One of the most difficult words to translate... - Krystian Aparta

Ամենադժվար թարգմանվող բառերից է ... - Քրիստիան Ապարթա

Translator: Tamara Shanoyan Reviewer: Sona Martirossian

Which is the hardest word to translate in this sentence?

Ո՞րն է այս նախադասության ամենադժվար թարգմանվող բառը:

"Know" is easy to translate.

«Know»-ն հեշտ է թարգմանել:

"Pep rally" doesn't have a direct analog in a lot of languages and cultures,

«Pep rally»-ը շատ լեզուներում և մշակույթներում չունի իր համաօրինակը,

but can be approximated.

բայց կարելի է բացատրել նկարագրողական թագմանությամբ:

But the hardest word there is actually one of the smallest: "you."

Սակայն ամենաբարդ բառերից է ամենակարճ «you»-ն:

As simple as it seems,

Որքան էլ պարզ այն թվա,

it's often impossible to accurately translate "you"

հաճախ գրեթե անհնար է ճիշտ թարգմանել «you» բառը՝

without knowing a lot more about the situation where it's being said.

առանց լրացուցիչ բան իմանալու այն իրավիճակի մասին, որտեղ կիրառվում է:

To start with, how familiar are you with the person you're talking to?

Սկզբում, արդյո՞ք լավ եք ճանաչում ձեր զրուցակցին:

Many cultures have different levels of formality.

Շատ մշակույթներ պաշտոնականության տարբեր մակարդակներ ունեն:

A close friend,

Մտերիմ ընկեր,

someone much older or much younger,

ավելի ծեր կամ ավելի երիտասարդ մեկը,

a stranger,

օտարական,

a boss.

տնօրեն:

These all may be slightly different "you's."

Այս բոլոր «you»-երը կարող են մի թեթև տարբերվել իրարից:

In many languages, the pronoun reflects these differences

Շատ լեզուներում 2-րդ դեմքի դերանունը այս տարբերություններն արտացոլում է,

through what's known as the T–V distinction.

այսպես կոչված, «դու» - «դուք» տարբերակման միջոցով:

In French, for example,

Օրինակ, ֆրանսերենում

you would say "tu" when talking to your friend at school,

դպրոցական ընկերոջ հետ խոսելիս կասեք «tu»,

but "vous" when addressing your teacher.

բայց ուսուցչին դիմելիս՝ «vous»:

Even English once had something similar.

Նույնիսկ անգլերենն է անցյալում ունեցել նման երևույթ:

Remember the old-timey "thou?"

Հիշու՞մ եք հին ու բարի «thou»-ն:

Ironically, it was actually the informal pronoun

Որքան էլ հեգնական է, բայց այն եղել է ոչ պաշտոնական դիմելաձև

for people you're close with,

մտերիմ մարդկանց համար,

while "you" was the formal and polite version.

մինչդեռ «you»-ն պաշտոնական և քաղաքավարի տարբերակն էր:

That distinction was lost

Տարբերակումը վերացավ,

when the English decided to just be polite all the time.

երբ անգլիացիները որոշեցին անընդհատ քաղաքավարի լինել:

But the difficulty in translating "you" doesn't end there.

Սակայն այստեղ «you» դերանվան դժվար թարգմանելիությունը չի ավարտվում:

In languages like Hausa or Korana,

Հաուսայի և Կորանայի նման լեզուներում

the "you" form depends on the listener's gender.

դիմելաձևը կախված է ունկնդրի սեռից:

In many more, it depends on whether they are one or many,

Այլ լեզուներում դա կախված է այն բանից, թե արդյոք նրանք 1 կամ մի քանի հոգի են,

such as with German "Du" or "ihr."

ինչպես օրինակ գերմաներենում «Du» կամ «ihr» դերանունները:

Even in English,

Նույնիսկ անգլերենում

some dialects use words like "y'all" or "youse" the same way.

որոշ խոսվածքներ նման կերպ օգտագործում են «y'all» կամ «youse» ձևերը:

Some plural forms, like the French "vous"

Հոգնակիի որոշ տեսակներ, ինչպես օրինակ ֆրանսերենի «vous»-ը

and Russian "Вы"

և ռուսերենի «Вы»-ն,

are also used for a single person

նաև օգտագործվում են եզակի դեմքի համար՝

to show that the addressee is that much more important,

ցույց տալու, որ խոսակիցը շատ կարևոր է,

much like the royal "we."

ինչպես թագավորական «մենք»-ը:

And a few languages even have a specific form

Եվ մի քանի լեզուներ նույնիսկ ունեն հատուկ դիմելաձև,

for addressing exactly two people,

երբ խոսքն ուղղված է 2 հոգու,

like Slovenian "vidva."

օրինակ, սլովեներեն «vidva»-ն:

If that wasn't complicated enough,

Եթե դա բավականին խրթին չէր,

formality, number, and gender can all come into play at the same time.

պաշտոնականությունը, թիվը և սեռը կարող են միաժամանակ հաշվի առնվել:

In Spanish, "tú" is unisex informal singular,

Իսպաներենում «tú»-ն անդեմ մտերմիկ եզակի թվի դիմելաձևն է,

"usted" is unisex formal singular,

«usted»-ը անդեմ պաշտոնական եզակի դիմելաձևն է,

"vosotros" is masculine informal plural,

«vosotros»-ը արական մտերմիկ հոգնակին է,

"vosotras" is feminine informal plural,

«vosotras»-ը իգական մտերմիկ հոգնակին է,

and "ustedes" is the unisex formal plural.

իսկ «ustedes»-ը անդեմ պաշտոնական հոգնակի դիմելաձևը:

Phew!

Փու՜հ:

After all that,

Այդ ամենից հետո

it may come as a relief

սփոփանք կարող է լինել այն,

that some languages often leave out the second person pronoun.

որ որոշ լեզուներ հաճախ բաց են թողնում երկրորդ դեմքի դերանունը:

In languages like Romanian and Portuguese,

Ռումիներենի և պորտուգալերենի նման լեզուներում

the pronoun can be dropped from sentences

այս դերանունը կարելի է խոսելիս բաց թողնել,

because it's clearly implied by the way the verbs are conjugated.

որովհետև բայերի խոնարհումից դեմքը պարզորեն հասկացվում է:

And in languages like Korean, Thai, and Chinese,

Կորեերենի, թայերենի և չինարենի պես լեզուներում

pronouns can be dropped without any grammatical hints.

դերանունները հնարավոր է բաց թողնվեն, առանց քերականական հուշումների:

Speakers often would rather have

Հաճախ խոսողները կնախընտրեն,

the listener guess the pronoun from context

որ զրուցակիցը համատեքստից գուշակի դերանունը,

than use the wrong one and risk being seen as rude.

քան օգտագործեն սխալը և անքաղաքավարի թվան:

So if you're ever working as a translator

Այսպիսով, եթե երբևէ որպես թարգմանիչ աշխատեք

and come across this sentence without any context:

և գործ ունենաք առանց համատեքստի այս նախադասության հետ.

"You and you, no, not you,

«Դուք և դուք, ոչ, դու չէ,

you, your job is to translate 'you' for yourselves" ...

այլ դուք, ձեր գործն է «you»-ն թարգմանել ձեր իսկ համար»...

Well, good luck.

Դե ինչ, հաջողություն ձեզ:

And to the volunteer community who will be translating this video

Եվ ինչ վերաբերում է կամավորներին, որ կթարգմանեն այս դասը

into multiple languages:

բազմաթիվ լեզուներով.

Sorry about that!

Հայցում եմ ձեր ներողամտությունը: