What is depression? - Helen M. Farrell

Translator: Arvind Patil Reviewer: Smita Kantak

Depression is the leading cause of disability in the world.

नैराश्य हे जगातील विकलांग करणारे मोठे कारण आहे.

In the United States,

एकट्या अमेरिकेत ,

close to 10% of adults struggle with depression.

१०% प्रौढ नैराश्याने ग्रासले आहेत.

But because it's a mental illness,

पण हा मानसिक आजार असल्याने

it can be a lot harder to understand than, say, high cholesterol.

हा समजण्यास अवघड आहे ,जसे उच्च कोलेस्ट्रोल .

One major source of confusion is the difference between having depression

यात महत्वाचा गोंधळात टाकणारा फरक आहे नैराश्य असणे

and just feeling depressed.

व फक्त जाणवणे.

Almost everyone feels down from time to time.

जे अनेकांना आयुष्यात वेळोवेळी जाणवते.

Getting a bad grade,

खालचा दर्जा मिळणे ,

losing a job,

नोकरी गमाविणे .

having an argument,

वादात पडणे.

even a rainy day can bring on feelings of sadness.

खूप पाऊस पडत असतंही नैराश्य जाणवते

Sometimes there's no trigger at all.

काहीवेळा या मागे काही कारण नसते.

It just pops up out of the blue.

ते अचानक उगवते .

Then circumstances change,

जेव्हा परिस्थिती बदलते,

and those sad feelings disappear.

तेव्हा नैराश्य गायब होते .

Clinical depression is different.

उपचार करावयास लागणारे नैराश्य भिन्न असते .

It's a medical disorder,

ती एक वैद्यकीय दुरावस्था असते.

and it won't go away just because you want it to.

तुम्हाला वाटते म्हणून ती जात नाही

It lingers for at least two consecutive weeks,

ही अवस्था दोन आठवडे रेंगाळत असते.

and significantly interferes with one's ability to work,

याचा परिणाम तुमच्या कार्यक्षमतेवर होतो.

play,

खेळ

or love.

किवा प्रेम

Depression can have a lot of different symptoms:

नैराश्याची अनेक लक्षणे असतात

a low mood,

दुःखी अवस्था

loss of interest in things you'd normally enjoy,

ज्यात तुम्हाला आनंद मिळतो त्या गोष्टीत लक्ष न लागणे.

changes in appetite,

पचनात बदल

feeling worthless or excessively guilty,

आपण निरुपयोगी व दोषी असल्याची सतत टोचणी लागणे.

sleeping either too much or too little,

खूप किवा कमी झोपणे .

poor concentration,

लक्ष केंद्रित न करता येणे.

restlessness or slowness,

अस्वस्थ वाटणे, मंद गतीने काम करणे

loss of energy,

निरुत्साही वाटणे

or recurrent thoughts of suicide.

किवा पुन्हा पुन्हा आत्महत्येचे विचार येणे

If you have at least five of those symptoms,

यातील पाच लक्षणे दिसून आल्यास

according to psychiatric guidelines,

मानसोपचाराच्या मार्गदर्शनानुसार

you qualify for a diagnosis of depression.

तुम्हाला याचे निदान करणे भाग आहे.

And it's not just behavioral symptoms.

ही केवळ वर्तणुकीतील लक्षणे नाहीत .

Depression has physical manifestations inside the brain.

नैराश्य ही मेंदूत बदल घडवीत असते .

First of all,

प्रथमतः

there are changes that could be seen with the naked eye

काही लक्षणे डोळ्यांनी पहाता येतात.

and X-ray vision.

तसेच क्ष किरणांनी

These include smaller frontal lobes and hippocampal volumes.

यासाठी मेंदूच्या हिप्पोकाम्पास भागाचे व पुढील भागाचे निरीक्षण करावे लागेल

On a more microscale,

अगदी सूक्ष्मपणे .

depression is associated with a few things:

नैराश्यात काही गोष्टी आढळतात

the abnormal transmission or depletion of certain neurotransmitters,

न्युरो ट्रान्समीटरचे अनैसर्गिक वहन वा त्याचा नाश.

especially serotonin, norepinephrine, and dopamine,

विशेषतः सेरॉटोनीन, नॉरएपिनेफ्रिन व डोपामिन.

blunted circadian rhythms,

२४ तासांनी होणाऱ्या क्रिया बंद होणे

or specific changes in the REM and slow-wave parts of your sleep cycle,

झोपेच्या अवस्थेतील बदल झोपचक्रात बिघाड

and hormone abnormalities,

तसेच हार्मोन्स मधील बदल

such as high cortisol and deregulation of thyroid hormones.

उच्च कार्टासोल पातळी थायराईड हार्मोन्सची अनियमितता

But neuroscientists still don't have a complete picture

पण न्यूरोविज्ञान अजून याबददल पुरेसे जाणत नाहीं

of what causes depression.

कशाने नैराश्य येते.

It seems to have to do with a complex interaction between genes and environment,

असे दिसते की परिसर व जीन्स यांची ती जातील आंतर्क्रिया असते.

but we don't have a diagnostic tool

पण तसे शोधण्याची यंत्रणा नाही.

that can accurately predict where or when it will show up.

ज्याने केव्हा व कोठे याची सुरवात होईल हे अचूक कळेल

And because depression symptoms are intangible,

नैराश्याची लक्षणे काही सहज दिसत नाहीत

it's hard to know who might look fine but is actually struggling.

एखादा चांगला स्वस्थ वाटेल पण तो याशी झगडत असेल.

According to the National Institute of Mental Health,

राष्ट्रीय मानसिक आरोग्य संस्थेनुसार

it takes the average person suffering with a mental illness

सर्वसाधारण व्यक्तीस जो नैराश्याने ग्रासला आहे

over ten years to ask for help.

त्यास दहा वर्षांनी मदतीची गरज भासते.

But there are very effective treatments.

त्यासाठी परिणामकारक उपचार पद्धती आहेत

Medications and therapy complement each other to boost brain chemicals.

औषधे व उपचार पद्धती मेंदूतील रासायनिक पदार्थांना चालना देण्यास पूरक असतात.

In extreme cases, electroconvulsive therapy,

टोकाच्या अवस्थेतील रुग्णासाठी विजेच्या धक्क्याचा वापर करतात.

which is like a controlled seizure in the patient's brain,

हा एक प्रकारचा मेंदूचा ताबा घेण्यासारखे आहे

is also very helpful.

याने खूप मदत होते'

Other promising treatments,

काही खास उपचार पद्धती आहेत

like transcranial magnetic stimulation,

जसे चुंबकीय मस्तिष्क उत्तेजन.

are being investigated, too.

त्यावर शोध चालू आहे.

So, if you know someone struggling with depression,

नैराश्याने एखादा ग्रासला असेल

encourage them, gently, to seek out some of these options.

तर त्यास आधार द्या, त्यास पर्याय सुचवा .

You might even offer to help with specific tasks,

त्यास एखाद्या कामात मदत करा.

like looking up therapists in the area,

जसे, त्या भागातील उपचारतज्ञांची यादी मिळविणे.

or making a list of questions to ask a doctor.

डॉक्टरांना विचारावयाच्या प्रश्नांची यादी करणे .

To someone with depression,

निराश अवस्थेतील व्यक्तीस ,

these first steps can seem insurmountable.

सुरवातीस हे बिनमहत्वाचे वाटेल.

If they feel guilty or ashamed,

जर त्यांना लाज वाटत असेल व न्यूनगंड असेल तर

point out that depression is a medical condition,

त्यांना आवर्जून सांगा, त्यांना वैद्यकीय मदत लागेल.

just like asthma or diabetes.

जशी ती दमा व मधुमेहासाठी लागते.

It's not a weakness or a personality trait,

नैराश्य हे काही व्य्क्तीदोष वा कमकुवतपणा नाही

and they shouldn't expect themselves to just get over it

त्यांनी आपोआप बरे होण्याची अपेक्षा धरू नये.

anymore than they could will themselves to get over a broken arm.

जसे एखाद्याचा हात मोडल्यावर उपचार आवश्यक असतो.

If you haven't experienced depression yourself,

तुम्ही स्वतः कधी नैराश्य अनुभवलं नसेल,

avoid comparing it to times you've felt down.

तर त्याची तुलना तुमच्या कोणत्याही दुःखद काळाशी करणं टाळा.

Comparing what they're experiencing to normal, temporary feelings of sadness

त्यांच्या अनुभवाची तुलना एखाद्या साधारण, तात्पुरत्या दुःखाशी केल्यामुळे

can make them feel guilty for struggling.

त्यांना आपल्या लढ्याबद्दल अपराधी वाटू शकतं.

Even just talking about depression openly can help.

नैराश्याबद्दल नुसतं उघडपणे बोलण्याने देखील मदत होऊ शकते.

For example, research shows that asking someone about suicidal thoughts

एखाद्यास तुम्ही आत्महत्येच्या विचाराबद्दल

actually reduces their suicide risk.

विचारले तरी तेवढे त्यास आत्महत्येपासून परावृत्त करेल.

Open conversations about mental illness help erode stigma

मानसिक विकारांसंबंधी चर्चा देखील मनातील अढी दूर करेल.

and make it easier for people to ask for help.

आणि ते सहजपणे मदत मागतील

And the more patients seek treatment,

जसजसे अधिक रुग्ण मदत घेतील,

the more scientists will learn about depression,

तसतसे शास्त्रज्ञ नैराश्याबाबत जाणतील,

and the better the treatments will get.

आणि अधिक चांगली उपचार पद्धती देतील.