How to stay calm when you know you'll be stressed | Daniel Levitin | TED

Μετάφραση: Nikoletta Kritikou Επιμέλεια: Ioannis Papacheimonas

A few years ago, I broke into my own house.

Λίγα χρόνια πριν, διέρρηξα το ίδιο μου το σπίτι.

I had just driven home,

Μόλις είχα φτάσει σπίτι,

it was around midnight in the dead of Montreal winter,

γύρω στα μεσάνυχτα στο έρημο χειμωνιάτικο Μόντρεαλ.

I had been visiting my friend, Jeff, across town,

Είχα πάει στον φίλο μου τον Τζεφ στην άλλη άκρη της πόλης

and the thermometer on the front porch read minus 40 degrees --

και το θερμόμετρο στη βεράντα έδειχνε μείον 40 βαθμούς.

and don't bother asking if that's Celsius or Fahrenheit,

Μην ρωτήσετε αν είναι βαθμοί Κελσίου ή Φάρεναϊτ.

minus 40 is where the two scales meet --

Στο μείον 40 οι δύο κλίμακες συναντιούνται.

it was very cold.

Έκανε πολύ κρύο.

And as I stood on the front porch fumbling in my pockets,

Και όπως στεκόμουν στην είσοδο ψάχνοντας στις τσέπες μου,

I found I didn't have my keys.

ανακάλυψα ότι δεν είχα τα κλειδιά μου.

In fact, I could see them through the window,

Για την ακρίβεια, τα έβλεπα μέσα από το τζάμι

lying on the dining room table where I had left them.

επάνω στην τραπεζαρία, όπου τα είχα αφήσει.

So I quickly ran around and tried all the other doors and windows,

Έτσι έτρεξα γύρω και δοκίμασα όλες τις άλλες πόρτες και παράθυρα,

and they were locked tight.

όλα ήταν καλά κλειδωμένα.

I thought about calling a locksmith -- at least I had my cellphone,

Σκέφτηκα να καλέσω κλειδαρά -τουλάχιστον είχα το κινητό μου μαζί-

but at midnight, it could take a while for a locksmith to show up,

αλλά μέσα στη νύχτα θα του έπαιρνε κάμποση ώρα να εμφανιστεί

and it was cold.

και έκανε κρύο.

I couldn't go back to my friend Jeff's house for the night

Δεν μπορούσα να περάσω τη νύχτα στο φίλο μου Τζεφ

because I had an early flight to Europe the next morning,

γιατί νωρίς το επόμενο πρωί πέταγα προς Ευρώπη,

and I needed to get my passport and my suitcase.

κι έπρεπε να πάρω το διαβατήριο και τη βαλίτσα μου.

So, desperate and freezing cold,

Απεγνωσμένος και ξεπαγιασμένος,

I found a large rock and I broke through the basement window,

βρήκα μια μεγάλη πέτρα, έσπασα το παράθυρο του ισογείου,

cleared out the shards of glass,

καθάρισα τα θραύσματα του γυαλιού,

I crawled through,

σύρθηκα μέσα,

I found a piece of cardboard and taped it up over the opening,

βρήκα ένα κομμάτι χαρτόνι και κάλυψα το άνοιγμα

figuring that in the morning, on the way to the airport,

υπολογίζοντας ότι το πρωί καθ΄οδόν για το αεροδρόμιο

θα τηλεφωνούσα στον εργολάβο ζητώντας να το επιδιορθώσει.

I could call my contractor and ask him to fix it.

This was going to be expensive,

Αυτό θα ήταν ακριβό,

but probably no more expensive than a middle-of-the-night locksmith,

αλλά πιθανώς όχι πιο ακριβό από έναν κλειδαρά στη μέση της νύχτας,

so I figured, under the circumstances, I was coming out even.

έτσι υπολόγισα ότι μου ερχόταν το ίδιο, δεδομένων των συνθηκών.

Now, I'm a neuroscientist by training

Έχω σπουδάσει νευροεπιστήμονας

and I know a little bit about how the brain performs under stress.

και ξέρω λίγα πράγματα για το πώς αποδίδει ο εγκέφαλος υπό πίεση.

It releases cortisol that raises your heart rate,

Απελευθερώνει κορτιζόλη που αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς,

it modulates adrenaline levels

ρυθμίζει τα επίπεδα αδρεναλίνης

and it clouds your thinking.

και συγχέει τη σκέψη σας.

So the next morning,

Έτσι το επόμενο πρωί,

when I woke up on too little sleep,

όταν ξύπνησα με πολύ λίγο ύπνο,

worrying about the hole in the window,

ανησυχώντας για την τρύπα στο παράθυρο,

and a mental note that I had to call my contractor,

και ένα νοητό σημείωμα να καλέσω τον εργολάβο μου,

and the freezing temperatures,

και τις παγωμένες θερμοκρασίες,

and the meetings I had upcoming in Europe,

και τις επερχόμενες συναντήσεις στην Ευρώπη,

and, you know, with all the cortisol in my brain,

και ξέρετε, με τόση κορτιζόλη στον εγκέφαλό μου,

my thinking was cloudy,

η σκέψη μου ήταν θολή,

but I didn't know it was cloudy because my thinking was cloudy.

αλλά δεν ήξερα ότι ήταν θολή διότι η σκέψη μου ήταν θολή!

(Laughter)

(Γέλια)

And it wasn't until I got to the airport check-in counter,

Και μόνο όταν έφτασα στον έλεγχο εισιτηρίων,

that I realized I didn't have my passport.

συνειδητοποίησα ότι δεν είχα το διαβατήριό μου.

(Laughter)

(Γέλια)

So I raced home in the snow and ice, 40 minutes,

Έτσι έτρεξα σπίτι μέσα στο χιόνι και τον πάγο, 40 λεπτά,

got my passport, raced back to the airport,

πήρα το διαβατήριό μου, έτρεξα πίσω στο αεροδρόμιο,

I made it just in time,

τα κατάφερα πάνω στην ώρα,

but they had given away my seat to someone else,

αλλά είχαν δώσει τη θέση μου σε κάποιον άλλον,

so I got stuck in the back of the plane, next to the bathrooms,

έτσι στριμώχτηκα στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, δίπλα στις τουαλέτες,

in a seat that wouldn't recline, on an eight-hour flight.

σε ένα κάθισμα χωρίς ανάκλιση, σε μια πτήση οκτώ ωρών.

Well, I had a lot of time to think during those eight hours and no sleep.

Είχα αρκετό χρόνο να σκεφτώ μέσα σ΄ αυτές τις οκτώ ώρες χωρίς ύπνο.

(Laughter)

(Γέλια)

And I started wondering, are there things that I can do,

Άρχισα να αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω,

systems that I can put into place,

συστήματα που να μπορώ να εφαρμόσω,

that will prevent bad things from happening?

που θα αποτρέψουν άσχημα πράγματα να συμβαίνουν.

Or at least if bad things happen,

Ή τουλάχιστον, εάν αυτά συμβούν,

will minimize the likelihood of it being a total catastrophe.

να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα να καταλήξουν σε πλήρη καταστροφή.

So I started thinking about that,

Έτσι άρχισα να το σκέφτομαι,

but my thoughts didn't crystallize until about a month later.

αλλά οι σκέψεις μου δεν πήραν μορφή παρά ένα μήνα αργότερα.

I was having dinner with my colleague, Danny Kahneman, the Nobel Prize winner,

Ενώ δειπνούσα με το συνεργάτη μου, Ντάνι Κάνεμαν, βραβευμένο με Νόμπελ,

and I somewhat embarrassedly told him about having broken my window,

και κάπως ντροπιασμένος, του είπα ότι έσπασα το παράθυρό μου,

and, you know, forgotten my passport,

και, ξέρετε, ότι ξέχασα το διαβατήριό μου,

and Danny shared with me

και ο Ντάνι μου είπε

that he'd been practicing something called prospective hindsight.

ότι εξασκούσε κάτι που λέγεται «πιθανή επανεκτίμηση».

(Laughter)

(Γέλια)

It's something that he had gotten from the psychologist Gary Klein,

Είναι κάτι που πήραμε από τον ψυχολόγο Γκάρυ Κλάιν

who had written about it a few years before,

που έγραψε γι' αυτό πριν λίγα χρόνια,

also called the pre-mortem.

ονομάζεται επίσης «προαυτοψία».

Now, you all know what the postmortem is.

Όλοι γνωρίζεται τη «μετά θάνατον αυτοψία».

Whenever there's a disaster,

Όποτε υπάρχει μια καταστροφή,

a team of experts come in and they try to figure out what went wrong, right?

μια ομάδα ειδικών προσπαθεί να καταλάβει τι πήγε στραβά, σωστά;

Well, in the pre-mortem, Danny explained,

Κατά την «προαυτοψία», εξήγησε ο Ντάνι,

you look ahead and you try to figure out all the things that could go wrong,

κοιτάς μπροστά προσπαθώντας να καταλάβεις όλα όσα θα μπορούσαν να πάνε στραβά,

and then you try to figure out what you can do

κι ύστερα σκέφτεσαι τι μπορείς να κάνεις

to prevent those things from happening, or to minimize the damage.

για να τα αποτρέψεις ή για να ελαχιστοποιήσεις τη ζημιά.

So what I want to talk to you about today

Οπότε σήμερα θέλω να σας μιλήσω

are some of the things we can do in the form of a pre-mortem.

για πράγματα που μπορούμε να κάνουμε με τη μορφή μιας «προαυτοψίας».

Some of them are obvious, some of them are not so obvious.

Κάποια είναι προφανή, κάποια όχι τόσο.

Θα αρχίσω με τα προφανή.

I'll start with the obvious ones.

Around the home, designate a place for things that are easily lost.

Μέσα στο σπίτι, ορίστε ένα μέρος για τα πράγματα που χάνονται εύκολα.

Now, this sounds like common sense, and it is,

Τώρα, αυτό ακούγεται σαν απλή λογική και πιθανώς είναι,

but there's a lot of science to back this up,

αλλά υπάρχει πολλή επιστήμη για να το υποστηρίξει,

based on the way our spatial memory works.

βασισμένη στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η χωρική μας μνήμη.

There's a structure in the brain called the hippocampus,

Υπάρχει μια δομή στον εγκέφαλο που λέγεται ιππόκαμπος,

that evolved over tens of thousands of years,

και έχει εξελιχθεί εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια

to keep track of the locations of important things --

ώστε να παρακολουθεί την τοποθεσία σημαντικών πραγμάτων -

πού είναι το πηγάδι, πού μπορούν να βρεθούν ψάρια,

where the well is, where fish can be found,

that stand of fruit trees,

δέντρα με φρούτα,

where the friendly and enemy tribes live.

πού μένουν οι φιλικές και οι εχθρικές φυλές.

The hippocampus is the part of the brain

Ο ιππόκαμπος είναι το μέρος του εγκεφάλου

that in London taxicab drivers becomes enlarged.

που διογκώνεται στους οδηγούς ταξί του Λονδίνου.

It's the part of the brain that allows squirrels to find their nuts.

Είναι αυτό που βοηθάει τους σκίουρους να βρουν τα καρύδια τους.

And if you're wondering, somebody actually did the experiment

Κι αν αναρωτιέστε, κάποιος πράγματι έκανε το πείραμα

where they cut off the olfactory sense of the squirrels,

όπου έκοψαν την όσφρηση από τους σκίουρους,

and they could still find their nuts.

και ακόμα έβρισκαν τα καρύδια τους.

They weren't using smell, they were using the hippocampus,

Δεν χρησιμοποιούσαν τη μυρωδιά, αλλά τον ιππόκαμπο,

this exquisitely evolved mechanism in the brain for finding things.

τον εξαιρετικά ανεπτυγμένο μηχανισμό του εγκεφάλου για την εύρεση πραγμάτων.

But it's really good for things that don't move around much,

Αλλά είναι πολύ καλό για πράγματα που δεν μετακινούνται πολύ,

όχι τόσο καλό γι' αυτά που μετακινούνται.

not so good for things that move around.

So this is why we lose car keys and reading glasses and passports.

Γι΄αυτό χάνουμε τα κλειδιά του αυτοκινήτου και τα γυαλιά και τα διαβατήρια.

So in the home, designate a spot for your keys --

Στο σπίτι λοιπόν, ορίστε ένα σημείο για τα κλειδιά,

a hook by the door, maybe a decorative bowl.

ένα γάντζο δίπλα στην πόρτα, ίσως ένα διακοσμητικό μπολ.

For your passport, a particular drawer.

Για το διαβατήριο, ένα συγκεκριμένο συρτάρι.

For your reading glasses, a particular table.

Για τα γυαλιά σας, ένα συγκεκριμένο τραπέζι.

If you designate a spot and you're scrupulous about it,

Εάν ορίσετε ένα σημείο και το τηρείτε σχολαστικά,

your things will always be there when you look for them.

τα πράγματα σας θα είναι πάντα εκεί όταν τα ψάχνετε.

What about travel?

Και για τα ταξίδια;

Take a cell phone picture of your credit cards,

Βγάλτε μια φωτογραφία τις πιστωτικές σας κάρτες,

your driver's license, your passport,

το δίπλωμα οδήγησής σας, το διαβατήριό σας,

mail it to yourself so it's in the cloud.

ταχυδρομήστε τα ηλεκτρονικά για να μείνουν στο σύννεφο.

If these things are lost or stolen, you can facilitate replacement.

Αν αυτά χαθούν ή κλαπούν, θα διευκολύνετε την αντικατάσταση.

Now these are some rather obvious things.

Αυτά είναι μερικά προφανή πράγματα.

Remember, when you're under stress, the brain releases cortisol.

Θυμηθείτε, όταν είστε αγχωμένοι, ο εγκέφαλος απελευθερώνει κορτιζόλη.

Cortisol is toxic, and it causes cloudy thinking.

Η κορτιζόλη είναι τοξική και προκαλεί θολή σκέψη.

So part of the practice of the pre-mortem

Κομμάτι λοιπόν της εξάσκησης του «προ θάνατον»

is to recognize that under stress you're not going to be at your best,

είναι να αναγνωρίζετε ότι υπό πίεση δεν θα είστε στα καλύτερα σας,

and you should put systems in place.

και πρέπει να ενεργοποιήσετε κάποια συστήματα.

And there's perhaps no more stressful a situation

Και ίσως δεν υπάρχει πιο αγχωτική κατάσταση

than when you're confronted with a medical decision to make.

από όταν αντιμετωπίζετε μια ιατρική απόφαση που πρέπει να πάρετε.

And at some point, all of us are going to be in that position,

Και σε κάποιο σημείο, όλοι θα βρεθούμε σε αυτή τη θέση,

where we have to make a very important decision

όπου πρέπει να πάρουμε μια πολύ σημαντική απόφαση

about the future of our medical care or that of a loved one,

για το μέλλον την ιατρικής φροντίδας δικής μας ή κοντινού μας προσώπου

to help them with a decision.

να τους βοηθήσουμε με μια απόφαση.

And so I want to talk about that.

Θέλω λοιπόν να μιλήσω

And I'm going to talk about a very particular medical condition.

για μια πολύ συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση.

But this stands as a proxy for all kinds of medical decision-making,

Είναι ωστόσο αντιπροσωπευτική για οποιαδήποτε ιατρική απόφαση,

and indeed for financial decision-making, and social decision-making --

και επίσης για οικονομικές αποφάσεις, για κοινωνικές αποφάσεις,

any kind of decision you have to make

για οποιοδήποτε είδος απόφασης πρέπει να πάρουμε

that would benefit from a rational assessment of the facts.

που θα επωφελείτο από μια λογική εκτίμηση των γεγονότων.

So suppose you go to your doctor and the doctor says,

Ας υποθέσουμε ότι πάτε στον γιατρό και ο γιατρός λέει,

"I just got your lab work back, your cholesterol's a little high."

«Μόλις πήρα τα αποτελέσματά σας, η χοληστερόλη σας είναι λίγο υψηλή».

Now, you all know that high cholesterol

Όλοι γνωρίζετε ότι η υψηλή χοληστερόλη

is associated with an increased risk of cardiovascular disease,

σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων,

heart attack, stroke.

εμφράγματος, εγκεφαλικού.

And so you're thinking

Σκέφτεστε λοιπόν

having high cholesterol isn't the best thing,

ότι η υψηλή χοληστερόλη δεν είναι το καλύτερο,

and so the doctor says, "You know, I'd like to give you a drug

κι έτσι ο γιατρός λέει «Θα ήθελα να σας δώσω ένα φάρμακο

that will help you lower your cholesterol, a statin."

που θα βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης, μια στατίνη».

And you've probably heard of statins,

Πιθανώς θα έχετε ακούσει ότι οι στατίνες

είναι ανάμεσα στα πιο ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα

you know that they're among the most widely prescribed drugs

in the world today,

στον κόσμο, σήμερα,

ίσως ξέρετε και ανθρώπους που τα παίρνουν.

you probably even know people who take them.

And so you're thinking, "Yeah! Give me the statin."

Σκέφτεστε λοιπόν, «Ναι! Δώσ' μου τη στατίνη».

But there's a question you should ask at this point,

Υπάρχει όμως μια ερώτηση που πρέπει να κάνετε εδώ,

μια στατιστική που πρέπει να ζητήσετε

a statistic you should ask for

that most doctors don't like talking about,

για την οποία πολλοί γιατροί δε θέλουν να μιλάνε,

and pharmaceutical companies like talking about even less.

κι ακόμα λιγότερο θέλουν να μιλούν γι' αυτήν οι φαρμακοβιομηχανίες.

It's for the number needed to treat.

Είναι ο απαιτούμενος αριθμός για τη θεραπεία, το ΝΝΤ.

Now, what is this, the NNT?

Τι είναι λοιπόν αυτό το «ΝΝΤ»;

It's the number of people that need to take a drug

Είναι ο αριθμός ατόμων που πρέπει να πάρουν ένα φάρμακο

or undergo a surgery or any medical procedure

ή να υποβληθούν σε χειρουργείο, ή όποια ιατρική διαδικασία,

before one person is helped.

πριν να βοηθηθεί ένα άτομο.

And you're thinking, what kind of crazy statistic is that?

Σκέφτεστε, τι είδους τρελή στατιστική είναι αυτή;

The number should be one.

Πρέπει να είναι «ένας».

My doctor wouldn't prescribe something to me

Ο γιατρός μου δε θα μου έγραφε κάτι

if it's not going to help.

εάν αυτό δε θα βοηθούσε.

Ωστόσο, η ιατρική πρακτική δεν λειτουργεί έτσι.

But actually, medical practice doesn't work that way.

And it's not the doctor's fault,

Δεν είναι λάθος του γιατρού,

if it's anybody's fault, it's the fault of scientists like me.

εάν είναι λάθος κάποιου, είναι επιστημόνων σαν εμένα.

We haven't figured out the underlying mechanisms well enough.

Δεν έχουμε κατανοήσει καλά τους βαθύτερους μηχανισμούς.

But GlaxoSmithKline estimates

Αλλά η GlaxoSmithKline υπολογίζει

that 90 percent of the drugs work in only 30 to 50 percent of the people.

ότι το 90% των φαρμάκων λειτουργούν μόνο στο 30 εώς 50% των ανθρώπων.

So the number needed to treat for the most widely prescribed statin,

Ο αναγκαίος αριθμός για τη θεραπεία, για την πιο ευρέως συνταγογραφούμενη στατίνη

what do you suppose it is?

ποιος νομίζετε ότι είναι;

How many people have to take it before one person is helped?

Πόσοι πρέπει να πάρουν το φάρμακο πριν να βοηθηθεί ένας;

300.

300.

This is according to research

Αυτό προκύπτει από έρευνα

by research practitioners Jerome Groopman and Pamela Hartzband,

από τους ερευνητές Τζέρομ Γκρούπμαν και Πάμελα Χάρτζμπαντ,

που επιβεβαιώθηκε ανεξαρτήτως, από το Bloomberg.com.

independently confirmed by Bloomberg.com.

I ran through the numbers myself.

Εξέτασα ο ίδιος τους αριθμούς.

300 people have to take the drug for a year

300 άτομα πρέπει να πάρουν το φάρμακο για έναν χρόνο

before one heart attack, stroke or other adverse event is prevented.

πριν προληφθεί ένα έμφραγμα, εγκεφαλικό ή άλλο δυσμενές επεισόδιο.

Now you're probably thinking,

Πιθανόν τώρα σκέφτεστε,

"Well, OK, one in 300 chance of lowering my cholesterol.

«ΟΚ, έχω 1 στις 300 πιθανότητα να μειωθεί η χοληστερόλη μου.

Why not, doc? Give me the prescription anyway."

Γιατί όχι, γιατρέ; Γράψ' το όπως και να 'χει».

But you should ask at this point for another statistic,

Σε αυτό το σημείο όμως πρέπει να ζητήσετε άλλη στατιστική,

and that is, "Tell me about the side effects." Right?

«Πείτε μου τις παρενέργειες». Σωστά;

So for this particular drug,

Για το συγκεκριμένο φάρμακο,

the side effects occur in five percent of the patients.

οι παρενέργειες επέρχονται στο 5% των ασθενών.

And they include terrible things --

Περιλαμβάνουν απαίσια πράγματα

debilitating muscle and joint pain, gastrointestinal distress --

-εξουθενωτικό πόνο μυών και αρθρώσεων, γαστρεντερικές διαταραχές-

but now you're thinking, "Five percent,

τώρα όμως σκέφτεστε,

not very likely it's going to happen to me,

«5%, δεν είναι πολύ πιθανό να συμβεί σε εμένα,

I'll still take the drug."

Θα πάρω το φάρμακο».

But wait a minute.

Περιμένετε όμως ένα λεπτό.

Remember under stress you're not thinking clearly.

Θυμηθείτε, με άγχος δε σκέφτεστε καθαρά.

So think about how you're going to work through this ahead of time,

Σκεφτείτε λοιπόν πώς θα το χειριστείτε από νωρίτερα,

ώστε να μην χρειαστεί να φτιάξετε την αλυσιδωτή λογική επί τόπου.

so you don't have to manufacture the chain of reasoning on the spot.

300 people take the drug, right? One person's helped,

300 άτομα παίρνουν το φάρμακο, σωστά; Ένα άτομο ωφελείται,

five percent of those 300 have side effects,

5% αυτών των 300 έχουν παρενέργειες,

that's 15 people.

αυτό μας κάνει 15 άτομα.

You're 15 times more likely to be harmed by the drug

Είναι 15 φορές πιθανότερο το φάρμακο να σας βλάψει

than you are to be helped by the drug.

παρά να σας βοηθήσει.

Now, I'm not saying whether you should take the statin or not.

Τώρα, εγώ δεν λέω εάν θα πρέπει να πάρετε ή όχι τη στατίνη.

I'm just saying you should have this conversation with your doctor.

Λέω απλά ότι θα πρέπει να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.

Medical ethics requires it,

Η ιατρική ηθική το απαιτεί,

είναι μέρος της αρχής της συναίνεσης εν γνώσει.

it's part of the principle of informed consent.

You have the right to have access to this kind of information

Πρέπει να μπορείς να έχεις πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες

to begin the conversation about whether you want to take the risks or not.

ώστε να αρχίσει η συζήτηση για το εάν θέλεις να πάρεις ή όχι το ρίσκο.

Now you might be thinking

Τώρα ίσως να σκέφτεστε

I've pulled this number out of the air for shock value,

ότι επινόησα τον αριθμό ΝΝΤ για να σας σοκάρω,

but in fact it's rather typical, this number needed to treat.

αλλά είναι αρκετά συνηθισμένος αυτός ο αριθμός ΝΝΤ.

For the most widely performed surgery on men over the age of 50,

Για τις πιο διαδεδομένες χειρουργικές επεμβάσεις σε άνδρες άνω των 50 ετών,

removal of the prostate for cancer,

αφαίρεση του προστάτη λόγω καρκίνου,

the number needed to treat is 49.

ο απαραίτητος αριθμός για τη θεραπεία είναι 49.

That's right, 49 surgeries are done for every one person who's helped.

Σωστά, 49 χειρουργεία πραγματοποιούνται για κάθε ένα άτομο που βοηθάται.

And the side effects in that case occur in 50 percent of the patients.

Και οι παρενέργειες σε αυτή την περίπτωση επέρχονται στο 50% των ασθενών.

They include impotence, erectile dysfunction,

Συμπεριλαμβάνουν ανικανότητα, στυτική δυσλειτουργία,

urinary incontinence, rectal tearing,

ακράτεια ούρων, απόσχιση του ορθού,

fecal incontinence.

ακράτεια κοπράνων.

And if you're lucky, and you're one of the 50 percent who has these,

Και αν είσαι τυχερός και είσαι ανάμεσα στο 50% που τα έχει αυτά,

they'll only last for a year or two.

θα διαρκέσουν μόνο κάνα-δυο χρόνια.

So the idea of the pre-mortem is to think ahead of time

Η ιδέα λοιπόν της «προαυτοψίας» είναι να σκέφτεσαι εκ των προτέρων

to the questions that you might be able to ask

τις ερωτήσεις που θα μπορούσατε να κάνετε

that will push the conversation forward.

που θα σπρώξουν τη συζήτηση μπροστά.

You don't want to have to manufacture all of this on the spot.

Δεν χρειάζεται να κατασκευάσετε όλο αυτό επί τόπου.

And you also want to think about things like quality of life.

Θέλετε επίσης να σκεφτείτε πράγματα όπως η ποιότητα ζωής.

Because you have a choice oftentimes,

Διότι συχνά έχετε μια επιλογή,

do you I want a shorter life that's pain-free,

«Θέλω μια ζωή συντομότερη, χωρίς πόνο,

or a longer life that might have a great deal of pain towards the end?

ή μια μακρύτερη ζωή που μπορεί να τελειώσει με πολύ πόνο;»

These are things to talk about and think about now,

Για όλα αυτά πρέπει να μιλήσετε, να σκεφτείτε τώρα,

with your family and your loved ones.

μαζί με την οικογένειά σας.

You might change your mind in the heat of the moment,

Ίσως να αλλάξετε γνώμη στην ένταση της στιγμής,

αλλά τουλάχιστον θα έχετε εξασκηθεί σε αυτό το είδος σκέψης.

but at least you're practiced with this kind of thinking.

Remember, our brain under stress releases cortisol,

Θυμηθείτε, το μυαλό μας υπό στρες απελευθερώνει κορτιζόλη,

and one of the things that happens at that moment

κι ένα από τα πράγματα που συμβαίνουν τότε είναι

is a whole bunch on systems shut down.

ότι πολλά συστήματα δεν λειτουργούν.

There's an evolutionary reason for this.

Υπάρχει ένας εξελικτικός λόγος γι' αυτό.

Face-to-face with a predator, you don't need your digestive system,

Μπροστά στον θηρευτή, δεν χρειάζεσαι το πεπτικό σου σύστημα,

or your libido, or your immune system,

ή τη λίμπιντο ή το ανοσοποιητικό σύστημα,

because if you're body is expending metabolism on those things

γιατί εάν το σώμα ξοδεύει μεταβολισμό σε αυτά τα πράγματα,

and you don't react quickly,

και δεν αντιδράς γρήγορα,

you might become the lion's lunch, and then none of those things matter.

μπορεί να γίνεις το μεσημεριανό του λιονταριού οπότε τίποτα δεν έχει σημασία.

Unfortunately,

Δυστυχώς,

one of the things that goes out the window during those times of stress

ένα από τα πράγματα που ξεφεύγει κατά τις στιγμές άγχους

is rational, logical thinking,

είναι η λογική σκέψη,

as Danny Kahneman and his colleagues have shown.

όπως έδειξαν ο Ντάνυ Κόνεμαν και οι συνεργάτες του.

Πρέπει λοιπόν να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας ώστε να σκεφτόμαστε

So we need to train ourselves to think ahead

to these kinds of situations.

εκ των προτέρων, σε τέτοιες καταστάσεις.

I think the important point here is recognizing that all of us are flawed.

Το σημαντικό εδώ νομίζω είναι, να αναγνωρίζουμε ότι όλοι είμαστε ατελείς.

We all are going to fail now and then.

Όλοι πότε πότε θα αποτύχουμε.

The idea is to think ahead to what those failures might be,

Η ιδέα είναι να σκεφτόμαστε από πριν τι μπορεί να είναι αυτές οι αποτυχίες,

to put systems in place that will help minimize the damage,

ώστε να θέσουμε σε εφαρμογή συστήματα που βοηθούν στην ελαχιστοποίηση της ζημιάς

or to prevent the bad things from happening in the first place.

ή αποτρέπουν άσχημα γεγονότα από το να συμβούν εξαρχής.

Getting back to that snowy night in Montreal,

Επιστρέφοντας σε αυτή τη χιονισμένη νύχτα στο Μόντρεαλ,

when I got back from my trip,

όταν επέστρεψα από το ταξίδι μου,

I had my contractor install a combination lock next to the door,

έβαλα τον εργολάβο μου να εγκαταστήσει μια κλειδαριά με συνδυασμό στην πόρτα

with a key to the front door in it, an easy to remember combination.

με ένα κλειδί της μπροστινής πόρτας μέσα, ένα συνδυασμό εύκολο να θυμηθείς.

And I have to admit,

Και οφείλω να παραδεχτώ,

I still have piles of mail that haven't been sorted,

ακόμα έχω στοίβες αλληλογραφίας ατακτοποίητες,

and piles of emails that I haven't gone through.

και σωρούς ηλεκτρονικών μηνυμάτων που δεν έχω διαβάσει.

So I'm not completely organized,

Άρα δεν είμαι εντελώς οργανωμένος,

but I see organization as a gradual process,

αλλά βλέπω την οργάνωση ως μια σταδιακή διαδικασία,

and I'm getting there.

και πλησιάζω προς τα εκεί.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)