How to stay calm when you know you'll be stressed | Daniel Levitin | TED

Translator: Arvind Patil Reviewer: Abhinav Garule

A few years ago, I broke into my own house.

काही वर्षापूर्वी मी माझे स्वतःचे घर फोडले.

I had just driven home,

मी घरी नुकताच आलो होतो.

it was around midnight in the dead of Montreal winter,

मोंट्रियल मधील कडक हिवाळ्याची ती मध्यरात्र होती .

I had been visiting my friend, Jeff, across town,

माझ्या गावच्या मित्राला जेफला मला भेटावयाचे होते.

and the thermometer on the front porch read minus 40 degrees --

माझ्यासमोरील तापमापक दर्शक मायनस चाळीस तापमान दाखवीत होता .

and don't bother asking if that's Celsius or Fahrenheit,

ते सेल्सिअस आहे कि फ्यारनहिट आहे मी पाहिलेही नाही .

minus 40 is where the two scales meet --

हे असे तापमान आहे येथे ही दोन्ही मापे एकत्र येतात.

it was very cold.

फारच कडाक्याची थंडी होती.

And as I stood on the front porch fumbling in my pockets,

माझ्या घराच्या दर्शनी भागात खिश्यात हात घालून मी उभा राहिलो.

I found I didn't have my keys.

मला आढळले माझ्याजवळ घराच्या चाव्या नाहीत.

In fact, I could see them through the window,

मला घरच्या खिडकीतून त्या दिसत होत्या.

lying on the dining room table where I had left them.

त्या जेवणाच्या टेबलावरच मी विसरलो होतो .

So I quickly ran around and tried all the other doors and windows,

मी झटकन सर्व घराचे दरवाजे खिडक्या पहिल्या.

and they were locked tight.

ते सर्व बंद होते .

I thought about calling a locksmith -- at least I had my cellphone,

माझ्याजवळ सेलफोन होता त्यावरून मी किल्लीवाल्याला बोलवायचे ठरविले.

but at midnight, it could take a while for a locksmith to show up,

पण अश्या मध्यरात्री तो लवकर आला नसता.

and it was cold.

थंडीही कडाक्याची होतीच .

I couldn't go back to my friend Jeff's house for the night

माझ्या मित्र जेफकडे मी जाऊ शकत नव्हतो .

because I had an early flight to Europe the next morning,

पहाटेच युरोपला जाण्यासाठी मला विमान पकडायचे होते .

and I needed to get my passport and my suitcase.

आणि त्यासाठी मला माझा पासपोर्ट व सुटकेस घ्यायची होती.

So, desperate and freezing cold,

थंडीत निराश होऊन मी

I found a large rock and I broke through the basement window,

मोठ्या दगडाने तळाच्या खिडकीच्या काचा तोडल्या

cleared out the shards of glass,

काचा दूर केल्या .

I crawled through,

सरपटत आत गेलो

I found a piece of cardboard and taped it up over the opening,

मी एक पुठ्ठ्याचा तुकडा घेतला तो उघड्या भागावर बांधला.

figuring that in the morning, on the way to the airport,

कारण दुसऱ्या दिवशी मला विमानतळावर जावयाचे होते .

मी माझ्या ठेकेदाराला बोलवू शकलो असतो, खिडकीच्या दुरुस्तीसाठी.

I could call my contractor and ask him to fix it.

This was going to be expensive,

पण हे खूपच खर्चिक झाले असते.

but probably no more expensive than a middle-of-the-night locksmith,

पण रात्री किल्लीवाल्याला बोलाविण्याहून हे कमी खर्चिक होते.

so I figured, under the circumstances, I was coming out even.

माझ्यासमोरील परिस्थिती पाहून असे मी केले.

Now, I'm a neuroscientist by training

मी न्य्रुरोविज्ञान शिकलो आहे.

and I know a little bit about how the brain performs under stress.

आणि मला माहित आहे तणावाखाली मेंदू कसा काम करतो.

It releases cortisol that raises your heart rate,

तणाव कोर्टिसोल हार्मोन्स शरीरातून स्त्रवतो त्यामुळे हृदयाची धड धड वाढते.

it modulates adrenaline levels

आणि ते एडिर्नालाइनची पातळी नियंत्रित करते .

and it clouds your thinking.

त्याने तुमच्या विचारावर धुके पसरते

So the next morning,

म्हणूनच दुसऱ्या दिवशी

when I woke up on too little sleep,

मी थोडी झोप घेऊन उठलो.

worrying about the hole in the window,

मला खिडकीला पडलेल्या खिंडाराची चिता वाटू लागली.

and a mental note that I had to call my contractor,

वाटू लागले मला ठेकेदारास बोलवायला हवे होते .

and the freezing temperatures,

कडाक्याची थंडी,

and the meetings I had upcoming in Europe,

आणि माझी युरोपला असलेली मिटिंग,

and, you know, with all the cortisol in my brain,

या सारवणे माझ्या मेंदूतील कोर्टिसोल पातळीने.

my thinking was cloudy,

विचारशक्ती कुंठीत झाली.

but I didn't know it was cloudy because my thinking was cloudy.

पण मला त्याची जाणीव नव्हती कारण माझी मती कुंठीत झाली होती.

(Laughter)

(हशा)

And it wasn't until I got to the airport check-in counter,

आणि ही अवस्था संपली जेव्हा मी विमानतळावरील तपासणी केंद्रात गेलो.

that I realized I didn't have my passport.

मला कळले आपल्याजवळ पासपोर्ट नाही.

(Laughter)

(हशा)

So I raced home in the snow and ice, 40 minutes,

आणि मी त्या बर्फबारीत घरी धावलो चाळीस मिनिटातच पोहोचलो.

got my passport, raced back to the airport,

माझा पासपोर्ट घेतला व विमानतळाकडे पळालो.

I made it just in time,

मी वेळेवरच पोहोचलो.

but they had given away my seat to someone else,

पण त्यांनी माझी जागा दुसर्याला दिली.

so I got stuck in the back of the plane, next to the bathrooms,

मला विमानाच्या मागील बाजूस शोचालयाजवळ बसावे लागले.

in a seat that wouldn't recline, on an eight-hour flight.

मला मिळालेली खुर्ची मागे रेलत नव्हती. मला आठ तासाचा प्रवास करावयाचा होता.

Well, I had a lot of time to think during those eight hours and no sleep.

विचारासाठी माझ्याजवळ भरपूर वेळ होता. आठ्तासाच्या प्रवासात. झोपही येईना.

(Laughter)

(हशा)

And I started wondering, are there things that I can do,

मी विचार करू लागलो. तेवढेच मला करता येण्यागे होते .

systems that I can put into place,

मी योग्य पद्धतीचा उपयोग कसा करू शकेन.

that will prevent bad things from happening?

ज्यामुळे असे दुर्धर प्रसंग ओढवणार नाहीत?

Or at least if bad things happen,

आणि तरीही वाईट घडले तर,

will minimize the likelihood of it being a total catastrophe.

त्यापासून मोठ्या संकाटात पडणे कसे टाळता येईल.

So I started thinking about that,

मी त्यावर विचार करू लागलो.

but my thoughts didn't crystallize until about a month later.

पण माझ्या विचारांना मूर्त स्वरूप आले ते एक महिन्याने.

I was having dinner with my colleague, Danny Kahneman, the Nobel Prize winner,

डँनी कान्हेम्बर मित्रासोबत मी जेवत होतो. त्यास नोबल पारितोषिक मिळालेले होते.

and I somewhat embarrassedly told him about having broken my window,

मी माझ्या घराची खिडकी वैतागाने कशी तोडली याची घटना त्याला सांगितली.

and, you know, forgotten my passport,

मी माझा पास पोर्ट ही कसा विसरलो होतो तेही त्यास सांगितले.

and Danny shared with me

डँनीला सहानभूती वाटली.

that he'd been practicing something called prospective hindsight.

त्याने मला तो घटना शास्त्रावर विचार करीत असल्याचे सांगितले.

(Laughter)

(हशा)

It's something that he had gotten from the psychologist Gary Klein,

मनो वैज्ञानिक गेरी क्लेन कडून त्याने त्याचे धडे गिरविले होते.

who had written about it a few years before,

त्याने त्यावर पुस्तकही लिहिले होते

also called the pre-mortem.

विच्छेदनापुर्वी

Now, you all know what the postmortem is.

तुम्हाला पोस्ट मा॒रटम माहित आहे.

Whenever there's a disaster,

जेव्हा एखादी आपत्ती येते.

a team of experts come in and they try to figure out what went wrong, right?

तेव्हा तज्ञांचा गट कारणमीमांसा करतो जे काही बरे वाईट घडले असेल त्याचे.

Well, in the pre-mortem, Danny explained,

पूर्व विच्छेदनात डँनी स्तष्टीकरण करतो

you look ahead and you try to figure out all the things that could go wrong,

तुम्ही द्रष्टे असावयास हवे पुढील संकटाची चाहूल लागली पाहिजे बरे वाईट ओळखण्यास.

and then you try to figure out what you can do

त्यावरून तुम्ही ठरवा काय करावयाचे ते.

to prevent those things from happening, or to minimize the damage.

पुढील अनर्थ व नुकसान टाळण्यासाठी.

So what I want to talk to you about today

मी आज तुम्च्शी बोलणार आहे

are some of the things we can do in the form of a pre-mortem.

आपण पूर्व विश्लेषणाने अनेक गोष्टी टाळू शकू.

Some of them are obvious, some of them are not so obvious.

काही उपाय खात्रीचे तर काही बिनत्रीचे असतील

I'll start with the obvious ones.

प्रारंभी खात्रीशीर उपायाबत बोलतो.

Around the home, designate a place for things that are easily lost.

घराभोवती सहज हरविल्या जाणाऱ्या वस्तूंसाठी जागा निश्चित करा.

Now, this sounds like common sense, and it is,

हा एकप्रकारचा व्यवहाराचा भाग आहे.

but there's a lot of science to back this up,

याचे अनेक दाखले आहेत.

based on the way our spatial memory works.

जागेवर आधारित स्मरण करता येईल.

There's a structure in the brain called the hippocampus,

मेंदूत हिपोकाम्पास हे एक केंद्र असते.

that evolved over tens of thousands of years,

जे हजारो वर्षानंतर उत्क्रांत झाले आहे.

to keep track of the locations of important things --

महत्वाच्या गोष्टींच्या स्थानाचा मागोवा घेण्यासाठी.

where the well is, where fish can be found,

इच्छा असेल तर मार्ग निघतो

that stand of fruit trees,

तो फळझाडांच्या छायेत,

where the friendly and enemy tribes live.

शत्रूंच्या टोळ्या असतात,

The hippocampus is the part of the brain

मेंदूचा भाग हिपोकाम्पास

that in London taxicab drivers becomes enlarged.

जो लंडनच्या टँक॒सी चालक विकसित होतो

It's the part of the brain that allows squirrels to find their nuts.

हाच भाग खारीला शेगदाणे शोधण्यास समर्थ करतो.

And if you're wondering, somebody actually did the experiment

याबाबत कोणी प्रयोग केला आहे काय असे तुमच्या मनात येईल.

where they cut off the olfactory sense of the squirrels,

प्रयोगात ओलफैक्ट्री सेंस वास केंद्र भाग विलग केला .

and they could still find their nuts.

तरीही त्यांनी शेंगदाणे शोधून काढले.

They weren't using smell, they were using the hippocampus,

ते घाणेन्द्रियाचा वापर न करता हिपोकाम्पासचा वर करीत होते.

this exquisitely evolved mechanism in the brain for finding things.

नाजूकतेने उत्क्रांत झालेली ही यंत्रणा मेंदूला वस्तू शोधण्यास मदत करते

But it's really good for things that don't move around much,

पण हे फार हालचाल न करणाऱ्या वस्तूंबद्दल आहे.

not so good for things that move around.

आपल्या सभोवताली फिरणाऱ्या वस्तूंसाठी नाही.

So this is why we lose car keys and reading glasses and passports.

हेच कारण आहे आपण कारची किल्ली. चष्मा .पासपोर्ट हरवितो.

So in the home, designate a spot for your keys --

म्हणूनच घरात किल्लीसाठी जागा ठरवून द्या.

a hook by the door, maybe a decorative bowl.

दरवाज्यामागे खिळा अथवा सुंदरसे भांडे.

For your passport, a particular drawer.

पास पोर्ट साठी विशिष्ट खण,

For your reading glasses, a particular table.

चष्म्यासाठी ठराविक टेबल,

If you designate a spot and you're scrupulous about it,

तुम्ही जागा ठरविली आणि सजग असाल

your things will always be there when you look for them.

तर तुमच्या वस्तू तेथेच सापडतील गरज असेल तेव्हा.

What about travel?

प्रवासात काय कराल?

Take a cell phone picture of your credit cards,

तुमच्या क्रेडीट कार्ड चा फोटो घ्या सेलफोन वरून

your driver's license, your passport,

तसाच वाहन परवाना पारपत्र याचाही

mail it to yourself so it's in the cloud.

तुम्ही स्वतःला मेल करा म्हणजे ती माहिती क्लाउड मध्ये राहील

If these things are lost or stolen, you can facilitate replacement.

जेव्हा तुमच्या या वस्तू हरवितात .तुम्हाला यावरून नवीन मिळविता येतात.

Now these are some rather obvious things.

या गोष्टी खात्रीलायक आहेत.

Remember, when you're under stress, the brain releases cortisol.

तुम्ही तणावग्रस्त असता तेव्हा , मेंदू कोर्टिसोल संप्रेरक स्त्रवतो.

Cortisol is toxic, and it causes cloudy thinking.

कॉर्तीसोले हे घातक संप्रेरक आहे . ते विचार प्रभावित करते.

So part of the practice of the pre-mortem

म्हणूनच पूर्व विच्छेदन क्रिया

is to recognize that under stress you're not going to be at your best,

दर्शवित असते तुम्ही तणावाखाली असता तेव्हा तुमची कार्यक्षमता कमी असते.

and you should put systems in place.

त्यासाठी तुम्ही या उपायाचा वापर केला पाहिजे.

And there's perhaps no more stressful a situation

अशीही अनोखी परिस्थिती असेल जेव्हा,

than when you're confronted with a medical decision to make.

तुम्हाला वैद्यकीय बाबतीत एखादा निर्णय घ्याचा असेल

And at some point, all of us are going to be in that position,

आपणापैकी प्रत्येक जण या अवस्थेत कधीना कधी असतो.

where we have to make a very important decision

या अवस्थेत आपल्याला महत्वाचा निर्णय घ्यावा लागतो.

about the future of our medical care or that of a loved one,

जो आपल्या प्रिय व्यक्तीच्या वैद्यकीय उपचाराबाबत बाबत असतो.

to help them with a decision.

त्यांना मदत करण्यास.

And so I want to talk about that.

मला त्याबाबत बोलावयाचे आहे.

And I'm going to talk about a very particular medical condition.

मी एका विशेष अश्या वैद्यकीय बाबतीत बोलत असलो तरी

But this stands as a proxy for all kinds of medical decision-making,

ती बाब सर्वच वैद्यकीय बाबतीच्या निर्णयास लागू होते,

and indeed for financial decision-making, and social decision-making --

मग ती आर्थिक व सामाजिक बाबतीत असो.

any kind of decision you have to make

व कोणत्याही बाबतीत असो.

that would benefit from a rational assessment of the facts.

त्याने वास्तववादी विश्लेषण करत येईल.

So suppose you go to your doctor and the doctor says,

समजा तुम्ही डॉक्टर कडे गेलात ते म्हणाले

"I just got your lab work back, your cholesterol's a little high."

:तुमचे प्रयोगशाळेतील अहवाल सांगतात तुमचे कोलेस्ट्रोल जास्त आहे थोडेसे.

Now, you all know that high cholesterol

तुम्हाला माहित आहे उच्च कोलेस्ट्रोल पातळी

is associated with an increased risk of cardiovascular disease,

हृदय धमन्याचा विकार निर्माण करते.

heart attack, stroke.

हृदय विकार ,पक्षाघात

And so you're thinking

तुम्ही विचार करता

having high cholesterol isn't the best thing,

कोलेस्ट्रोल पातळी जास्त असणे हानिकारक आहे.

and so the doctor says, "You know, I'd like to give you a drug

डॉक्टर म्हणतात मी तुम्हाला औषध देतो

that will help you lower your cholesterol, a statin."

स्टेटिन ज्याने तुमचे कोलेस्ट्रोल कमी होईल.

And you've probably heard of statins,

स्टेटिन बद्दल तुम्ही ऐक्ले असेल.

you know that they're among the most widely prescribed drugs

मोठ्या प्रमाणावर हे डॉक्टर लिहून देतात.

in the world today,

आजच्या स्थितीत .

you probably even know people who take them.

तुम्हाला माहित असेल . लोक हे घेतात

And so you're thinking, "Yeah! Give me the statin."

तुम्ही ही विचार कराल "चला आपण ही घेऊ या स्टेटिन"

But there's a question you should ask at this point,

पण एक प्रश्न तुम्ही मनाशी विचारला पाहिजे

a statistic you should ask for

सांखिकी माहितीचा

that most doctors don't like talking about,

किती डॉक्टर्सना हे लिहून देणे आवडत नाही.

and pharmaceutical companies like talking about even less.

औषधी कंपन्या याबाबत फारसे बोलत नाहीत.

It's for the number needed to treat.

किती जणांना याचा उपचार लागेल(NNT )

Now, what is this, the NNT?

हे NNT म्हणजे काय?

It's the number of people that need to take a drug

NNT म्हणजे किती जणांना या औषधाची गरज आहे.

or undergo a surgery or any medical procedure

किवा कितींना शस्त्रक्रिया वा वैद्यकीय उपचार करावी लागेल

before one person is helped.

एखाद्यास उपचार करण्यापूर्वी ही माहिती देणे आवश्यक आहे.

And you're thinking, what kind of crazy statistic is that?

तुम्ही म्हणाल किती वेडगळ पणा आहे ही माहिती घेणे?

The number should be one.

वाटेल ही संख्या एकच हवी

My doctor wouldn't prescribe something to me

असे काही माझे डॉक्टर लिहून देणार नाही

if it's not going to help.

जर मला ते उपयोगी नसेल तर.

But actually, medical practice doesn't work that way.

पण या प्रकारे वैद्यकीय उपचार केले जात नाहीत.

And it's not the doctor's fault,

पण यास डॉक्टर दोषी नाहीत.

if it's anybody's fault, it's the fault of scientists like me.

हा कोणाचाही दोष असू शकतो माझ्यासारख्या शास्त्रज्ञांचा ही.

We haven't figured out the underlying mechanisms well enough.

आम्ही याची संपूर्ण माहिती अद्याप प्राप्त केली नाही.

But GlaxoSmithKline estimates

पण ग्लाक्शो स्मिथ्क्लीन च्या अंदाजानुसार,

that 90 percent of the drugs work in only 30 to 50 percent of the people.

90 टक्के औषधे ही फक्त ३० ते ५० टक्के लोकांनाच उपयुक्त ठरतात.

So the number needed to treat for the most widely prescribed statin,

म्हणूनच ते किती टक्के लोकांवर परिणामकारक आहे याची माहिती आवश्यक आहे.

what do you suppose it is?

आता तुम्ही काय म्हणाल?

How many people have to take it before one person is helped?

एकास हे द्यावयाचे असेल तर किती जणांची माहिती हवी.

300.

३००.

This is according to research

झालेल्या शोधानुसार आहे.

by research practitioners Jerome Groopman and Pamela Hartzband,

यावर संशोधन केले आहे ते जेरोम गृपमान आणि पामेला हर्ट्झबंड स्वतंत्ररीत्या

independently confirmed by Bloomberg.com.

जे बरोबर असल्याचे सांगितले आहे bloomberg.com ने

I ran through the numbers myself.

मी या आकड्याचा पाठपुरावा केला.

300 people have to take the drug for a year

त्यसाठी 300 लोकांना वर्षभर हे औषध दिले

before one heart attack, stroke or other adverse event is prevented.

हृदयाचा वा पक्षाघाताचा झटका येण्यापूर्वी वा तत्सम स्थिती येण्यास अटकाव करण्यास.

Now you're probably thinking,

यावर तुम्ही विचार कराल

"Well, OK, one in 300 chance of lowering my cholesterol.

म्हणजे माझे कोलोस्त्रोल कमी होण्याचा संभव आहे 300 त 1

Why not, doc? Give me the prescription anyway."

मग डॉक्टर मला हे प्रिस्क्रिशन का लिहून देतात.

But you should ask at this point for another statistic,

तुम्ही दुसऱ्या संखीकीची माहित करून घ्यावी

and that is, "Tell me about the side effects." Right?

ती आहे या औषधाच्या दुष्परीणामाची

So for this particular drug,

या औषधा बाबत

the side effects occur in five percent of the patients.

पाच टक्के लोकात याचे दुष्परिणाम जाणवतात.

And they include terrible things --

पण ते भयानक असतात.

debilitating muscle and joint pain, gastrointestinal distress --

स्नायु दुर्बल करणे सांध्यात वेदना होणे तसेच आतडे कमकुवत करणे

पण तुम्ही म्हणाल पाच टक्के लोकांवर तर याचा परिणाम होतो.

but now you're thinking, "Five percent,

not very likely it's going to happen to me,

मला दुष्परिणाम होण्याची शक्यता कमीच आहे.

I'll still take the drug."

मी हे औषध चालूच ठेवतो.

But wait a minute.

पण जरा थांबा,

Remember under stress you're not thinking clearly.

तणावाखाली तुम्ही निट विचार करीत नाही.

So think about how you're going to work through this ahead of time,

विचार करा काळाच्या पुढे जाऊन तुम्ही कसा निर्णय घ्याल

so you don't have to manufacture the chain of reasoning on the spot.

तर्काची मालिका जोडत बसू नका.

300 people take the drug, right? One person's helped,

एकासाठी 300 जणांच्या अभ्यासाची गरज आहे

five percent of those 300 have side effects,

पाचह टक्के लोकांना याचा दुष्परिणाम जाणवतो.

that's 15 people.

म्हणजे १५ जणांना

You're 15 times more likely to be harmed by the drug

तुम्हस १५ पट अधिक दुष्परिणाम जाणवेल

than you are to be helped by the drug.

तुम्हाला त्याचा उपयोग होण्या ऐवजी.

Now, I'm not saying whether you should take the statin or not.

मी काही हे सांगत नाही कि तुम्ही हे स्टेटीन घ्यावे अथवा नाही

I'm just saying you should have this conversation with your doctor.

मला सांगावयाचे आहे तुम्ही याबाबत डॉक्टरांशी बोलावे

Medical ethics requires it,

वैद्यकीय नितीमत्ता हवी.

it's part of the principle of informed consent.

यास तुमची संमती घेणे आवश्यक आहे.

You have the right to have access to this kind of information

ही माहिती मिळविणे तुमचा हक्क आहे.

to begin the conversation about whether you want to take the risks or not.

आणि उपचार करण्यापूर्वी हे सर्व माहित असल्यासच तुम्ही धोका स्वीकारावा.

Now you might be thinking

कदाचित तुम्ही विचार कराल

I've pulled this number out of the air for shock value,

मी धक्का देण्यासाठी हवेतून हा आकडा काढला असे वाटेल

but in fact it's rather typical, this number needed to treat.

पण हा आकडा महत्वाचा आहे उपचारासाठी.

For the most widely performed surgery on men over the age of 50,

विशेषतः पन्नाशी बाहेरील व्यक्तींच्या शस्त्रक्रियेसाठी

removal of the prostate for cancer,

कर्करोगग्रस्त प्रोस्टेट ग्रंथी काढून टाकण्यास.

the number needed to treat is 49.

हा आकडा आहे ५० म्हणजे

That's right, 49 surgeries are done for every one person who's helped.

तुम्हास ५० जणांवर शस्त्रक्रिया केल्यावर होणाऱ्या दुष्परिणामाची माहिती हवी.

And the side effects in that case occur in 50 percent of the patients.

म्हणजे ५० टक्के लोकांवर याचे दुष्परिणाम जाणवतात.

They include impotence, erectile dysfunction,

त्यांना नपुसंकत्व, लैंगिक शिथिलता होऊ शकते,

urinary incontinence, rectal tearing,

लघवी अनियमित होणे, आतडे फाटणे

fecal incontinence.

चेहरा अनियमित होणे.

And if you're lucky, and you're one of the 50 percent who has these,

अक़्नि तुम्ही सुदैवी असाल जर काही झाले नाही तर पण तसे झाल्यास

they'll only last for a year or two.

हा दुष्परिणाम वर्ष दोन वर्ष राहतो.

So the idea of the pre-mortem is to think ahead of time

म्हणून पूर्व विच्छेदनाच्या कल्पनेत पुढच्या काळाचा आढावा घेणे अपेक्षित आहे.

to the questions that you might be able to ask

तुम्ही प्रश्न विचारू शकाल

that will push the conversation forward.

ज्याने तुमचे संभाषण पुढे जाईल.

You don't want to have to manufacture all of this on the spot.

तुम्हाला याक्षणी काही कल्पनाविलास करायचा नाही.

And you also want to think about things like quality of life.

तुम्ही जीवांच्या गुणवत्तेचा विचार करू इच्छिता

Because you have a choice oftentimes,

त्यासाठी तुम्हाला नेहमीच निवडायचे आहे.

do you I want a shorter life that's pain-free,

तुम्हाला वेदनारहित छोटेसे आयुष्य जगायचे आहे कि

or a longer life that might have a great deal of pain towards the end?

वेदनामय असलेले दीर्घ जीवन स्वीकारायचे आहे.

These are things to talk about and think about now,

या गोष्टींचा आताच विचार करा.

with your family and your loved ones.

तुमच्या कुटुंबीयांसोबत

You might change your mind in the heat of the moment,

कदाचित तुम्ही तुमचे मन बदलाल विचारांच्या भाऊगर्दीत

but at least you're practiced with this kind of thinking.

तुम्ही अश्या प्रकारच्या विचारसरणीची संवय करावयास हवी.

Remember, our brain under stress releases cortisol,

लक्षात ठेवा आपला मेंदू तणाव अवस्थेत कार्टीसोल स्त्रवत असतो.

and one of the things that happens at that moment

आणि त्यावेळी घडणारी गोष्ट

is a whole bunch on systems shut down.

सर्व काही बिघडवू शकते.

There's an evolutionary reason for this.

याचे कारण उत्क्रांतीत आहे.

Face-to-face with a predator, you don't need your digestive system,

भक्षकापुढे तुम्ही असाल तेव्हा तुमच्या पचनसंस्था, तुमची रोगप्रतिकारशक्ती

or your libido, or your immune system,

वा शरीराची ताकद निरुपयोगी ठरते

because if you're body is expending metabolism on those things

तुमच्या शरीराने यासाठी चयापचय क्रिया वापरली तर

and you don't react quickly,

तुमची यासाठी होणारी कृती मंद असेल.

you might become the lion's lunch, and then none of those things matter.

आणि तुम्ही सिहाचे भक्ष्य ठराल

Unfortunately,

दुर्दैवाने.

one of the things that goes out the window during those times of stress

यातून बाहेर पडण्याचा मार्ग म्हणजे

is rational, logical thinking,

वस्तुस्थिती जाणणे तार्किक विचार करणे.

as Danny Kahneman and his colleagues have shown.

जे डँनी कान्हेम्बरव त्याच्या सहकाऱ्यांनी सांगितले आहे.

So we need to train ourselves to think ahead

आपणच स्वतः ला यासाठी शिक्षित केले पाहिजे.

to these kinds of situations.

अश्या सं कताना सामोरे जाण्यास.

I think the important point here is recognizing that all of us are flawed.

महत्वाचा मुद्दा आहे हे जाणणे कि आपणा सर्वात काहीना काही दोष असतो.

We all are going to fail now and then.

केव्हातरी आपला पाडाव होणार आहे.

The idea is to think ahead to what those failures might be,

आणि त्यसाठी संकटाची भविष्यकालीन जाणीव असली पाहिजे.

to put systems in place that will help minimize the damage,

आणि त्यसाठी या पद्धतीचा अंगीकार केला पाहिजे संभाव्य नुकसान टाळण्यास.

or to prevent the bad things from happening in the first place.

किवा वाईट काही घडू नये यास्तव.

Getting back to that snowy night in Montreal,

पुन्हा बर्फ पडणाऱ्या मोन॒ट॒रीयालच्या रात्री जाऊ या

when I got back from my trip,

मी माझ्या प्रवासानंतर परत आलो.

I had my contractor install a combination lock next to the door,

मला ठेकेदाराकडून पुढील दरवाज्याला कुलूप लावायचे होते

with a key to the front door in it, an easy to remember combination.

ज्याला पुढील दरवाज्यास किल्ली असेल आणि चटकन उघडता येईल अशी व्यवस्था असेल.

And I have to admit,

मला मान्य केले पाहिजे.

I still have piles of mail that haven't been sorted,

मला भरपूर पत्रे आली होती.

and piles of emails that I haven't gone through.

आणि इमेल ही.

So I'm not completely organized,

जे मी पूर्णपणे हाताळली नव्हती.

but I see organization as a gradual process,

मी हे सावकाश करणार होतो.

and I'm getting there.

मला आता कळाले.

Thank you very much.

आभारी आहे.

(Applause)

(टाळ्या)