Amy Lockwood: Selling condoms in the Congo

Translator: Shawen Kamaran Reviewer: Muhammad Dawran

I am a reformed marketer,

من بازاڕکەرێکی چاکسازم،

and I now work in international development.

و من ئێستا لە گەشەپێدانی نێودەوڵەتی کار دەکەم.

In October, I spent some time in the Democratic Republic of Congo,

لە تشرینی یەکەم، من هەندێک کاتم لە کۆماری کۆنگۆی دیموکراتی بەسەربرد،

which is the [second] largest country in Africa.

کە دووەم گەورەترین وڵاتە لە ئەفریقا.

In fact, it's as large as Western Europe,

لە ڕاستیدا، گەورەییەکەی هێندەی ئەوروپای خۆرئاوایە،

but it only has 300 miles of paved roads.

بەڵام تەنها ۳۰۰ میل ڕێگەی قیڕتاو کراوی هەیە.

The DRC is a dangerous place.

کۆماری کۆنگۆی دیموکرات شوێنێکی مەرسیدارە.

In the past 10 years, five million people have died

لە دە ساڵی ڕابردوودا، پێنج ملیۆن خەڵک مردوون

due to a war in the east.

بە هۆکاری جەنگ لە ڕۆژهەڵات.

But war isn't the only reason

بەڵام جەنگ تاکە هۆکار نییە

that life is difficult in the DRC.

کە ژیانیان لە کۆماری کۆنگۆی قورس کردووە.

There are many health issues as well.

چەندین کێشەی تەندروستیش لەوێ هەیە.

In fact, the HIV prevalence rate

لە ڕاستیدا، ڕێژەی نەخۆشی ئایدز

is 1.3 percent among adults.

لەنێوان تازە پێگەیشتواندا ٪١.٣.

This might not sound like a large number,

لەوانەیە وا پێنەچێت کە ژمارەیەکی گەورە بێت،

but in a country with 76 million people,

بەڵام لە وڵاتێکی ۷٦ ملیۆن خەڵک،

it means there are 930,000 that are infected.

ئەمە واتا ٩٣٠،٠٠٠ تووشبوو هەیە.

And due to the poor infrastructure,

و بەهۆی لاوازی ژێرخانی ئابووری،

only 25 percent of those

تەنها لە سەدا ۲٥ لە وان

are receiving the life-saving drugs that they need.

دەرمانی پارێزەریان بە دەست دەگات کە پێویستییانە.

Which is why, in part,

کە بۆچی، لە پاڵ ئەمەدا،

donor agencies provide condoms

ئاژانسی بەخشەر کۆندۆم دابین دەکات

at low or no cost.

بە نرخێکی هەرزان یان بە خۆڕایی.

And so while I was in the DRC,

و لەو ماوەی کە لە کۆماری کۆنگۆی دیموکراتی بووم،

I spent a lot of time talking to people about condoms,

زۆرم بە قسەکردن بەسەر برد لەگەڵ خەڵک سەبارەت بە کۆندۆم،

including Damien.

بە دەیمیەنیشەوە.

Damien runs a hotel outside of Kinshasa.

دەیمیەن هۆتێلێک بەڕێوە دەبات لە دەرەوەی کینشاسا

ئەمە هۆتێلێکە کە تەنها تا نیوەشەو دەکرێتەوە،

It's a hotel that's only open until midnight,

so it's not a place that you stay.

بۆیە ئەمە شوێنێک نییە کە تۆ لێی بمێنیەوە.

But it is a place where sex workers and their clients come.

بەڵام ئەمە شوێنێکە کە لەشفرۆش و کڕیارەکانیان بۆی دێن.

Now Damien knows all about condoms,

ئێستا دەیمیەن هەموو شتێک دەزانێک لەسەر کۆندۆم،

but he doesn't sell them.

بەڵام ئەو نایانفرۆشێت.

He said there's just not in demand.

ئەو گوتی کە ئەمە خواستی لەسەر نییە.

It's not surprising,

ئەمە سەرسوڕهێنەر نییە،

because only three percent of people in the DRC

لەبەرئەوەی تەنها لە سەدا سێی خەڵک لە کۆنگۆ

use condoms.

کۆندۆم بەکار دەهێنن.

Joseph and Christine,

جۆسێف و کریستین،

who run a pharmacy where they sell a number of these condoms,

کە دەرمانخانەیەک بەڕێوە دەبەن و کۆندۆم دەفرۆشن،

said despite the fact that donor agencies provide them at low or no cost,

گوتیان سەرەڕای ئەوەی کە دەزگای بەخشین کۆندۆمیان بە نرخی کەم یان خۆڕایی پێ دەدات،

and they have marketing campaigns that go along with them,

و ڕێبەری بازاڕکردنیان هەیە کە یاوەریان دەکات،

their customers don't buy the branded versions.

موشتەریەکانیان ئەم جۆرە مارکانە ناکڕن.

They like the generics.

بەڵکو جۆری تریان بە دڵە.

And as a marketer, I found that curious.

و وەک بازاڕکەرێک، ئەم مەراقەم دۆزییەوە.

And so I started to look at what the marketing looked like.

و کە سەیرم کرد بازاڕ کردن لە چی دەچێت.

And it turns out that there are three main messages

و دەرکەوت کە لێرەدا سێ پەیامی سەرەکی هەیە

used by the donor agencies for these condoms:

کە بەکارهێنراوە لە لایەن دەزگای بەخشین بۆ ئەم کۆندۆمانە:

fear, financing and fidelity.

ترس، ئابووری و دڵسۆزی.

They name the condoms things like Vive, "to live"

ناوی کۆندۆمەکانیان ناوە ڤیڤ"ژیان"،

or Trust.

یان متمانە.

They package it with the red ribbon

لە قوتویان کردووە لەگەڵ شریتە سورەکە

that reminds us of HIV,

کە ئایدزمان بیر دێنێتەوە،

put it in boxes that remind you who paid for them,

لەناو سندووقی دەکەن بۆ بە بیرهێنانەوەی کە کێ پارەی بۆ داون،

show pictures of your wife or husband

وێنەی ژن یان مێردەکەت پیشان دەدات

and tell you to protect them

و پێت دەڵێت کە بیانپارێزیت

or to act prudently.

یان بۆ ئەوەی بە وریاییەوە مامەڵە بکەیت.

Now these are not the kinds of things that someone is thinking about

ئێستا ئەمانە ئەم جۆرانە نین کە کەسێک بە بیری دا بێت

just before they go get a condom.

پێش ئەوەی بچێت بۆ کۆندۆمێک.

(Laughter)

(پێکەنین)

What is it that you think about

تۆ بیر لە چی دەکەیتەوە

just before you get a condom?

پێش ئەوەی بڕۆیت بۆ کۆندۆمێک؟

Sex!

سێکس!

And the private companies that sell condoms in these places,

و کۆمپانیا تایبەتەکان کە کۆندۆم دەفرۆشن لەم شوێنانە،

they understand this.

ئەوان لەمە تێدەگەن.

Their marketing is slightly different.

بازاڕەکەیان کەمێک جیاوازە.

The name might not be much different,

ناوەکە لەوانەیە زۆر جیاواز نەبێت،

but the imagery sure is.

بەڵام بە دڵنیاییەوە وێنەکانیان جیاوازە.

Some brands are aspirational,

هەندێک لە مارکەکان وروژێنەرن،

and certainly the packaging is incredibly provocative.

و بەدڵنیاییەوە پاکەتەکەی وروژێنەرە.

And this made me think

و ئەمە وای لێکردم بیر بکەمەوە

that perhaps the donor agencies had just missed out

کە لەوانەیە دەزگای بەخشەر شتێکی بیر چووبێت

on a key aspect of marketing:

کە گرینگترین شتی بازاڕکردنە:

understanding who's the audience.

زانینی ئەوەی کە کێ کڕیارە.

And for donor agencies, unfortunately,

و بۆ دەزگای بەخشەر، بەداخەوە،

the audience tends to be

کڕیارەکانیان ئەو خەڵکانەن

people that aren't even in the country they're working [in].

کە لەو وڵاتە نین کە ئەوان کاری لێ دەکەن.

It's people back home,

وەک خەڵکی وڵاتەکەیان

people that support their work,

خەڵکێک کە پشتگیری کارەکانیان دەکەن،

people like these.

خەڵکی لەم جۆرە.

But if what we're really trying to do

بەڵام ئەوەی ئێمە بەڕاستی هەوڵی کردنی دەدەین

is stop the spread of HIV,

وەستاندنی بڵاوبوونەوەی ئایدزە،

we need to think about the customer,

ئێمە پێویستە بیر لە موشتەریەکە بکەینەوە،

the people whose behavior needs to change --

ئەو خەڵکانەی کە بیرکردنەوەیان پێویستی بە گۆڕانە--

the couples,

کەپڵەکان،

the young women, the young men --

ژنە گەنجەکان، پیاوە گەنجەکان--

whose lives depend on it.

کە ژیانییان پەیوەستە بەمە.

And so the lesson is this:

و بۆیە وانەکە ئەمەیە:

it doesn't really matter what you're selling;

ئەمە گرنگ نییە کە تۆ چی دەفرۆشیت؛

you just have to think about who is your customer,

تۆ تەنها پێویستە بیر لەوە بکەیتەوە کە موشتەرییەکانت کێن،

and what are the messages

و ئەو پەیامانە چین

that are going to get them to change their behavior.

کە وا دەکات بیرکردنەوەیان بگۆڕن.

It might just save their lives.

کە ئەمە لەوانەیە ژیانییان ڕزگار بکات.

Thank you.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵە)