What is depression? - Helen M. Farrell

Depresyon nedir? - Helen M. Farrell

25,219,110 views ・ 2015-12-15

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: EDA ÇE Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:07
Depression is the leading cause of disability in the world.
0
7668
3641
Depresyon dünyadaki iş göremezlik
halinin başlıca sebebidir.
00:11
In the United States,
1
11309
1073
Amerikada yetişkinlerin neredeyse
00:12
close to 10% of adults struggle with depression.
2
12382
3301
%10'u depresyonla mücadele etmektedir.
00:15
But because it's a mental illness,
3
15683
1675
Fakat zihinsel bir rahatsızlık olduğu için
00:17
it can be a lot harder to understand than, say, high cholesterol.
4
17358
4240
yüksek kolesterol gibi
bir hastalığa göre daha zor anlaşılır.
00:21
One major source of confusion is the difference between having depression
5
21598
3792
Zorluğun sebeplerinden biri
'depresyonda olmak' ile
00:25
and just feeling depressed.
6
25390
2573
'depresif hissetmek' arasındaki farktır.
00:27
Almost everyone feels down from time to time.
7
27963
3529
Herkes zaman zaman keyifsiz hisseder.
00:31
Getting a bad grade,
8
31492
1219
Kötü puan almak,
00:32
losing a job,
9
32711
1097
işini kaybetmek,
00:33
having an argument,
10
33808
1023
tartışmak,
00:34
even a rainy day can bring on feelings of sadness.
11
34831
3233
hatta yağmurlu bir gün bile
hüzünlü hissetirebilir.
00:38
Sometimes there's no trigger at all.
12
38064
1827
Bazen tetikleyici bir durum
00:39
It just pops up out of the blue.
13
39891
2115
bile olmaz.
Apansız ortaya çıkıverir.
00:42
Then circumstances change,
14
42006
1543
Sonra şartlar değişir,
00:43
and those sad feelings disappear.
15
43549
2657
ve hüzünlü hisler kaybolur.
00:46
Clinical depression is different.
16
46206
2213
Klinik depresyon ise farklıdır,
00:48
It's a medical disorder,
17
48419
1477
tıbbi bir rahatsızlıktır,
00:49
and it won't go away just because you want it to.
18
49896
2882
ve sırf siz gitsin istiyorsunuz diye gitmez.
00:52
It lingers for at least two consecutive weeks,
19
52778
2402
En az 2 hafta sürer
00:55
and significantly interferes with one's ability to work,
20
55180
3603
ve kişinin iş görmesini,
00:58
play,
21
58783
807
oynamasını,
00:59
or love.
22
59590
1406
aşk hayatını engeller.
01:00
Depression can have a lot of different symptoms:
23
60996
2281
Depresyonun çeşitli belirtileri vardır:
01:03
a low mood,
24
63277
1004
düşük bir duygu durumu,
01:04
loss of interest in things you'd normally enjoy,
25
64281
2631
normalde seveceğiniz şeylere ilgi kaybı,
01:06
changes in appetite,
26
66912
1573
iştahın değişmesi,
01:08
feeling worthless or excessively guilty,
27
68485
2350
işe yaramaz veya suçlu hissetmek,
01:10
sleeping either too much or too little,
28
70835
2696
çok fazla veya çok az uyku,
01:13
poor concentration,
29
73531
1832
zayıf konsantrasyon,
01:15
restlessness or slowness,
30
75363
1835
yerinde duramama veya yavaşlık,
01:17
loss of energy,
31
77198
1483
enerji kaybı,
01:18
or recurrent thoughts of suicide.
32
78681
2534
yinelenen intihar düşüncesi.
01:21
If you have at least five of those symptoms,
33
81215
2246
Bu belirtilerin en azından 5'ine sahipseniz,
01:23
according to psychiatric guidelines,
34
83461
1984
psikoloji rehberlerine göre
01:25
you qualify for a diagnosis of depression.
35
85445
3479
depresyon tanısına uyuyorsunuz.
01:28
And it's not just behavioral symptoms.
36
88924
2368
Yalnız davranışsal belirtileri
yoktur depresyonun,
01:31
Depression has physical manifestations inside the brain.
37
91292
4114
beyin içinde fiziksel bulgular da olur.
01:35
First of all,
38
95406
1105
Öncelikle,
01:36
there are changes that could be seen with the naked eye
39
96511
2581
çıplak gözle ve X-ray'de görülebilir
01:39
and X-ray vision.
40
99092
1418
değişimler olur.
01:40
These include smaller frontal lobes and hippocampal volumes.
41
100510
4273
Mesela daha küçük beyin ön lobu
ve hipokampal hacim.
01:44
On a more microscale,
42
104783
2088
Daha mikro ölçekte,
01:46
depression is associated with a few things:
43
106871
2480
depresyon birkaç şey ile bağlantılıdır:
01:49
the abnormal transmission or depletion of certain neurotransmitters,
44
109351
3890
Bazı nörotransmiterlerin (sinir iletici)
anormal iletimi veya tükenmesi,
01:53
especially serotonin, norepinephrine, and dopamine,
45
113241
3629
özellikle serotonin, norepinefrin ve dopamin.
01:56
blunted circadian rhythms,
46
116870
1758
Günlük ritmin bozulması,
01:58
or specific changes in the REM and slow-wave parts of your sleep cycle,
47
118628
4710
Uyku döngüsündeki REM ve
derin uyku aşamalarındaki değişimler,
02:03
and hormone abnormalities,
48
123338
1965
Yüksek kortizol ve
tiroid hormon düzensizliği gibi
02:05
such as high cortisol and deregulation of thyroid hormones.
49
125303
4884
hormonel anomaliler.
02:10
But neuroscientists still don't have a complete picture
50
130187
2763
Ama nörologlar hala depresyona
neyin sebep olduğuna dair
02:12
of what causes depression.
51
132950
2151
bütün resme sahip değiller.
02:15
It seems to have to do with a complex interaction between genes and environment,
52
135101
4974
Genler ve çevresel şartlar ile
karmaşık bir ilişkisi varmış gibi görünüyor,
02:20
but we don't have a diagnostic tool
53
140075
1764
ama hala nerede ve
02:21
that can accurately predict where or when it will show up.
54
141839
4273
ne zaman görüleceğine dair
bir teşhis yöntemi/aracı yok.
02:26
And because depression symptoms are intangible,
55
146112
2507
Ve depresyon belirtileri soyut olduğundan
02:28
it's hard to know who might look fine but is actually struggling.
56
148619
3848
iyi görünmesine rağmen depresyonla
boğuşan birini anlamak zordur.
02:32
According to the National Institute of Mental Health,
57
152467
2487
Zihin Sağlığı Ulusal Enstitüsü'ne göre
02:34
it takes the average person suffering with a mental illness
58
154954
2893
zihinsel rahatsızlığı olan ortalama bir kişi
02:37
over ten years to ask for help.
59
157847
3291
yardım isteyene kadar
10 yıldan fazla zaman geçiyor.
02:41
But there are very effective treatments.
60
161138
1977
Aslında çok etkili tedavi yöntemleri mevcut.
02:43
Medications and therapy complement each other to boost brain chemicals.
61
163115
4496
İlaçlar ve terapiler beyin kimyasallarını
desteklemek üzere birbirini tamamlar.
02:47
In extreme cases, electroconvulsive therapy,
62
167611
3020
Bazı uç örneklerde, hasta beyninde kontrollü
02:50
which is like a controlled seizure in the patient's brain,
63
170631
2922
bir felç gibi etki eden, elektroşok tedavisi
02:53
is also very helpful.
64
173553
2115
oldukça faydalı olur.
02:55
Other promising treatments,
65
175668
1321
Transkranyal manyetik stimülasyon (tms)
02:56
like transcranial magnetic stimulation,
66
176989
2632
gibi diğer umut vaadeden tedaviler de
02:59
are being investigated, too.
67
179621
2178
araştırılmaya devam etmektedir.
03:01
So, if you know someone struggling with depression,
68
181799
2606
Yani, depresyon ile mücadele eden
birini tanıyorsanız
03:04
encourage them, gently, to seek out some of these options.
69
184405
4372
nazikçe, bu tedavi seçeneklerinden
biri için teşvik edin.
03:08
You might even offer to help with specific tasks,
70
188777
2399
Hatta, yakınlardaki terapistleri araştırmak,
03:11
like looking up therapists in the area,
71
191176
2115
veya doktora sorması gereken
soruların listesini hazırlamak
03:13
or making a list of questions to ask a doctor.
72
193291
2735
gibi belli işlerde yardım teklif edebilirsiniz.
03:16
To someone with depression,
73
196026
1663
Depresyondaki birine
03:17
these first steps can seem insurmountable.
74
197689
3052
bu ilk adımlar aşılamaz gibi görünür.
03:20
If they feel guilty or ashamed,
75
200741
2285
Suçlu veya utanç hissederlerse
03:23
point out that depression is a medical condition,
76
203026
2564
depresyonun astım veya diyabet gibi
03:25
just like asthma or diabetes.
77
205590
2051
tıbbi bir durum olduğunu hatırlatın.
03:27
It's not a weakness or a personality trait,
78
207641
2633
Zayıflık veya kişisel bir özellik olmadığını...
03:30
and they shouldn't expect themselves to just get over it
79
210274
3242
Kırık bir kolu kendi kendilerine
iyileştiremeyecekleri gibi
03:33
anymore than they could will themselves to get over a broken arm.
80
213516
3350
depresyonu da tek başlarına
atlatmayı beklememeliler.
03:36
If you haven't experienced depression yourself,
81
216866
2595
Eğer kendiniz depresyonu
deneyimlemediyseniz,
03:39
avoid comparing it to times you've felt down.
82
219461
3343
depresif hissettiğiniz dönemler ile
karşılaştırmaktan kaçının.
03:42
Comparing what they're experiencing to normal, temporary feelings of sadness
83
222804
4173
Onların yaşadıklarını normal,
geçici hüzünlü hisler ile karşılaştırmak,
03:46
can make them feel guilty for struggling.
84
226977
2622
kendilerini mücadeleleri yüzünden
suçlu hissetmelerine sebep olabilir.
03:49
Even just talking about depression openly can help.
85
229599
3337
Yalnız, açıkça depresyon hakkında
konuşmak yardımcı olabilir.
03:52
For example, research shows that asking someone about suicidal thoughts
86
232936
4379
Örneğin, araştırmalara göre,
birine intiharla ilgili soru sormak
03:57
actually reduces their suicide risk.
87
237315
2499
intihar etme risklerini azaltır.
03:59
Open conversations about mental illness help erode stigma
88
239814
3952
Zihinsel rahatsızlıkla ilgili
açık bir konuşma engelleri aşındırır,
04:03
and make it easier for people to ask for help.
89
243766
2736
ve kişilerin yardım istemelerini
kolaylaştırır.
04:06
And the more patients seek treatment,
90
246502
1791
Ve daha çok hasta tedavi aradıkça,
04:08
the more scientists will learn about depression,
91
248293
2699
biliminsanları depresyonla ilgili
daha çok şey öğrenecek,
04:10
and the better the treatments will get.
92
250992
2217
ve tedavi yöntemleri daha da iyileşecektir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7