One of the most difficult words to translate... - Krystian Aparta

Vertaald door: Niels Zwaan Nagekeken door: Peter van de Ven

Which is the hardest word to translate in this sentence?

Welk woord is het moeilijkst te vertalen in deze zin?

"Know" is easy to translate.

'Know' is makkelijk.

"Pep rally" doesn't have a direct analog in a lot of languages and cultures,

Een 'pep rally' bestaat niet in elke taal of cultuur,

but can be approximated.

maar het kan worden beschreven.

But the hardest word there is actually one of the smallest: "you."

Maar het moeilijkste woord in de zin is één van de kleinste: 'you'.

As simple as it seems,

Het lijkt misschien simpel,

it's often impossible to accurately translate "you"

maar het is soms onmogelijk om 'you' correct te vertalen

without knowing a lot more about the situation where it's being said.

zonder meer te weten over de situatie waarin 'you' wordt gebruikt.

To start with, how familiar are you with the person you're talking to?

Ten eerste, hoe bekend ben je met degene met wie je praat?

Many cultures have different levels of formality.

Vele culturen hebben verschillende niveaus van formaliteit.

A close friend,

Een goede vriend,

someone much older or much younger,

iemand veel ouder of jonger,

a stranger,

een onbekende,

a boss.

een baas.

These all may be slightly different "you's."

Dit zijn wellicht allemaal verschillende 'you's'.

In many languages, the pronoun reflects these differences

In vele talen geeft het persoonlijk voornaamwoord dit aan

through what's known as the T–V distinction.

door te tutoyeren of te vousvoyeren.

In French, for example,

In het Frans bijvoorbeeld,

you would say "tu" when talking to your friend at school,

zeg je 'tu' tegen je schoolvriend,

but "vous" when addressing your teacher.

maar 'vous' tegen je leraar.

Even English once had something similar.

Zelfs het Engels had zo'n verschil.

Remember the old-timey "thou?"

Ken je het oude 'thou'?

Ironically, it was actually the informal pronoun

Dat was het informele persoonlijk voornaamwoord

for people you're close with,

voor mensen die je kende

while "you" was the formal and polite version.

en 'you' was formeel en beleefd.

That distinction was lost

Dat verschil verdween

when the English decided to just be polite all the time.

toen de Engelsen besloten altijd formeel te zijn.

But the difficulty in translating "you" doesn't end there.

Maar de vertaalhordes voor 'you' gaan nog verder.

In languages like Hausa or Korana,

In talen zoals Hausa of Korana

the "you" form depends on the listener's gender.

hangt de 'you' af van het geslacht van de luisteraar.

In many more, it depends on whether they are one or many,

In vele talen scheelt het enkel- van het meervoud,

such as with German "Du" or "ihr."

zoals in het Duitse 'Du' en 'ihr'.

Even in English,

Ook in het Engels

some dialects use words like "y'all" or "youse" the same way.

gebruiken sommige dialecten 'y'all' of 'youse' voor meervoud.

Sommige meervoudsvormen, zoals het Franse 'vous'

Some plural forms, like the French "vous"

and Russian "Вы"

en het Russische 'вы',

are also used for a single person

worden ook gebruikt voor individuele personen

to show that the addressee is that much more important,

als hun expliciet hogere status daarvoor aanleiding geeft,

much like the royal "we."

net zoals het koninklijke 'we'.

And a few languages even have a specific form

En een paar talen hebben zelfs een aparte vorm

for addressing exactly two people,

voor exact twee mensen,

like Slovenian "vidva."

zoals het Sloveense 'vidva'.

If that wasn't complicated enough,

Voor nog meer complexiteit

formality, number, and gender can all come into play at the same time.

kunnen formaliteit, aantal en geslacht er alle drie toe doen.

In Spanish, "tú" is unisex informal singular,

In het Spaans is 'tu' uniseks, informeel enkelvoud,

"usted" is unisex formal singular,

'usted' is uniseks, formeel enkelvoud,

"vosotros" is masculine informal plural,

'vosotros' is mannelijk, informeel meervoud,

"vosotras" is feminine informal plural,

'vosotras' is vrouwelijk, informeel meervoud,

and "ustedes" is the unisex formal plural.

en 'ustedes' is uniseks, formeel meervoud.

Phew!

Poe!

After all that,

Dat wetende lucht het op dat sommige talen de jij-vorm weglaten.

it may come as a relief

that some languages often leave out the second person pronoun.

In languages like Romanian and Portuguese,

In bijvoorbeeld het Roemeens en Portugees

the pronoun can be dropped from sentences

kan het voornaamwoord weg worden gelaten,

because it's clearly implied by the way the verbs are conjugated.

omdat het al blijkt uit de vervoeging van het werkwoord.

And in languages like Korean, Thai, and Chinese,

En in het Koreaans, Thai en Chinees

pronouns can be dropped without any grammatical hints.

kan het voornaamwoord weg worden gelaten zonder enige hint.

Speakers often would rather have

De spreker wil dan liever

the listener guess the pronoun from context

dat de luisteraar het voornaamwoord raadt uit de context,

than use the wrong one and risk being seen as rude.

dan de verkeerde te gebruiken en voor onbeleefd te worden aangezien.

So if you're ever working as a translator

Dus als je ooit aan het vertalen bent

and come across this sentence without any context:

en deze zin zonder context tegenkomt:

"You and you, no, not you,

"You and you, no, not you,

you, your job is to translate 'you' for yourselves" ...

you, your job is to translate 'you' for yourselves" ...

Well, good luck.

Dan wens ik je succes.

And to the volunteer community who will be translating this video

En voor de vrijwilligers die deze video gaan vertalen:

into multiple languages:

Sorry about that!

Sorry!