How healthy living nearly killed me | A.J. Jacobs

Lối sống lành mạnh gần như đã làm hại tôi như thế nào?

Translator: Viet Dung Pham Reviewer: Ha Thu Hai

I've spent the last decade

Tôi đã dành cả một thập kỷ

subjecting myself to pain and humiliation,

thử nghiệm khả năng chịu đựng sự khó chịu và bẽ bàng

hopefully for a good cause,

hy vọng cho một hệ quả tốt đẹp

which is self-improvement.

sự tự hoàn thiện

And I've done this in three parts.

Tôi đã thực hiện theo 3 phần.

So first I started with the mind.

Đầu tiên tôi bắt đầu với trí tuệ

And I decided to try to get smarter

Và tôi quyết định cố gắng để trở nên thông thái hơn

by reading the entire Encyclopedia Britannica

bằng cách đọc toàn bộ cuốn Bách khoa toàn thư

from A to Z --

từ đầu đến cuối

or, more precisely, from "a-ak" to "Zywiec."

hay, chính xác hơn là từ a-ak (âm nhạc cổ của Đông Á) đến Zywiec (một thị trấn ở Balan được biết đến qua Bia).

And here's a little image of that.

Và đây là một hình ảnh nho nhỏ.

And this was an amazing year.

Một năm đáng nhớ.

It was really a fascinating journey.

Đó thực sự là một chuyến đi thú vị.

It was painful at times,

Đôi khi nó thực sự khó chịu,

especially for those around me.

đặc biệt là với những người xung quanh tôi.

My wife started to fine me one dollar

Vợ tôi bắt đầu phạt tôi một dollar

for every irrelevant fact I inserted into conversation.

cho những điều ngớ ngẩn mà tôi nói.

So it had its downsides.

Do vậy nó cũng có những mặt trái.

But after that,

Nhưng sau đó,

I decided to work on the spirit.

tôi quyết định chuyển sang mảng tinh thần.

As I mentioned last year,

Như tôi đã đề cập vào năm ngoái,

I grew up with no religion at all.

tôi không theo một tôn giáo nào cả.

I'm Jewish,

Tôi là người Do Thái,

but I'm Jewish in the same way the Olive Garden is Italian.

nhưng Do Thái theo cách mà Olive Garden là người Italia.

(Laughter)

(tiếng cười)

Not really.

Cũng không hẳn thế.

But I decided to learn about the Bible and my heritage

Nhưng tôi quyết định tìm hiểu về Kinh Thánh và Di sản

by actually diving in

bằng việc thực sự đắm chìm

and trying to live it and immerse myself in it.

sống hết mình và mê say trong nó.

So I decided to follow all the rules of the Bible.

Nên tôi đã tuân theo tất cả các lời răn trong Kinh Thánh.

And from the Ten Commandments

Và từ 10 lời răn của Chúa

to growing my beard --

để nuôi một bộ râu --

because Leviticus says you cannot shave.

vì Leviticus nói rằng bạn không được cạo râu.

So this is what I looked like by the end.

Chính vì thế mà đây là tôi sau đó.

Thank you for that reaction.

Cảm ơn bạn vì phản ứng đó .

(Laughter)

(tiếng cười)

I look a little like Moses, or Ted Kaczynski.

Trông tôi hơi giống Moses, hay là Ted Kaczynski.

I got both of them.

Tôi giống cả 2 người đó.

So there was the topiary there.

Nên mới có sự tạo hình cho giống ở đây.

And there's the sheep.

Và đây, một con cừu.

Now the final part of the trilogy

Bây giờ, phần cuối cùng

was I wanted to focus on the body

tôi hướng sự tập trung vào cơ thể

and try to be the healthiest person I could be,

cố gắng để trở thành một người khỏe mạnh nhất có thể,

the healthiest person alive.

một người hoàn toàn khỏe mạnh.

So that's what I've been doing the last couple of years.

Đó là điều mà tôi hiện vẫn đang làm trong suốt 2 năm nay.

And I just finished a couple of months ago.

Và nó cũng vừa mới kết thúc cách đây 2 tháng.

And I have to say, thank God.

Và tôi phải nói rằng, cảm ơn Chúa.

Because living so healthily was killing me.

Vì việc sống lành mạnh đang làm hại tôi.

(Laughter)

(tiếng cười)

It was so overwhelming,

Nó́ thực sự là quá tải,

because the amount of things you have to do,

bởi vì tất cả những điều mà bạn phải làm,

it's just mind-boggling.

nhiều ngoài sức tưởng tượng.

I was listening to all the experts

Tôi đã nghe theo các chuyên gia

and talking to sort of a board of medical advisers.

và trao đổi với cả một loạt các Hội đồng cố vấn về sức khỏe.

And they were telling me

Và họ đã nói với tôi

all the things I had to do.

tất cả những điều mà tôi phải làm.

I had to eat right,

Tôi phải ăn uống tốt,

exercise, meditate, pet dogs,

tập thể dục, tập thiền, nuôi chó,

because that lowers the blood pressure.

vì việc đó giúp giảm huyêt áp.

I wrote the book on a treadmill,

Tôi đã viết sách trên máy chạy bộ,

and it took me about a thousand miles

và tôi đã phải chạy đến cả ngàn dặm

to write the book.

để viết cuốn sách đó.

I had to put on sunscreen.

Tôi đã phải bôi kem chống nắng.

This was no small feat,

Việc này rất kỳ công,

because if you listen to dermatologists,

vì nếu bạn lắng nghe ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa da liễu,

they say that you should have a shot glass full of sunscreen.

họ nói rằng bạn cần phải dùng một cốc thủy tinh cũ đầy kem chống nắng.

And you have to reapply it every two to four hours.

Và bạn phải bôi lại sau mỗi 2 đến 4 giờ.

So I think half of my book advance

Nên tôi nghĩ rằng phân nửa tiền viết cuốn sách được trả trước của tôi

went into sunscreen.

là để trả cho kem chống nắng

I was like a glazed doughnut

Tôi giống như một cái bánh rán đờ đẫn

for most of the year.

trong suốt năm vậy.

There was the washing of hands.

Còn đây là việc rửa tay.

I had to do that properly.

Tôi đã phải làm điều đúng cách.

And my immunologist told me

và nhà nghiên cứu miễn dịch học của tôi nói với tôi rằng

that I should also wipe down

tôi cũng nên vứt hết tất cả

all of the remote controls and iPhones in my house,

các loại điều khiển từ xa và cả chiếc iphone trong nhà tôi,

because those are just orgies of germs.

vì những vật đó là nơi trú ngụ của rất nhiều vi khuẩn gây bệnh.

So that took a lot of time.

Điều đó thực sự tốn thời gian.

I also tried to be the safest person I could be,

Tôi cũng đã cố gắng để được an toàn nhất có thể,

because that's a part of health.

vì nó là một phần của sự khỏe mạnh.

I was inspired

Tôi đã được khích lệ

by the Danish Safety Council.

bởi Hội đồng Y Tế Đan Mạch.

They started a public campaign

Họ đã khởi động một chiến dịch cộng đồng

that says, "A walking helmet is a good helmet."

có tên gọi: “Mũ bảo hiểm đi bộ là một cái mũ bảo hiểm tốt”

So they believe you should not just wear helmets for biking,

Họ tin rằng, bạn không chỉ nên đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp,

but also for walking around.

mà cả khi đi bộ nữa.

And you can see there

Và mọi người thấy đấy

they're shopping with their helmets.

họ đang mua hàng với những chiêc mũ bảo hiểm trên đầu.

(Laughter)

(tiếng cười)

Well yeah, I tried that.

Vâng, tôi đã thử việc đó.

Now it's a little extreme, I admit.

Tôi thừa nhận là nó có hơi cực đoan một chút

But if you think about this,

Nhưng nếu bạn suy nghĩ về điều này,

this is actually -- the "Freakonomics" authors wrote about this --

nó thực sự là vấn đề mà các tác giả của cuốn sách “Kinh tế quái đản” đã đề cập

that more people die on a per mile basis

đó là ngày càng có nhiều người chết trên mỗi dặm đường

from drunk walking

từ việc say rượu khi đi bộ

than from drunk driving.

hơn là từ việc say rượu khi lái xe

So something to think about tonight

Nên, đó là một số điều để nghĩ trong tối nay

if you've had a couple.

nếu như bạn có một số.

So I finished,

Tôi đã hoàn thành xong dự án này

and it was a success in a sense.

và nó là một sự thành công.

All of the markers went in the right direction.

Mọi thứ đã đi theo đúng hướng.

My cholesterol went down, I lost weight,

Lượng Cholesterol giảm xuống, tôi đã giảm cân,

my wife stopped telling me that I looked pregnant.

vợ tôi không còn nói rằng trông tôi như người mang thai.

So that was nice.

điều đó thật tuyệt.

And it was successful overall.

Nói chung là thành công.

But I also learned that I was too healthy,

Nhưng tôi cũng phát hiện ra rằng tôi đã quá khỏe mạnh,

and that was unhealthy.

và như vậy là không khỏe mạnh.

I was so focused on doing all these things

Tôi đã quá tập trung làm tất cả những việc đó

that I was neglecting my friends and family.

đến nỗi mà tôi đã bỏ qua bạn bè và gia đình.

And as Dan Buettner can tell you,

Và như Dan Buettner có thể cho bạn biết

having a strong social network

có một mối quan hệ xã hội vững chắc

is so crucial to our health.

là điều quyết định cho sức khỏe của bạn.

So I finished.

Thế nên tôi kết thúc nó.

And I kind of went overboard

Và tôi hơi quá mức

on the week after the project was over.

vào tuần lễ sau khi mà dự án này kết thúc.

I went to the dark side,

Tôi đã vào "phía tối"

and I just indulged myself.

và tôi đã nuông chiều bản thân mình.

It was like something out of Caligula.

Nó giống như một cái gì đó của Caligula. (Tên thường gọi của Hoàng đế La Mã)

(Laughter)

(tiếng cười)

Without the sex part.

mà không có tình dục

Because I have three young kids,

Vì tôi có ba đứa con nhỏ,

so that wasn't happening.

nên điều đó không xảy ra.

But the over-eating and over-drinking, definitely.

nhưng tôi thực sự ăn quá nhiều, uống quá nhiều.

And I finally have stabilized.

Và cuối cùng tôi cũng ổn định

So now I'm back

Nên giờ đây, tôi đã quay trở lại

to adopting many -- not all; I don't wear a helmet anymore --

để áp dụng nhiều hơn -- không phải với tất cả: Tôi không còn đội mũ bảo hiểm nữa --

but dozens of healthy behaviors

nhưng với hàng tá các thói quen có ích cho sức khoẻ

that I adopted during my year.

mà tôi đã thực hiện trong suốt năm qua.

It was really a life-changing project.

đó thực sự là một dự án thay đổi cuộc đời

And I, of course, don't have time to go into all of them.

Và tôi, tất nhiên, không có thời gian để nói về tất cả

Let me just tell you two really quickly.

Tôi sẽ cho mọi người biết nhanh hai điều.

The first is -- and this was surprising to me;

Đầu tiên là –điều này là ngạc nhiên với tôi;

I didn't expect this to come out --

tôi không mong nó xảy ra --

but I live a much quieter life now.

đó là hiện tại tôi sống một cuộc sống trầm lặng hơn

Because we live in such a noisy world.

chúng ta sống trong một thế giới quá ồn ào.

There's trains and planes and cars

Những chiếc tàu, máy bay, ôtô

and Bill O'Reilly, he's very noisy.

va Bill O'Reillỳ, ông ta thực sự rất ồn ào.

(Laughter)

(tiếng cười)

And this is a real underestimated, under-appreciated health hazard --

Và đây thực sự mối hiểm họa sức khỏe bị xem thường và coi nhẹ--

not just because it harms our hearing, which it obviously does,

không chỉ bởi vì nó gây hại đến thính giác của chúng ta, rõ ràng là vậy,

but it actually initiates

mà nó còn thực sự kích hoạt

the fight-or-flight response.

những phản xạ tấn công hay phòng thủ

A loud noise will get your fight-or-flight response going.

Tiếng ồn sẽ khiến phản xạ tấn công hay phòng thủ của bạn diễn ra

And this, over the years,

Và điều này, theo năm tháng,

can cause real damage, cardiovascular damage.

có thể gây nên những hiểm họa, hiểm họa tim mạch.

The World Health Organization just did a big study

Tổ chức Y Tế Thế Giới đã thực hiện một nghiên cứu lớn

that they published this year.

được công bố năm nay.

And it was done in Europe.

Nghiên cứu được thực hiện ở Châu Âu.

And they estimated

Và họ đã ước lượng được

that 1.6 million years of healthy living

rằng 1,6 triệu năm sống khỏe mạnh

are lost every year in Europe

mất đi hằng năm ở Châu Âu

because of noise pollution.

do ô nhiễm tiếng ồn.

So they think it's actually very deadly.

Nên họ cho rằng nó thực sự có hại.

And by the way,

Nhân tiện,

it's also terrible for your brain.

Nó cũng thật tệ cho não bộ của bạn.

It really impairs cognition.

Nó thực sự làm suy yếu nhận thức.

And our Founding Fathers knew about this.

Và các nhà lãnh đạo của chúng ta cũng đã biết về điều này

When they wrote the Constitution,

Khi họ viết Hiến pháp,

they put dirt all over the cobblestones outside the hall

họ đã đổ đất lên đá sỏi bên ngoài hội trường

so that they could concentrate.

để mà họ có thể tập trung.

So without noise reduction technology,

Nên nếu không có kỹ thuật khử tiếng ồn,

our country would not exist.

đất nước chúng ta đã không thể tồn tại.

So as a patriot,

vì thế, là một người yêu nước,

I felt it was important to --

tôi cảm thấy điều đó thực sự quan trọng --

I wear all the earplugs and the earphones,

Tôi dùng các loại bịt tai và tai nghe,

and it's really improved my life

và chúng thực sự đã cái thiện cuộc sống của tôi

in a surprising and unexpected way.

theo một cách đầy bất ngờ và không mong đợi.

And the second point I want to make, the final point,

Và vấn đề thứ hai mà tôi muốn đưa ra, vấn đề cuối cùng,

is that -- and it's actually been a theme of TEDMED --

đó là – Và nó thực sự chính là chủ đề của TEDMED --

that joy is so important to your health,

niềm vui là điều quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta đến nỗi

that very few of these behaviors

rất ít trong những hành động này

will stick with me

sẽ gắn kết với tôi

unless there's some sense of pleasure and joy in them.

trừ khi tôi cảm thấy chúng có những niềm vui và ý nghĩa tồn tại bên trong.

And just to give you one instance of this:

Và chỉ là một ví dụ để cho mọi người biết:

food.

Thực phẩm.

The junk food industry

Ngành công nghiệp thức ăn nhanh

is really great

thực sự giỏi

at pressing our pleasure buttons

trong việc làm thỏa mãn chúng ta

and figuring out what's the most pleasurable.

Và tìm ra điều gì có thể tạo sự thỏa mãn vô cùng.

But I think we can use their techniques

Nhưng tôi nghĩ có thể dùng các kỹ thuật của họ

and apply them to healthy food.

và áp dụng chúng đối với các thức ăn có lợi cho sức khỏe.

To give just one example,

Một ví dụ,

we love crunchiness, mouthfeel.

Chúng ta thích đồ ăn có vị giòn, cảm nhận khi ăn.

So I basically have tried to incorporate crunchiness

Nên về cơ bản tôi đã cố gắng phối hợp chúng

into a lot of my recipes --

vào các công thức nấu ăn của tôi--

throw in some sunflower seeds.

cho vào một ít hạt giống hoa hướng dương.

And you can almost trick yourself

Và bạn gần như có thể tự lừa phỉnh bản thân

into thinking you're eating Doritos.

bằng việc nghĩ rằng bạn đang ăn Doritos (Snack).

(Laughter)

(tiếng cười)

And it has made me a healthier person.

Và nó đã làm cho tôi trở thành một người khỏe mạnh.

So that is it.

Vậy đấy.

The book about it comes out in April.

Cuốn sách sẽ xuất bản vào tháng Tư.

It's called "Drop Dead Healthy."

Nó có tên gọi là" Từ bỏ lối sống thiếu lành mạnh".

And I hope that I don't get sick during the book tour.

Hy vọng rằng tôi không bị ốm vì các buổi giới thiệu cuốn sách này.

That's my greatest hope.

Đó là hy vọng lớn nhất của tôi.

So thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)