Why sitting is bad for you - Murat Dalkilinç

Oturmak sizin için neden zararlı - Murat Dalkilinç

9,082,335 views ・ 2015-03-05

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Murat Dalkılınç
00:06
Right now, you're probably sitting down to watch this video
0
6694
3285
Muhtemelen şu anda,
bu videoyu izlerken oturuyorsunuz.
00:09
and staying seated for a few minutes to view it is probably okay.
1
9979
4620
Oturma; kısa süreli olduğunda
sorun yaratmayabilir ancak
00:14
But the longer you stay put, the more agitated your body becomes.
2
14599
4573
oturma süresi uzadıkça vücudunuz
tekrar ayağa kalkıp
yürüyeceğiniz ana kadar
00:19
It sits there counting down the moments until you stand up again
3
19172
3876
saniyeleri sayıp durur.
00:23
and take it for a walk.
4
23048
1963
Bu kulağa saçma gelebilir.
00:25
That may sound ridiculous.
5
25011
1700
Bedenlerimiz oturmayı sever, değil mi?
00:26
Our bodies love to sit, right?
6
26711
2445
Aslında değil!
00:29
Not really.
7
29156
1321
00:30
Sure, sitting for brief periods can help us recover from stress
8
30477
3773
Tabii ki, kısa süreli oturmak
yorgun bedenlerimizin dinlenmesi
00:34
or recuperate from exercise.
9
34250
2397
ya da egzersiz sonrası toparlanma için gereklidir.
00:36
But nowadays, our lifestyles make us sit much more than we move around,
10
36647
5559
Ancak günümüz hayat koşulları bizi hareket etmekten çok
oturmaya yönlendirmektedir
ve insan bedeninin yapısı bu kadar hareketsiz bir hayat için uygun değildir.
00:42
and our bodies simply aren't built for such a sedentary existence.
11
42206
4080
Gerçekte, bunun tam tersi geçerlidir.
00:46
In fact, just the opposite is true.
12
46286
2803
İnsan vücudu hareket etmek üzere tasarlanmıştır
00:49
The human body is built to move,
13
49089
2564
00:51
and you can see evidence of that in the way it's structured.
14
51653
3188
ve bunun delillerini
vücudumuzun yapısında görebilirsiniz.
00:54
Inside us are over 360 joints, and about 700 skeletal muscles
15
54841
5364
Derimizin altında bulunan
360 eklem ve 700’den fazla iskelet kası,
01:00
that enable easy, fluid motion.
16
60205
3147
kolay ve akıcı hareketlere imkan verir.
Vücudumuzun eşsiz yapısı,
01:03
The body's unique physical structure gives us the ability to stand up straight
17
63352
4369
bizim yerçekimine rağmen,
01:07
against the pull of gravity.
18
67721
2187
ayakta durabilmemizi sağlar.
01:09
Our blood depends on us moving around to be able to circulate properly.
19
69908
4324
Hareket etmek kan dolaşımının
sağlıklı olmasını sağlar.
01:14
Our nerve cells benefit from movement,
20
74232
2481
Sinir hücreleri de hareketten yarar görür
01:16
and our skin is elastic, meaning it molds to our motions.
21
76713
4727
ve esnek cildimiz her hareketimize uyum gösterir.
01:21
So if every inch of the body is ready and waiting for you to move,
22
81440
3986
Peki; her an harekete hazır şekilde bekleyen vücudumuz,
01:25
what happens when you just don't?
23
85426
3372
hareketsiz kalırsa neler olur ?
01:28
Let's start with the backbone of the problem, literally.
24
88798
3307
Önce, kelimenin tam anlamıyla bu işin belkemiğinden başlayalım
Omurgamız,
01:32
Your spine is a long structure
25
92105
2023
bir dizi kemikten oluşmuş uzunca bir yapıdır
01:34
made of bones and the cartilage discs that sit between them.
26
94128
3916
ve arada disk denilen kıkırdak yapılar bulunur.
01:38
Joints, muscles and ligaments that are attached to the bones
27
98044
3407
Eklemler, kaslar ve bağlar
kemikleri birbirine bağlar ve bir arada tutar.
01:41
hold it all together.
28
101451
1925
01:43
A common way of sitting is with a curved back and slumped shoulders,
29
103376
4275
İnsanlar genellikle
omurgaya dengesiz şekilde yük bindiren,
01:47
a position that puts uneven pressure on your spine.
30
107651
3728
omuzlar önde ve sırt kambur olacak şekilde otururlar.
01:51
Over time, this causes wear and tear in your spinal discs,
31
111379
3952
Omurganın bu hatalı duruşu,
zaman içinde; disklerde, bağlarda ve eklemlerde,
01:55
overworks certain ligaments and joints,
32
115331
2542
01:57
and puts strain on muscles that stretch
33
117873
3043
dengesiz yüklenmelere,
02:00
to accommodate your back's curved position.
34
120916
3439
zorlanmalara ve gerilime neden olabilir.
Kambur oturma şekli,
02:04
This hunched shape also shrinks your chest cavity while you sit,
35
124355
3957
aynı zamanda göğüs kafesinin hacmini de daraltır.
02:08
meaning your lungs have less space to expand into when you breath.
36
128312
5010
Bu durum, her nefeste akciğerlerinizde
havalanacak daha az alan olduğu anlamına gelir.
02:13
That's a problem because it temporarily limits the amount of oxygen
37
133322
3912
Akciğerlerinize geçici de olsa daha az oksijenin geliyor olması
02:17
that fills your lungs and filters into your blood.
38
137234
3697
kandaki oksijen oranını da etkileyebilir.
02:20
Around the skeleton are the muscles, nerves, arteries and veins
39
140931
4763
İskeletimizin çevresinde vücuda şeklini veren yumuşak dokular;
02:25
that form the body's soft tissue layers.
40
145694
2984
kaslar, sinirler, atar ve toplar damarlar bulunur.
02:28
The very act of sitting squashes, pressurizes and compresses,
41
148678
4849
Oturma süresi uzadıkça,
vücudumuzdaki bu yapılar baskı, sıkışma
02:33
and these more delicate tissues really feel the brunt.
42
153527
3506
ve gerilime maruz kalırlar.
Hiç otururken bacaklarınızda uyuşma
02:37
Have you ever experienced numbness and swelling in your limbs when you sit?
43
157033
4249
veya şişlik hissetiğiniz oldu mu ?
02:41
In areas that are the most compressed,
44
161282
2178
Ciddi şekilde baskıya maruz kalan alanlarda,
02:43
your nerves, arteries and veins can become blocked,
45
163460
3339
sinirler ve damarlardaki iletim bloke olabilir
02:46
which limits nerve signaling, causing the numbness,
46
166799
3441
sinirlerde iletimin bloke olması uyuşma hissine,
02:50
and reduces blood flow in your limbs, causing them to swell.
47
170240
5181
kan dolaşımındaki azalma ise bacaklarda şişliğe neden olabilir.
Uzun süre oturma,damar çeperinde yer alan
02:55
Sitting for long periods also temporarily deactivates lipoprotein lipase,
48
175421
5458
ve yağ hücrelerinin parçalanmasını sağlayan
03:00
a special enzyme in the walls of blood capillaries
49
180879
3880
lipoprotein lipaz adı verilen enzimi de,
03:04
that breaks down fats in the blood,
50
184759
2603
geçici olarak etkiler.
03:07
so when you sit, you're not burning fat nearly as well as when you move around.
51
187362
5654
Yani otururken,
hareket etmeye kıyasla daha az yağ yakarsınız.
Peki, tüm bunların beynimize bir etkisi var mı ?
03:13
What effect does all of this stasis have on the brain?
52
193016
3252
Çoğu zaman oturarak yapacağımız işlerde
03:16
Most of the time, you probably sit down to use your brain,
53
196268
3244
beynimizi kullanma ihtiyacı duyarız.
03:19
but ironically, lengthy periods of sitting actually run counter to this goal.
54
199512
5056
Fakat süre uzadıkça tam tersi bir etki açığa çıkar.
03:24
Being stationary reduces blood flow
55
204568
2400
Uzun süre hareketsiz kalmak kan dolaşımını ve
03:26
and the amount of oxygen entering your blood stream through your lungs.
56
206968
3888
akciğerlere alınan oksijen miktarını azaltır.
03:30
Your brain requires both of those things to remain alert,
57
210856
3468
Beyninizin, uyanık kalmak için her ikisine de ihtiyacı vardır,
03:34
so your concentration levels will most likely dip
58
214324
3305
Dolayısı ile konsantrasyonunuz,
03:37
as your brain activity slows.
59
217629
3154
yavaşlayan beyin aktivitesi sebebiyle azalma eğilimi gösterir.
03:40
Unfortunately, the ill effects of being seated don't only exist in the short term.
60
220783
5206
Maalesef, oturmanın olumsuzlukları bu kısa süreli etkilerle sınırlı değil.
03:45
Recent studies have found that sitting for long periods
61
225989
2636
Yapılan son çalışmalar, uzun süre oturmanın
03:48
is linked with some types of cancers and heart disease
62
228625
3697
bazı kanser çeşitleri ve kalp hastalıkları ile ilişkili olduğunu,
diyabet, böbrek ve karaciğer problemlerinde
03:52
and can contribute to diabetes, kidney and liver problems.
63
232322
4785
katkısı olabileceğini göstermiştir.
03:57
In fact, researchers have worked out that, worldwide,
64
237107
3661
Araştırmacıların,
dünya çapında sundukları verilere bakılırsa,
04:00
inactivity causes about 9% of premature deaths a year.
65
240768
5005
hareketsizlik her yıl %9 oranında erken ölüme neden olmaktadır.
04:05
That's over 5 million people.
66
245773
2831
Bu, 5 milyondan fazla insan demektir.
04:08
So what seems like such a harmless habit
67
248604
2100
Yani, son derece zararsız görünen oturma alışkanlığının,
04:10
actually has the power to change our health.
68
250704
3398
sağlığımız üzerinde çok önemli etkileri vardır.
04:14
But luckily, the solutions to this mounting threat are simple and intuitive.
69
254102
5572
Ama neyse ki, bu artan tehditin çözümü basit.
04:19
When you have no choice but to sit,
70
259674
1762
Eğer oturmaktan başka çareniz yoksa,
04:21
try switching the slouch for a straighter spine,
71
261436
3713
omurganızın düzgünlüğüne özen gösterin
04:25
and when you don't have to be bound to your seat,
72
265149
2391
ve oturmaya mecbur değilseniz,
04:27
aim to move around much more,
73
267540
2856
daha fazla hareket etmeyi amaçlayın.
04:30
perhaps by setting a reminder to yourself to get up every half hour.
74
270396
5175
Mesela, her yarım saatte bir kalkmak için hatırlatıcı ayarlayabilirsiniz.
Ama özellikle, vücudumuzun hareketsizlik için değil
04:35
But mostly, just appreciate that bodies are built for motion, not for stillness.
75
275571
5502
hareket için tasarlandığını bir kez daha hatırlayın.
Hatta, hazır video bitmek üzereyken,
04:41
In fact, since the video's almost over, why not stand up and stretch right now?
76
281073
5039
ayağa kalkıp birkaç germe hareketi yapmaya ne dersiniz ?
04:46
Treat your body to a walk.
77
286112
1709
Bir yürüyüş belki de
04:47
It'll thank you later.
78
287821
2115
vücudunuz size minnettar olacaktır.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7