The most Martian place on Earth | Armando Azua-Bustos

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Sevkan Uzel

This is a picture of a sunset on Mars

Bu Mars'ta bir gün batımı resmi,

taken by NASA's Curiosity rover in 2013.

NASA'nın Curiosity aracı tarafından 2013 yılında çekildi.

Mars is a very cold planet,

Mars çok soğuk bir gezegen,

flooded with high levels of UV radiation

yüksek düzeyde UV ışınımı altında

ve aşırı kuru.

and extremely dry.

Gerçek şu ki, Mars bildiğimiz şekliyle yaşam için aşırı kuru kabul ediliyor.

In fact, Mars is considered to be too dry for life as we know it.

I'm an astrobiologist.

Ben bir astrobiyologum.

I try to understand the origin of life on Earth

Dünya'daki canlılığın kökeni ve evrenin başka yerlerinde

and the possibilities of finding life

yaşam bulma olanakları üzerinde çalışıyorum.

elsewhere in the universe.

People sometimes ask me,

İnsanlar bazen bana şunu soruyor:

how can you be an astrobiologist

Kendi uzay gemin yoksa,

if you don't have your own spaceship?

nasıl astrobiyolog olabilirsin ki?

Well, what I do is that I study life

Benim yaptığım şey şu:

in those environments on Earth

Dünya üzerinde bulunup, evrenin diğer ilginç yerlerine benzeyen

that most closely resemble other interesting places in the universe.

ortamlardaki yaşamı inceliyorum.

Dünya'daki her tür yaşam için su gerekli.

All life on Earth requires water,

so in my case I focus on the intimate relationship

Dolayısıyla işim gereği, su ve yaşam arasındaki

yakın ilişkiye odaklanarak, Mars gibi kuru bir gezegende

between water and life

in order to understand

if we could find life in a planet as dry as Mars.

yaşam bulunabilir mi diye anlamaya çalışıyorum.

But since I do not have the 2.5 billion dollars

Ancak kendi robotumu Mars'a göndermek için

2,5 milyar dolarım olmadığından,

to send my own robot to Mars,

Dünya'da Mars'a en çok benzeyen yer olan Atakama Çölü'nü araştırıyorum.

I study the most Martian place on Earth,

the Atacama Desert.

Located in northern Chile,

Şili'nin kuzeyinde bulunan çöl,

it is the oldest and driest desert on Earth.

Dünya'nın en eski ve kuru çölü.

Ne kadar kuru olduğuna bir örnek:

To give you an idea of how dry it is,

Burada Vancouver'da her yıl 1.000 mm yağmur yağdığını düşünün.

consider here in Vancouver it rains over 1,000 millimeters of rain every year.

In the Atacama, there are places with no reported rains

Atakama'da ise son 400 yıldır hiç yağmur yağmadığı

in the last 400 years.

bildirilen yerler var.

How do I know this?

Bunu nasıl mı biliyorum?

Well, because I was born and raised in the Atacama --

Çünkü Atakama'da doğdum ve büyüdüm.

(Kahkaha)

(Laughter)

So I had a unique advantage

O yüzden bu çölü araştırmaya başladığımda

when I started studying this desert.

eşsiz bir avantajım vardı.

So let me tell you guys a few fantastic examples

Şimdi sizinle hayatın neredeyse hiç su olmadan nasıl devam ettiğine dair,

he has found

onun bulduğu

harika örnekleri paylaşmak istiyorum.

on how life has adapted to live with almost no water at all.

One of my first findings was in the entrance of a cave

İlk bulgularımdan biri,

Pasifik Okyanusu'na bakan bir mağaranın girişindeydi.

facing the Pacific Ocean.

Orada yalnızca mağara girişindeki örümcek ağları üzerinde yetişen

In this place, we reported a new type of microalgae

that grew only on top of the spiderwebs that covered the cave entrance.

yeni bir tür mikroalg fark ettik.

Have you ever seen a spiderweb early in the morning?

Sabahın erken saatinde hiç örümcek ağı gördünüz mü?

It's covered with dew,

Çiğ ile kaplanmışlardır.

so this microalgae learned that in order to carry photosynthesis

Bu mikroalg de Dünya'nın en kuru çölünün kıyısında fotosentez yapabilmek için

in the coast of the driest desert on Earth,

örümcek ağını kullanıyor.

they could use the spiderwebs.

So here they may access the water from the fogs

Genellikle sabah saatlerinde bu alanları kaplayan sis sayesinde,

that regularly cover these areas in the morning.

suya erişim sağlayabiliyorlar.

In another cave, we found a different type of microalgae.

Başka bir mağarada, farklı bir tür mikroalg bulduk.

Bu alg okyanus sisini su kaynağı olarak kullanabiliyor

This one is able to use ocean mist as a source of water,

and strikingly lives in the very bottom of a cave,

ve şaşırtıcı bir şekilde, bir mağaranın dibinde yaşıyor.

so it has adapted to live with less than 0.1 percent

Yani sıradan bir bitkinin gereksinim duyduğu ışığın

of the amount of light that regular plants need.

yüzde 0,1'inden daha azı ile yaşamaya adapte olmuş.

Bu bulgular bana Mars'ta mağaralar içinde

These type of findings suggest to me that on Mars,

fotosentetik yaşam dahi bulabileceğimizi gösteriyor.

we may find even photosynthetic life inside caves.

And by the way, that's me.

Bu arada, bu benim.

(Laughter)

(Kahkaha)

NASA tarafından keşfedilen Yungay adlı bu bölge,

Now, for almost 15 years this region of Yungay, discovered by NASA,

yaklaşık 15 yıldır çölün en kuru yeri olarak kabul edilmişti;

was thought to be the driest place of this desert,

but I knew that it was not.

ama ben öyle olmadığını biliyordum.

How? You already know the answer.

Nasıl mı? Yanıtı zaten biliyorsunuz.

Çünkü bu çölde doğudum ve büyüdüm.

Because I was born and raised in this desert.

So I remembered that I usually see fogs in Yungay,

Genellikle Yungay'da sis gördüğümü hatırladım.

Hiç bulut veya sis görmediğim

so after setting sensors in a number of places,

where I remember never seeing fogs or clouds,

birkaç yere sensör kurduktan sonra,

I reported four other sites much drier than Yungay,

Yungay'dan daha kuru dört bölge bulduğumu bildirdim.

with this one, María Elena South,

Maria Elena Güney adındaki bu yer,

Dünya'daki hakikaten en kuru yer oluyor.

being the truly driest place on Earth,

as dry as Mars,

Mars kadar kuru

and amazingly, just a 15-minute ride

ve asıl ilginç olan,

from the small mining town where I was born.

doğduğum küçük maden kasabasından yalnızca 15 dk uzaklıkta.

Bu arayışla aslında Dünya'da yaşamı mümkün kılan

Now, in this search, we were trying to actually find the dry limit

kuruluk sınırını bulmaya çalışıyorduk;

for life on Earth,

a place so dry that nothing was able to survive in it.

hiçbir şeyin yaşayamayacağı çok kuru bir yeri.

But even here, well hidden underground,

Ancak burada bile, yerin bu kadar altında,

çok sayıda farklı mikroorganizma bulduk.

we found a number of different microorganisms,

which suggested to me that similarly dry places, like Mars,

Bu da bana Mars gibi kuru bir bölgede de

canlı olabileceğini gösterdi.

may be inhabited.

We even have some preliminary evidences

Hatta bu mikroorganizmaların, çevremizde gezinen mumyalar gibi,

that these microorganisms may still be active

kuru bir vaziyette hala aktif olabileceğine işaret eden

in the desiccated state,

like walking mummies all around us,

başlangıç niteliğinde kanıtlarımız bile var.

UV ışınımı, enerji kaynağı olarak kullanıyor olabilirler.

and that they may be using UV radiation as a source of energy.

If confirmed, this would have a huge impact on our definition of life,

Eğer bu doğrulanırsa, yaşam tanımımıza,

evrende yaşam bulma çabamıza dev bir etki yapacak.

on how we look for life elsewhere in the universe.

Due to its clear skies, by 2020,

Açık havasından ötürü, 2020 yılına kadar

60 percent of the biggest telescopes on Earth

Dünya'nın en büyük teleskoplarının yüzde 60'ı

will be located in the Atacama,

Atakama'ya yerleştirilecek.

and while everyone else will be looking among the stars

Herkes yıldızlara bakıp ''Acaba yalnız mıyız?''

to answer the question, "Are we alone?"

sorusunu yanıtlamaya çalışırken,

I will be looking down to the ground

ben yeri inceliyor

searching for this same answer

ve kendi bahçemde aynı soruya

in my own backyard.

cevap arıyor olacağım.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)