report today.

.ئەمرۆ هەندێ هەواڵى گرنگ هەن تا ڕابگەیەنین

Each year, one in 10 taxpayers

هەر ساڵێک، یەکێک لەنێو ١٠ بازدەران

receives a notice from the IRS.

وەردەگرێت IRS تێبینیەک لە .

There are 200 million letters that go out.

لەوێ ٢٠٠ ملیۆن وتار ڕەوانە دەکرێت.

Running through this typical letter that they had,

بەکارکردنى ئەم بەڵگە نموونەیانە دەردەچێت کەوا هەیانە،

I ran it through my simplicity lab,

کەوا لە تاقیگە سادەکەى خۆمەوە شیکارم کردوە،

it's pretty unintelligible.

زۆر ناڕوونە.

All the parts of the document in red are not intelligible.

هەموو بەشەکانى بەڵگەنامەکە بەڕەنگى سور ناڕوونن.

We looked at doing over 1,000 letters that cover

ئێمە سەیرى ئەزموونى زیاتر ١٠٠٠ وتارمان کرد

70 percent of their transactions in plain English.

کەوا سەدا ٧٠ی مامەڵەکەیان بەئینگلیزیەکی سادە نوسرابوو.

They have been tested in the laboratory.

لەلایەن تاقیگەوە تاقى کرابوونەوە.

When I run it through my lab,

کاتێک چومە نێو تاقیگەکەم ،

this heat-mapping shows everything

ئەم نەخشەیە هەمووشتێک نیشان دەدات

is intelligible.

کەوا ڕوونە.

And the IRS has introduced the program.

بەرنامەکەى ناساندووە IRS و .

(Applause)

( چەپڵەلێدان )

There are a couple of things going on right now

دووشت هەیە ئێستا ڕوودەدەن

that I want to bring to your attention.

دەمەوێت سەرنجتانى بخەنە سەر.

There is a lot of discussion now

ئێستا گفتوگۆى زۆر هەیە

about a consumer financial protection agency,

دەربارەى بەکارهێنەرانى پاراستنى دارایی،

how to mandate simplicity.

چۆن ئاسانکارى بۆ ڕاسپاردەکان بکەین.

We see all this complexity.

ئێمە هەمووئەم ئاڵۆزیانە دەبینین.

It's incumbent upon us,

ئەمە ئەرکى سەرشانمانە،

and this organization, I believe,

و ئەم ڕێکخراوە، باوەڕم وایە،

to make clarity, transparency

بۆ ئاشکرایی، ڕوونیەتى

and empathy a national priority.

و هاوسۆزى لە پێشینەى نەتەوایەتیه‌.

There is no way that we should allow government

هیچ ڕێگایەک نیە تا ڕێگا بەحکومەت بده‌ین

to communicate the way they communicate.

بۆپەیوەندیکردن بەو جۆرەى کە پەیوەندى دەکەن.

There is no way we should do business

هیچ ڕێگایەک نیە پێویست بێت کارەکان بکەین

with companies that have agreements

لەگەڵ کۆمپانیاکان کەوا ڕێکكه‌وتنیان هەیە

with stealth provisions and that are unintelligible.

لەگەڵ بەندە شاراوەکان کەوا ناڕوونن.

So, how are we going to change the world?

کەوایە، ئێمە چۆن بتوانین جیهان بگۆڕین؟

Make clarity, transparency and simplicity a national priority.

ڕوونیەتى ، ئاشکرایی و ئاسانکارى پێشینەى نەتەوایەتى بکا .

I thank you.

من سوپاستان دەکەم

(Applause)

( چەپڵەلێدان )