One of the most difficult words to translate... - Krystian Aparta

Çevirmesi en zor sözcüklerden biri ... - Krystian Aparta

Çeviri: Ece Ünalan Gözden geçirme: Yunus ASIK

Which is the hardest word to translate in this sentence?

Bu cümledeki hangi sözcüğü çevirmek en zordur?

"Know" is easy to translate.

"Bilmek" sözcüğünü çevirmek kolaydır.

"Pep rally" doesn't have a direct analog in a lot of languages and cultures,

"Moral toplantısı"'nın birçok dil ve kültürde doğrudan bir karşılığı yok,

but can be approximated.

ama aşağı yukarı anlatılabilir.

But the hardest word there is actually one of the smallest: "you."

Ama aslında buradaki en zor sözcük, en önemsiz gözükenlerden biri: "Sen" (you)

As simple as it seems,

Ne kadar basit görünse de,

it's often impossible to accurately translate "you"

söylenildiği durum hakkında çok daha fazla bilgi sahibi olunmadan,

without knowing a lot more about the situation where it's being said.

"sen" sözcüğünü doğru olarak çevirmek çoğu kez imkânsızdır.

To start with, how familiar are you with the person you're talking to?

Öncelikle, konuştuğunuz kişiyle ne kadar yakınsınız?

Many cultures have different levels of formality.

Pek çok kültürün değişik resmiyet dereceleri vardır.

A close friend,

Yakın bir arkadaş,

someone much older or much younger,

sizden epey yaşlı ya da genç biri,

a stranger,

bir yabancı,

a boss.

bir patron.

These all may be slightly different "you's."

Bunların hepsi birbirinden azıcık farklı "sen'lerdir".

In many languages, the pronoun reflects these differences

Pek çok dilde, zamir bu farkları,

through what's known as the T–V distinction.

Sen-Siz ayrımı diye bilinen bir ayrımla belirtir.

Fransızca'da örneğin,

In French, for example,

you would say "tu" when talking to your friend at school,

okuldaki arkadaşınızla konuşurken "sen" (tu) dersiniz,

but "vous" when addressing your teacher.

ama öğretmeninize hitap ederken "siz" (vous) dersiniz.

Even English once had something similar.

İngilizce'de bile bir zamanlar benzer bir şey vardı.

Remember the old-timey "thou?"

Eski moda "sen" (thou)'i hatırladınız mı?

Ironically, it was actually the informal pronoun

İşin garibi, bu aslında yakın olduğunuz insanlar için kullanılan

for people you're close with,

resmi olmayan zamirdi.

while "you" was the formal and polite version.

Oysa "siz" resmi ve kibar versiyonuydu.

That distinction was lost

İngilizce daima kibar olmaya karar verdikten sonra,

when the English decided to just be polite all the time.

bu ayrım kaybolmuştur.

But the difficulty in translating "you" doesn't end there.

Ama "sen"'i çevirmenin zorluğu burada bitmiyor.

In languages like Hausa or Korana,

Hausa ya da Korana gibi dillerde,

the "you" form depends on the listener's gender.

"sen" kalıbı dinleyenin cinsiyetine göre değişir.

In many more, it depends on whether they are one or many,

Pek çok başkasında, dinleyici tek mi çok mu ona göre "sen" kalıbı değişir,

such as with German "Du" or "ihr."

Almanca "sen" (Du) veya "siz" (ihr) gibi.

Even in English,

İngilizce'de bile,

some dialects use words like "y'all" or "youse" the same way.

bazı ağızlar "hepiniz" (y'all) ya da "siz" (youse)'i aynı şekilde kullanır.

Bazı çoğul kalıplar -Fransızca "siz" (vous)

Some plural forms, like the French "vous"

and Russian "Вы"

ve Rusça "siz" (Вы) gibi-

are also used for a single person

tekil kişi için de kullanılır.

to show that the addressee is that much more important,

Hitap edilen kişinin çok daha önemli olduğunu vurgulamak için

much like the royal "we."

çok asil olan "biz" gibi.

And a few languages even have a specific form

Bazı dillerin sadece iki kişiye hitap etmek için

for addressing exactly two people,

özel bir kalıbı bile vardır,

like Slovenian "vidva."

Slovence "ikiniz" (vidva) sözcüğü gibi.

If that wasn't complicated enough,

Bu yeterince karışık gelmediyse,

formality, number, and gender can all come into play at the same time.

resmiyet, sayı ve cinsiyet hepsi aynı anda devreye girebilir.

In Spanish, "tú" is unisex informal singular,

İspanyolca'da "sen" (tu) cinsiyet belirtmeden resmi olmayan tekil kişi için,

"usted" is unisex formal singular,

"siz" (usted) cinsiyet belirtmeden resmi tekil kişi için,

"vosotros" is masculine informal plural,

"siz" (vosotros) erkek resmi olmayan çoğul kişi,

"vosotras" is feminine informal plural,

"siz" (vosotras) kadın resmi olmayan çoğul kişi

and "ustedes" is the unisex formal plural.

ve "siz" (ustedes) cinsiyet belirtmeden resmi çoğul kişi için kullanılır.

Phew!

Offf!

After all that,

Tüm bunlardan sonra,

it may come as a relief

bazı dillerin sıklıkla ikinci kişi zamirini eklemediğini bilmek

that some languages often leave out the second person pronoun.

sizi rahatlatabilir.

In languages like Romanian and Portuguese,

Romence ve Portekizce gibi dillerde,

the pronoun can be dropped from sentences

zamir cümlelerden atılabilir.

because it's clearly implied by the way the verbs are conjugated.

Çünkü fiilin çekim şekliyle, zamir açıkça belirtilmiştir.

And in languages like Korean, Thai, and Chinese,

Korece, Tayca ve Çince gibi dillerde de

pronouns can be dropped without any grammatical hints.

zamir, dil bilgisel hiçbir ipucu olmadan cümleden atılabilir.

Speakers often would rather have

Konuşmacılar yanlış zamiri kullanıp

the listener guess the pronoun from context

kaba görünme riskini almaktansa,

than use the wrong one and risk being seen as rude.

dinleyicinin zamiri bağlamdan tahmin etmesini tercih eder.

So if you're ever working as a translator

Yani bir çevirmen olarak çalışırsanız

and come across this sentence without any context:

ve hiçbir bağlam olmadan şu cümleyle karşılaşırsanız:

"You and you, no, not you,

"Sen ve sen, hayır, sen değil,

you, your job is to translate 'you' for yourselves" ...

siz, sizin işiniz 'sen''i kendiniz için çevirmek"...

Well, good luck.

Peki, kolay gelsin.

And to the volunteer community who will be translating this video

Bu videoyu çeşitli dillere çevirecek

into multiple languages:

gönüllü topluluğuna da:

Sorry about that!

Bunun için üzgünüm!