How free is our freedom of the press? | Trevor Timm

Translator: Sharon Nguyen Reviewer: Vi Phan

So this is James Risen.

Đây là James Risen.

You may know him as the Pulitzer Prize-winning reporter

Có lẽ bạn biết ông là nhà báo đoạt giải Pulitzer

for The New York Times.

làm việc cho The New York Times.

Long before anybody knew Edward Snowden's name,

Một thời gian dài trước khi ta biết đến Edward Snowden,

Risen wrote a book in which he famously exposed

Risen đã viết một cuốn sách, tiết lộ rằng

that the NSA was illegally wiretapping the phone calls of Americans.

Cơ quan An ninh Quốc gia đang nghe lén điện thoại của dân chúng.

But it's another chapter in that book

Nhưng đó là 1 chương khác trong quyển sách

that may have an even more lasting impact.

có sức ảnh hưởng về sau còn lớn hơn.

In it, he describes a catastrophic US intelligence operation

Trong đó, ông mô tả hành động khủng khiếp của tình báo Mỹ

in which the CIA quite literally handed over blueprints

khi CIA thật sự trao lại cho Iran

bản thiết kế chế tạo bom nguyên tử.

of a nuclear bomb to Iran.

If that sounds crazy, go read it.

Nếu thấy điều này thật điên rồ, hãy đọc nó.

It's an incredible story.

Đúng là không thể tin được.

But you know who didn't like that chapter?

Nhưng bạn có biết ai không thích chương đó không?

The US government.

Chính là chính phủ Hoa Kỳ.

For nearly a decade afterwards,

Trong gần mười năm sau đó,

Risen was the subject of a US government investigation

Risen trở thành đối tượng điều tra của chính phủ

các công tố viên buộc ông phải ra toà làm chứng

in which prosecutors demanded that he testify

against one of his alleged sources.

chống lại người cung cấp thông tin cho mình.

And along the way, he became the face for the US government's recent pattern

Và suốt thời gian đó, ông trở thành ví dụ điển hình mới nhất

of prosecuting whistleblowers and spying on journalists.

cho hành động truy tố nguồn tin mật và theo dõi nhà báo của chính phủ.

You see, under the First Amendment,

Căn cứ theo Tu Chính Án Thứ Nhất:

the press has the right to publish secret information in the public interest.

báo chí có quyền đăng tải tin mật vì lợi ích của công chúng.

Nhưng giới truyền thông không thể nào thực hiện được quyền này

But it's impossible to exercise that right if the media can't also gather that news

một khi họ không lấy được tin, và cũng không bảo vệ được

and protect the identities of the brave men and women

danh tính của những người đã dũng cảm cung cấp tin cho họ.

who get it to them.

So when the government came knocking,

Cho nên, khi chính phủ đến gõ cửa,

Risen did what many brave reporters have done before him:

Risen cũng làm như những người dũng cảm đi trước:

he refused

từ chối tiết lộ thân phận nguồn tin

and said he'd rather go to jail.

và nói ông thà vào tù còn hơn.

So from 2007 to 2015,

Vậy nên từ 2007 đến 2015,

Risen lived under the specter of going to federal prison.

Risen phải sống dưới viễn cảnh bị đưa vào nhà tù liên bang.

That is, until just days before the trial, when a curious thing happened.

Vài ngày trước phiên toà xét xử, một chuyện lạ đã xảy ra:

Sau nhiều năm cho rằng vụ này phải có Risen ra làm chứng,

Suddenly, after years of claiming it was vital to their case,

chính phủ đột ngột từ bỏ mọi ép buộc của họ với Risen.

the government dropped their demands to Risen altogether.

It turns out, in the age of electronic surveillance,

Thì ra họ phát hiện, trong thời đại giám sát điện tử

there are very few places reporters and sources can hide.

nhà báo và nguồn tin chẳng có mấy nơi để trốn.

And instead of trying and failing to have Risen testify,

Thay vì cố ép Risen làm nhân chứng rồi thất bại,

they could have his digital trail testify against him instead.

họ có thể dùng quá trình sử dụng công nghệ để buộc tội ông.

So completely in secret and without his consent,

Vậy là bên công tố có được nhật ký cuộc gọi của Risen,

hoàn toàn âm thầm, không cần ông có đồng ý không.

prosecutors got Risen's phone records.

They got his email records, his financial and banking information,

Họ có được lịch sử email, thông tin tài chính và ngân hàng,

his credit reports,

báo cáo tín dụng,

even travel records with a list of flights he had taken.

cả danh sách chuyến bay của ông cũng được ghi lại.

And it was among this information that they used to convict Jeffrey Sterling,

Một trong số chúng trở thành bằng chứng buộc tội Jeffery Sterling,

Risen's alleged source and CIA whistleblower.

người được cho là nguồn tin của Risen, cũng là kẻ tiết lộ bí mật của CIA.

Sadly, this is only one case of many.

Thật đáng buồn khi đây chỉ là một trong số nhiều trường hợp.

President Obama ran on a promise to protect whistleblowers,

Tổng thống Obama luôn hứa sẽ bảo vệ những nguồn tin mật,

and instead, his Justice Department has prosecuted more

rồi sau đó lại cho Bộ Tư pháp đứng đằng sau truy tố họ

than all other administrations combined.

nhiều hơn tất cả các chính quyền khác cộng lại.

Giờ ta đã biết để lộ thông tin trở thành rắc rối như thế nào,

Now, you can see how this could be a problem,

especially because the government considers so much of what it does secret.

nhất là khi chính phủ xem gần hết mọi chuyện họ làm là bí mật.

Since 9/11, virtually every important story about national security

Từ sau vụ 11/9, hầu như mọi chuyện hệ trọng liên quan tới an ninh quốc gia

has been the result of a whistleblower coming to a journalist.

đều nhờ người tố giác với nhà báo mới có được.

So we risk seeing the press unable to do their job

Nên chúng ta đành nhìn báo chí thất bại trong công việc của mình,

that the First Amendment is supposed to protect

việc mà đáng lẽ Tu Chính Án Thứ Nhất phải bảo vệ

because of the government's expanded ability to spy on everyone.

vì chính phủ ngày càng có khả năng theo dõi mọi người.

But just as technology has allowed the government

Nhưng nếu như chính phủ có thể dùng công nghệ

to circumvent reporters' rights,

để cánh nhà báo không thực hiện được quyền của mình,

the press can also use technology

thì báo chí cũng có thể sử dụng công nghệ

to protect their sources even better than before.

để bảo vệ nguồn tin của mình hiệu quả hơn bao giờ hết.

And they can start from the moment they begin speaking with them,

Và họ có thể làm được điều này ngay khi cuộc nói chuyện bắt đầu,

rather than on the witness stand after the fact.

thay vì chờ đến lúc sự thật phơi bày mới ra làm chứng.

Chưa có phần mềm truyền thông vào lúc Risen viết ra quyển sách

Communications software now exists

that wasn't available when Risen was writing his book,

nay đã ra đời và có khả năng chống giám sát tốt hơn nhiều

and is much more surveillance-resistant than regular emails or phone calls.

so với dùng emails hoặc điện thoại thông thường.

For example, one such tool is SecureDrop,

Một đơn cử cho loại phần mềm này là SecureDrop,

an open-source whistleblower submission system

một hệ thống miễn phí dành cho người cung cấp tin mật

that was originally created by the late Internet luminary Aaron Swartz,

được nhà hoạt động Internet sáng giá đã qua đời là Aaron Swartz tạo ra

and is now developed at the non-profit where I work,

và hiện đang được phát triển tại tổ chức phi lợi nhuận mà tôi làm,

Freedom of the Press Foundation.

Quỹ ủng hộ quyền tự do báo chí.

Instead of sending an email,

Thay vì gửi email,

you go to a news organization's website,

bạn sẽ vào trang web của một cơ quan thông tin,

like this one here on The Washington Post.

như trang của The Washington Post ở trên đây.

Từ đó, bạn có thể tải lên một văn kiện hay gửi thông tin đi

From there, you can upload a document or send information

much like you would on any other contact form.

rất giống với thao tác trên bất cứ hình thức liên lạc nào.

It'll then be encrypted and stored on a server

Sau đó, tài liệu này sẽ được mã hoá và lưu vào máy chủ

that only the news organization has access to.

chỉ có cơ quan thông tin mới có quyền truy cập.

So the government can no longer secretly demand the information,

Chính phủ không thể đòi thông tin một cách bí mật nữa,

and much of the information they would demand

và đa số những thông tin họ muốn có

wouldn't be available in the first place.

sẽ không thể có được ngay.

SecureDrop, though, is really only a small part of the puzzle

Mà thật ra SecureDrop mới chỉ là một phần nhỏ trong bài toán lớn

for protecting press freedom in the 21st century.

nhằm bảo vệ quyền tự do báo chí trong thế kỷ 21.

Ngặt một nỗi, hiện giờ chính phủ trên toàn thế giới

Unfortunately, governments all over the world

are constantly developing new spying techniques

đang không ngừng phát triển công nghệ gián điệp

that put us all at risk.

nhằm đưa tất cả chúng ta vào chỗ nguy hiểm.

And it's up to us going forward to make sure

Chỉ có phát triển, chúng ta mới có thể đảm bảo

that it's not just the tech-savvy whistleblowers,

điều cần thiết không chỉ là tạo ra những nguồn tin thành thạo công nghệ,

like Edward Snowden, who have an avenue for exposing wrongdoing.

phơi bày chuyện sai trái chuyên nghiệp như Edward Snowden.

It's just as vital that we protect the next veteran's health care whistleblower

Ta cũng cần bảo vệ nhân viên chăm sóc cựu chiến binh tiếp theo,

người báo động cho chúng ta biết các bệnh viện đã quá tải,

alerting us to overcrowded hospitals,

or the next environmental worker

hay nhân viên môi trường tiếp theo,

sounding the alarm about Flint's dirty water,

người đánh hồi chuông cảnh tỉnh về nguồn nước bẩn của nhà máy Flint,

or a Wall Street insider

hay một thành viên từ Wall Street

warning us of the next financial crisis.

cảnh báo cho ta về đợt khủng hoảng tài chính tiếp theo.

After all, these tools weren't just built to help the brave men and women

Tóm lại, những công cụ này được tạo ra không chỉ để giúp đỡ cho ai

who expose crimes,

dám đứng ra phơi bày tội ác,

but are meant to protect all of our rights under the Constitution.

mà còn để bảo vệ mọi quyền hiến định của chúng ta.

Thank you.

Xin cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)