Why sitting is bad for you - Murat Dalkilinç

Translator: Sunbul Asadova

Right now, you're probably sitting down to watch this video

Hal-hazırda yəqin ki, bu videoya baxmaq üçün oturmusunuz və

and staying seated for a few minutes to view it is probably okay.

bu məqsədlə bir neçə dəqiqə oturaq vəziyyətdə qalmaq yəqin ki problem olmaz.

But the longer you stay put, the more agitated your body becomes.

Ancaq nə qədər çox otursanız bədəniniz bir o qədər narahat olar.

It sits there counting down the moments until you stand up again

Siz yenidən ayağa qalxıb gəzintiyə çıxana qədər

and take it for a walk.

anları sayaraq orada oturur.

Bu gülməli səslənə bilər.

That may sound ridiculous.

Our bodies love to sit, right?

Bədənimiz oturmağı sevir, elə deyilmi?

Not really.

Əslində isə yox.

Sure, sitting for brief periods can help us recover from stress

Şübhəsiz ki, qısa müddətli oturmaq stresdən qurtulmağımıza və

or recuperate from exercise.

ya məşqdən sonra güc yığmağımıza kömək edə bilər.

But nowadays, our lifestyles make us sit much more than we move around,

Ancaq bu gün həyat tərzimiz bizi hərəkət etməkdən daha çox oturmağa məcbur edir

and our bodies simply aren't built for such a sedentary existence.

və bədənimiz sadəcə olaraq belə oturaq həyat tərzi üçün yaradılmayıb.

In fact, just the opposite is true.

Əslində isə bunun əksi doğrudur.

The human body is built to move,

İnsan bədəni hərəkət etmək üçün yaradılmışdır

and you can see evidence of that in the way it's structured.

və siz onun strukturunda bunun sübutunu görə bilərsiniz.

Inside us are over 360 joints, and about 700 skeletal muscles

İçimizdə 360-dan çox oynaq və asan, maye hərəkəti təmin edən

that enable easy, fluid motion.

700-ə yaxın skelet əzələsi var.

The body's unique physical structure gives us the ability to stand up straight

Bədənin bənzərsiz fiziki quruluşu bizə cazibə qüvvəsinə qarşı

against the pull of gravity.

dik durmaq qabiliyyəti verir.

Our blood depends on us moving around to be able to circulate properly.

Qanımızın düzgün dövr edə bilməsi bizim hərəkət etməyimizdən asılıdır.

Our nerve cells benefit from movement,

Sinir hüceyrələrimiz hərəkətdən faydalanır

and our skin is elastic, meaning it molds to our motions.

və dərimiz elastikdir, yəni hərəkətlərimizə uyğunlaşır.

So if every inch of the body is ready and waiting for you to move,

Bədənin hər qarışı hazırdırsa və hərəkət etməyinizi gözləyirsə,

what happens when you just don't?

bunu etmədiyinizdə nə baş verir?

Let's start with the backbone of the problem, literally.

Sözün əsl mənasında problemin məğzindən başlayaq.

Your spine is a long structure

Onurğanız sümüklərdən və

made of bones and the cartilage discs that sit between them.

və onların arasında yerləşən qığırdaq disklərindən ibarət uzun bir quruluşdur.

Joints, muscles and ligaments that are attached to the bones

Sümüklərə bağlanan oynaqlar, əzələlər və bağlar

hold it all together.

hamısını bir yerdə saxlayır.

A common way of sitting is with a curved back and slumped shoulders,

Əyri kürək və aşağı əyilmiş çiyinlər, onurğa sütununuza

a position that puts uneven pressure on your spine.

qeyri-bərabər təzyiq göstərən bir vəziyətdir.

Over time, this causes wear and tear in your spinal discs,

Vaxt keçdikcə bu, onurğa disklərində aşınmaya səbəb olur,

overworks certain ligaments and joints,

müəyyən bağ və oynaqları həddən artıq işlədir

and puts strain on muscles that stretch

və belinizin əyri mövqeyinə uyğunlaşmaq üçün uzanan

to accommodate your back's curved position.

əzələləri gərginləşdirir.

This hunched shape also shrinks your chest cavity while you sit,

Bu əyilmiş forma oturarkən sinə boşluğunu da kiçildir, yəni nəfəs aldığınız zaman

meaning your lungs have less space to expand into when you breath.

ağciyərlərinizin genişlənməsi üçün daha az yer olur.

That's a problem because it temporarily limits the amount of oxygen

Bu problemdir, çünki o, ağciyərlərinizi dolduran və qanınıza süzülən

that fills your lungs and filters into your blood.

oksigen miqdarını müvəqqəti məhdudlaşdırır.

Around the skeleton are the muscles, nerves, arteries and veins

Skeletin ətrafında bədənin yumşaq toxuma təbəqələrini meydana gətirən

that form the body's soft tissue layers.

əzələlər, sinirlər, arteriyalar və damarlar yerləşir.

The very act of sitting squashes, pressurizes and compresses,

Oturmağın özü əzir, təzyiq edir, sıxır

and these more delicate tissues really feel the brunt.

və bu zərif toxumalar həqiqətən də ağrıya məruz qalır.

Have you ever experienced numbness and swelling in your limbs when you sit?

Heç oturduğunuz zaman qol və ayaqlarda uyuşuqluq və şişkinlik hiss etmisinizmi?

In areas that are the most compressed,

Ən çox sıxılmış bölgələrdə

your nerves, arteries and veins can become blocked,

sinirləriniz, arteriyalarınız və damarlarınız bloklana bilər

which limits nerve signaling, causing the numbness,

bu da sinir siqnalını məhdudlaşdırır, uyuşuqluğa səbəb olur

and reduces blood flow in your limbs, causing them to swell.

və əzalarınızdakı qan axınını azaldır və onların şişməsinə səbəb olur.

Sitting for long periods also temporarily deactivates lipoprotein lipase,

Uzun müddət oturmaq həmçinin qan kapilyarlarının divarlarında

a special enzyme in the walls of blood capillaries

qanda yağları parçalayan xüsusi ferment olan lipoprotein lipazanı

that breaks down fats in the blood,

müvəqqəti olaraq təsirsiz hala gətirir, buna görə də

so when you sit, you're not burning fat nearly as well as when you move around.

oturduğunuz zaman hərəkət etdiyinizdəki kimi yağ yandırmırsınız.

Bütün bu durğunluğun beyinə hansı təsiri var?

What effect does all of this stasis have on the brain?

Most of the time, you probably sit down to use your brain,

Yəqin ki, çox vaxt beyninizi işlətmək üçün əyləşirsiniz

but ironically, lengthy periods of sitting actually run counter to this goal.

lakin gülməlisi budur ki, uzun müddət oturmaq bu məqsədə ziddir.

Being stationary reduces blood flow

Hərəkətsiz qalmaq qan axını

and the amount of oxygen entering your blood stream through your lungs.

və ağciyərləriniz vasitəsilə qana daxil olan oksigen miqdarını azaldır.

Your brain requires both of those things to remain alert,

Beyniniz üçün bunların hər ikisi işlək olmalıdır, buna görə də

so your concentration levels will most likely dip

beyin fəaliyyətiniz yavaşladıqca

as your brain activity slows.

konsentrasiya səviyyəniz çox güman ki, aşağı düşəcək.

Unfortunately, the ill effects of being seated don't only exist in the short term.

Təəssüf ki, oturmağın pis təsirləri yalnız qısa müddətdə mövcud deyil.

Recent studies have found that sitting for long periods

Son araşdırmalar uzun müddət oturmağın

is linked with some types of cancers and heart disease

bəzi xərçəng növləri və ürək xəstəlikləri ilə əlaqəli olduğunu və

and can contribute to diabetes, kidney and liver problems.

diabet, böyrək və qaraciyər problemlərinə gətirib çıxara biləcəyini müəyyən etdi.

In fact, researchers have worked out that, worldwide,

Əlsində, tətqidatçılar araşdırıblar ki, dünyada hər il

inactivity causes about 9% of premature deaths a year.

vaxtından əvvəl ölümlərin təxminən 9%-nə hərəkətsizlik səbəb olur.

That's over 5 million people.

Bu, 5 milyondan çox insan deməkdir.

So what seems like such a harmless habit

Zərərsiz bir vərdiş kimi görünən şey

actually has the power to change our health.

əslində sağlamlığımızı dəyişdirmək gücünə malikdir.

But luckily, the solutions to this mounting threat are simple and intuitive.

Ancaq xoşbəxtlikdən, bu artan təhlükənin həlli sadə və intuitivdir.

When you have no choice but to sit,

Oturmaqdan başqa seçiminiz olmadıqda

try switching the slouch for a straighter spine,

əyilmiş belinizi daha düz onurğaya dəyişin

and when you don't have to be bound to your seat,

və oturacağa bağlı qalmaq məcburiyyətiniz

aim to move around much more,

yoxdursa, hər dəfə ayağa qalxmaq üçün

perhaps by setting a reminder to yourself to get up every half hour.

yarımsaatdan bir özünüzə xatırlatma edib daha çox hərəkət etməyi hədəfləyin.

But mostly, just appreciate that bodies are built for motion, not for stillness.

Lakin əsasən bədənlərin hərəkətsizlik üçün deyil hərəkət üçün yaradıldığını anlayın.

In fact, since the video's almost over, why not stand up and stretch right now?

Əslində, video artıq demək olar ki, bitdiyi üçün niyə də qalxıb dartınmayasız?

Treat your body to a walk.

Bədəninizi gəzintiyə öyrədin.

It'll thank you later.

Daha sonra sizə təşəkkür edəcək.