The most Martian place on Earth | Armando Azua-Bustos

Translator: Phuong Quach Reviewer: Huong Nguyen

This is a picture of a sunset on Mars

Đây là bức tranh mặt trời mọc trên sao Hỏa

taken by NASA's Curiosity rover in 2013.

do xe thám hiểm Curiosity của NASA chụp vào năm 2013.

Mars is a very cold planet,

Sao Hỏa là một hành tinh vô cùng lạnh,

flooded with high levels of UV radiation

đầy ắp các tia bức xạ UV cường độ cao

and extremely dry.

và vô cùng khô hạn.

In fact, Mars is considered to be too dry for life as we know it.

Như chúng ta biết, sao Hỏa được xem là nơi quá khô hạn cho sự sống.

I'm an astrobiologist.

Tôi là nhà sinh học vũ trụ.

I try to understand the origin of life on Earth

Tôi cố gắng hiểu nguồn gốc của cuộc sống trên Trái Đất

and the possibilities of finding life

và khả năng tìm kiếm cuộc sống

elsewhere in the universe.

ở nơi nào đó khác trong vũ trụ.

People sometimes ask me,

Có lúc mọi người hỏi tôi,

how can you be an astrobiologist

sao bạn có thể trở thành nhà sinh học vũ trụ

if you don't have your own spaceship?

nếu bạn không có phi thuyền?

Well, what I do is that I study life

Điều tôi làm chính là tôi nghiên cứu cuộc sống

in those environments on Earth

trong các môi trường trên Trái Đất

that most closely resemble other interesting places in the universe.

mà gần giống với những nơi khác trong vũ trụ nhất.

Tất cả sự sống trên Trái Đất đều cần nước,

All life on Earth requires water,

so in my case I focus on the intimate relationship

trong nghiên cứu, tôi tập trung vào mối quan hệ mật thiết

between water and life

giữa nguồn nước và sự sống

in order to understand

để hiểu xem

if we could find life in a planet as dry as Mars.

liệu có thể tìm thấy sự sống ở hành tinh khô cằn như sao Hỏa không?

But since I do not have the 2.5 billion dollars

Nhưng bởi vì tôi không có 2,5 tỉ đô-la

to send my own robot to Mars,

để gửi robot của mình lên sao Hỏa,

I study the most Martian place on Earth,

tôi nghiên cứu nơi giống sao Hỏa nhất trên Trái Đất,

the Atacama Desert.

sa mạc Atacama.

Located in northern Chile,

Nằm ở phía bắc của nước Chi Lê,

it is the oldest and driest desert on Earth.

đây là sa mạc lâu đời và khô nhất trên Trái Đất.

To give you an idea of how dry it is,

Để các bạn thấy được nó khô cằn ra sao,

consider here in Vancouver it rains over 1,000 millimeters of rain every year.

hãy xét ở Vancouver, nơi hàng năm có lượng mưa hơn 1000 mi-li-mét.

In the Atacama, there are places with no reported rains

Ở Atacama, có nhiều nơi không ghi nhận cơn mưa nào

in the last 400 years.

trong 400 năm qua.

How do I know this?

Làm thế nào tôi biết điều này?

Well, because I was born and raised in the Atacama --

À, vì tôi được sinh ra và lớn lên ở đó --

(Laughter)

(Cười)

So I had a unique advantage

Cho nên tôi có lợi thế nhất định

when I started studying this desert.

khi bắt đầu nghiên cứu sa mạc này.

So let me tell you guys a few fantastic examples

Để tôi nói các bạn nghe vài ví dụ thú vị

he has found

mà cậu nhóc này đã tìm thấy

on how life has adapted to live with almost no water at all.

cách mà các sinh vật sống thích nghi với việc không có nước.

Một trong những khám phá đầu tiên của tôi là ở lối vào hang động

One of my first findings was in the entrance of a cave

facing the Pacific Ocean.

đối diện Thái Bình Dương.

In this place, we reported a new type of microalgae

Ở nơi này, chúng tôi phát hiện một loại vi tảo mới

that grew only on top of the spiderwebs that covered the cave entrance.

chỉ mọc trên chỗ cao nhất của mạng nhện phủ trên lối vào hang động.

Have you ever seen a spiderweb early in the morning?

Bạn có từng thấy mạng nhện vào lúc sáng sớm chưa?

It's covered with dew,

Nó phủ đầy sương,

so this microalgae learned that in order to carry photosynthesis

nên loại vi tảo này biết được rằng để tiến hành quá trình quang hợp

in the coast of the driest desert on Earth,

dọc bờ của sa mạc khô nhất trên Trái Đất,

they could use the spiderwebs.

chúng có thể sử dụng mạng nhện.

So here they may access the water from the fogs

Tại đây, chúng có thể nhận nước từ sương

that regularly cover these areas in the morning.

thường xuyên phủ kín khu vực này vào buổi sáng.

In another cave, we found a different type of microalgae.

Trong hang động khác, chúng tôi phát hiện một loại vi tảo khác.

This one is able to use ocean mist as a source of water,

Loại này có thể dùng sương của đại dương để làm nguồn nước,

and strikingly lives in the very bottom of a cave,

và có sự sống mãnh liệt dưới đáy sâu của hang động,

so it has adapted to live with less than 0.1 percent

nó đã thích nghi để sinh tồn chỉ với 0,1%

of the amount of light that regular plants need.

lượng ánh sáng mà cây trồng bình thường cần.

Những kết quả như vậy gợi ý cho tôi rằng trên sao Hỏa,

These type of findings suggest to me that on Mars,

có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy sinh vật biết quang hợp trong hang động.

we may find even photosynthetic life inside caves.

And by the way, that's me.

À với lại, đây là tôi.

(Laughter)

(Cười)

Now, for almost 15 years this region of Yungay, discovered by NASA,

Bây giờ, gần 15 năm vùng Yungay này được NASA phát hiện ra,

was thought to be the driest place of this desert,

được cho là khu vực khô cằn nhất sa mạc này,

but I knew that it was not.

nhưng tôi đã biết là không phải vậy.

How? You already know the answer.

Làm thế nào? Các bạn đã biết đáp án rồi.

Because I was born and raised in this desert.

Vì tôi được sinh ra và lớn lên tại sa mạc này.

So I remembered that I usually see fogs in Yungay,

Cho nên, tôi nhớ tôi thường thấy sương mù ở Yungay,

so after setting sensors in a number of places,

cho nên sau khi thiết lập máy cảm biến ở một số nơi,

where I remember never seeing fogs or clouds,

tôi nhớ chưa từng thấy sương mù hay đám mây nào,

I reported four other sites much drier than Yungay,

tôi tìm thấy bốn địa điểm khác khô cằn hơn Yungay,

with this one, María Elena South,

vùng này, phía nam của Maria Elena,

being the truly driest place on Earth,

trở thành nơi khô hạn nhất trên Trái Đất,

as dry as Mars,

khô cằn như sao Hỏa,

and amazingly, just a 15-minute ride

và thật ngạc nhiên, chỉ cách 15 phút chạy xe

from the small mining town where I was born.

từ thị trấn nhỏ tôi sinh ra.

Trong cuộc nghiên cứu này, chúng tôi cố tìm ra giới hạn khô cằn

Now, in this search, we were trying to actually find the dry limit

for life on Earth,

cho sự sống trên Trái Đất,

a place so dry that nothing was able to survive in it.

nơi khô cằn đến nỗi không có sinh vật nào tồn tại được.

But even here, well hidden underground,

Như thậm chí ở đây, ẩn dưới mặt đất,

we found a number of different microorganisms,

chúng tôi đã tìm thấy nhiều loại tảo vi khác nhau,

which suggested to me that similarly dry places, like Mars,

chúng gợi cho tôi rằng những nơi khô cằn tương tự như sao Hỏa,

may be inhabited.

có thể vẫn ở được.

We even have some preliminary evidences

Chúng tôi còn có nhiều bằng chứng sơ bộ

that these microorganisms may still be active

rằng những loại tảo vi này vẫn hoạt động,

in the desiccated state,

trong tình trạng phơi khô,

like walking mummies all around us,

như những xác ướp diễu hành quanh chúng tôi,

and that they may be using UV radiation as a source of energy.

và chúng có thể dùng tia UV làm nguồn năng lượng.

If confirmed, this would have a huge impact on our definition of life,

Nếu được chứng minh, điều này sẽ ảnh hưởng lớn tới định nghĩa sự sống,

on how we look for life elsewhere in the universe.

cách chúng tìm kiếm sự sống ở nơi nào đó trong vũ trụ.

Due to its clear skies, by 2020,

Nhờ có bầu khí quyển quang đãng, vào năm 2020,

60 percent of the biggest telescopes on Earth

60% kính viển vọng lớn nhất Trái Đất

will be located in the Atacama,

sẽ được đặt tại Atacama,

and while everyone else will be looking among the stars

và khi những người khác đang tìm kiếm giữa các vì sao

to answer the question, "Are we alone?"

câu trả lời cho câu hỏi, "Chúng ta có cô đơn không?"

I will be looking down to the ground

Tôi sẽ tìm dưới mặt đất,

searching for this same answer

tìm kiếm đáp án tương tự

in my own backyard.

ngay trên chiếc sân sau nhà mình.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)