The most Martian place on Earth | Armando Azua-Bustos

Tłumaczenie: Grazyna Rog Korekta: Marta Konieczna

This is a picture of a sunset on Mars

To fotografia zachodu słońca na Marsie

taken by NASA's Curiosity rover in 2013.

zrobiona przez łazik NASA Curiosity w 2013 roku.

Mars is a very cold planet,

Mars jest bardzo zimną planetą,

flooded with high levels of UV radiation

z wysokim poziomem promieniowania UV,

and extremely dry.

i ekstremalnie suchą.

In fact, Mars is considered to be too dry for life as we know it.

Mars jest uznawany za zbyt suchy do życia.

I'm an astrobiologist.

Jestem astrobiologiem.

I try to understand the origin of life on Earth

Próbuję zrozumieć początki życia na Ziemi

and the possibilities of finding life

i możliwość znalezienia życia

elsewhere in the universe.

w kosmosie.

People sometimes ask me,

Ludzie pytają mnie czasem,

how can you be an astrobiologist

jak można być astrobiologiem

if you don't have your own spaceship?

bez statku kosmicznego.

Well, what I do is that I study life

Badam życie

in those environments on Earth

w środowiskach na Ziemi

that most closely resemble other interesting places in the universe.

najbardziej przypominających interesujące miejsca w kosmosie.

All life on Earth requires water,

Każda forma życia na Ziemi wymaga wody,

so in my case I focus on the intimate relationship

więc skupiam się na bliskiej relacji

between water and life

pomiędzy wodą i życiem,

in order to understand

żeby zrozumieć,

if we could find life in a planet as dry as Mars.

czy można znaleźć życie na Marsie.

But since I do not have the 2.5 billion dollars

Ponieważ nie mam 2,5 miliarda dolarów,

to send my own robot to Mars,

żeby wysłać własnego robota na Marsa,

I study the most Martian place on Earth,

studiuję marsjańskie warunki na Ziemi,

the Atacama Desert.

na pustyni Atacama

Located in northern Chile,

położonej w północnym Chile.

it is the oldest and driest desert on Earth.

Jest to najstarsza i najsuchsza pustynia na Ziemi.

To give you an idea of how dry it is,

Jak bardzo jest sucha?

consider here in Vancouver it rains over 1,000 millimeters of rain every year.

Tu, w Vancouver, opady deszczu sięgają 1000 milimetrów rocznie.

In the Atacama, there are places with no reported rains

Na Atacamie są miejsca, gdzie nie zanotowano opadów

in the last 400 years.

przez ostatnie 400 lat.

How do I know this?

Skąd to wiem?

Well, because I was born and raised in the Atacama --

Bo urodziłem i wychowałem się na Atacamie.

(Laughter)

(Śmiech)

So I had a unique advantage

Więc miałem tę wyjątkową przewagę,

when I started studying this desert.

kiedy zacząłem badać tę pustynię.

So let me tell you guys a few fantastic examples

Podam wam kilka fantastycznych przykładów

he has found

znalezionych przez tego chłopca,

on how life has adapted to live with almost no water at all.

o tym, jak życie dostosowało się do prawie bezwodnych warunków.

One of my first findings was in the entrance of a cave

Jedno z moich pierwszych odkryć było przy wejściu do jaskini

facing the Pacific Ocean.

przy Oceanie Spokojnym.

In this place, we reported a new type of microalgae

Tam zaobserwowaliśmy nowy rodzaj mikroglonów,

that grew only on top of the spiderwebs that covered the cave entrance.

który rósł tylko na pajęczynach pokrywających wejście do jaskini.

Have you ever seen a spiderweb early in the morning?

Widzieliście kiedyś pajęczynę wczesnym rankiem?

It's covered with dew,

Jest pokryta rosą,

so this microalgae learned that in order to carry photosynthesis

więc te mikroglony nauczyły się, jak przeprowadzić fotosyntezę

in the coast of the driest desert on Earth,

na wybrzeżu najsuchszej pustyni na Ziemi.

they could use the spiderwebs.

Mogą użyć pajęczych sieci.

So here they may access the water from the fogs

Mogą uzyskać dostęp do wody dzięki mgle,

that regularly cover these areas in the morning.

która pojawia się tam co rano.

In another cave, we found a different type of microalgae.

W kolejnej jaskini znaleźliśmy inny rodzaj mikroglonów.

This one is able to use ocean mist as a source of water,

Może on wykorzystywać wilgoć z oceanu jako źródło wody

and strikingly lives in the very bottom of a cave,

i, co zaskakujące, żyje na dnie jaskini,

so it has adapted to live with less than 0.1 percent

przystosowany do życia w mniej niż 0,1 procent

of the amount of light that regular plants need.

ilości światła wykorzystywanego przez zwykłe rośliny.

These type of findings suggest to me that on Mars,

Takie odkrycia sugerują, że na Marsie

we may find even photosynthetic life inside caves.

możemy znaleźć nawet fotosyntezujące organizmy w jaskiniach.

And by the way, that's me.

A tak w ogóle, to ja.

(Laughter)

(Śmiech)

Now, for almost 15 years this region of Yungay, discovered by NASA,

Przez prawie 15 lat ten obszar Yungay odkryty przez NASA

was thought to be the driest place of this desert,

uznawano za najsuchsze miejsce na tej pustyni,

but I knew that it was not.

ale ja wiedziałem, że tak nie jest.

How? You already know the answer.

Skąd? Znacie odpowiedź. Ponieważ tam się urodziłem i wychowałem.

Because I was born and raised in this desert.

Zwykle widywałem mgłę w Yungay,

So I remembered that I usually see fogs in Yungay,

so after setting sensors in a number of places,

więc po założeniu czujników w kilku miejscach,

where I remember never seeing fogs or clouds,

gdzie, jak pamiętałem, nie było mgły lub chmur,

I reported four other sites much drier than Yungay,

zanotowałem cztery miejsca dużo suchsze niż Yungay,

with this one, María Elena South,

między innymi południowa Maria Elena

being the truly driest place on Earth,

będąca prawdziwie najsuchszym miejscem na Ziemi,

as dry as Mars,

tak suchym jak Mars,

and amazingly, just a 15-minute ride

i, co zaskakujące, tylko 15 minut jazdy

from the small mining town where I was born.

od miasteczka górniczego, gdzie się urodziłem.

Now, in this search, we were trying to actually find the dry limit

W tym poszukiwaniu staraliśmy się znaleźć najsuchszy poziom

for life on Earth,

dla życia na Ziemi,

a place so dry that nothing was able to survive in it.

miejsce tak suche, że nic tam nie przetrwa.

But even here, well hidden underground,

Ale nawet tam, głęboko pod ziemią,

we found a number of different microorganisms,

znaleźliśmy pewną ilość różnych mikroorganizmów,

which suggested to me that similarly dry places, like Mars,

co oznacza, że podobnie suche miejsca, takie jak na przykład Mars,

may be inhabited.

mogą być zamieszkałe.

We even have some preliminary evidences

Widzieliśmy nawet wstępne dowody,

that these microorganisms may still be active

że te mikroorganizmy mogą być wciąż aktywne

in the desiccated state,

w wysuszonym stanie,

like walking mummies all around us,

jak mumie chodzące dookoła nas,

and that they may be using UV radiation as a source of energy.

i że mogą używać promieniowania UV jako źródła energii.

If confirmed, this would have a huge impact on our definition of life,

Jeśli zostałoby to potwierdzone,

miałoby to ogromny wpływ na naszą definicję życia,

on how we look for life elsewhere in the universe.

na to, jak postrzegamy życie w kosmosie.

Due to its clear skies, by 2020,

Dzięki czystemu niebu, do 2020 roku,

60 percent of the biggest telescopes on Earth

60 procent największych teleskopów na Ziemi

will be located in the Atacama,

będzie mieścić się na Atacamie.

and while everyone else will be looking among the stars

Gdy wszyscy będą spoglądać w gwiazdy,

to answer the question, "Are we alone?"

szukając odpowiedzi na pytanie: "Czy jesteśmy tu sami?",

I will be looking down to the ground

ja będę patrzeć na ziemię,

searching for this same answer

szukając tej samej odpowiedzi

in my own backyard.

w moim ogródku.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)