Mike Biddle: We can recycle plastic

Translator: Leo De Cooman Reviewer: James Piton

I'm a garbage man.

Mi estas rubulo.

And you might find it interesting that I became a garbage man,

Kaj eble vin interesos, ke mi iĝis rubulo,

because I absolutely hate waste.

ĉar mi nepre malŝatas rubon.

I hope, within the next 10 minutes,

Mi esperas ene de la venontaj 10 minutoj

to change the way you think

ŝanĝi vian pensmanieron

about a lot of the stuff in your life.

pri multaj aĵoj en via vivo.

And I'd like to start at the very beginning.

Mi volus eki ĉe la tutunua komenciĝo.

Think back when you were just a kid.

Memoru pri via infanaĝo.

How did look at the stuff in your life?

Kiel vi rigardis la aĵojn en via vivo?

Perhaps it was like these toddler rules:

Tio eble okazis laŭ jenaj bubaj reguloj:

It's my stuff if I saw it first.

Estas mia aĵo, se mi unua vidis ĝin.

The entire pile is my stuff if I'm building something.

La tuta amaso estas mia, kiam mi konstruas ion.

The more stuff that's mine, the better.

Ju pli da aĵoj estas miaj, des pli bone.

And of course, it's your stuff if it's broken.

Kompreneble ĝi estas via, kiam ĝi difektiĝis.

(Laughter)

(Ridoj)

Well after spending about 20 years in the recycling industry,

Nu, post dudek jaroj en la reakira industrio

it's become pretty clear to me

iĝis sufiĉe klare al mi,

that we don't necessarily leave these toddler rules behind

ke ni ne bezonas forlasi tiujn bubajn regulojn,

as we develop into adults.

kiam ni plenkreskiĝis.

And let me tell you why I have that perspective.

Kaj permesu al mi diri, kial mi havas tiun starpunkton.

Because each and every day

Ĉar ĉiutage denove

at our recycling plants around the world

en niaj tutmondaj reakiraj entreprenoj

we handle about one million pounds

ni pritraktas proksimume duonmilionon da kilogramoj

of people's discarded stuff.

da forĵetitaĵoj.

Now a million pounds a day sounds like a lot of stuff,

Ĉiutaga duonmiliono da kilogramoj ŝajnas amaso,

but it's a tiny drop of the durable goods

sed ĝi estas eta kvanto de la daŭrigeblaj varoj,

that are disposed each and every year around the world --

kiuj estas forĵetataj ĉiam ree ĉiujare tutmonde --

well less than one percent.

multe malpli ol unu procento.

In fact, the United Nations estimates

Fakte Unuiĝintaj Nacioj taksas,

that there's about 85 billion pounds a year

ke ĉiujare proksimume 38,5 miliardoj da kilogramoj

of electronics waste

da elektronika rubo

that gets discarded around the world each and every year --

forĵetatas tutmonde ĉiam ree ĉiujare --

and that's one of the most rapidly growing parts of our waste stream.

kaj tiu estas unu el la plej rapide kreskantaj partoj el niaj rubofluo.

And if you throw in other durable goods like automobiles and so forth,

Kaj se oni enkalkulas aliajn daŭremajn varojn, kiaj aŭtoj,

that number well more than doubles.

tiu nombro pli ol duobliĝas.

And of course, the more developed the country,

Kompreneble, ju pli evoluis lando,

the bigger these mountains.

des pli altas tiuj montoj.

Now when you see these mountains,

Vidante tiujn montojn

most people think of garbage.

plej multaj homoj pensas pri rubo.

We see above-ground mines.

Ni vidas surterajn minejojn.

And the reason we see mines is because there's a lot of valuable raw materials

Kaj ni vidas minejojn pro tio, ke estas multaj valoraj krudmaterialoj,

that went into making all of this stuff in the first place.

kiuj estas uzitaj por unuafoje fari ĉion ĉi.

And it's becoming increasingly important

Iĝas ĉiam pli grave esplori,

that we figure out how to extract these raw materials

kiel elpreni tiujn krudmaterialojn

from these extremely complicated waste streams.

el tiu ekstreme malsimplaj rubofluoj.

Because as we've heard all week at TED,

Ĉar kiel ni jam aŭdis tutan semajnon ĉe TED,

the world's getting to be a smaller place with more people in it

la mondo iĝas pli malgranda loko enhavanta pli da homoj,

who want more and more stuff.

kiuj bezonas pli kaj pli da aĵoj.

And of course, they want the toys and the tools

Kompreneble, ili volas la ludilojn kaj ilojn,

that many of us take for granted.

kiujn multaj el ni konsideras evidentaj.

And what goes into making those toys and tools

Kaj kio necesas por fari tiujn ludilojn kaj ilojn,

that we use every single day?

kiujn ni uzas ĉiutage?

It's mostly many types of plastics and many types of metals.

Precipe estas multaj specoj da plastoj kaj metaloj.

And the metals, we typically get

La metalojn ni precipe faras

from ore that we mine

el erco, kiun ni elfosas

in ever widening mines

el ĉiam pli vastiĝantaj

and ever deepening mines around the world.

kaj ĉiam pli profundiĝantaj minoj tutmonde.

And the plastics, we get from oil,

La plastojn ni faras el nafto,

which we go to more remote locations

por kiu ni iras al ĉiam pli foraj lokoj

and drill ever deeper wells to extract.

kaj kiun ni ĉerpas el ĉiam pli profundaj putoj.

And these practices have

Tiuj praktikoj havas

significant economic and environmental implications

gravajn ekonomiajn kaj ekologiajn sekvojn,

that we're already starting to see today.

kiujn ni jam ekvidas nun.

The good news is we are starting to recover materials from our end-of-life stuff

La bona novaĵo estas, ke ni ekas reakiri materialojn el niaj eluzitaj aĵoj

and starting to recycle our end-of-life stuff,

kaj komencas reuzi ilin,

particularly in regions of the world like here in Europe

precipe en regionoj de la mondo, kiaj ĉi tie en Eŭropo,

that have recycling policies in place

kiuj estigis retraktadajn politikojn postulantajn,

that require that this stuff be recycled

ke tiuj aĵoj estu reuzotaj

in a responsible manner.

laŭ respondeca maniero.

Most of what's extracted from our end-of-life stuff,

La plimulto de tio, kio estas reprenata el niaj eluzitaĵoj,

if it makes it to a recycler, are the metals.

se ili atingas reakiranton, estas la metaloj.

To put that in perspective --

Por klarigi tion --

and I'm using steel as a proxy here for metals,

mi uzas ŝtalon kiel reprezentantan metalon,

because it's the most common metal --

ĉar ĝi estas la plej ofta metalo --

if your stuff makes it to a recycler,

se via aĵo atingas reuzanton,

probably over 90 percent of the metals

verŝajne pli ol 90 procentoj el la metaloj

are going to be recovered and reused for another purpose.

estos reakirataj kaj reuzataj por alia celo.

Plastics are a whole other story:

Por plastaĵoj la afero estas tute alia:

well less than 10 percent are recovered.

multe malpli ol 10% estas reakirataj.

In fact, it's more like five percent.

Fakte ĝi estas pli proksima al 5%.

Most of it's incinerated or landfilled.

La plimulto el ili estas forbruligata aŭ enterigata.

Now most people think that's because plastics are a throw-away material,

Nun plej multaj homoj pensas, ke tio okazas, ĉar plastoj estas forĵetindaĵoj.

have very little value.

malmultege valorantaj.

But actually, plastics are several times more valuable than steel.

Sed nuntempe plastoj estas pluroble pli valoraj ol ŝtalo.

And there's more plastics produced and consumed

Pli da plasto estas produktata kaj foruzata

around the world on a volume basis

tutmonde laŭ volumeno

every year than steel.

ĉiujare ol da ŝtalo.

So why is such a plentiful and valuable material

Kial do tiel abunda kaj valora materialo

not recovered at anywhere near the rate

ne estas reakirata en proporcio proksima

of the less valuable material?

al tiu de malpli valora materialo?

Well it's predominantly because

Nu, tio precipe okazas,

metals are very easy to recycle

ĉar metaloj estas tre facile reakireblaj

from other materials and from one another.

el aliaj materialoj kaj unu el aliaj.

They have very different densities.

Ili havas tre malsamajn densecojn.

They have different electrical and magnetic properties.

Ili havas tre malsamajn elektrajn kaj magnetajn ecojn.

And they even have different colors.

Kaj ili eĉ havas malsamajn kolorojn.

So it's very easy for either humans or machines

Do tre facilas kaj por homoj kaj por maŝinoj

to separate these metals

apartigi tiujn metalojn

from one another and from other materials.

unu el la alia kaj el aliaj materialoj.

Plastics have overlapping densities over a very narrow range.

Plastoj havas koincidantajn densecojn en mallarĝega gamo.

They have either identical or very similar

Ili havas identajn aŭ tre similajn

electrical and magnetic properties.

elektrajn kaj magnetajn ecojn.

And any plastic can be any color,

Kaj ajna plasto povas havi ajnan koloron,

as you probably well know.

kiel vi verŝajne ja scias.

So the traditional ways of separating materials

Tial la tradiciaj apartigaj metodoj

just simply don't work for plastics.

simple ne taŭgas por plastoj.

Another consequence of metals being so easy to recycle by humans

Alia sekvo de la facila reakirebleco de metaloj por homoj estas,

is that a lot of our stuff from the developed world --

ke amaso de niaj aĵoj el la evoluinta mondo --

and sadly to say, particularly from the United States,

kaj bedaŭrinde precipe el Usono,

where we don't have any recycling policies in place like here in Europe --

kie ni havas neniun instalitan reakiran politikon, kiajn ni havas en Eŭropo, --

finds its way to developing countries

trovas sian vojon al evoluantaj landoj

for low-cost recycling.

por malaltekosta reakirado.

People, for as little as a dollar a day, pick through our stuff.

Por ne pli ol unu dolaro en tago homoj traserĉas nian rubon.

They extract what they can, which is mostly the metals --

Ili elprenas, kion ili povas, tio estas precipe la metaloj --

circuit boards and so forth --

cirkvitplatoj kaj tiel plu --

and they leave behind mostly what they can't recover,

kaj ili postlasas plejparte tion, kion ili ne povas reakiri,

which is, again, mostly the plastics.

tio ree temas plej ofte pri plastoj.

Or they burn the plastics to get to the metals

Aŭ ili bruligas la plastojn por akiri la metalojn

in burn houses like you see here.

en brulejoj, kiajn vi vidas ĉi tie.

And they extract the metals by hand.

Kaj ili permane elprenas la metalojn.

Now while this may be the low-economic-cost solution,

Dum tio eble estas la ekonomie malaltekosta solvo,

this is certainly not the low-environmental

ĝi certe ne estas la malplej malpuriga al la medio,

or human health-and-safety solution.

aŭ plej homsana kaj sekura solvo.

I call this environmental arbitrage.

Mi nomas tion ekologia negocado.

And it's not fair, it's not safe

Kaj ĝi estas ne justa, ne sekura

and it's not sustainable.

kaj ne daŭrigebla.

Now because the plastics are so plentiful --

Hodiaŭ, ĉar plastoj estas tiel abundaj --

and by the way,

kaj parenteze,

those other methods don't lead to the recovery of plastics, obviously --

tiuj aliaj metodoj evidente ne kondukas al la reakiro de plastoj --

but people do try to recover the plastics.

sed homoj provas reakiri la plastojn.

This is just one example.

Jen nur unu ekzemplo.

This is a photo I took standing on the rooftops

Jen foto, kiun mi faris starante sur la tegmentoj

of one of the largest slums in the world in Mumbai, India.

de unu el la tutmonde plej vastaj domaĉaroj en Mumbajo, Hindujo.

They store the plastics on the roofs.

Ili amasigas la plastaĵojn sur la tegmentoj.

They bring them below those roofs into small workshops like these,

Ili malsuprenigas ilin sub tiujn tegmentojn en etajn laborejojn, kiaj ĉi tiuj,

and people try very hard to separate the plastics,

kaj homoj pene provas apartigi la plastojn

by color, by shape, by feel,

laŭ koloro, formo, sento,

by any technique they can.

per ĉiu ebla teĥniko.

And sometimes they'll resort to what's known as the "burn and sniff" technique

Kaj foje ili turnas sin al tio, kion oni nomas la tekniko "bruliga kaj flara",

where they'll burn the plastic and smell the fumes

kie ili ekbruligas la plaston kaj flaras la haladzon

to try to determine the type of plastic.

provante determini la specon de la plasto.

None of these techniques result in any amount of recycling

Neniu el tiuj teknikoj rezultigas kvanton da reakiraĵoj

in any significant way.

iel signifoplenan.

And by the way,

Kaj preferinde

please don't try this technique at home.

ne provu tiun teknikon hejme.

So what are we to do about this space-age material,

Kion ni do faru pri tiu kosmoveturepoka materialo,

at least what we used to call a space-aged material, these plastics?

almenaŭ kutime tiel nomata, tiuj plastoj?

Well I certainly believe that it's far too valuable and far too abundant

Nu, mi firme kredas, ke ĝi estas multe tro valora kaj abunda

to keep putting back in the ground

por plu esti enterigata

or certainly send up in smoke.

kaj certe por eliĝi kiel fumo.

So about 20 years ago, I literally started in my garage tinkering around,

Antaŭ preskaŭ 20 jaroj, mi laŭvorte komencis en mia garaĝo esplori,

trying to figure out how to separate

provante eltrovi kiel apartigi

these very similar materials from each other,

tiujn treege similajn materialojn unu de la alia,

and eventually enlisted a lot of my friends,

kaj poste varbis multajn el miaj amikoj

in the mining world actually, and in the plastics world,

fakte en la minada mondo, kaj plastindustria mondo,

and we started going around to mining laboratories around the world.

kaj ni komencis kontakti minindustriajn laboratoriojn tutmonde.

Because after all, we're doing above-ground mining.

Ĉar fakte ni faras surtersurfacan minadon.

And we eventually broke the code.

Kaj poste ni trovis la solvon.

This is the last frontier of recycling.

Tio estas la lasta baro antaŭ reuzado.

It's the last major material

Ĝi estas la lasta grava materialo

to be recovered in any significant amount on the Earth.

reakirenda en iu konsiderinda kvanto sur la Tero.

And we finally figured out how to do it.

Ni fine eltrovis kiel fari ĝin.

And in the process, we started recreating

En la procedado ni komencis rekreante,

how the plastics industry makes plastics.

kiel plastindustrio faras plastojn.

The traditional way to make plastics

La tradicia maniero fari plastojn

is with oil or petrochemicals.

estas per petrolo aŭ petrolĥemiaĵoj.

You breakdown the molecules, you recombine them in very specific ways,

Oni malkonstruas la molekulojn, rekombinas ilin laŭ tre specifaj manieroj

to make all the wonderful plastics that we enjoy each and every day.

por fari ĉiajn mirindajn plastojn, kiujn ni ĝuas ĉiutage.

We said, there's got to be a more sustainable way to make plastics.

Ni diris, ke ekzistu pli daŭrigebla maniero fari plastojn.

And not just sustainable from an environmental standpoint,

Kaj ke ĝi estu daŭrigebla ne nur el media starpunkto,

sustainable from an economic standpoint as well.

sed ankaŭ daŭrigebla laŭ ekonomia starpunkto.

Well a good place to start is with waste.

Nu, bona eko estas komenci per rubo.

It certainly doesn't cost as much as oil,

Ĝi certe ne kostas tiom, kiom petrolo,

and it's plentiful,

kaj ĝi abundas,

as I hope that you've been able to see from the photographs.

kiel vi espereble povis vidi per la fotoj.

And because we're not breaking down the plastic into molecules

Ĉar ni ne malkonstruas la plastojn en molekulojn

and recombining them,

por rekombini ilin,

we're using a mining approach to extract the materials.

ni uzas minadajn solvojn por elpreni la materialojn.

We have significantly lower capital costs

Ni havas signife pli malaltajn kapitalkostojn

in our plant equipment.

por nia aparataro.

We have enormous energy savings.

Ni ŝparas multege da energio.

I don't know how many other projects on the planet right now

Mi ne scias, kiom da aliaj projektoj sur la planedo nuntempe

can save 80 to 90 percent of the energy

povas ŝpari 80 aŭ 90 procentojn de la energio

compared to making something the traditional way.

farante ion laŭ la tradicia maniero.

And instead of plopping down several hundred million dollars

Anstataŭ investi plurcentojn da milionoj da dolaroj

to build a chemical plant

por konstrui ĥemifabrikon,

that will only make one type of plastic for its entire life,

kiu faros dum sia tuta ekzisto nur unu specon de plasto,

our plants can make any type of plastic we feed them.

niaj fabrikoj povas fari ajnan specon de plasto, per kiu ni provizas ilin.

And we make a drop-in replacement

Kaj ni faras anstataŭaĵon akiritan el rubo

for that plastic that's made from petrochemicals.

por tiu plasto, kiu estas farita el petrolkemiaĵoj.

Our customers get to enjoy

Niaj klientoj ekĝojas

huge CO2 savings.

pro grandegaj ŝparoj de CO2.

They get to close the loop with their products.

Per siaj produktoj ili povos fermi la ciklon.

And they get to make more sustainable products.

Kaj ili povas fari pli daŭrigeblajn produktojn.

In the short time period I have,

En la mallonga tempo, kiun mi disponas,

I want to show you a little bit of a sense about how we do this.

mi volas iom komprenigi al vi, kiel ni faras tion.

It starts with metal recyclers who shred our stuff into very small bits.

Ĝi komenciĝas per reakiriloj de metaloj, kiuj disigas nian rubon en etegajn erojn.

They recover the metals

Ili reakiras la metalojn

and leave behind what's called shredder residue -- it's their waste --

kaj postlasas, kion oni nomas dispecigila restaĵo -- tio estas ilia rubo --

a very complex mixture of materials,

tre malsimpla miksaĵo de materialoj,

but predominantly plastics.

precipe plastoj.

We take out the things that aren't plastics,

Ni eligas tion, kio ne estas plasto,

such as the metals they missed, carpeting, foam, rubber,

kiaj restintaj metaloj, tapiŝoj, ŝaŭmo, kaŭĉuko,

wood, glass, paper, you name it.

ligno, vitro, papero, io ajn.

Even an occasional dead animal, unfortunately.

Foje enestas eĉ bedaŭrinde mortinta besto.

And it goes in the first part of our process here, which is more like traditional recycling.

Kaj ĝi eniras tien, en la unuan parton de nia prilaborado, kiu pli similas al tradicia reakirado.

We're sieving the material, we're using magnets,

Ni kriblas la materialon, ni uzas magnetojn,

we're using air classification.

ni klasifikas per aerfluo.

It looks like the Willy Wonka factory at this point.

Ĝi iel similas al fantoma fabriko.

At the end of this process, we have a mixed plastic composite:

Fine de tiu procedo ni havas kunmetaĵon el miksitaj plastoj:

many different types of plastics

multaj malsamaj specoj de plastoj

and many different grades of plastics.

kaj multaj malsamaj gradoj de plastoj.

This goes into the more sophisticated part of our process,

Tio eniras en la pli elaboritan parton de nia procedo,

and the really hard work, multi-step separation process begins.

kie komenciĝas la vere malfacila laboro, plurpaŝe apartiga prilaborado.

We grind the plastic down to about the size of your small fingernail.

Ni reduktas la plaston en erojn grandajn kiel etfingra ungo.

We use a very highly automated process

Ni uzas treege aŭtomatigitan prilaboradon

to sort those plastics,

por ordigi tiujn plastojn,

not only by type, but by grade.

ne nur laŭ speco, sed laŭ grado.

And out the end of that part of the process

Kaj fine de tiu fazo de la prilaborado

come little flakes of plastic:

venas plastaj eroj

one type, one grade.

de unu tipo, unu grado.

We then use optical sorting to color sort this material.

Poste ni uzas optikan apartigon por kolorordigi tiun materialon.

We blend it in 50,000-lb. blending silos.

Ni miksas ĝin en 25-tunaj miksujoj.

We push that material to extruders where we melt it,

Ni puŝas tiun materialon en elpremilojn, kie ni fandas ĝin,

push it through small die holes,

premas ĝin tra malgrandaj matrictruoj,

make spaghetti-like plastic strands.

faras spagetosimilajn plastofadenojn.

And we chop those strands

Kaj ni hakas tiujn fadenojn

into what are called pellets.

en tiel nomatajn buletojn.

And this becomes the currency of the plastics industry.

Kaj tio fariĝas la komencprodukto por la plastindustrio.

This is the same material

Ĝi estas la sama materialo,

that you would get from oil.

kiun vi akirus el petrolo.

And today,

Kaj hodiaŭ

we're producing it from your old stuff,

ni produktas ĝin el viaj malnovaj aĵoj

and it's going right back into your new stuff.

kaj ĝi rekte eniras en viajn novajn aĵojn.

(Applause)

(Aplaŭdo)

So now, instead of your stuff ending up

Do nun, anstataŭ ĵetiĝi

on a hillside in a developing country

sur montetflankon en evoluanta lando

or literally going up in smoke,

aŭ laŭvorte elĵetiĝi kiel fumo,

you can find your old stuff

viaj malnovaj aĵoj retroveblas

back on top of your desk in new products,

sur via skribotablo en novaj produktoj

in your office,

en via oficejo

or back at work in your home.

aŭ refunkciantaj en via hejmo.

And these are just a few examples

Kaj tiuj estas nur kelkaj ekzemploj

of companies that are buying our plastic,

de kompanioj, kiuj aĉetas niajn plastojn

replacing virgin plastic,

anstataŭ virga plasto,

to make their new products.

por fari siajn novajn produktojn.

So I hope I've changed the way you look at

Mi do esperas, ke mi ŝanĝis vian manieron konsideri

at least some of the stuff in your life.

almenaŭ kelkajn aĵojn en via vivo.

We took our clues from mother nature.

Ni prenis niajn indikojn de patrino Naturo.

Mother nature wastes very little,

Patrino Naturo malŝparas tre malmulton,

reuses practically everything.

reuzas praktike ĉion.

And I hope that you stop looking at yourself as a consumer --

Kaj mi esperas, ke vi ĉesu vidi vin mem kiel konsumanton --

that's a label I've always hated my entire life --

tio estas etikedo, kiun mi ĉiam malŝatis dum mia tuta vivo --

and think of yourself as just using resources in one form,

kaj pensas vin mem kiel uzanton de materialoj en unu formo,

until they can be transformed to another form

ĝis ili povas esti transformataj en alian formon

for another use later in time.

por alia posta uzo.

And finally, I hope you agree with me

Kaj fine mi esperas, ke vi iom konsente kun mi

to change that last toddler rule just a little bit

ŝanĝu tiun lastan buban regulon

to: "If it's broken, it's my stuff."

al: "Se ĝi difektiĝis, ĝi estas mia aĵo."

Thank you for your time.

Dankon pro via tempo.

(Applause)

(Aplaŭdo)