The most Martian place on Earth | Armando Azua-Bustos

61,070 views ・ 2017-10-05

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Phuong Quach Reviewer: Huong Nguyen
00:12
This is a picture of a sunset on Mars
0
12760
2816
Đây là bức tranh mặt trời mọc trên sao Hỏa
00:15
taken by NASA's Curiosity rover in 2013.
1
15600
3480
do xe thám hiểm Curiosity của NASA chụp vào năm 2013.
00:19
Mars is a very cold planet,
2
19960
1856
Sao Hỏa là một hành tinh vô cùng lạnh,
00:21
flooded with high levels of UV radiation
3
21840
2256
đầy ắp các tia bức xạ UV cường độ cao
00:24
and extremely dry.
4
24120
1896
và vô cùng khô hạn.
00:26
In fact, Mars is considered to be too dry for life as we know it.
5
26040
4120
Như chúng ta biết, sao Hỏa được xem là nơi quá khô hạn cho sự sống.
00:30
I'm an astrobiologist.
6
30960
1216
Tôi là nhà sinh học vũ trụ.
00:32
I try to understand the origin of life on Earth
7
32200
2896
Tôi cố gắng hiểu nguồn gốc của cuộc sống trên Trái Đất
00:35
and the possibilities of finding life
8
35120
2216
và khả năng tìm kiếm cuộc sống
00:37
elsewhere in the universe.
9
37360
1240
ở nơi nào đó khác trong vũ trụ.
00:39
People sometimes ask me,
10
39400
1256
Có lúc mọi người hỏi tôi,
00:40
how can you be an astrobiologist
11
40680
2176
sao bạn có thể trở thành nhà sinh học vũ trụ
00:42
if you don't have your own spaceship?
12
42880
1800
nếu bạn không có phi thuyền?
00:45
Well, what I do is that I study life
13
45640
2216
Điều tôi làm chính là tôi nghiên cứu cuộc sống
00:47
in those environments on Earth
14
47880
1976
trong các môi trường trên Trái Đất
00:49
that most closely resemble other interesting places in the universe.
15
49880
3320
mà gần giống với những nơi khác trong vũ trụ nhất.
Tất cả sự sống trên Trái Đất đều cần nước,
00:54
All life on Earth requires water,
16
54120
2456
00:56
so in my case I focus on the intimate relationship
17
56600
2536
trong nghiên cứu, tôi tập trung vào mối quan hệ mật thiết
00:59
between water and life
18
59160
1496
giữa nguồn nước và sự sống
01:00
in order to understand
19
60680
1576
để hiểu xem
01:02
if we could find life in a planet as dry as Mars.
20
62280
3240
liệu có thể tìm thấy sự sống ở hành tinh khô cằn như sao Hỏa không?
01:06
But since I do not have the 2.5 billion dollars
21
66440
3536
Nhưng bởi vì tôi không có 2,5 tỉ đô-la
01:10
to send my own robot to Mars,
22
70000
2216
để gửi robot của mình lên sao Hỏa,
01:12
I study the most Martian place on Earth,
23
72240
2936
tôi nghiên cứu nơi giống sao Hỏa nhất trên Trái Đất,
01:15
the Atacama Desert.
24
75200
1536
sa mạc Atacama.
01:16
Located in northern Chile,
25
76760
1656
Nằm ở phía bắc của nước Chi Lê,
01:18
it is the oldest and driest desert on Earth.
26
78440
3616
đây là sa mạc lâu đời và khô nhất trên Trái Đất.
01:22
To give you an idea of how dry it is,
27
82080
1976
Để các bạn thấy được nó khô cằn ra sao,
01:24
consider here in Vancouver it rains over 1,000 millimeters of rain every year.
28
84080
5040
hãy xét ở Vancouver, nơi hàng năm có lượng mưa hơn 1000 mi-li-mét.
01:29
In the Atacama, there are places with no reported rains
29
89880
3616
Ở Atacama, có nhiều nơi không ghi nhận cơn mưa nào
01:33
in the last 400 years.
30
93520
1800
trong 400 năm qua.
01:36
How do I know this?
31
96880
1696
Làm thế nào tôi biết điều này?
01:38
Well, because I was born and raised in the Atacama --
32
98600
3496
À, vì tôi được sinh ra và lớn lên ở đó --
01:42
(Laughter)
33
102120
1616
(Cười)
01:43
So I had a unique advantage
34
103760
2016
Cho nên tôi có lợi thế nhất định
01:45
when I started studying this desert.
35
105800
2040
khi bắt đầu nghiên cứu sa mạc này.
01:48
So let me tell you guys a few fantastic examples
36
108880
3536
Để tôi nói các bạn nghe vài ví dụ thú vị
01:52
he has found
37
112440
1656
mà cậu nhóc này đã tìm thấy
01:54
on how life has adapted to live with almost no water at all.
38
114120
3200
cách mà các sinh vật sống thích nghi với việc không có nước.
Một trong những khám phá đầu tiên của tôi là ở lối vào hang động
01:58
One of my first findings was in the entrance of a cave
39
118640
2576
02:01
facing the Pacific Ocean.
40
121240
1736
đối diện Thái Bình Dương.
02:03
In this place, we reported a new type of microalgae
41
123000
3696
Ở nơi này, chúng tôi phát hiện một loại vi tảo mới
02:06
that grew only on top of the spiderwebs that covered the cave entrance.
42
126720
3920
chỉ mọc trên chỗ cao nhất của mạng nhện phủ trên lối vào hang động.
02:11
Have you ever seen a spiderweb early in the morning?
43
131240
2520
Bạn có từng thấy mạng nhện vào lúc sáng sớm chưa?
02:15
It's covered with dew,
44
135200
1576
Nó phủ đầy sương,
02:16
so this microalgae learned that in order to carry photosynthesis
45
136800
3256
nên loại vi tảo này biết được rằng để tiến hành quá trình quang hợp
02:20
in the coast of the driest desert on Earth,
46
140080
3016
dọc bờ của sa mạc khô nhất trên Trái Đất,
02:23
they could use the spiderwebs.
47
143120
1496
chúng có thể sử dụng mạng nhện.
02:24
So here they may access the water from the fogs
48
144640
2416
Tại đây, chúng có thể nhận nước từ sương
02:27
that regularly cover these areas in the morning.
49
147080
2240
thường xuyên phủ kín khu vực này vào buổi sáng.
02:30
In another cave, we found a different type of microalgae.
50
150640
2840
Trong hang động khác, chúng tôi phát hiện một loại vi tảo khác.
02:34
This one is able to use ocean mist as a source of water,
51
154120
4216
Loại này có thể dùng sương của đại dương để làm nguồn nước,
02:38
and strikingly lives in the very bottom of a cave,
52
158360
3136
và có sự sống mãnh liệt dưới đáy sâu của hang động,
02:41
so it has adapted to live with less than 0.1 percent
53
161520
3216
nó đã thích nghi để sinh tồn chỉ với 0,1%
02:44
of the amount of light that regular plants need.
54
164760
3120
lượng ánh sáng mà cây trồng bình thường cần.
Những kết quả như vậy gợi ý cho tôi rằng trên sao Hỏa,
02:49
These type of findings suggest to me that on Mars,
55
169000
3016
có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy sinh vật biết quang hợp trong hang động.
02:52
we may find even photosynthetic life inside caves.
56
172040
2856
02:54
And by the way, that's me.
57
174920
1376
À với lại, đây là tôi.
02:56
(Laughter)
58
176320
2816
(Cười)
02:59
Now, for almost 15 years this region of Yungay, discovered by NASA,
59
179160
5736
Bây giờ, gần 15 năm vùng Yungay này được NASA phát hiện ra,
03:04
was thought to be the driest place of this desert,
60
184920
3016
được cho là khu vực khô cằn nhất sa mạc này,
03:07
but I knew that it was not.
61
187960
1736
nhưng tôi đã biết là không phải vậy.
03:09
How? You already know the answer.
62
189720
2376
Làm thế nào? Các bạn đã biết đáp án rồi.
03:12
Because I was born and raised in this desert.
63
192120
2216
Vì tôi được sinh ra và lớn lên tại sa mạc này.
03:14
So I remembered that I usually see fogs in Yungay,
64
194360
4656
Cho nên, tôi nhớ tôi thường thấy sương mù ở Yungay,
03:19
so after setting sensors in a number of places,
65
199040
2216
cho nên sau khi thiết lập máy cảm biến ở một số nơi,
03:21
where I remember never seeing fogs or clouds,
66
201280
3056
tôi nhớ chưa từng thấy sương mù hay đám mây nào,
03:24
I reported four other sites much drier than Yungay,
67
204360
4016
tôi tìm thấy bốn địa điểm khác khô cằn hơn Yungay,
03:28
with this one, María Elena South,
68
208400
2616
vùng này, phía nam của Maria Elena,
03:31
being the truly driest place on Earth,
69
211040
3456
trở thành nơi khô hạn nhất trên Trái Đất,
03:34
as dry as Mars,
70
214520
1976
khô cằn như sao Hỏa,
03:36
and amazingly, just a 15-minute ride
71
216520
2336
và thật ngạc nhiên, chỉ cách 15 phút chạy xe
03:38
from the small mining town where I was born.
72
218880
2280
từ thị trấn nhỏ tôi sinh ra.
Trong cuộc nghiên cứu này, chúng tôi cố tìm ra giới hạn khô cằn
03:42
Now, in this search, we were trying to actually find the dry limit
73
222000
3416
03:45
for life on Earth,
74
225440
1216
cho sự sống trên Trái Đất,
03:46
a place so dry that nothing was able to survive in it.
75
226680
3856
nơi khô cằn đến nỗi không có sinh vật nào tồn tại được.
03:50
But even here, well hidden underground,
76
230560
2576
Như thậm chí ở đây, ẩn dưới mặt đất,
03:53
we found a number of different microorganisms,
77
233160
2416
chúng tôi đã tìm thấy nhiều loại tảo vi khác nhau,
03:55
which suggested to me that similarly dry places, like Mars,
78
235600
3456
chúng gợi cho tôi rằng những nơi khô cằn tương tự như sao Hỏa,
03:59
may be inhabited.
79
239080
1200
có thể vẫn ở được.
04:01
We even have some preliminary evidences
80
241360
2296
Chúng tôi còn có nhiều bằng chứng sơ bộ
04:03
that these microorganisms may still be active
81
243680
2536
rằng những loại tảo vi này vẫn hoạt động,
04:06
in the desiccated state,
82
246240
1936
trong tình trạng phơi khô,
04:08
like walking mummies all around us,
83
248200
3816
như những xác ướp diễu hành quanh chúng tôi,
04:12
and that they may be using UV radiation as a source of energy.
84
252040
4120
và chúng có thể dùng tia UV làm nguồn năng lượng.
04:16
If confirmed, this would have a huge impact on our definition of life,
85
256880
4576
Nếu được chứng minh, điều này sẽ ảnh hưởng lớn tới định nghĩa sự sống,
04:21
on how we look for life elsewhere in the universe.
86
261480
2520
cách chúng tìm kiếm sự sống ở nơi nào đó trong vũ trụ.
04:24
Due to its clear skies, by 2020,
87
264760
3016
Nhờ có bầu khí quyển quang đãng, vào năm 2020,
04:27
60 percent of the biggest telescopes on Earth
88
267800
2656
60% kính viển vọng lớn nhất Trái Đất
04:30
will be located in the Atacama,
89
270480
2216
sẽ được đặt tại Atacama,
04:32
and while everyone else will be looking among the stars
90
272720
2896
và khi những người khác đang tìm kiếm giữa các vì sao
04:35
to answer the question, "Are we alone?"
91
275640
2240
câu trả lời cho câu hỏi, "Chúng ta có cô đơn không?"
04:38
I will be looking down to the ground
92
278800
1896
Tôi sẽ tìm dưới mặt đất,
04:40
searching for this same answer
93
280720
2576
tìm kiếm đáp án tương tự
04:43
in my own backyard.
94
283320
1200
ngay trên chiếc sân sau nhà mình.
04:44
Thank you.
95
284960
1216
Cảm ơn.
04:46
(Applause)
96
286200
3160
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7